موارد مصرف آمپول جنتامایسین (Gentamicin) و عوارض جانبی این دارو (2 نکته مهم)
“`html
موارد مصرف آمپول جنتامایسین (Gentamicin)
آمپول جنتامایسین (Gentamicin) یک داروی آنتی‌بیوتیک است که معمولاً برای درمان عفونت‌های ادراری، عفونت‌های روده‌ای، منژیت، التهاب‌های عفونی پروستات و همچنین آبسه‌ها تجویز می‌شود. این دارو می‌تواند عوارضی مانند آسیب گوش و سردرد داشته باشد.
آمپول جنتامایسین با کشتن باکتری‌ها و جلوگیری از رشد آن‌ها به بهبود بیماران کمک می‌کند. به یاد داشته باشید که این دارو برای درمان سرماخوردگی یا عفونت‌های ویروسی مناسب نیست. به دلیل وجود عوارض جانبی زیاد، معمولاً آمپول جنتامایسین فقط زمانی تجویز می‌شود که دیگر داروها نتوانند عفونت را درمان کنند.
جنتامایسین برای درمان عفونت‌های جدی مانند سپتی‌سمی و سپسیس نوزادان، مننژیت و سایر عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی، عفونت‌های مجاری صفراوی، پیلونفریت حاد (التهاب عفونی شدید پروستات) و به‌همراه یک پنی‌سیلین در درمان اندوکاردیت ناشی از استرپتوکوکوس استفاده می‌شود.
مکانیسم اثر آمپول جنتامایسین
جنتامایسین یک نوع آنتی‌بیوتیک از گروه آمینوگلیکوزیدها است. این دارو با عبور از غشای باکتری و جلوگیری از تولید پروتئین توسط ریبوزوم‌ها، عمل می‌کند.
فارماکوکینتیک جنتامایسین
آمینوگلیکوزیدها به‌طور مستقیم از دستگاه گوارش جذب نمی‌شوند. البته در صورت وجود زخم یا التهاب در روده، ممکن است مقداری از دارو جذب شود. این داروها معمولاً از طریق تزریق عضلانی یا وریدی مصرف می‌شوند. پس از تزریق عضلانی، جذب این داروها سریع و کامل است و در بیشتر بافت‌ها و مایعات بدن پخش می‌شوند و بیشترین غلظت را در ادرار دارند.
غلظت سرمی این داروها ۳۰ تا ۹۰ دقیقه پس از تزریق به حداکثر خود می‌رسد. دفع آمینوگلیکوزیدها بیشتر از طریق کلیه انجام می‌شود و در صورت وجود مشکل در عملکرد کلیه ممکن است در بدن تجمع یابند.
نیمه عمر این داروها ۲ تا ۴ ساعت است ولی اگر مشکل کلیوی وجود داشته باشد، ممکن است این زمان به ۱۰۰ ساعت افزایش یابد.
نحوه تزریق آمپول جنتامایسین
موارد منع مصرف آمپول جنتامایسین
اگر بیمار به میاستنی گراو (نوعی فلج ماهیچه) مبتلا باشد، نباید از این دارو استفاده کند.
عوارض جانبی آمپول جنتامایسین
آسیب به بخش حلزونی گوش، مسمومیت برگشت‌پذیر کلیه، و در موارد نادر کاهش منیزیم خون (به‌ویژه در مصرف طولانی) و کولیت پسودوممبران از عوارض جانبی ممکن این دارو هستند.
- آسیب گوش
- مسمومیت کلیه
- سردرد
- تب
- کهیر
- خارش پوست
تداخلات دارویی آمپول جنتامایسین
مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با داروهایی مانند سفالوسپورین‌ها (به‌ویژه سفالوتین)، آمفوتریسین، سیکلوسپورین و داروهای سیتوتوکسیک می‌تواند خطر مسمومیت کلیوی و مسمومیت گوش را افزایش دهد.
همچنین مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با نئوستیگمین و پیریدوستیگمین ممکن است اثر این داروها را کاهش دهد.
مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها با داروهای مسدودکننده عصب و عضله می‌تواند باعث ضعف بیشتر عضلات و مشکلات تنفسی شود. همچنین احتمال مسمومیت گوش هنگام استفاده از داروهای مدر گروه لوپ با آمینوگلیکوزیدها افزایش می‌یابد.
از مصرف همزمان دو یا چند آمینوگلیکوزید و همچنین آمینوگلیکوزیدها با کاپرئومایسین باید خودداری کرد، زیرا این کار خطر مسمومیت گوش و کلیه و همچنین اختلال در عملکرد عصب عضله را افزایش می‌دهد.
“`
آمپول جنتامایسین و سرماخوردگی
تزریق آمپول جنتامایسین در دوران بارداری
جنتامایسین ممکن است به جنین آسیب بزند. بنابراین، در دوران بارداری نباید از این دارو استفاده کنید. در زمان استفاده از جنتامایسین، باید از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید و اگر بارداری ناخواسته‌ای را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید.
تزریق جنتامایسین در دوران شیردهی
اثرات این دارو در دوران شیردهی بر روی نوزاد به طور کامل مشخص نیست. بنابراین، قبل از مصرف جنتامایسین در این دوران، با پزشک مشورت نمایید.
نکات مهم درباره جنتامایسین
- جنتامایسین معمولاً به صورت عضلانی یا وریدی تزریق می‌شود.
- اگر اطلاعات کافی درباره نحوه تزریق جنتامایسین ندارید، از تزریق آن در خانه خودداری کنید.
- دوز تزریق را تغییر ندهید و از آنچه پزشک تجویز کرده بیشتر یا کمتر مصرف نکنید. معمولاً جنتامایسین به مدت 7 تا 10 روز تجویز می‌شود.
- اگر رنگ آمپول جنتامایسین تغییر کرد، دارو را دور بیندازید.
- در طول درمان با این دارو ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های پزشکی دوره‌ای برای جلوگیری از عوارض جانبی و مشکلات کلیوی داشته باشید.
- در زمان درمان با این دارو، آب زیاد بنوشید و در صورت نیاز به عمل جراحی، پزشک جراح را از مصرف جنتامایسین مطلع کنید. ممکن است نیاز باشد تا چند روز قبل از عمل، مصرف دارو را متوقف کنید (این موضوع شامل عمل‌های دندانپزشکی و کشیدن دندان نیز می‌شود).
توجه : داروهای آنتی‌بیوتیک ممکن است باعث اسهال شوند. بنابراین، در زمان مصرف جنتامایسین و دیگر آنتی‌بیوتیک‌ها از مصرف خودسرانه داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید خودداری کنید.
مصرف آمپول جنتامایسین برای عفونت واژن
سوال‌های متداول درباره تزریق آمپول جنتامایسین
سوال : اگر تزریق جنتامایسین را فراموش کنم، چه کار کنم؟
جواب : استفاده و تزریق به موقع آنتی‌بیوتیک‌ها بسیار مهم است. اگر تزریق یک نوبت را فراموش کردید، به محض اینکه یادآوری کردید، آن را تزریق کنید و زمان بعدی را با توجه به زمان، به تعویق بیندازید. اگر زمان تزریق بعدی بسیار نزدیک است، می‌توانید دوز فراموش شده را نادیده بگیرید.
سوال : اگر بیش از حد جنتامایسین تزریق کنم، چه کار کنم؟
جواب : اگر به اشتباه یا به قصد خودکشی مقدار زیادی جنتامایسین تزریق کرده‌اید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند عوارض خطرناک و حتی مرگ به همراه داشته باشد. خودکشی با این دارو روشی مناسب برای جلب توجه نیست.
توجه :
- استفاده از آمپول جنتامایسین در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه، بیماران مبتلا به پارکینسون و نوزادان باید با احتیاط انجام شود.
- این آمپول باید در یک دوره کوتاه مدت مصرف شود.
- در حین درمان با جنتامایسین آب کافی بنوشید.
- استفاده از آمپول جنتامایسین در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.
- امکان تداخل آمپول جنتامایسین با برخی داروها وجود دارد. بنابراین مشاوره با پزشک ضروری است.
- در صورت بروز علائمی مانند وزوز گوش، سرگیجه یا کاهش شنوایی در حین تزریق این دارو، از ادامه مصرف آن خودداری کنید.
- چنانچه متوجه خون در ادرار خود شدید در حین مصرف آمپول جنتامایسین، احتمال آسیب به کلیه وجود دارد؛ لازم است با پزشک مشورت کنید.
