موارد کاربرد درمان ارتوسرجری (ارتودنسی و جراحی فک) (2 نکته مهم)

منظور از درمان ارتوسرجری چیست ؟

ارتوسرجری به ترکیب ارتودنسی و جراحی فک گفته می‌شود. وقتی که برای مرتب کردن دندان‌ها به ارتودنتیست مراجعه می‌کنید، او ابتدا با انجام آزمایش‌ها و عکس‌برداری‌های مختلف، وضعیت دندان‌ها و فک شما را بررسی می‌کند.

بسیاری از افرادی که برای درمان ارتودنسی مراجعه می‌کنند، دچار ناهنجاری در فک نیز هستند. اگر این ناهنجاری خفیف تا متوسط باشد، ارتودنتیست می‌تواند با استفاده از روش‌های معمول ارتودنسی، هم دندان‌ها را مرتب کند و هم فک بیمار را به شکل مناسب درآورد.

اما گاهی اوقات ناهنجاری فک به قدری شدید است که نیاز است در حین درمان ارتودنسی، عمل جراحی فک نیز انجام شود. سن بیمار در انتخاب روش درمان ارتوسرجری بسیار مهم است و متخصص ارتودنسی قبل از هر اقدامی باید به این موضوع توجه کند.

مراحل درمان ارتوسرجری:

1. از آنجایی که در درمان ارتوسرجری هم به ارتودنسی و هم به جراحی فک نیاز است، بیمار باید در جلسات معاینه، تحت نظر هر دو متخصص ارتودنتیست و جراح فک قرار بگیرد.
   در نهایت، پزشکان برنامه درمانی را طراحی کرده و درمان آغاز می‌شود. همچنین توصیه می‌شود به یک متخصص ارتودنسی که حرفه‌اش در جراحی فک نیز هست مراجعه کنید تا نیاز نباشد برای درمان‌های مختلف به چند پزشک مختلف بروید.
2. معمولاً در درمان ارتوسرجری، ابتدا عمل ارتودنسی انجام می‌شود. بسیار مهم است که ارتودنسی قبل از جراحی انجام شود تا در پایان درمان به نتیجه رضایت‌بخشی دست یابیم. در غیر این صورت، درمان موفق نخواهد بود.
3. جراحی فک در درمان ارتوسرجری زمانی انجام می‌شود که ارتودنتیست تشخیص دهد دندان‌های بیمار به بهترین حالت ممکن رسیده‌اند.
4. برای جراحی فک نیازی به خارج کردن تجهیزات ارتودنسی از دهان بیمار نیست، چرا که بیمار می‌تواند با همان بریس‌ها جراحی فک را انجام دهد.

زمان مناسب برای ارتوسرجری

سوالی که همیشه مطرح می‌شود این است که بهترین زمان برای اقدام به درمان ارتوسرجری چه زمانی است. همانطور که می‌دانید بیشتر رشد استخوان‌های بدن تا سن 18 سالگی اتفاق می‌افتد، به این معنی که بعد از این سن، تغییرات کمتری در استخوان‌ها رخ می‌دهد. بنابراین، ارتودنتیست معتقد است بهترین زمان برای درمان ارتوسرجری بین 17 تا 18 سالگی است و در این زمان، بهترین نتایج حاصل می‌شود.

موارد کاربرد ارتوسرجری

درمان ارتوسرجری به بیمار کمک می‌کند تا اگر در شرایط بدی از ناهنجاری‌های دندان و فک قرار دارد، بتواند بدون نگرانی، سلامت و زیبایی خود را دوباره به دست آورد. برخی از کاربردهای ارتوسرجری شامل موارد زیر است:

• در افرادی که از ناهنجاری‌های ژنتیکی دندان و فک رنج می‌برند و بیمارانی که دارای سندرم هستند.
• ممکن است بیمار به دنبال صدماتی مانند تصادف، سقوط از ارتفاع، یا برخورد اشیا به فک، دچار ناهنجاری شدید فک شود. در اینجا نیز، ارتوسرجری می‌تواند بسیار موثر باشد.
• برخی بیماران دارای فک بالایی بزرگ و بیرون‌زده هستند یا فک پایین آن‌ها کوچک است، یا برعکس، فک بالای آن‌ها کوچک و فک پایین آنها بزرگ است. این دسته از بیماران نیاز به جراحی فک دارند.
• بعضی بیماران دارای ناهنجاری فک به‌صورت مادرزادی هستند، نه به خاطر مشکلات ژنتیکی. متأسفانه، فشارهایی که به صورت نوزاد در زمان زایمان وارد می‌شود، می‌تواند منجر به ناهنجاری فک و نیاز به ارتوسرجری گردد.

علائم نیاز به ارتوسرجری:

اگر دندان‌های شما به هم ریخته است و نمی‌دانید که آیا باید به ارتودنسی یا ارتوسرجری مراجعه کنید، با توجه به علائم زیر می‌توانید به یک نتیجه کلی برسید:

1. جلوی آیینه بایستید و دندان‌های دو فک را بر روی هم بگذارید. آیا آن‌ها با هم مطابق هستند؟
2. جلو آمدن بیش از حد فک بالا و عقب رفتن فک پایین نیز یکی دیگر از نشانه‌های نیاز به ارتوسرجری است.
3. جلو آمدن بیش از حد فک پایین و عقب رفتن فک بالا نیز نشانه دیگری از نیاز به ارتوسرجری است.
4. انحراف فک به سمتین نیز می‌تواند علامتی از ناهنجاری فک شما باشد که در صورت نامرتب بودن دندان‌ها، بهترین روش درمانی، مراجعه به ارتوسرجری است.

چه زمانی باید به تکنیک “اول-جراحی” فکر کنیم؟

تکنیک “اول-جراحی” (surgery-first) برای افرادی که به درمان ناهنجاری‌های فک و صورت و دندان‌ها فکر می‌کنند یک گزینه خوب است. این تکنیک به شما کمک می‌کند که شکل صورت خود را سریع‌تر اصلاح کنید. در واقع، این روش همان جراحی فک یا ارتوسرجری است، اما برخلاف روش‌های معمول، در اینجا ابتدا جراحی انجام می‌شود و سپس ارتودنسی (اصلاح دندان‌ها) پس از جراحی پیش می‌رود.

در ادامه می‌خواهیم بگوییم که افرادی که به جراحی نیاز دارند و در عین حال به ارتودنسی نیز نیازمندند، می‌توانند به این درمان (ارتوسرجری یا ارتوگناتیک) فکر کنند. معمولاً مراحل درمان ارتوگناتیک به این صورت است که نخست ارتودنسی آغاز می‌شود، سپس بیمار برای جراحی آماده می‌شود و بعد از آن به جراحی می‌رود و در نهایت بعد از جراحی دوباره برای ادامه ارتودنسی به پزشک مراجعه می‌کند.

زمان‌ لازم برای آماده‌سازی برای جراحی معمولاً برای برخی بیمارها حدود ۶ ماه یا کمتر است و برای بقیه بیماران نشان می‌دهد که ممکن است بین یک سال تا یک سال و نیم طول بکشد. بنابراین، اگر بیمار بخواهد که زودتر جراحی انجام دهد، می‌تواند به گزینه “اول-جراحی” فکر کند. اما باید بررسی شود که آیا بیمار مناسب این روش هست یا نه؟ و این نکته مهم را فراموش نکنید که اکثر بیمارانی که از تکنیک “اول-جراحی” استفاده می‌کنند باید ارتودنسی هم انجام دهند!