موارد مصرف و عوارض داروی بیهوشی توبوکورارین (2 نکته مهم)
“`html
معرفی داروی توبوکورارین
توبوکورارین (Tubocurarine) یک ترکیب گیاهی سمی است که در اواسط قرن 20 به عنوان دارویی برای شل کردن عضلات در حین عمل جراحی و تهویه مکانیکی استفاده می‌شد.
توبوکورارین از گیاهان سمی به دست می‌آید که قبلاً توسط بومیان آمریکا برای شکار استفاده می‌شد و بعدها به اروپا صادر شد.
امروزه توبوکورارین کمتر برای بیهوشی استفاده می‌شود چون داروهای امن‌تری مانند سیس اتراکوریوم و روکورونیوم وجود دارند.
توبوکورارین جزو داروهای مسدودکننده عصبی-عضلانی غیرپلاریزان است و به شکل آمپول ارائه می‌شود.
موارد مصرف توبوکورارین
- بیهوشی عمومی با اثر شل‌کنندگی روی عضلات
- کمک به لوله‌گذاری و کاهش شکستگی و جابجایی
مکانیسم عمل توبوکورارین
استیل کولین در سیستم عصبی محیطی مسئول فعال‌سازی عضلات اسکلتی است. این ماده در نورون تولید شده و از طریق شکاف سیناپسی منتقل می‌شود.
توبوکورارین به عنوان یک آنتاگونیست گیرنده نیکوتینی استیل کولین عمل کرده و به گیرنده‌ی استیل کولین متصل نمی‌شود، بنابراین عضلات را شل می‌کند.
فارماکودینامیک توبوکورارین
پس از تزریق توبوکورارین، سنگینی پلک‌ها و از کار افتادگی اعصاب پنجگانه بعد از 45 ثانیه احساس می‌شود. با تکمیل تزریق، بیهوشی کامل شده و عضلات مختلف بدن به تدریج شل می‌شوند.
شروع اثر توبوکورارین حدود 5 دقیقه به طول می‌انجامد، که این زمان نسبت به دیگر داروهای مسدودکننده عصبی-عضلانی کمی بیشتر است و اثر آن بین 60 تا 120 دقیقه ادامه دارد.
فارماکوکینتیک توبوکورارین
جذب: جزئیات مشخصی برای تجویز عضلانی وجود ندارد.
توزیع: پس از تزریق وریدی، دارو به سرعت در مایع بین سلولی منتشر می‌شود و به محل عمل خود می‌رسد. پس از اشباع بافت‌ها، ممکن است دارو تا 24 ساعت در آنها باقی بماند. بین 40 تا 45 درصد دارو به پروتئین‌های پلاسما، به ویژه گلوبولین‌ها متصل می‌شود.
متابولیسم: در کبد توسط فرایند دمتلره شدن انجام می‌شود.
دفع: بین 33 تا 75 درصد دارو بدون تغییر از طریق ادرار دفع می‌شود و نزدیک به 11 درصد نیز از طریق صفرا دفع می‌گردد.
مقدار و موارد مصرف توبوکورارین
دوز مصرفی توبوکورارین بستگی به نیاز و واکنش هر فرد دارد و باید بر این اساس تنظیم شود. به‌طور کلی، دوز دارو بر اساس 0.165 mg/kg محاسبه می‌شود.
دوز توبوکورارین برای بزرگسالان
در ابتدا 6 تا 9 میلی‌گرم به صورت داخل وریدی یا داخل عضلانی تزریق می‌شود و در صورت نیاز 3 تا 5.4 میلی‌گرم دیگر طی 3 تا 5 دقیقه تزریق می‌گردد. اگر طی بیهوشی طولانی نیاز باشد، می‌توان 3 میلی‌گرم دوز اضافی را نیز تزریق کرد.
برای کمک به تهویه مکانیکی بزرگسالان
در ابتدا 0.0165 mg/kg به صورت داخل وریدی یا داخل عضلانی تزریق می‌شود و دوزهای بعدی بر اساس واکنش بیمار تنظیم می‌شود.
برای تضعیف انقباض
“““html
عضلانی بر اساس فارماکولوژی یا شوک الکتریکی در بزرگسالان
در ابتدا باید دوز 0.165 mg/kg را به آرامی و از طریق تزریق وریدی یا عضلانی وارد بدن کنیم. به عنوان احتیاط، بهتر است در ابتدا 3 میلی‌گرم کمتر از مقدار محاسبه شده تزریق شود.
تشخیص میاستنی گراویس بزرگسالان
دوز واحد 0.004 تا 0.033 mg/kg به صورت وریدی یا عضلانی تجویز می‌شود.
مصرف توبوکورارین در دوران بارداری و شیردهی
این دارو در گروه C قرار دارد. تحقیقات روی حیوانات نشان داده که داروهای این گروه می‌توانند بر روی جنین اثرات منفی داشته باشند، اما اطلاعات کافی در مورد افراد انسان وجود ندارد. بنابراین، ممکن است مزایای استفاده از دارو برای زنانی که باردار هستند بیشتر از خطرات آن باشد. همچنین هیچ مطالعه‌ای در مورد این دارو در حیوانات یا انسان‌ها وجود ندارد.
مشخص نیست که آیا این دارو در شیر مادر وجود دارد یا خیر، بنابراین در زمان شیردهی باید با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی توبوکورارین
- CV: کاهش فشار خون، نامنظمی در ضربان قلب، ایست قلبی، و کندی ضربان قلب.
- GI: افزایش ترشح بزاق.
- اسکلتی عضلانی: شل شدن شدید و طولانی عضلات، ضعف عضلانی باقی‌مانده.
- تنفسی: مشکلات تنفسی یا قطع تنفس، و انقباض برونش‌ها.
- سایر موارد: واکنش‌های حساسیتی.
موارد منع مصرف توبوکورارین
- این دارو در بیماران مبتلا به کاهش فشار خون ناشی از ایسکمی میوکارد ممنوع است.
- افراد دارای حساسیت به دارو و کسانی که ممکن است در آنها هیستامین آزاد شود (بیماران آسمی).
- برای بیماران سالخورده و ناتوان، یا افراد دارای مشکلات کبدی یا ریوی، هیپوترمی، میاستنی گراویس، و سایر شرایط خاص نیاز به احتیاط دارد.
هشدار مصرف توبوکورارین
- توبوکورارین ممکن است باعث آزادسازی هیستامین شود که با مشکلات تنفسی، کاهش فشار خون و افزایش ترشح بزاق مرتبط است و مصرف آن برای افرادی که آسم دارند یا در دوران بارداری و شیردهی ممکن است خطرناک باشد.
- این دارو تاثیری بر هوشیاری بیمار نداشته و به عنوان مسکن عمل نمی‌کند.
- توبوکورارین نباید با باربیتورات‌ها یا سایر محلول‌های آلکالوئیدی در یک سرنگ مخلوط شود.
- تزریق وریدی این دارو باید تحت نظر پزشک و به آرامی، در بازه زمانی 60 تا 90 ثانیه انجام گیرد، یا به صورت عمیق به عضله دلتوئیدی تزریق شود.
- معمولاً توبوکورارین به صورت وریدی تزریق می‌شود مگر اینکه دسترسی به وریدهای بیمار امکان‌پذیر نباشد.
- مشکلات عملکرد کلیه می‌تواند منجر به افزایش فعالیت دارو شود.
- قبل از تجویز دارو، باید عملکرد کلیه و سطح الکترولیت سرم بررسی شود. عدم تعادل الکترولیتی، به ویژه در پتاسیم و منیزیم، می‌تواند اثرات دارو را افزایش دهد.
- برای ارزیابی بهبودی بلک عصبی-عضلانی از محرک عصبی استفاده می‌شود.
- پس از تکمیل بلک عصبی-عضلانی، باید ضعف عضلانی در بیمار بررسی شود.
“`عوارض ناشی از مصرف زیاد توبوکورارین و درمان آن
وقتی کسی بیش از حد توبوکورارین مصرف کند، ممکن است دچار مشکلاتی همچون عدم توانایی در تنفس و فلج عضلانی طولانی مدت شود. برای درمان آن، ممکن است نیاز به استفاده از تهویه مصنوعی باشد.
برای اینکه بفهمیم مصرف دارو چه تاثیری دارد، می‌توان از محرک‌های عصبی استفاده کرد تا میزان و نوع مشکل را مشخص کنیم. داروهایی به نام آنتی کولین استراز ممکن است کمک کنند تا اثر توبوکورارین کاهش یابد. همچنین آتروپین می‌تواند قبل یا هم‌زمان با آنتاگونیست‌ها داده شود تا اثرات مربوط به مورکانین کنترل شود.
تداخلات دارویی توبوکورارین
چند دسته دارو وجود دارند که ممکن است با توبوکورارین تداخل پیدا کنند، از جمله آنتی‌بیوتیک‌های آمینوگلیکوزید، بتا بلوکرها، نمک‌های کلسیم، کلیندامایسین، داروهای مسدود کننده عصبی – عضلانی، فوروزماید، بیهوشی‌های عمومی، لینکوماسین، بی‌حسی‌های موضعی، دیگر مسدود کننده‌های عصبی – غیر عضلانی غیرپلاریزان، داروهای کاهش‌دهنده پتاسیم، نمک‌های منیزیم، آنتی‌بیوتیک‌های پلی مکسین، کینیدین و کینین.
- داروهای دیورتیک تیازیدی: مصرف توبوکورارین را ممکن است تقویت یا افزایش دهند.
- داروهای ضد افسردگی، کینیدین و کینین: ممکن است تنفس را کاهش دهند.
- در این شرایط، باید با احتیاط از توبوکورارین استفاده کرد و بیمار به دقت تحت نظر قرار گیرد.
شرایط نگهداری توبوکورارین
این دارو باید در دمای اتاق نگهداری شود و از یخ زدگی دور باشد.
بیشتر بخوانید:
ترجمه شده توسط بخش سلامت
مجله رضیم
