موارد مصرف و عوارض داروی گان سیکلوویر (2 نکته مهم)
اطلاعات دارویی گان سیکلوویر
گان سیکلوویر (Ganciclovir) یک داروی ضد ویروسی است که برای درمان عفونت های ناشی از ویروسی به نام سیتومگالوویروس استفاده می‌شود. سیتومگالوویروس در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، عفونت ایجاد می کند. این دارو معمولاً از طریق تزریق وریدی مصرف می‌شود و به ویژه قبل از جراحی پیوند عضو برای جلوگیری از این نوع عفونت به کار می‌رود.
نام تجاری: Cytoven . Vitrasert
اشکال دارویی:
- پودر تزریقی: 500 میلی گرم
- ژل چشمی: 0.15%
موارد مصرف گان سیکلوویر
a) درمان رتینیت ناشی از ویروس CMV
b) پیشگیری از عفونت CMV در افرادی که پیوند می‌گیرند
c) درمان سایر عفونت‌های ناشی از CMV
مکانیسم اثر گان سیکلوویر
این دارو به صورت رقابتی DNA پلیمراز را مهار می‌کند و از تکثیر DNA جلوگیری می‌کند. گان سیکلوویر بر روی ویروس‌های CMV، هرپس سیمپلکس نوع 1 و 2، واریسلا زوستر، ویروس اپشتین بار و ویروس هپاتیت B تاثیر دارد.
فارماکوکینتیک گان سیکلوویر
این دارو فقط 1 تا 2 درصد با پروتئین‌های پلاسما ترکیب می‌شود. در افرادی که کلیه آنها به خوبی کار می‌کند، نیمه عمر دارو حدود 3 ساعت است.
نحوه مصرف گان سیکلوویر
برای بزرگسالان و کودکان: دوز اولیه 5mg/kg به صورت وریدی با سرعت ثابت طی یک ساعت، هر 12 ساعت به مدت 14 تا 21 روز و سپس 5mg/kg به صورت وریدی با سرعت ثابت طی یک ساعت، یک بار در روز یا 6 mg/kg یک بار در روز به مدت 5 روز از 7 روز هفته.
مصرف گان سیکلوویر در بارداری و شیردهی
گان سیکلوویر در دوران بارداری جزو گروه C قرار دارد. این بدان معنی است که در تحقیقات بر روی حیوانات باردار نشان داده شده که این دارو می‌تواند به جنین آسیب برساند، اما مطالعات زیادی بر روی انسان‌ها انجام نشده است. در صورتی که فواید مصرف دارو برای مادر بیشتر از خطرات آن باشد، ممکن است دارو تجویز شود.
در زمان شیردهی، باید درمان با گان سیکلوویر متوقف شود.
موارد احتیاط در مورد گان سیکلوویر
- مشکلات شدید کلیوی
- کودکان
- سالمندان
- بارداری
- شیردهی
تداخلات دارویی گان سیکلوویر
- استفاده همزمان گان سیکلوویر با داروهای سایتوتوکسیک و داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند، ممکن است باعث مشکلات جدی در مغز استخوان شود.
- پروبنسید می‌تواند میزان دفع کلیوی گان سیکلوویر را کاهش دهد.
- داروی زیدوودین می‌تواند خطر کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون را در هنگام مصرف همزمان با گان سیکلوویر افزایش دهد.
- استفاده همزمان گان سیکلوویر با ایمی پنم و سیس پلاتین ممکن است خطر بروز تشنج را افزایش دهد.
عوارض جانبی گان سیکلوویر
هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. اگرچه این عوارض در هر فردی بروز نمی‌کند، اما در صورت مشاهده هر یک از عوارض زیر باید با پزشک مشورت کنید. از جمله عوارض جانبی گان سیکلوویر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- CNS: تب، سردرد، سرگیجه، بی‌حسی، اضطراب، عدم تعادل، گیجی، مشکلات عصبی، تشنج، و کما
- GI: احساس تهوع و استفراغ، درد در ناحیه شکم، کاهش اشتها، اسهال، خشکی دهان، نفخ، مشکلات گوارشی
- HEMA: کم خونی، کاهش تعداد گلبول‌های سفید، کاهش پلاکت‌ها، عفونت‌های شدید
- سایر: ذات الریه، حساسیت به نور، بثورات پوستی، افزایش عرق، خارش نواحی جنسی، جداشدگی شبکیه (به دلیل ویروس سیتومگالو)
نکات پزشکی و پرستاری درباره گان سیکلوویر
- در حین درمان با گان سیکلوویر، باید تعداد گلبول‌های سفید خون را بررسی کنید. اگر تعداد آنها کمتر از 1000 در هر میلی‌لیتر باشد، باید استفاده از این دارو را متوقف کنید. همچنین باید آزمایش‌های عملکرد کلیه را انجام دهید.
- محل تزریق گان سیکلوویر را از نظر التهاب و عفونت بررسی کنید.
- دارو را در اتاق مخصوص با محافظت مناسب (ماسک و دستکش) آماده کنید.
- برای تزریق وریدی گان سیکلوویر، هر 500 میلی‌گرم دارو را در 10 سی‌سی آب مقطر حل کنید تا محلولی با غلظت 50 میلی‌گرم در میلی‌لیتر به دست آید. برای رقت بیشتر، می‌توانید از 100 سی‌سی محلول نرمال سالین یا دکستروز 5% استفاده کنید.
نکات مربوط به بیمار و خانواده در طول مصرف گان سیکلوویر
- در حین درمان با گان سیکلوویر، از واکسیناسیون و تماس با افراد بیمار یا شلوغی جلوگیری کنید.
- گان سیکلوویر بیماری را درمان نمی‌کند، تنها برای کنترل علائم بیماری تجویز می‌شود.
- اگر علائم مسمومیت ظاهر شد، باید سریعاً مصرف گان سیکلوویر را قطع کنید.
- در طول درمان با گان سیکلوویر از روش‌های مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
- برای کاهش عوارض گوارشی می‌توانید گان سیکلوویر را با غذا مصرف کنید.
- هرگونه نشانه عفونت را گزارش کنید: تب، لرز، گلو درد، کبودی، جوش‌های خونی، خستگی.
- مصرف مایعات، املاح و ویتامین‌ها را افزایش دهید.
- برای جلوگیری از سوختگی پوست، از کرم ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
شرایط نگهداری گان سیکلوویر
گان سیکلوویر باید در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.
داروهای مشابه گان سیکلوویر
- والاسیکلوویر
- والگان سیکلوویر
- آسیکلوویر
- ادفوویر
- سیدوفوویر
- انتکاویر
- فامسیکلوویر
- ریباویرین
- تلبیوودین
بیشتر بخوانید:
