مهمترین علت و علائم مسمومیت کبدی (هپاتیت سمی) (2 نکته مهم)
“`html
در بیماری مسمومیت کبدی چه اتفاقی برای این اندام می افتد؟
کبد یکی از اعضای مهم و چندکاره بدن است که می‌تواند تا حدی خودش را درمان کند، اما در برابر برخی مواد غیر ایمن است. الکل، داروها و گیاهان خاص می‌توانند به کبد آسیب برسانند و این آسیب به نام هپاتیت سمی یا مسمومیت کبدی شناخته می‌شود.
بسته به نوع ماده مورد نظر و مقدار مصرفی، عواقب مسمومیت می‌تواند تا حد نارسایی کبد یا حتی مرگ پیش برود. در اینجا می‌خواهیم به بررسی علائم مسمومیت کبدی بپردازیم. با ما باشید.
کبد همواره خون را فیلتر می‌کند، مواد مغذی را پردازش کرده و ضایعات را تجزیه و دفع می‌کند. همچنین سمومی که حتی در نتیجه فرآیندهای طبیعی بدن تولید می‌شوند را خنثی می‌کند.
اما ظرفیت کبد برای خنثی کردن سموم محدود است. اگر سموم در کبد جمع شوند، می‌توانند باعث التهاب بافتی در کبد (هپاتیت) شوند. به همین دلیل این نوع مسمومیت، هپاتیت سمی نامیده می‌شود.
مسمومیت کلی کبد یک مشکل نسبتاً رایج است که عمدتاً ناشی از مصرف زیاد الکل است. کبد مسئول تجزیه الکلی است که در نوشیدنی‌های الکلی می‌نوشیم. آنزیم‌های مختلفی در کبد هستند که الکل را تجزیه می‌کنند و ممکن است مواد سمی تولید کنند.
یکی از این محصولات جانبی، استالدئید است که می‌تواند به ارگان‌های داخلی آسیب بزند. کبد به دلیل فرآیند تجزیه الکل و تولید استالدئید درون خودش بیش از سایر اعضای داخلی در معرض آسیب قرار دارد.
علت ایجاد مسمومیت کبدی چیست؟
مصرف کم الکل، به ویژه برای مدت کوتاه، معمولاً مسمومیت ایجاد نمی‌کند. اما مصرف روزانه و حتی استفاده نادرست از الکل می‌تواند موجب هپاتیت سمی و به ویژه هپاتیت الکلی شود.
عوامل ژنتیکی و خود ایمنی نیز ممکن است نقش داشته باشند، به این معنا که برخی افراد ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت الکلی باشند.
علاوه بر الکل، مواد دیگری نیز می‌توانند باعث این نوع مسمومیت شوند. برخی از این مواد عبارتند از:
- داروهای بدون نسخه
- داروهای تجویزی
- برخی گیاهان خاص
- مواد شیمیایی صنعتی و آفت‌کش‌ها
اگر آسیب کبدی جدی و طولانی مدت باشد، ممکن است ناتوانی آن غیرقابل برگشت باشد. در این حالت، کبد آسیب می‌بیند و به نارسایی مبتلا می‌شود و یکی از عوارض احتمالی آن سرطان کبد است.
چگونه می‌توان مسمومیت کبدی را تشخیص داد؟
نشانه‌ها و علائم مسمومیت کبدی تقریباً مشابه علائمی هستند که در سایر بیماری‌های کبدی دیده می‌شوند. مهم این است که بدانیم این علائم ممکن است بلافاصله پس از مسمومیت ظاهر شوند.
اما اگر تماس کبد با سم قطع شود، این عضو ممکن است به سرعت خود را بازسازی کند و علائمی بروز نکند. در این موارد، آسیب دیدگی کبد فقط از طریق آزمایش‌های تشخیصی که آنزیم‌های کبدی را اندازه‌گیری می‌کنند قابل شناسایی است.
اگر هر یک از علائم زیر را دارید، حتماً با پزشک متخصص داخلی مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و درمان سریع می‌تواند از عوارض جدی و حتی کشنده این بیماری جلوگیری کند.
مهمترین علائم مسمومیت کبدی
خستگی و کاهش اشتها
نشانه‌هایی مانند خستگی و کاهش تمایل به غذا خوردن، ممکن است در اوایل مسمومیت ایجاد شوند. فرد ممکن است حتی در انجام کارهای روزمره هم دچار مشکل شود و دائم بخواهد بخوابد.
خستگی و کاهش اشتها گاهی می‌توانند تنها علائم آسیب دیدگی کبد باشند، اما در بیشتر موارد، مسمومیت کبدی علائم دیگری هم به همراه دارد.
از طرف دیگر، خستگی و کاهش اشتها ممکن است به دلایل دیگر هم ایجاد شوند.
زرد شدن رنگ پوست
تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم از علائم مشخصه بیماری‌های کبدی هستند.
“`
وقتی کبد بیمار می‌شود یا آسیب می‌بیند، نمی‌تواند کارهای خود را به درستی انجام دهد. به همین دلیل، خون به درستی تصفیه نمی‌شود و مواد مانند بیلی‌روبین در بدن جمع می‌شود.
زمانی که بیلی‌روبین در خون بالا می‌رود، پوست و غشاهای مخاطی مانند سفیدی چشم‌ها و قسمت داخلی دهان تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم به نام زردی شناخته می‌شود.
خارش پوست
آسیب به کبد می‌تواند باعث نارسایی آن شود و مواد زائد و سموم در بدن انباشته شوند. این سموم ممکن است در هر نقطه از بدن ذخیره شوند. یکی از مکان‌هایی که سموم تمایل دارند در آنجا تجمع کنند، لایه‌های عمیق‌تر پوست است.
وجود سموم در این ناحیه می‌تواند باعث تحریک و خارش پوست شود. اگر این خارش در تمام بدن احساس شود، به آن خارش عمومی می‌گویند. خارش ممکن است با بثورات پوستی همراه باشد و با یا بدون تغییر رنگ پوست (زردی) اتفاق بیفتد.
درد شکم
درد شکم نیز ممکن است به خاطر مسمومیت کبدی ایجاد شود. این درد معمولاً در سمت راست و بالای شکم احساس می‌شود، جایی که بزرگ‌ترین قسمت کبد قرار دارد.
گاهی این درد می‌تواند منتشر شود و در تمام شکم حس شود. در این صورت، نمی‌توان آن را به یک ناحیه خاص نسبت داد. شدت این درد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
مسمومیت کبد: تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ یکی از علائم مهم مسمومیت کبدی هستند. البته شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است. این نشانه‌ها فقط به دلیل مسمومیت کبدی بروز نمی‌کنند. اما اگر همراه با تهوع و استفراغ، علائمی چون زردی و تیرگی ادرار هم وجود داشته باشد، باید به مسمومیت مشکوک شد.
تهوع ممکن است به طور مداوم وجود داشته باشد یا فقط پس از خوردن غذا یا مدتی بعد از احساس گرسنگی بروز کند. استفراغ هم ممکن است همراه با تهوع باشد، اما در برخی از بیماران کبدی، استفراغ دیده نمی‌شود.
تیره شدن رنگ ادرار از علائم مسمومیت کبد
کبد وظیفه تخریب و دفع سموم از بدن را دارد که بخشی از این کار توسط کلیه‌ها انجام می‌شود. هنگامی که کبد آسیب می‌بیند، بدن ممکن است سعی کند این مواد زائد را از طریق کلیه‌ها دفع کند. این تیرگی ادرار به دلیل تلاش بدن در این زمینه است و معمولاً با افزایش سطح بیلی‌روبین در خون مرتبط است.
در برخی مواقع، تجمع بیلی‌روبین در خون ممکن است رنگ مدفوع را نیز تغییر دهد. رنگ قهوه‌ای مدفوع به خاطر ترشح صفرا از کبد است، اما معمولاً بیلی‌روبین با صفرا از کبد خارج می‌شود و سپس با مدفوع دفع می‌گردد.
کاهش وزن غیر ارادی
کاهش وزن یکی از نشانه‌های مسمومیت کبدی در درازمدت است. این کاهش وزن غیرطبیعی است و حتی در پی خوردن غذاهای انرژی‌زا نیز اتفاق می‌افتد.
اختلال در عملکردهایی مانند متابولیسم و جذب مواد مغذی که به کبد نیاز دارند، می‌تواند باعث این کاهش وزن شود. همچنین، بی‌اشتهایی که ممکن است به دلیل بیماری کبد و استفراغ رخ دهد، می‌تواند عادات غذایی، هضم و جذب مواد مغذی را تحت تأثیر قرار داده و موجب کاهش وزن شود.
همچنین بخوانید:
