موارد مصرف بوپرنورفین و باورهای غلط در مورد این دارو (2 نکته مهم)
معرفی داروی بوپرنورفین
بوپرنورفین (Buprenorphine) یک داروی مسکن از دسته مواد مخدر است که می‌تواند به تنهایی یا بخصوص به عنوان دلیلی برای وابستگی، اعتیاد ایجاد کند. این دارو عوارضی مشابه مورفین، کدئین و هروئین دارد و از آن عمدتاً برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می‌شود. همچنین، از آن در درمان دردهای شدید، قبل از عمل جراحی و برای کنترل عوارض تنفسی ناشی از داروهای بیهوشی مانند فنتانیل استفاده می‌شود.
گاهی اوقات این دارو برای کنترل درد در بیمارانی که کمتر در معرض خطر اعتیاد به مواد مخدر هستند و دردشان با داروهای دیگر تسکین نمی‌یابد، تجویز می‌شود. چون بوپرنورفین باعث ایجاد علائم ترک کمتری نسبت به برخی دیگر از داروهای مخدر می‌شود و خطراتش در مسمومیت کمتر است، به عنوان انتخابی با خطر کمتر محسوب می‌شود.
با این وجود، مصرف این دارو هم می‌تواند عوارض مخدرها را به همراه داشته باشد. به خاطر اینکه بوپرنورفین باید در کبد کار کند تا اثر گذاشته و درد را تسکین دهد، بعضی افراد ممکن است از آن نتیجه نگیرند. بعضی از عواملی مثل ژنتیک یا مصرف داروهای دیگر می‌توانند روی عملکرد این دارو تأثیر بگذارند.
این دارو به صورت قرص در دوزهای 0.4، 2 و 8 میلی‌گرم موجود است و پزشک آن را تجویز می‌کند.
موارد مصرف بوپرنورفین
بوپرنورفین به خاطر درمان اعتیاد به مواد مخدر تجویز می‌شود. این دارو بخشی از برنامه درمان برای کسانی است که با سوء مصرف مواد مخدر دست به گریبان هستند و به موارد زیر کمک می‌کند:
1. کاهش علائم ترک مواد مخدر
2. کاهش تمایل به مواد مخدر
3. کاهش مصرف ناسالم
4. جلوگیری از اثرات دیگر مواد مخدر
5. کمک به پایداری بیمار در درمان
نحوه مصرف بوپرنورفین
حتماً بوپرنورفین را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمام اطلاعات روی بسته‌بندی دارو را بخوانید. احتمال آرام کردن سیستم تنفسی شما، به ویژه در اوایل مصرف دارو یا زمان تغییر دوز، وجود دارد.
از مصرف بیش از اندازه یا کمتر از مقدار تجویزی پزشک جلوگیری کنید و در زمان مشخص شده این دارو را استفاده کنید. اگر احساس کردید که دارو دیگر دردهایتان را تسکین نمی‌دهد، به پزشک خود اطلاع دهید.
حتی اگر بوپرنورفین را به صورت معقول مصرف کنید، ممکن است عادت‌زا باشد. هرگز این دارو را با دیگران، به ویژه کسانی که سابقه اعتیاد دارند، به اشتراک نگذارید. استفاده نادرست از داروهای مسکن متاسفانه می‌تواند به اعتیاد، مسمومیت و حتی مرگ منجر شود، به ویژه در کودکان یا افرادی که بدون نسخه پزشک از این دارو استفاده می‌کنند. خرید و فروش این دارو به صورت خودسرانه غیرقانونی و ممنوع است.
- به یاد داشته باشید که بوپرنورفین داروی مسکن قوی است و مقدار کمی از آن ممکن است باعث تسکین درد قابل توجهی شود.
- بیوتزانز، که روی پوست استفاده می‌شود، فقط باید به طور موضعی کاربرد داشته باشد. از تماس دارو با دهان، بینی، لب‌ها یا چشم‌ها جلوگیری کنید.
- دست‌های خود را بعد از استفاده از دارو بشویید. اگر دارو آسیب دیده یا خراش دارد، آن را استفاده نکنید.
- این دارو را بر روی پوست تمیز و خشکی که با آب شسته شده (بدون صابون یا مواد شیمیایی) بزنید.
- داروی بوپرنورفین
“`html
- این دارو را روی قفسه سینه، پشت، پهلوها یا قسمت بالای بازوی خود بزنید.
- وقتی این دارو را روی پوست خود استفاده می‌کنید، از قرار گرفتن در برابر گرما بپرهیزید. اگر تب دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
- از تشک‌های گرمازا، پتوهای برقی، تخت‌های برنز کننده و سونا استفاده نکنید.
- در آب داغ ننشینید، آفتاب نگیرید و فعالیت‌های شدید انجام ندهید، زیرا این کارها می‌تواند دمای بدن شما را افزایش دهد و جذب دارو را بالا ببرد، که ممکن است عوارض ناخوشایند یا حتی خطرناک ایجاد کند.
- پس از هفت روز، دارو را از روی پوست پاک کنید و با یک داروی تازه جایگزین کنید.
- اگر مدت طولانی از داروی بوپرنورفین استفاده کرده‌اید، یهو مصرف آن را قطع نکنید، زیرا ممکن است علائم ناخوشایندی بروز کند. برای کمک در مورد نحوه‌ی قطع مصرف، با دکتر خود مشورت کنید.
- دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید و مطمئن شوید که کسی به طور تصادفی یا عمدی از داروی شما استفاده نمی‌کند. آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
عوارض جانبی قرص بوپرنورفین
این دارو، مانند دیگر مواد مخدر، می‌تواند باعث کندی تنفس شود و کاهش شدید عملکرد تنفسی خطرناک است. در صورت بروز علائم آلرژی دارویی، سریعاً به مراکز پزشکی مراجعه کنید. علائم آلرژی شامل کهیر، مشکل در تنفس و ورم صورت، لب‌ها، زبان و گلو است.
اگر هرکدام از این علائم را مشاهده کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- تنفس آرام و سطحی
- احساس سبکی در سر، ضعف و بی‌حالی
- گیجی و تغییرات غیرمعمول در فکر و رفتار
- تهوع، درد معده، تب خفیف، کاهش اشتها، ادرار تیره یا زردی پوست و چشم‌ها
عوارض خفیف‌تر این دارو که ممکن است بیشتر دیده شوند عبارتند از:
- سردرد
- درد معده، تهوع، استفراغ و یبوست
- احساس گرما و تنگی نفس
- تعریق
- ضعف و خستگی
- کمردرد
- اضطراب و افسردگی
- اختلالات خواب
- آبریزش بینی
ممکن است عوارض دیگری نیز به وجود بیاید. اگر هرگونه علائم غیرمعمول و یا نگران‌کننده داشتید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل دارویی قرص بوپرنورفین
- اگر این دارو را با فاصله چند ساعت از داروهای بیهوشی مانند تیوپنتال مصرف کنید، ممکن است تنفس شما بیشتر دچار مشکل شود.
- استفاده از این دارو به همراه داروهای بیهوشی عمومی می‌تواند تاثیر منفی بر عملکرد قلب شما داشته باشد.
- زمانی که این دارو را با داروهایی که در کبد متابولیزه می‌شوند، مثل ریفامپین و دیگوکسین مصرف می‌کنید، ممکن است داروی بوپرنورفین تجمع پیدا کند و اثرات آن را بالا ببرد.
- اگر به این دارو وابستگی پیدا کنید و داروی آنتاگونیست آن را مصرف کنید، ممکن است دچار علائم ناخوشایند جدی شوید. در این شرایط باید به دقت دارو را مصرف کنید و وضعیت خود را تحت نظر داشته باشید.
“““html
- مصرف همزمان بوپرنورفین با برخی داروها ممکن است خطرناک باشد. در برخی موارد، افرادی که دیازپام و بوپرنورفین را با هم استفاده کرده‌اند، دچار مشکلات جدی قلبی و تنفسی شده‌اند.
مصرف بیش از حد یا کمتر از نیاز بوپرنورفین
اگر فراموش کردید که چسب داروی بوپرنورفین را در زمان معین خود تعویض کنید، به محض یادآوری این کار را انجام دهید. ولی به هیچ وجه برای جبران، از دوز بیشتری استفاده نکنید.
اگر بیش از حد معمول این دارو را مصرف کردید، بلافاصله به مراکز اورژانس مراجعه کنید یا با پزشک تماس بگیرید. مصرف بیش از حد بوپرنورفین می‌تواند کشنده باشد، به ویژه برای کودکان و یا کسانی که بدون تجویز پزشک از آن استفاده می‌کنند. علائم خطرناکی مانند:
تنفس یا ضربان قلب کند، خواب‌آلودگی شدید، ضعف در عضلات، سردی و تعریق روی پوست، ریزش مردمک چشم و از حال رفتن ممکن است بروز کند.
اگر کودکان بوپرنورفین مصرف کنند، خطر مرگ آن‌ها وجود دارد!
مواردی که باید در دوره مصرف این دارو اجتناب کنید
- از مصرف الکل پرهیز کنید، زیرا ممکن است عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشد.
- این دارو ممکن است بر تفکر و واکنش شما تاثیر بگذارد. قبل از دانستن اینکه چگونه روی شما تاثیر می‌گذارد، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات بپرهیزید. سرگیجه یا خواب‌آلودگی زیاد ممکن است منجر به افتادن یا بروز حوادث جدی شود.
باورهای نادرست درباره بوپرنورفین
بوپرنورفین مخدر و اعتیادآور نیست
خیر، این دارو یکی از مواد مخدر قوی و بسیار اعتیادآور است، و ترک آن گاهی سخت‌تر از مواد مخدر رایج مانند تریاک و هروئین می‌باشد.
چون بوپرنورفین داروی تجویزی است، بنابراین یک روش درمانی برای اعتیاد به حساب می‌آید
این دارو در واقع خود یک ماده مخدر قوی است و به عنوان جایگزینی برای ایجاد درمان اعتیاد در نظر گرفته نمی‌شود؛ زیرا اعتیاد یک بیماری روانی است و نیاز به درمان‌های مشاوره‌ای و روانپزشکی دارد.
هر فردی که به مواد مخدر اعتیاد دارد می‌تواند از بوپرنورفین استفاده کند
این باور غلط است، زیرا استفاده از آن فقط برای گروه خاصی از افراد مؤثر است، به ویژه کسانی که در شرایط خاص و تحت نظارت دقیق و در مواردی که نمی‌توانند به راحتی ترک کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بوپرنورفین در تست‌های اعتیاد مثبت نمی‌شود
بوپرنورفین هم مانند سایر مواد مخدر تست‌های خاص خود را دارد که در مراکز تخصصی انجام می‌شود و در کلیه مصرف کنندگان مثبت خواهد بود.
مصرف بوپرنورفین عوارضی ندارد
در واقع، مصرف بوپرنورفین می‌تواند شامل تمام عوارض ناشی از مصرف سایر مواد مخدر باشد و در برخی موارد ممکن است عوارض خطرناک‌تری ایجاد کند.
بیشتر بخوانید:
جمع‌آوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
سایت رضیم
“`
