مکانیسم اثر و فواید مصرف تئوفيلين-Theophylline (2 نکته مهم)

همه چیز در مورد تئوفيلين-Theophylline

با این بخش از رضیم همراه باشید تا با تئوفيلين و موارد مصرف این دارو بیشتر آشنا شوید.

موارد مصرف تئوفيلين (Theophylline)

این دارو یک نوع گشادکننده مجاری تنفسی است و برای درمان بیماران مبتلا به آسم، آمفیزم و برونشیت استفاده می‌شود. تئوفیلین با شل کردن عضلات دیواره‌های مجاری تنفسی، کمک می‌کند که هوا به راحتی عبور کند و تنفس در شرایطی که مجاری تنفسی دچار انسداد موقتی هستند، بهتر شود.

الف) کاهش نشانه‌های اسپاسم در بیماران جدیدی که به‌طور معمول از تئوفیلین استفاده نمی‌کنند و نیاز به تسکین سریع دارند.
ب) کاهش نشانه‌های اسپاسم در بیماران فعالی که از تئوفیلین استفاده می‌کنند.
پ) پیشگیری از اسپاسم نایژ ه‌ای که در اثر برونشیت مزمن و آمفیزم رخ می‌دهد.

مکانیسم اثر تئوفيلين (Theophylline)

تئوفیلین می‌تواند به واسطه‌ی مهار آنزیم خاصی به نام فسفودی استراز و افزایش سطح ATP در سلول‌ها، یا تأثیر بر گیرنده‌های آدنوزین در مجاری تنفسی عمل کند و به این ترتیب عضلات را شل کند. همچنین این دارو حساسیت مرکز تنفسی را به CO2 در مغز افزایش می‌دهد و مدت زمان آپنه را کاهش می‌دهد. تئوفیلین همچنین از خستگی عضلات، به ویژه دیافراگم، جلوگیری می‌کند.

موارد منع مصرف تئوفيلين (Theophylline)

در افرادی که به گزانتین‌ها (مثل کافئین) حساسیت دارند، زخم معده فعال دارند یا دچار تشنج هستند، نباید استفاده شود. همچنین در مواردی مانند اختلال عملکرد قلب، دیابت، گلوکوم، فشار خون بالا، بیماری‌های تیروئید، افراد مسن، نوزادان، کودکان، بیماران مبتلا به COPD، بیماری‌های کبدی یا کلیوی، زخم معده، هیپوکلسیمی شدید، آنژین، سکته قلبی و حساسیت به سولفیت‌ها باید احتیاط کرد.

عوارض جانبی تئوفيلين (Theophylline)

عوارض مغزی شامل تحریک‌پذیری، بی‌قراری، سردرد، بی‌خوابی، سرگیجه، انقباضات عضلانی و تشنج.
عوارض قلبی شامل طپش قلب، کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب و آریتمی.
عوارض گوارشی شامل تهوع، استفراغ و درد در قسمت بالای شکم.
عوارض تنفسی شامل افزایش سرعت تنفس و ایست تنفسی.

تداخل دارویی تئوفيلين (Theophylline)

• اگر به همراه لیتیوم استفاده شود، دفع لیتیوم افزایش می‌یابد. استفاده همزمان با داروهایی مانند سایمتیدین، آلوپورینول (در مقادیر زیاد)، پروپرانولول، داروهای ضدبارداری و ماکرولیدها ممکن است سطح تئوفیلین در خون را افزایش دهد.
• داروهایی مثل باربیتورات‌ها و ریفامایسین‌ها ممکن است به کاهش سطح تئوفیلین در خون کمک کنند، و همچنین تئوفیلین می‌تواند سطح فنی توئین را بالا ببرد. داروهای مسدودکننده بتا اثر متضادی با تئوفیلین دارند.
• کاربامازپین، ایزونیازید و مدرهای لوپ نیز می‌توانند سطح تئوفیلین را تغییر دهند.
• مصرف خیلی زیاد کاکائو می‌تواند متابولیسم تئوفیلین را آهسته کند.
• کافئین می‌تواند عوارض عصبی و قلبی را افزایش دهد.
• غذا ممکن است جذب این دارو را سریع‌تر کند؛ بنابراین بهتر است تئوفیلین با معده خالی مصرف شود.
• کشیدن سیگار و استفاده از حشیش ممکن است دفع تئوفیلین را افزایش دهد.

مصرف تئوفيلين (Theophylline) در بارداری

طبقه‌بندی FDA: C.

مصرف تئوفيلين (Theophylline) در دوران شیردهی

این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود و ممکن است باعث تحریک‌پذیری، بی‌خوابی یا بدخلقی در نوزادان شود. مادر باید یا مصرف دارو را قطع کند یا به نوزاد شیر ندهد.

مقدار مصرف تئوفيلين (Theophylline)

برای تعیین مقدار و نحوه مصرف دارو باید با پزشک مشورت کنید.

هشدارها در مورد تئوفيلين (Theophylline)

1ـ قرص‌های این دارو نباید خرد یا جویده شوند.

“`html
شود.
2ـ علائم حیاتی بیمار زیر نظر گرفته شود و بیمار باید از نظر بروز علائم و نشانه‌های مسمومیت تحت مراقبت باشد.
3ـ برای بیمارانی که داروی تئوفیلین را برای مدت طولانی مصرف می‌کنند، اندازه‌گیری غلظت سرمی تئوفیلین توصیه می‌شود. در شرایط مناسب، غلظت دارو باید بین mcg/ml 20-10 باشد. این غلظت باید هر شش ماه یک‌بار اندازه‌گیری شود. اگر غلظت سرمی دارو کمتر از mcg/ml 10 باشد، باید مقدار مصرف روزانه حدود 25 درصد افزایش یابد. اگر غلظت سرمی دارو بین mcg/ml 25-20 باشد، باید مقدار مصرف روزانه حدود 10 درصد کاهش یابد. اگر غلظت سرمی دارو بیش از mcg/ml 30 باشد، دو نوبت مصرف بعدی باید حذف شود و مقدار مصرف روزانه حدود 50 درصد کاهش یابد. غلظت سرمی دارو به طور منظم باید بررسی شود.

نکات قابل توصیه در مورد تئوفیلین (Theophylline)

1ـ دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما مقدار مصرف بعدی را دو برابر نکنید.
2ـ دارو را سر ساعت معین مصرف کنید.
3ـ در صورت بروز عوارض جانبی و علائم مسمومیت به پزشک مراجعه کنید.
4ـ از مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنیهای حاوی گزانتین خودداری کنید.
5ـ در بیماران سالخورده ممکن است در ابتدا درمان باعث سرگیجه شود. مصرف در کودکان: این دارو در نوزادان باید با احتیاط تجویز شود. کودکان معمولاً به مقادیر بیشتری (بر اساس mg/kg) از دارو نیاز دارند.

—————————————————————————————-

گردآوری شده مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی