موارد مصرف قرص آتروپین(آنتی کولینرژیک) (2 نکته مهم)

همه آنچه که باید در مورد آتروپین (Atropine) بدانید

با این بخش از رضیم همراه باشید تا با آتروپین و موارد مصرف این قرص آشنا شوید.

گروه دارویی: گروه آنتی کولینرژیک ها

گروه درمانی: این دارو برای درمان مشکل‌های قلبی مثل ضربان کم (برادیکاردی) و برخی اختلالات ریتم قلب، و همچنین برای مقابله با مسمومیت‌های ناشی از مواد شیمیایی خاص (حشره‌کش‌ها) استفاده می‌شود.

مصرف در دوران حاملگی: گروه C

موارد مصرف: این دارو در مشکلاتی مثل کم‌کاری قلب و اختلال‌های انعکاسی که باعث تهوع می‌شود، استفاده می‌شود.

میزان مصرف آتروپین: قبل از عمل جراحی، 0.5 تا 1 میلی‌گرم از طریق ورید تزریق می‌شود و می‌توان هر 5 دقیقه تا 2 میلی‌گرم دیگر هم تزریق کرد.

موارد مانع آتروپین: افرادی که به این دارو حساسیت دارند، در صورت خونریزی حاد، فشار چشم بالا و در شرایط نارسایی کبدی، کلیوی و قلبی باید با احتیاط از آن استفاده کنند.

———————————————————————————————–

فارماکوکینتیک – دینامیک، مکانسیم اثر:

این دارو باعث کاهش حرکات دستگاه گوارش و ادراری می‌شود و همچنین ترشحات را کاهش می‌دهد. آتروپین مانع از اثرات استیل‌کولین در برخی نقاط بدن می‌شود و در دوزهای کم، باعث خشک شدن بزاق و تعریق، و افزایش ضربان قلب می‌گردد. با دوزهای بالاتر امکان‌سوزاندن حرکات در دستگاه گوارش و ادراری وجود دارد.

این دارو به عنوان پادزهر در مسمومیت‌های ناشی از مواد ارگانوفسفره و گازهای عصبی نیز استفاده می‌شود. آتروپین به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود و بعد از مصرف به سرعت در بدن توزیع می‌گردد. نیمه عمر آن تقریباً ۴ ساعت است و همچنین از جفت عبور می‌کند و در شیر مادر به مقدار کمی ترشح می‌شود.

———————————————————————————————–

مصرف برحسب اندیکاسیون:

1. ایست قلبی و برادی‌کاری سینوسی
2. قبل از بیهوشی برای کاهش ترشحات مجاری تنفسی
3. پادزهر در مسمومیت با مواد ارگانوفسفره
4. درمان مشکلاتی مانند اسپاسم‌های روده و صفرا، تحریک بیش از حد عضلات روده، افزایش حرکات کولون و مشکلات ادراری
5. شل کردن دستگاه گوارش در زمان انجام فیلم‌برداری

———————————————————————————————–

عوارض جانبی: ممکن است باعث خشکی دهان، تشنگی، یبوست، احتباس ادرار، سردرد و تپش قلب شود.
توجه داشته باشید که علائم حیاتی مانند تعداد ضربان قلب و فشار خون باید کنترل شود و در افراد سالمند باید دوز کمتری تجویز شود.

———————————————————————————————–

“““html

تداخلات مهم:

دارویی‌:

• اگر آتروپین با داروهای دیگر آنتی‌کولینرژیک مثل آمانتادین، گلوتتماید، مپریدین و … مصرف شود، ممکن است اثرات و عوارض آن بیشتر شود.
• استفاده از قرص‌های کلرید پتاسیم همراه با آتروپین ممکن است باعث بروز آسیب‌های مخاطی شود.
• آتروپین می‌تواند حرکات روده را کند کند و در نتیجه جذب سایر داروها را مختل کند.
• استفاده از آنتی‌اسیدها ممکن است جذب آتروپین را کاهش دهد.

———————————————————————————————–

موارد منع مصرف و احتیاط آتروپین :

احتیاط: در خانم‌های باردار و مبتلایان به سندرم داون.

———————————————————————————————–

مصرف در بارداری و شیر دهی:

آتروپین می‌تواند به راحتی از جفت عبور کند و روی جنین تأثیر بگذارد. باید با احتیاط در دوران بارداری استفاده شود. مقدار کمی از آن در شیر مادر ترشح می‌شود و مصرف آن در دوران شیردهی ممنوع است.

———————————————————————————————–

مسمومیت و درمان آتروپین :

برای جلوگیری از جذب بیشتر آتروپین خوراکی، می‌توان با شستشوی معده و تجویز زغال فعال اقدام کرد. نباید از فیزوستیگمین استفاده کرد. در صورت بروز هیجان شدید یا تشنج، می‌توان از دیازپام استفاده کرد. فنوتیازین‌ها نیز باید در نظر گرفته شوند چون ممکن است عوارض آنتی‌کولینرژیک را تشدید کنند.

توجهات پزشکی – پرستاری، آموزش به بیماران و خانواده‌ها:

• اثر آتروپین در بیماران مبتلا به سندرم داون بیشتر و در بیماران مبتلا به آلبینیسم کمتر است.
• حتی با استفاده از قطره‌های چشمی آتروپین هم ممکن است عوارض سیستمیک بروز کند.
• از تجویز دارو به بیماران تب‌دار، به خصوص کودکان بپرهیزید زیرا ممکن است خطر بروز هیپرترمی وجود داشته باشد.
• بیمار باید از نظر بروز برادیکاردی مراقب باشد، به ویژه با دوز پایین؛ این مشکل معمولاً ظرف ۲ دقیقه رفع می‌شود.
• در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی باید از نظر بروز تاکیکاردی تحت نظر باشند، چرا که این مشکل می‌تواند به فیبریلاسیون بطنی تبدیل شود.
• دارو باید نیم تا یک ساعت قبل از غذا مصرف شود تا جذب به حداکثر برسد.
• برای کنترل خشکی دهان، می‌توان از آب‌نبات ترش، تکه‌های یخ یا آدامس‌های بدون شکر استفاده کرد.
• افزایش مصرف مایعات، میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به کاهش عوارض پوستی کمک کند.

آموزش: در صورت بروز علائم خشکی دهان، غرغره کردن آب و مصرف آدامس مفید است.

شرایط نگهداری: دارو باید در دمای معمولی اتاق نگهداری شود.

———————————————————————————————–

گردآوری شده مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی