نارسایی تنفسی : نارسایی تنفسی چگونه درمان می‌شود ؟ (2 نکته مهم)
نارسایی تنفسی؛ مشکل در دریافت اکسیژن
چگونه نارسایی تنفسی درمان می‌شود؟
نارسایی تنفسی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن اکسیژن کافی از ریه‌ها به خون منتقل نمی‌شود. تمامی اعضای بدن، مثل قلب و مغز، برای اینکه به خوبی کار کنند به خون پر از اکسیژن نیاز دارند.
وقتی ریه‌ها نتوانند دی‌اکسیدکربن (گاز زاید) را از خون پاک کنند، نارسایی تنفسی ممکن است رخ دهد. وجود بیش از حد دی‌اکسیدکربن در خون می‌تواند به بدن آسیب وارد کند.
این دو مشکل، یعنی کمبود اکسیژن و زیاد بودن دی‌اکسیدکربن در خون، می‌توانند همزمان پیش بیایند. نارسایی تنفسی می‌تواند به عنوان مشکل در دریافت اکسیژن از کیسه‌های هوایی ریه به خون یا مشکل در دفع دی‌اکسیدکربن از خون به کیسه‌های هوایی (یا هر دو) تعریف شود.
به دلیل کاهش دریافت اکسیژن، مقدار اکسیژن خون (و فشار آن یعنی PO۲) کم می‌شود و به‌طور همزمان، کاهش دفع دی‌اکسیدکربن باعث افزایش فشار دی‌اکسیدکربن (PCO۲) در خون می‌شود (هیپرکپنی).
این تجمع دی‌اکسیدکربن می‌تواند باعث کاهش pH خون شده و منجر به یک نوع اسیدوز تنفسی گردد. برای تشخیص نارسایی تنفسی، باید مقادیر PO۲ و PCO۲ و pH خون شریانی اندازه‌گیری شوند.
برای نمونه، بیماری COPD (بیماری مزمن انسداد ریوی) و آسیب‌های نخاعی از جمله این شرایط هستند. COPD مانع از ورود هوای کافی به راه‌های تنفسی می‌شود.
آسیب نخاعی نیز می‌تواند به اعصابی آسیب بزند که وظیفه کنترل تنفس را دارند. مشکلات معمول در بیماری انسداد مزمن ریه شامل آمفیزم، برونشیت مزمن، آسم و فیبروز کیستیک هستند.
اما انواع دیگری از نارسایی‌های تنفسی وجود دارند که شامل بیماری‌های بینابینی ریه هستند، که می‌توانند باعث زخم بافت بین کیسه‌های هوایی ریه شوند. بنابراین، اگر شما یکی از علائم زیر را مشاهده کردید، می‌توانید به وجود مشکلاتی در ریه‌های خود مشکوک شوید.
دلایل نارسایی تنفسی
بیماری‌ها و شرایطی که تنفس را مختل می‌کنند، می‌توانند باعث نارسایی تنفسی شوند. این اختلالات ممکن است بر روی عضلات، اعصاب، استخوان‌ها یا بافت‌هایی که از تنفس حمایت می‌کنند تأثیر بگذارند یا ممکن است به طور مستقیم بر ریه‌ها تأثیرگذار باشند.
وقتی تنفس مختل می‌شود، ریه‌ها نمی‌توانند به سادگی اکسیژن را به خون منتقل و دی‌اکسیدکربن را از خون حذف کنند (تبادل گاز).
این ناتوانی می‌تواند منجر به کاهش سطح اکسیژن یا افزایش دی‌اکسیدکربن یا هر دو در خون شود.
نارسایی تنفسی می‌تواند به دلایل زیر پیش بیاید:
- شرایطی که بر روی اعصاب و عضلاتی که تنفس را کنترل می‌کنند، تأثیر می‌گذارند. مثال‌هایی از این موارد شامل دیستروفی عضلانی، اسکلروزیس جانبی آمیوتروفیک (ALS)، آسیب نخاعی و سکته مغزی هستند.
- آسیب به بافت‌ها و دنده‌های اطراف ریه‌ها. قفسه سینه آسیب‌دیده می‌تواند این نوع آسیب را ایجاد کند.
- مشکلات ستون فقرات، مانند انحنا (اسکولیوز) که می‌تواند بر روی استخوان‌ها و عضلات مورد استفاده برای تنفس تأثیر بگذارد.
- مصرف بیش از حد دارو یا الکل. این شرط می‌تواند بر منطقی از مغز که تنفس را کنترل می‌کند، اثر بگذارد و موجب تنفس کند و کم عمق شود.
- بیماری‌های ریوی مثل COPD، پنومونی، ARDS (سندرم دیسترس تنفسی حاد)، آمبولی ریه و فیبروز کیستیک. این شرایط و بیماری‌ها می‌توانند بر جریان هوا و خون به داخل و خارج ریه‌ها تأثیر بگذارند. البته ARDS و پنومونی بر تبادل گاز در کیسه‌های هوایی تأثیر می‌گذارند.
- آسیب‌های حاد ریه. برای مثال، استنشاق دود مضر می‌تواند به ریه‌ها آسیب برساند.
چه کسانی در معرض خطر نارسایی تنفسی هستند؟
افرادی که دارای بیماری‌ها یا شرایطی هستند که
بر روی عضلات، اعصاب، استخوان‌ها یا بافت‌هایی که در تنفس نقش دارند، تاثیر می‌گذارد و افرادی که این مشکلات را دارند، در معرض خطر نارسایی تنفسی هستند. افرادی که بیماری ریوی دارند نیز در معرض همین خطرند.
علائم و نشانه‌های نارسایی تنفسی چیست؟
علائم و نشانه‌های نارسایی تنفسی به دلیل و شدت مشکلات تنفسی متفاوت است و وابسته به میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن در خون می‌باشد.
وقتی سطح اکسیژن در خون پایین می‌آید، فرد ممکن است دچار تنگی نفس و احساس گرسنگی هوا شود. این احساس شبیه به حسی است که در زمان غرق شدن به انسان دست می‌دهد. اگر سطح اکسیژن بسیار پایین بیاید، پوست، لب‌ها و ناخن‌ها ممکن است به رنگ بنفش درآید.
برخی از افراد مبتلا به نارسایی تنفسی ممکن است دچار خواب‌آلودگی زیاد یا از دست دادن هوشیاری شوند. همچنین ممکن است دچار نامنظمی در ضربان قلب شوند. این علائم به دلیل کمبود اکسیژن برای مغز و قلب رخ می‌دهد.
نارسایی تنفسی چگونه درمان می‌شود؟
درمان نارسایی تنفسی به نوع آن (حاد یا مزمن) و شدت مشکل بستگی دارد. همچنین علت اصلی بیماری نیز در درمان تاثیر دارد.
نارسایی حاد تنفسی یک وضعیت اضطراری است و معمولاً باید در بیمارستان و در بخش مراقبت‌های ویژه درمان شود، اما نارسایی مزمن تنفسی عموماً می‌تواند در خانه درمان شود. اگر نارسایی مزمن شدید باشد، باید زیر نظر پزشک درمان شود.
درمان نارسایی تنفسی با اکسیژن و ونتیلاتور
اگر دچار نارسایی تنفسی هستید، استفاده از اکسیژن اضافی از طریق کانول بینی (دو لوله کوچک پلاستیکی که در هر سوراخ بینی قرار می‌گیرد) یا ماسک می‌تواند به شما کمک کند.
گاهی اوقات اکسیژن از یک روش به نام تراکئوستومی وارد بدن می‌شود. در این روش یک سوراخ در گردن ایجاد می‌شود تا اکسیژن مستقیم به نای وارد شود. گاهی اوقات برای بهبود جریان خون و تأمین مواد غذایی، مایعات از طریق تزریق تجویز می‌شود.
به این ترتیب پزشک مطمئن می‌شود که مقدار مایعات بدن شما مناسب است و می‌تواند از جمع شدن مایعات اضافی در ریه‌ها جلوگیری کند، که در این صورت تنفس را دشوار می‌کند. همچنین کمبود مایعات می‌تواند مانع رسیدن خون غنی از اکسیژن به سایر اندام‌ها شود.
رعایت نکات زیر می‌تواند به بهبود وضع تنفسی کمک کند:
- رعایت اصول مصرف درست داروها
- نوشیدن مایعات کافی
- استفاده از دستگاه بخور
- داشتن کپسول اکسیژن در منزل
- توجه به نشانه‌های عفونت مانند: تغییر رنگ خلط، افزایش دما، احساس خستگی و فشار در قفسه سینه
بیشتر بخوانید:
