مواد غذایی ضد اسید معده را بشناسید! (2 نکته مهم)
خوراکی‌های ضد اسید معده؛ از زنجبیل تا سفیده تخم‌مرغ
اسید معده یکی از مهم‌ترین مواد در فرایند هضم غذا در بدن ماست. این اسید توسط غده‌های معده تولید می‌شود و به همراه آنزیم‌های دیگر به تجزیه و هضم غذا کمک می‌کند. اسید معده از ترکیب آب و اسید کلریدریک به وجود می‌آید.
گاهی برگشت اسید معده به مری چیز عجیبی نیست، اما برخی افراد ممکن است بعد از هر وعده غذایی دچار سوزش معده، نفخ و آروغ شوند. تقریبا ۲۰ درصد افراد دچار بیماری رفلاکس معده هستند. این بیماری به معنای برگشت مزمن اسید معده به مری است که پزشک آن را تشخیص می‌دهد.
رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در کاهش علائم برگشت اسید معده دارد و نخستین چاره برای افراد مبتلا به رفلاکس معده است. بنابراین، شناخت غذاها و میوه‌هایی که خاصیت ضد اسید معده دارند، می‌تواند برای آرامش این بیماری مفید باشد.
چرا اسید معده برگشت می‌کند؟
در حالت طبیعی، دریچه یا اسفنگتر مری (لوله ماهیچه‌ای که غذا را به معده می‌فرستد و مانع برگشت آن به مری می‌شود) از مری در برابر اسید معده محافظت می‌کند. اگر این دریچه ضعیف باشد، غذا می‌تواند به مری برگردد و باعث برگشت اسید شود. هرچند این مورد رایج است، ممکن است با عوارض و علائمی مثل سوزش سردل، درد و ناراحتی همراه باشد.
غذایی که می‌خورید بر میزان اسید معده شما تأثیر می‌گذارد. بنابراین، مصرف غذاهای مناسب و میوه‌های ضد اسید معده در کنترل برگشت اسید معده به مری موثر است. البته هیچ‌کدام از این غذاها بیماری را درمان نمی‌کنند و فقط برای تسکین علائم بیماری مفید هستند.
۱. فیبرها و سبزیجات
انواع فیبر با ایجاد احساس سیری از پرخوری جلوگیری می‌کنند و به این ترتیب مانع سوزش معده می‌شوند. بنابراین توصیه می‌شود که غذاهایی حاوی فیبر سالم بخورید، از جمله:
غلات کامل مثل جوی دوسر، دانه کوسکوس و برنج قهوه‌ای.
سبزیجات ریشه‌ای مثل سیب‌زمینی شیرین، هویج و چغندر.
سبزیجات سبز مثل لوبیا سبز، کلم بروکلی، مارچوبه و انواع سبزیجات.
گل کلم، سیب‌زمینی و خیار.
فیبرها علاوه‌بر کاهش برگشت اسید، در پایین آوردن کلسترول، کنترل قند خون، پیشگیری از هموروئید و مشکلات روده نیز موثر هستند.
۲. زنجبیل
زنجبیل خواص ضد التهابی طبیعی دارد و برای تسکین سوزش معده و دیگر مشکلات گوارشی عالی است. می‌توانید زنجبیل تازه رنده شده یا خرد شده را به غذا یا اسموتی‌تان اضافه کنید یا از چای زنجبیل برای تسکین علائم‌تان استفاده کنید.
۳. بلغور جوی دوسر
بلغور جوی دوسر یک صبحانه ایده‌آل و منبع عالی فیبر است. داشتن رژیم غذایی پر از فیبر احتمال برگشت اسید معده را کاهش می‌دهد. نان سبوس‌دار و برنج سبوس‌دار نیز گزینه‌های خوبی برای دریافت فیبر هستند.
۴. خوراکی‌های قلیایی
میوه‌هایی غیر از مرکبات مانند خربزه، موز، سیب و گلابی، رازیانه و مغزها باعث افزایش علائم برگشت اسید می‌شوند کمتر از میوه‌های اسیدی (مثل مرکبات).
۵. خوراکی‌های آبدار
مواد غذایی که آب زیادی دارند، می‌توانند اسید معده را رقیق کنند و شامل:
سوپ‌های آبکی؛ دمنوش و سبزی و میوه‌های ضد اسید معده مانند:
کرفس؛
خیار؛
کاهو؛
هندوانه.
۶. گوشت کم‌چرب و غذاهای دریایی
گوشت‌هایی مانند سینه مرغ و بوقلمون، ماهی و دیگر غذاهای دریایی چربی کمی دارند و علائم برگشت اسید را کاهش می‌دهند. این گوشت‌ها را می‌توانید کبابی، پخته یا آب‌پز کنید.
۷. سفیده تخم‌مرغ
سفیده تخم‌مرغ یک گزینه خوب است، اما زرده تخم‌مرغ چربی زیادی دارد و ممکن است باعث برگشت اسید شود.
۸. چربی‌های سالم
آووکادو، مغز گردو، دانه کتان، روغن زیتون، روغن کنجد و روغن آفتاب‌گردان منابع خوبی از چربی‌های سالم هستند. بهتر است مصرف چربی‌های اشباع و ترانس را کاهش دهید.
و به‌جای آنها از چربی‌های سالم و غیراشباع استفاده کنید.
۹. شیر
شیر معمولاً برای از بین بردن سوزش معده مناسب است. اما باید توجه داشته باشید که شیر انواع متفاوتی دارد مثل شیر پرچرب، کم‌چرب و بدون چربی. چربی موجود در شیر ممکن است باعث افزایش برگشت اسید شود، اما شیر بدون چربی می‌تواند به عنوان یک مانع موقتی بین پوشش معده و محتوای اسیدی آن عمل کند و به سرعت علائم سوزش معده را کاهش دهد. ماست کم‌چرب نیز همین ویژگی را دارد و سرشار از پروبیوتیک‌های مفید است.
۱۰. سرکه سیب
هرچند تحقیق‌های کافی دربارهٔ اثر سرکه سیب بر برگشت اسید معده وجود ندارد، بسیاری از افراد می‌گویند که این سرکه برای کاهش علائم برگشت اسید موثر است. اما هرگز سرکه را به‌تنهایی و غلیظ مصرف نکنید، چون اسید آن ممکن است مری را تحریک کند. به‌جای آن، مقدار کمی از سرکه سیب را در آب گرم حل کنید و همراه غذا بنوشید.
۱۱. آب لیمو
آب لیمو معمولاً اسیدی است، اما اگر کمی از آن را با آب گرم و کمی عسل مخلوط کنید، خاصیت قلیایی پیدا می‌کند که می‌تواند اسید معده را خنثی کند. عسل هم دارای خواص آنتی‌اکسیدانی طبیعی است که از سلول‌ها محافظت می‌کند.
شناسایی عوامل زمینه‌ساز عارضه
سوزش معده یکی از نشانه‌های رایج برگشت اسید معده است. این سوزش ممکن است بعد از خوردن یک وعده غذایی کامل یا غذاهای خاص در معده یا قفسه سینه اتفاق بیفتد. در بیماری رفلاکس معده، حرکت اسید به‌سمت مری می‌تواند باعث استفراغ هم شود.
برگشت اسید معده نشانه‌های دیگری نیز دارد، از جمله:
سرفه خشک؛
گلودرد؛
نفخ؛
آروغ یا سکسکه؛
مشکل بلع؛
احساس توده در گلو.
برای شناسایی محرک‌های خود، می‌توانید یک دفترچه مخصوص داشته باشید و موارد زیر را بررسی کنید:
غذاهایی که می‌خورید.
زمان‌هایی از روز که غذا می‌خورید.
علائمی که دارید.
این کار را به مدت یک هفته ادامه دهید. اگر تنوع غذاهای شما زیاد است، می‌توانید این کار را برای مدت طولانی‌تری انجام دهید. در نهایت، می‌توانید غذاها و نوشیدنی‌های خاصی که عامل بیماری شما هستند را شناسایی کنید و با کمک یک برنامه غذایی مناسب و رعایت توصیه‌های پزشک، علائم خود را کاهش دهید.
خوراکی‌هایی که باید از آنها پرهیز کرد :
خوراکی‌های ضد اسید معده – پرهیز غذایی
هرچند پزشکان درباره غذاهایی که واقعاً باعث برگشت اسید می‌شوند، اختلاف‌نظر دارند، اما برخی غذاها برای بسیاری از افراد مشکل‌ساز هستند. بنابراین برای کاهش علائم، لازم است برخی غذاها را از رژیم غذایی خود حذف کنید. در ادامه، به این غذاها اشاره می‌کنیم.
۱. غذاهای پرچرب
غذاهای سرخ‌شده و چرب ممکن است دریچه پایین مری را ضعیف کند و باعث برگشت اسید از معده به مری گردند. همچنین، این غذاها تأخیر در تخلیه معده ایجاد می‌کنند و احتمال بروز علائم رفلاکس را افزایش می‌دهند. بنابراین، کاهش مصرف چربی در روز می‌تواند به شما کمک کند.
به تدریج باید مصرف غذاهایی با چربی بالا را کم کنید، مانند:
سیب‌زمینی و پیاز سرخ‌شده.
محصولات لبنی پرچرب مانند کره، شیر، پنیر و خامه ترش.
گوشت‌های چرب یا سرخ‌شده.
دسرها و میان‌وعده‌هایی مثل بستنی و چیپس.
سس‌های خامه‌ای.
غذاهای روغنی و چرب.
۲. غذاهای اسیدی
مصرف میوه‌ها و سبزیجات در رژیم غذایی بسیار مهم است، اما بعضی میوه‌ها به‌خصوص آن‌هایی که اسیدیته بالایی دارند می‌توانند باعث علائم رفلاکس معده شوند یا آنها را بدتر کنند. اگر مرتباً با برگشت اسید مواجه هستید، نیاز دارید که مصرف برخی از غذاها را کاهش یا محدود کنید، مانند:
پرتقال؛
گریپ‌فروت؛
لیمو؛
لیموترش؛
آناناس؛
گوجه‌فرنگی؛
سس گوجه‌فرنگی یا غذاهای شامل آن مانند پیتزا؛
سس سالسا.
۳. شکلات
شکلات حاوی ماده‌ای به نام متیل‌گزانتین است که می‌تواند ماهیچه‌های دریچه پایین مری را شل کند و باعث افزایش برگشت اسید شود.
۴. سیر، پیاز و غذاهای تند
غذاهای تند و همچنین پیاز و سیر ممکن است باعث ایجاد حس سوزش در معده برای بسیاری از افراد شوند. البته این غذاها در همه افراد چنین مشکلی پیش نمی‌آورند، اما اگر مقدار زیادی پیاز یا سیر مصرف می‌کنید، بهتر است که در دفتر غذایی‌تان آنها را یادداشت کنید.
۵. نعناع
نعناع و محصولاتی که طعم نعناع دارند مثل آدامس یا خوشبوکننده های نعناع ممکن است باعث برگشت اسید شوند.
۶. چای و قهوه
نوشیدنی‌های حاوی کافئین می‌توانند مشکل برگشت اسید را بدتر کنند. به‌جای آنها می‌توانید از نوشیدنی‌های بدون کافئین استفاده کنید.
۷. نوشیدنی‌های گازدار
نوشیدنی‌های گازدار به دلیل ایجاد حباب در معده می‌توانند احساس درد و فشار بیشتری را ایجاد کنند.
۸. الکل
الکل تأثیر دوگانه‌ای دارد، زیرا علاوه بر اینکه دریچه مری را شل می‌کند، تولید اسید معده را نیز افزایش می‌دهد.
این موارد تنها رایج‌ترین محرک‌های غذایی هستند، اما ممکن است شما به برخی از مواد دیگر نیز حساسیت داشته باشید. بنابراین بهتر است در طول زمان، با حذف برخی غذاها مثل لبنیات، نان و پروتئین آب‌پنیر، روند بهبودی خود را بررسی کنید.
تأثیر سبک زندگی
علاوه بر رژیم غذایی، می‌توانید با تغییر در سبک زندگی و رعایت نکاتی، علائم رفلاکس را کاهش دهید:
مصرف داروهای کاهش‌دهنده اسید معده؛
حفظ وزن مناسب؛
استفاده از آدامس‌های بدون نعناع؛
پرهیز از نوشیدن الکل؛
ترک سیگار؛
جلوگیری از پرخوری؛
آهسته غذا خوردن؛
خودداری از دراز کشیدن تا ۲ ساعت بعد از غذا؛
پوشیدن لباس‌های آزاد؛
پرهیز از خوردن غذا ۳ تا ۴ ساعت قبل از رفتن به رختخواب؛
بالا نگه داشتن ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر سر در هنگام خواب برای کاهش علائم برگشت اسید در این زمان.
زمان مراجعه به پزشک
اگر بیشتر از ۲ یا ۳ بار در هفته دچار سوزش معده می‌شوید و تغییرات در رژیم غذایی به شما کمک نمی‌کند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص گوارش میزان اسید معده و آسیب‌های مری را بررسی خواهد کرد. بیماری رفلاکس معده به مری معمولاً با تغییر سبک زندگی و مصرف دارو درمان می‌شود. البته در صورت بروز علائم دائمی، باید حتماً توسط پزشک بررسی شوند تا علت و روش‌های درمان مناسب مشخص گردد.
منبع : چطور
