مهمترین علائم چربی خون بالا کدام است؟ (2 نکته مهم)
“`html
تمامی نکاتی که باید درمورد چربی خون و علائم آن بدانید
چربی خون به معنای افزایش میزان کلسترول یا تری گلیسرید در خون فراتر از حد طبیعی است که می‌تواند به مشکلات سلامتی منجر شود.
میزان این مواد در خون به دلیل مصرف بیش از حد برخی غذاها یا عدم تعادل در متابولیسم چربی‌ها بالا می‌رود. داشتن چربی خون و قند خون بالا، همچنین غلظت زیاد خون موجب احساس گزگز، مورمور و بی‌حسی در پاها می‌شود و افرادی که این مشکل دارند ممکن است در حین خواب احساس گرمای شدید در کف پا کنند که آنها را بیدار می‌کند.
نحوه افزایش چربی خون
چگونه چربی خون افزایش پیدا می‌کند؟
بالا رفتن چربی خون با بیماری‌هایی مانند کم‌کاری تیروئید، برخی مشکلات کبدی و کلیوی، دیابت، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، برخی عفونت‌ها، اعتیاد به الکل و ایدز همراه است.
وقتی چربی خون بالا می‌رود، چربی‌ها در دیواره رگ‌ها جمع می‌شوند و باعث تنگ شدن رگ‌ها می‌شوند که این مسئله خطر بروز سکته مغزی، درد قفسه سینه و انسداد عروق را افزایش می‌دهد.
برای تشخیص چربی خون بالا، باید میزان دو نوع چربی یعنی کلسترول و تری گلیسرید اندازه‌گیری شود. معمولاً افزایش کلسترول به‌عنوان عامل اصلی مطرح می‌شود.
کلسترول چیست؟
کلسترول نوعی چربی است که در تمام سلول‌های بدن وجود دارد. کلسترول در خون حل نمی‌شود و از طریق لیپوپروتئین‌ها وارد و خارج از سلول‌ها می‌شود. لیپوپروتئین‌ها ترکیبی از پروتئین و چربی هستند که چربی‌ها را در خون حمل می‌کنند. وجود کلسترول در کبد، مغز و نخاع ضروری است.
کلسترول در ساخت و حفظ سلول‌ها، تولید برخی هورمون‌ها، تهیه ویتامین D و جذب ویتامین‌های محلول در چربی نقشی کلیدی دارد. مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.
زمانی که کلسترول خون افزایش پیدا می‌کند، چربی‌ها در رگ‌ها رسوب می‌کنند. این رسوبات جریان طبیعی خون را مختل می‌کنند و نتیجه‌اش این است که قلب به اندازه کافی خون غنی از اکسیژن نمی‌گیرد و این موضوع خطر حمله قلبی را بالا می‌برد. همین فرآیند می‌تواند باعث کاهش جریان خون به مغز و در نتیجه سکته مغزی شود.
چگونه کلسترول خون در بدن تولید می‌شود
کلسترول به دو روش در بدن ایجاد می‌شود:
بدن خود به تنهایی کلسترول تولید می‌کند و بیشترین مقدار آن توسط کبد ساخته می‌شود که به‌طور تقریبی روزانه حدود 1000 میلی‌گرم است.
از طرف دیگر، کلسترول وارد بدن از طریق خوراکی‌هایی همچون: گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات تامین می‌شود. میوه‌ها، سبزیجات، روغن‌های گیاهی، غلات و آجیل کمترین مقدار کلسترول را دارند و زرده تخم‌مرغ و گوشت‌ها بیشترین میزان کلسترول را شامل می‌شوند.
چه عواملی بر غلظت کلسترول خون تاثیر دارند؟
- نوع و مقدار غذایی که مصرف می‌شود
- جنسیت
- میزان فعالیت بدنی
- وراثت و ژنتیک نیز در وضعیت کلسترول خون بسیار تاثیرگذار است.
- سن و جنسیت: افزایش غلظت کلسترول خون معمولاً از سن حدود 20 سالگی آغاز می‌شود. همچنین زنان قبل از یائسگی، معمولاً کلسترول کمتری نسبت به مردان همسن خود دارند.
علایم افزایش چربی خون
بیشتر علایم افزایش چربی خون به دو عامل اصلی برمی‌گردد: یکی افزایش غلظت خون که باعث کندی جریان آن در رگ‌ها می‌شود و در نتیجه مشکل در تأمین اکسیژن بافت‌ها ایجاد می‌کند و دیگری افزایش حرارت بدن به دلیل بالا رفتن صفرا.
این علایم به طور خلاصه شامل موارد زیر هستند:
- احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن.
- خواب آلودگی.
- احساس سوزش و افزایش حرارت در نقاط مختلف بدن به ویژه کف پا که معمولاً در شب تشدید می‌شود.
- دردهای که معمولاً به درمان مقاوم هستند در ناحیه ساق و کف پا (و گاهی در سایر نقاط بدن).
- سردردهایی که غالباً به صورت سنگینی سر بروز می‌کنند.
- خشکی یا تلخی دهان.
- سرگیجه و گاهی وزوز گوش.
- سر درد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، طپش قلب و علایمی مشابه که پس از مصرف غذاهای چرب ایجاد می‌شوند و با نوشیدن موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه کاهش می‌یابند.
- افزایش تعریق بدن.
- تورم و پف کردن صورت.
“`
چربی‌های اصلی موجود در خون کدامند؟
چربی‌های اصلی موجود در خون به دو دسته تقسیم می‌شوند: کلسترول و تری‌گلیسرید.
LDL چیست؟
LDL که به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود، مواد کلسترول را در بدن شما جابجا می‌کند. این نوع کلسترول وقتی به دیواره رگ‌ها می‌چسبد، آنها را سخت و تنگ می‌کند.
VLDL چیست؟
VLDL کلسترول را در خود دارد و بالاترین مقدار تری‌گلیسرید را داراست. تری‌گلیسرید نوعی چربی است که در خون وجود دارد. VLDL نیز مانند LDL باعث افزایش اندازه ذرات کلسترول شده و منجر به تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود.
اگر شما تحت درمان کلسترول بالا هستید اما VLDL بالایی دارید، نیاز به درمان اضافی برای کاهش آن خواهید داشت زیرا VLDL مقادیر زیادی تری‌گلیسرید را حمل می‌کند.
HDL چیست؟
HDL که به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود، کلسترول اضافی را از بدن خارج کرده و به کبد بازمی‌گرداند.
چگونه بفهمیم چربی خون ما بالاست؟
آزمایش چربی خون شامل اندازه‌گیری کلسترول کل، HDL (کلسترول خوب)، LDL (کلسترول بد) و تری‌گلیسرید است. تری‌گلیسرید نوعی چربی است که در نتیجه مصرف زیاد قند افزایش می‌یابد.
برای اندازه‌گیری دقیق چربی‌های خون، باید 9 تا 12 ساعت قبل از آزمایش چیزی به جز آب نخورید. میزان کلسترول و تری‌گلیسرید خون معمولاً به میلی‌گرم کلسترول در دسی‌لیتر خون اندازه‌گیری می‌شود.
چگونه می‌توان HDL یا کلسترول خوب را افزایش داد؟
دویدن: با ورزش کردن حدود 1200 کالری در هفته بسوزانید.
کاهش وزن: با کاهش هر نیم کیلوگرم از وزن خود، مقدار HDL یک درصد افزایش خواهد یافت.
ورزش قبل از غذای چرب: انجام ورزش منظم قبل از خوردن وعده‌های غذایی پرچرب، به‌طرز چشمگیری HDL را افزایش می‌دهد.
ترک سیگار: با ترک سیگار فقط به مدت یک هفته، 7 واحد از مقدار HDL افزایش می‌یابد.
پرهیز: از مصرف بیش از حد شکر، آرد، سیب‌زمینی و برنج سفید بپرهیزید. غذاهایی که قند خون را بالا می‌برند، به کاهش HDL خون کمک می‌کنند.
برای کاهش LDL چه کنیم؟
- از مصرف زیاد چربی‌ها و کلسترول خودداری کنید.
- از افزایش مصرف کالری بپرهیزید.
- تحرک و فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
- وزن خود را ثابت نگه دارید.
منابع تری‌گلیسرید
تری‌گلیسرید همان چربی‌ها هستند که در غذا وجود دارند. وقتی بدن کالری زیادی دریافت کند، آن را به تری‌گلیسرید تبدیل کرده و در سلول‌های چربی ذخیره می‌کند.
چاقی و اضافه وزن، کم تحرکی، سیگار کشیدن، مصرف الکل و داشتن رژیم غذایی پرکربوهیدرات از مواردی هستند که می‌توانند تری‌گلیسرید خون را افزایش دهند. مقدار مناسب تری‌گلیسرید باید کمتر از 150 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. افرادی که تری‌گلیسرید بالایی دارند، معمولاً LDL بالا و HDL پایین خواهند داشت.
برای کاهش تری‌گلیسرید چه کنیم؟
- ورزش کنید.
- از رژیم غذایی کم‌چربی استفاده کنید.
- از لبنیات کم‌چرب استفاده کنید.
- چربی‌های گوشت و پوست مرغ را حذف کنید.
- غذاهای خود را با روغن‌های گیاهی مانند کانولا، ذرت و زیتون بپزید.
- غذاهای پرفیبر بیشتری مصرف کنید.
- از مصرف شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین پرهیز کنید.
- از نوشیدن الکل پرهیز کنید.
- پرخوری نکنید.
- با چنگال و به آرامی غذا بخورید و خوب بجوید تا به معده‌تان فرصت دهید تا به شما بگوید که سیر شده‌اید!
- وزن خود را در حد مناسب نگه دارید.
همچنین بخوانید:
