موارد مصرف داروی بیهوشی سووفلوران (2 نکته مهم)

معرفی داروی سووفلوران

سووفلوران (Sevoflurane) دارویی است که برای ایجاد و نگه داشتن بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. این دارو بوی خوشی دارد و هنگام استفاده آتش‌زا نیست. از سووفلوران برای بیهوشی از طریق استنشاق به‌کار می‌رود، که به معنی آن است که بیمار این دارو را تنفس می‌کند تا بیهوش شود. این دارو بعد از دسفلوران سریع‌ترین نوع بیهوش‌کننده در این رده است.

سووفلوران معمولاً در عمل‌های جراحی کوچک، بیهوشی کودکان و نوزادان، و همچنین در دامپزشکی استفاده می‌شود. در بیهوشی مدرن، سووفلوران و دسفلوران جایگزین ایزوفلوران و هالوتان شده‌اند. این دارو معمولاً به همراه اکسید نیتروژن و اکسیژن تجویز می‌شود. برای بیهوشی کودکان در حین عمل‌های جراحی استفاده می‌شود. در زمان بیدار شدن از بیهوشی بعد از استفاده از این دارو ممکن است کودک بی‌قراری و هذیان نشان دهد.

کاربردهای سووفلوران

• ایجاد بیهوشی
• نگهداری بیهوشی عمومی
• کمک به شل شدن عضلات برای انجام عمل‌های جراحی

مکانیسم اثر سووفلوران

سووفلوران به عنوان یک داروی بیهوشی مایع عمل می‌کند و ممکن است بر روی فعالیت کانال‌های یونی عصبی تأثیر بگذارد، به خصوص گیرنده‌های خاصی که به نورون‌ها متصل هستند، شامل استیل‌کولین نیکوتینی، GABA و گیرنده‌های گلوتامات.

فارماکودینامیک سووفلوران

آنها با ایجاد بیهوشی در بدن عمل می‌کنند. سووفلوران به نسبت ایزوفلوران یا هالوتان در خون محلولیت کمتری دارد، اما نسبت به دسفلوران چنین نیست.

فارماکوکینتیک سووفلوران

• شروع اثر: ۲-۳ دقیقه
• طول اثر: بستگی به غلظت خون دارد
• متابولیسم: کبدی (۳ـ۵٪‏)، CYP2E1
• دفع: از طریق تنفس در شکل گاز

مقدار مصرف سووفلوران

بزرگسالان:

برای بیهوش کردن به وسیله استنشاق با اکسیژن یا نیتروس اکساید و اکسیژن به کار می‌رود. مقدار مصرف باید به طور جداگانه بر اساس پاسخ بیمار تعیین شود. سطح مناسب بیهوشی برای جراحی ممکن است با غلظت های 0.5 – 3 درصد سووفلوران و یا بدون نیتروس اکساید به دست آید. مقدار مصرف در سالمندان معمولاً کمتر است.

کودکان:
برای بیهوشی عمومی، مقدار مصرف باید به صورت جداگانه تعیین گردد.

مصرف سووفلوران در دوران بارداری و شیردهی

B (در این دسته از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشان داده‌اند که این دارو خطری برای جنین ندارد، اما هنوز مطالعات کافی بر روی زنان باردار به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.)

عوارض جانبی سووفلوران

• سرفه
• گیجی
• افزایش ترشح بزاق
• تهوع
• لرزش
• استفراغ
• سردرد

یافته های آزمایشگاهی:

“`html
افزایش موقتی گلوکز و تعداد گلبول‌های سفید خون ممکن است هنگامی که از داروهای بیهوشی دیگر استفاده می‌شود، مشاهده گردد.

هر از گاهی تغییرات موقتی در نتایج آزمایش‌های کبدی در صورت استفاده از سووفلوران گزارش شده است.

سمّیت: اگر دوز زیادی از دارو مصرف شود، باید دارو را متوقف کنید. راه تنفسی را مشخص کنید و تهویه کنترل شده یا کمکی با اکسیژن خالص فراهم کنید و وضعیت قلب و عروق را در سطح مناسب حفظ نمایید.

تداخلات دارویی سووفلوران

• مصرف الکل به صورت مداوم باعث افزایش نیاز به داروی بیهوشی می‌شود.
• مصرف همزمان این دارو با داروهایی مانند آمینوگلیکوزید، باسیتراسین و دیگر داروهای مشابه ممکن است اثرات منفی بیشتری روی بدن بگذارد.
• استفاده از سووفلوران به همراه آمیودارون می‌تواند باعث افت شدید فشار خون و احتمال بروز برادیکاردی شود.
• داروهای ضد میاستنی گرا نیز می‌توانند اثر منفی بر روی اعصاب و عضلات بگذارند.
• مصرف این دارو به همراه داروهای پایین آورنده فشار خون می‌تواند باعث کاهش بیشتر فشار خون شود.
• سووفلوران حساسیت قلب به کاتکولامین‌ها و احتمال آریتمی را افزایش می‌دهد.
• استفاده این دارو به همراه ایزونیازید و داروهای مشابه می‌تواند متابولیسم سووفلوران را بالا ببرد و سطح فلوراید خون را افزایش دهد.
• همچنین نباید از مقادیر زیاد خون حاوی سیترات به عنوان ضدانعقاد همراه با این دارو استفاده کرد.

هشدارها در مورد مصرف سووفلوران

• حساسیت به دارو
• این دارو فقط باید در شرایط مناسب و تحت نظر پزشک متخصص بیهوشی و با تجهیزات لازم، استفاده شود.

اگر بیمار به بیماری‌هایی مانند فلج دوره‌ای خانوادگی، دیستروفی عضلانی، میاستنی گراو، و سایر اختلالات عضلانی با ضعف مبتلا است، یا دچار ضربه مغزی یا مشکلات کبدی و کلیوی است، باید با احتیاط از این دارو استفاده شود.

این دارو باید تنها توسط متخصص بیهوشی تجویز گردد و تجهیزات لازم برای حفظ تنفس بیمار باید در دسترس باشد. وضعیت تنفسی و تهویه بیمار باید هنگام استفاده از دارو به دقت رصد شود.

موارد منع مصرف سووفلوران

در صورت وجود سابقه هیپرترمی بدخیم و حساسیت به داروهای بیهوشی عمومی نباید از این دارو برای بیهوشی استفاده کرد.

نکات قابل توصیه در مصرف سووفلوران

1. در هنگام استفاده از این دارو، باید فشار خون، دمای بدن، ضربان قلب، ریتم قلب، سطح اکسیژن و وضعیت تنفسی بیمار کنترل و مراقبت گردد.
2. به دلیل مشکلات روانی-حرکتی ممکن است بیمار تا 24 ساعت پس از بیهوشی نتواند کارهای نیازمند دقت و هوشیاری را انجام دهد.
3. از مصرف الکل یا داروهای تضعیف‌کننده سیستم عصبی تا 24 ساعت پس از بیهوشی باید خودداری شود.
4. تا 24 ساعت پس از به هوش آمدن، از شیر دادن به کودک خودداری کنید.
5. مقدار نیاز به داروی بیهوشی با افزایش سن کاهش می‌یابد. حداقل غلظت حبابچه
“`

نسبت تأثیر این دارو در سنین مختلف به این صورت است: در افراد 25 ساله 2.6%، در افراد 40 ساله 2.1%، در سن 60 ساله 1.7% و در افراد 80 ساله 1.4% می‌باشد.
برای اینکه افراد حاضر در اتاق عمل کمتر با داروهای هوشبر استنشاقی تماس پیدا کنند، باید تمام نکات ایمنی را از نظر طراحی، ساخت و نگهداری اتاق عمل و همچنین رعایت موارد فردی در نظر بگیریم.
همچنین مانند سایر داروهای بیهوشی، به بیماران پیشنهاد می‌شود که بعد از بیهوشی عمومی، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری و تمرکز دارد، مانند رانندگی یا کار با ماشین آلات حساس، خودداری کنند.
به بیماران اجازه داده نمی‌شود که برای مدت معینی بعد از استفاده از سووفلوران، رانندگی کنند.

نکات ویژه برای نگهداری سووفلوران

• دارو را در دمای بالاتر از 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.
• دارو را در یخچال قرار ندهید.
• در بطری را به خوبی ببندید.

بیشتر بخوانید:

جمع آوری شده توسط بخش سلامت

مجله رضیم