موارد مصرف و عوارض آمپول تریامسینولون (2 نکته مهم)
معرفی آمپول تریامسینولون
تریامسینولون (Triamcinolone) برای درمان نارسایی غده فوق کلیوی استفاده می‌شود. همچنین این دارو برای کاهش علامت‌های بیماری‌های التهابی و آلرژیک و کنترل سیستم ایمنی به کار می‌رود. تریامسینولون در درمان مواردی مانند هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، ادم مغزی و بیماری‌های روماتیسمی هم موثر می‌باشد.
آمپول کورتیران یا تریامسینولون یکی از داروهای کورتیکواستروئیدی است. این داروها مانع از تولید موادی می‌شوند که باعث التهاب در بدن می‌شوند. از تریامسینولون برای درمان بیماری‌های مختلفی از جمله اگزما، آلرژی، لوپوس، پسوریازیس، آلوپسی، آسم و آرتریت خودایمنی استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که داروهای استروئیدی مثل تریامسینولون می‌توانند سیستم ایمنی شما را ضعیف کنند و باعث بدتر شدن عفونت‌هایی که قبل از آن داشته‌اید، شوند. پس در مورد هر بیماری یا عفونتی که در هفته‌های اخیر گریبان‌گیر شما بوده، به پزشک اطلاع دهید.
نام تجاری: Aristocort , Kenagol
مکانیسم اثر تریامسینولون
این دارو برای اثرگذاری با عبور از دیواره سلولی به گیرنده‌هایش در سیتوپلاسم وصل شده و ترکیبی با نام «کمپلکس دارو-گیرنده» ایجاد می‌کند که به هسته سلولی می‌رود. این کمپلکس با دوختن به ناحیه‌های خاصی از DNA سبب فعال شدن روند تولید mRNA و در نهایت تولید آنزیم‌هایی می‌شود که اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها را به دنبال دارد. کورتیکواستروئیدها با جلوگیری از تجمع سلول‌های التهابی در محل التهاب، کاهش بلعیدن سلول‌ها و آزاد شدن آنزیم‌های مؤثر در التهاب و محدود کردن تولید و انتشار واسطه‌های شیمیایی التهاب، اثرات ضدالتهابی خود را اعمال می‌کنند.
فارماکوکینتیک تریامسینولون
فرم تزریقی تریامسینولون به راحتی از ماهیچه جذب می‌شود. نیمه عمر دارو حدود 3-2 ساعت است. این دارو عمدتاً در کبد و به مقدار کمی در کلیه و سایر بافت‌ها به متابولیت‌های غیرفعال تبدیل می‌شود. به دلیل ساختار خاص تریامسینولون، متابولیسم آن به آرامی صورت می‌گیرد. متابولیت‌های غیر فعال این دارو از طریق کلیه‌ها دفع می‌شوند.
موارد و مقدار مصرف تریامسینولون
آمپول تریامسینولون در موارد التهاب شدید و برای کنترل سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شود:
آمپول تریامسینولون در بالغین:
- هر ماه 40 تا 80 میلی‌گرم به صورت تزریق عضلانی
- تزریق 2.5 تا 5 میلی‌گرم به صورت داخل مفصل، در سینوویوم و غلاف تاندون، و در مفاصل بزرگ ممکن است تا 40 میلی‌گرم افزایش یابد.
- حداکثر 1 میلی‌گرم می‌تواند به صورت تزریق در داخل ضایعه استفاده شود.
آمپول تریامسینولون در کودکان (بالای 6 سال):
- تزریق عضلانی 0.03 تا 0.2 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر 1 تا 7 روز
- تزریق داخل مفصل، سینوویوم و عضلات تاندونی 2.5 تا 15 میلی‌گرم و در صورت نیاز تکرار دوز می‌تواند انجام شود.
مصرف تریامسینولون در بارداری و شیردهی
تریامسینولون در بارداری، در سه ماهه اول جزء گروه D و در سایر دوران بارداری جزء گروه C قرار می‌گیرد.
در مورد مصرف تریامسینولون در دوران شیردهی، نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
عوارض جانبی تریامسینولون
“`html
هر دارویی که مصرف می‌شود ممکن است به همراه اثرات مثبت، عوارض جانبی هم داشته باشد. این عوارض در هر فردی بروز نمی‌کند، اما اگر یکی از این عوارض را احساس کردید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی تریامسینولون شامل موارد زیر است:
- CNS: سردرد، مشکلات خواب، تحریک‌پذیری، خوشحالی غیرمعمول، بی‌قراری، ضعف؛ تغییرات در حالت روحی و رفتارهای روانی
- CV: تورم، فشار خون بالا، نارسایی قلبی
- GI: حالت تهوع، اشتهای زیاد، افزایش وزن، زخم معده، خونریزی گوارشی
- متابولیک: نگهداری آب و سدیم، کمبود پتاسیم، افزایش قند خون، پوکی استخوان، کاهش رشد در کودکان
- پوست: آکنه، جوش‌های پوستی، خطوط پوستی، تأخیر در بهبود زخم‌ها
- سایر: افزایش موی بدن، افزایش خطر عفونت‌ها، تحلیل عضلانی و عفونت‌های قارچی
تداخلات دارویی تریامسینولون
- کمبود پتاسیم ناشی از تریامسینولون می‌تواند خطر مسمومیت با داروهای دیژیتال را افزایش دهد.
- مصرف تریامسینولون با داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ممکن است عوارض گوارشی را افزایش دهد.
- تریامسینولون اثرات برخی داروهای ضد دیابت و انسولین را کاهش می‌دهد.
- استفاده همزمان با داروهایی مثل دیورتیک‌ها و آمفوتریسین B ممکن است کمبود پتاسیم را بیشتر کند.
اثر تریامسینولون بر آزمایش‌های تشخیصی
تریامسینولون می‌تواند نتایج آزمایش‌های پوستی را تغییر دهد، باعث نتایج منفی در آزمایش نیتروبلو تترازولیوم برای عفونت‌های باکتریایی شود. همچنین ممکن است باعث کاهش برداشت ید در آزمایش‌های تیروئید و افزایش قند و کلسترول خون شود و در عوض سطح پتاسیم، کلسیم و هورمون‌های تیروئیدی را کاهش دهد.
موارد احتیاط هنگام مصرف تریامسینولون
- مشکلات شدید کلیوی و بیماری‌های قلبی و عروقی
- فشار خون بالا
- زخم معده
- پوکی استخوان
- آب مروارید
- افزایش چربی خون
- بیماری سل
- حملات تشنج
- رخدادهای ترومبوآمبولیک
توجهات پزشکی – پرستاری هنگام مصرف تریامسینولون
- وزن، فشار خون و سطح الکترولیت‌های خون بیمار (سدیم، پتاسیم و کلر)، قند خون و آزمایش CBC (تعداد پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید و قرمز) چک شود.
- وضعیت قلب و عروق بیمار و نوار قلب را به‌طور منظم بررسی کنید.
- تورم و وزن روزانه را کنترل کنید. افزایش وزن بیش از ۵ پوند در هفته و تشدید تورم باید به پزشک گزارش شود.
- تب و افزایش تعداد لکوسیت‌ها ممکن است نشانه عفونت باشد و باید مورد توجه قرار گیرد.
- باید مراقب عوارض جانبی، دوره‌های افسردگی یا روان‌پریشی، به‌ویژه در دوزهای بالا بود.
- تزریق عمقی آمپول تریامسینولون ممکن است باعث تحلیل عضلانی شود. تزریق وریدی آمپول تریامسینولون را باید با احتیاط انجام داد.
“““html
- تمرینات را روی عضلات بزرگ انجام دهید و از عضله دلتوئید استفاده نکنید.
- در حین درمان با تریامسینولون، باید رژیم غذایی کم‌نمک و پُرپتاسیم داشته باشید.
- اگر علائمی مانند تهوع، خستگی، احساس سوزن سوزن شدن، استفراغ، ضعف، ادرار زیاد و مشکلات قلبی مشاهده کردید، به پزشک گزارش دهید.
- اگر بیمارانی با پوکی استخوان دارید، در حین حرکات به آنها کمک کنید.
- همیشه دوز حداقل دارو را مصرف کنید و در صورت نیاز، دوز تریامسینولون به تدریج افزایش یابد.
- اگر به مدت طولانی از تریامسینولون استفاده می‌کنید، دوز آن را به آرامی کاهش دهید.
نکات مهم برای بیماران و خانواده‌ها هنگام استفاده از تریامسینولون
- در طول درمان با تریامسینولون، از مصرف الکل، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، سالیسیلات‌ها و هر نوع داروی بدون نسخه پرهیز کنید.
- دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید و ناگهان آن را قطع نکنید.
- قطع ناگهانی این دارو ممکن است باعث بروز بحران آدرنال شود که علائم آن مثل تهوع، خستگی، استفراغ، بی اشتهایی، سردرگمی، درد در مفاصل و تنگی نفس است.
- علائم سندرم کوشینگ را بشناسید و اگر آنها را مشاهده کردید، به پزشک اطلاع دهید.
- هرگونه عوارض جانبی را به پزشک بگویید.
نکاتی برای مصرف آمپول تریامسینولون
- اگر به تریامسینولون حساسیت دارید یا در جایی از بدن‌تان عفونت قارچی وجود دارد، نباید این دارو را مصرف کنید.
- اگر سابقه حساسیت دارویی دارید، به پزشک اطلاع دهید.
- در طول درمان، از نزدیک شدن به افراد بیمار یا مبتلا به عفونت پرهیز کنید.
- تریامسینولون را به دقت طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
- اگر در معرض سرفه یا سرخک هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
- قبل از مصرف دارو، فهرست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید به پزشک بدهید، چون بعضی از داروها ممکن است با تریامسینولون تداخل داشته باشند.
- بهتر است آمپول تریامسینولون را با غذا مصرف کنید تا از ناراحتی معده جلوگیری شود.
- در طول درمان با این دارو، بهتر است واکسن نزنید زیرا ممکن است کارآیی آنها کاهش یابد.
- اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض اینکه یادتان آمد مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان دوز بعدی‌تان است، دوز فراموش شده را رها کنید و به برنامه معمول دارویی‌تان برگردید. از دو برابر کردن مقدار دارو خودداری کنید.
- اگر باردار یا شیرده هستید، قبل از مصرف دارو به پزشک بگویید.
- اگر سابقه بیماری‌هایی مانند مشکلات کبدی و کلیوی، دیابت، اختلالات تیروئید، سل، پوکی استخوان، گلوکوم، افسردگی، نارسایی قلب یا فشار خون بالا دارید، قبل از مصرف آمپول تریامسینولون با پزشک مشورت کنید.
- تریامسینولون می‌تواند بر رشد کودکان تأثیر بگذارد. اگر نگران رشد فرزندتان هستید، با پزشک صحبت کنید.
- اگر در حین استفاده از این دارو دچار استرس، تب یا عفونت شدید، مصرف دارو را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- از قطع خودسرانه تریامسینولون خودداری کنید.
- استفاده طولانی مدت از این دارو توصیه نمی‌شود.
- اگر در حین مصرف این دارو دچار ورم صورت، سختی در تنفس یا تورم زبان، لب یا گلو شدید، باید استفاده از دارو را قطع کنید و فوراً به اورژانس مراجعه کنید زیرا این ممکن است نشانه‌ای از حساسیت باشد.
نحوه نگهداری تریامسینولون
این دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
سایت رضیم
“`
