نحوه شستن فرش دستباف در خانه بدون آسیب به فرش
فرش‌های دستباف یکی از گنجینه‌های فرهنگی و هنری ایران هستند که به دلیل کیفیت بالا و ارزش خاص خود، نیاز به مراقبت ویژه دارند. شستشوی صحیح این فرش‌ها می‌تواند عمر آنها را طولانی‌تر کرده و از آسیب دیدن الیاف و رنگ‌های آنها جلوگیری کند. در این مقاله، به شما خواهیم گفت که چگونه فرش دستباف خود را در خانه شسته و از آسیب رسیدن به آن جلوگیری کنید.
چرا باید مراقب شستشوی فرش دستباف باشیم؟
فرش‌های دستباف از الیاف طبیعی مثل پشم، ابریشم یا پنبه ساخته شده‌اند که هرکدام نیاز به روش‌های خاصی برای شستشو دارند. در صورتی که این فرش‌ها به درستی شسته نشوند، ممکن است رنگ‌ها پخش شوند، الیاف آسیب ببینند یا فرش حالت اولیه خود را از دست بدهد. بنابراین، مهم است که از روش‌های صحیح و ملایم برای تمیز کردن آنها استفاده کنید.
مراحل شستشوی فرش دستباف در خانه
1. بررسی فرش قبل از شستشو
قبل از شروع شستشو، باید فرش خود را از نظر نوع الیاف، رنگ‌ها و آسیب‌های موجود بررسی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که آیا شستشوی دستی برای فرش شما مناسب است یا خیر.
نکات مهم در بررسی فرش:
-
نوع الیاف: فرش‌های پشمی نسبت به فرش‌های ابریشمی مقاوم‌تر هستند و می‌توانند شستشوی بیشتری را تحمل کنند.
-
رنگ‌های فرش: اگر فرش شما رنگ‌های پررنگ دارد، بهتر است از مواد شوینده ملایم استفاده کنید تا رنگ‌ها پخش نشوند.
-
آسیب‌های موجود: در صورتی که فرش شما دچار پارگی یا آسیب جدی است، بهتر است آن را به یک متخصص بسپارید.
2. جاروکشی فرش
قبل از شستشو، فرش خود را با دقت جارو کنید تا گرد و غبار و ذرات ریز از آن خارج شوند. این کار باعث می‌شود که در حین شستشو، ذرات خاک به عمق فرش نفوذ نکنند و الیاف آسیب نبینند.
3. آماده‌سازی محل شستشو
بهترین مکان برای شستن فرش، یک فضای باز مانند حیاط یا بالکن است که امکان خشک شدن سریع فرش را فراهم می‌کند. در صورتی که فضای مناسب ندارید، از یک سطح صاف و تمیز در داخل خانه استفاده کنید.
4. انتخاب شوینده مناسب
برای شستن فرش دستباف، باید از شوینده‌های مخصوص فرش‌های دستباف یا پودرهای ملایم استفاده کنید. از مواد شوینده شیمیایی قوی مانند سفیدکننده‌ها یا مایع ظرفشویی خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند رنگ‌ها و الیاف فرش را آسیب بزنند.
شوینده‌های پیشنهادی:
-
شامپو فرش دستباف
-
پودر صابون مخصوص فرش
-
سرکه رقیق شده (برای از بین بردن بوی بد)
5. شستشوی ملایم فرش
فرش را به آرامی و با حرکات دایره‌ای با استفاده از اسفنج یا پارچه نرم بشویید. از فشار زیاد یا شستشوی خشکی مانند شستن با برس خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است الیاف فرش را آسیب بزند.
روش‌های شستشو:
-
آب سرد یا ولرم: برای شستشو، همیشه از آب سرد یا ولرم استفاده کنید تا از آسیب به الیاف جلوگیری شود.
-
اسفنج نرم: از اسفنج نرم برای شستشوی سطح فرش استفاده کنید. اسفنج را به محلول شوینده آغشته کرده و با حرکت‌های دایره‌ای، فرش را تمیز کنید.
6. آبکشی فرش
بعد از شستن فرش، باید آن را به دقت آبکشی کنید تا شوینده‌ها به طور کامل از روی فرش پاک شوند. برای این کار، از یک پارچه تمیز و مرطوب استفاده کنید و محلول شوینده را از روی فرش پاک کنید.
7. خشک کردن فرش
برای خشک کردن فرش، آن را به صورت افقی روی یک سطح صاف قرار دهید و از تابش مستقیم آفتاب به طور مستقیم خودداری کنید. نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث آسیب به رنگ‌ها و الیاف فرش شود. بهترین روش این است که فرش را در محلی با جریان هوای خوب قرار دهید تا به طور طبیعی خشک شود.
نکات مهم در خشک کردن:
-
هوا: فرش را در جایی خشک و با تهویه مناسب قرار دهید.
-
چرخاندن: فرش را چند بار بچرخانید تا هر دو طرف آن به خوبی خشک شود.
نکات مهم برای حفظ سلامت فرش دستباف
-
اجتناب از شستشوی مکرر: فرش دستباف به طور مداوم نیاز به شستشو ندارد. تنها زمانی که فرش لکه یا آلودگی پیدا کرده است، باید شسته شود.
-
استفاده از محافظ فرش: برای محافظت از فرش خود در برابر آسیب‌های محیطی، می‌توانید از محافظ‌های مخصوص استفاده کنید.
-
استفاده از خدمات حرفه‌ای: در صورتی که فرش شما دچار آسیب‌های جدی یا لکه‌های سخت شده است، بهتر است آن را به شستشوی حرفه‌ای بسپارید.
مراقبت‌های دوره‌ای از فرش دستباف
برای حفظ زیبایی و عمر طولانی فرش دستباف، مراقبت‌های دوره‌ای بسیار اهمیت دارند. برخی از این مراقبت‌ها شامل گردگیری منظم، جلوگیری از قرار دادن فرش در معرض آفتاب مستقیم و استفاده از محصولات محافظ برای جلوگیری از سایش و خرابی هستند.
اهمیت شستن فرش‌های دستباف
فرش‌ها به طور کلی از اجزای مهم دکوراسیون منزل هستند و همواره تحت تردد و رفت و آمد قرار دارند. این موضوع باعث می‌شود که فرش‌ها به راحتی آلودگی و لکه‌های مختلف را جذب کنند. رنگ فرش‌ها پس از مدتی ممکن است کدر شود که این امر به زیبایی و جذابیت آنها آسیب می‌زند، به همین خاطر، شستن آنها ضروری است. با شستن فرش دستباف، می‌توان عمر آن را بیشتر کرده، از پوسیدگی جلوگیری کرد و زیبایی اولیه‌اش را برگرداند. روش شستن فرش‌های دستباف نیز به خاطر نوع بافت و الیاف آنها با روش شستن فرش‌های ماشینی فرق دارد. اگر کسی تجربه کافی نداشته باشد، ممکن است به فرش آسیب برساند و ارزش آن را کاهش دهد.
نحوه شستن فرش دستباف در خانه
محل شستن فرش دستباف مهم نیست و چه شما آن را در خانه یا در شرکت‌های قالیشویی بشویید، باید به مراحل خاصی توجه کنید تا آسیبی به فرش نرسد. مراحل اصلی شستن فرش دستباف در خانه شامل موارد زیر است.
غبارروبی اولیه فرش
اولین مرحله در شستن فرش دستباف در خانه، گردگیری آن است. برای این کار باید از جاروبرقی استفاده کنید تا گرد و غبار و ذرات آلودگی که به الیاف فرش نفوذ کرده‌اند را پاک کنید. این کار کمک می‌کند تا مراحل بعدی شستشو راحت‌تر شوند و گرد و غبار در هنگام شستشو به الیاف فرش نچسبد.
آزمون رنگ فرش
یکی از نکات مهم در شستن فرش‌های دستباف، آزمون رنگ است. قبل از خیس کردن فرش، باید با یک دستمال سفید مرطوب قسمتی از فرش را تست کنید تا مطمئن شوید رنگ نمی‌دهد. به علت اینکه در بافت فرش‌های دستباف از الیاف و رنگ‌های طبیعی استفاده می‌شود، ممکن است در هنگام شستشو رنگ‌ها با هم ترکیب شوند و آنها را خراب کنند. به همین دلیل، باید از عدم رنگ‌دهی فرش اطمینان حاصل کنید.
خیس کردن فرش و شستشو با مواد شوینده
مرحله سوم، خیس کردن فرش است. برای این کار فرش را بر روی یک سطح تمیز و صاف پهن کرده و با آب ولرم آن را خیس کنید. وقتی که فرش کاملاً خیس شد و آب به تمام الیاف و بافت آن نفوذ کرد، می‌توانید مواد شوینده را به فرش اضافه کنید.
برای این کاربرای تمیز کردن فرش، ابتدا مقداری شامپو فرش را با آب مخلوط کنید و خوب هم بزنید. سپس با یک برس نرم و با استفاده از کف به‌دست آمده، فرش را بشویید. برای فرش‌های دستباف حتماً از برس‌های نرم استفاده کنید تا به بافت فرش آسیب نرسد.
آبکشی فرش دستباف
بعد از اینکه شستشوی فرش تمام شد، نوبت به آبکشی آن می‌رسد. بسیار مهم است که قبل از آبکشی اطمینان حاصل کنید که فرش کاملاً تمیز است. آبکشی به شما کمک می‌کند تا آلودگی‌ها و مواد باقی‌مانده در فرش پاک شود. باید این فرایند را ادامه دهید تا آب کاملاً زلال و تمیز شود. اگر آب زرد بود، یعنی فرش به‌خوبی شسته نشده و باید دوباره مراحل شستشو را تکرار کنید.
خشک‌کردن فرش
در مرحله نهایی شستن فرش دستباف، باید آب آن را بگیرید و سپس خشک کنید. برای این کار می‌توانید فرش را لول کنید و برای مدتی روی یک سکو یا چهارپایه بگذارید. بعد از اینکه فرش کاملاً آبگیری شد، آن را در فضایی آزاد و بدون گرد و غبار پهن کنید. پس از خشک شدن کامل، دوباره می‌توانید سطح فرش را جارو کرده و آن را پهن کنید.
مهم‌ترین نکات شستن فرش دستباف در منزل
فرش‌های دستباف از زیباترین و باارزش‌ترین تزئینات منزل هستند و هنگام شستن آنها باید به نکات مهمی توجه کرد. این نکات عبارتند از:
- قبل از شروع شستشو، فرش را از نظر آسیب، پارگی و خوردگی بررسی کنید و در صورت لزوم آن را تعمیر کنید.
- قبل از شستشو، تست رنگ فرش را انجام دهید.
- برای شستن فرش، از مواد شوینده مناسب و استاندارد استفاده کنید.
- به دمای آب دقت کنید و از شستن فرش با آب داغ یا خیلی سرد خودداری کنید.
- قبل از شستشو، فرش را خوب گردگیری و غبارروبی کنید.
- قبل از استفاده مجدد، مطمئن شوید که فرش کاملاً خشک شده است.
- بهتر است شستن فرش را به افراد متخصص بسپارید.
- از نور مستقیم برای خشک کردن فرش استفاده نکنید و پس از خشک شدن کامل، پرزهای آن را بگیرید.
برای خشک کردن این فرش‌ها هرگز نباید از دستگاه‌های گرم‌کننده و حرارتی استفاده کنید.
بهترین روش شستن فرش دستباف
اگرچه با رعایت مراحل و نکات گفته شده، می‌توانید به راحتی فرش دستباف را در خانه بشویید، اما به دلیل حساسیت این نوع فرش‌ها، بهترین کار این است که از خدمات شرکت‌های قالیشویی استفاده کنید. این شرکت‌ها با استفاده از تجهیزات مدرن و اتوماتیک و با کمک نیروهای متخصص و مواد شوینده استاندارد، فرش‌ها را به بهترین شکل تمیز می‌کنند.علاوه بر این، قیمت خدمات قالیشویی معمولاً به صرفه‌تر از روش‌های سنتی است، چون در زمان و انرژی صرفه‌جویی می‌کند و کارها سریع‌تر انجام می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
فرش‌های دستباف به دلیل نحوه بافت، نوع الیاف، جنس رنگ و طرح و نقشه‌ی خاص خود، ارزش بیشتری نسبت به فرش‌های ماشینی دارند و هنگام شستن آنها باید نکات زیادی را رعایت کنید. گردگیری، تست رنگ، خیس کردن، آبکشی، آبگیری و خشک کردن، مراحل اصلی شستن این فرش‌ها در خانه هستند. همچنین، باید به سلامت فرش، دمای آب، نوع مواد شوینده، محل شستشو و روش خشک کردن دقت کرد تا از آسیب به فرش جلوگیری شود.
