نکات اصلی برای انتخاب فریم عینک مناسب | جنس قاب عینک (2 نکته مهم)
جنس فریم عینک
خواص لازم برای قاب عینک:
- در محل تماس با پوست، هیچ گونه حساسیت یا تحریک ایجاد نکند.
- سخت و محکم باشد تا شکل خود را حفظ کند.
- به خوبی صیقل شده باشد.
- در برابر اسید پوست مقاوم باشد.
- بادوام و سبک باشد.
- رنگ آن ثابت باشد و با استفاده، تغییر نکند.
مشخصات قاب های پلاستیکی عینک
این قاب ها به نام «لاکی» نیز شناخته می‌شوند، چون قبلاً قاب‌های غیر فلزی از لاک لاک‌پشت درست می‌شدند. نام دیگر آن‌ها «قاب زیلی» است زیرا در گذشته از ماده‌ای به نام زیلونیت تهیه می‌شد. برای ساخت این نوع قاب‌ها از مواد مختلف استفاده می‌شود که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:
- نیترات سلولز: این ماده دارای سختی و صیقل خوبی است اما قابل اشتعال است و به همین دلیل دیگر به عنوان ماده ساخت قاب عینک استفاده نمی‌شود. همچنین بعد از مدتی رنگش زرد می‌شود و ترک می‌خورد.
- استات سلولز: بسیاری از قاب‌ها از این ماده ساخته می‌شوند. این ماده از طریق هیدرولیز تری استات سلولز به دست می‌آید و به شکل ورق‌هایی قابل پردازش است. این نوع قاب‌ها به خوبی صیقل نمی‌شوند اما چون غیر قابل اشتعال هستند در ساخت قاب‌های ایمن استفاده می‌شود.
- پروپیونات سلولز: این ماده شباهت زیادی به استات سلولز دارد و همچنین با فرآیندی مشابه تولید می‌شود. این ماده سبک و مقاوم در برابر ضربه و اسید پوست است.
- نایلون: این نوع پلاستیک، بسیار بادوام است و برای مدت طولانی می‌توان از آن استفاده کرد. این قاب‌ها به روش قالب‌زنی ساخته می‌شوند.
- پرس پکس (اکریلیک): این ماده به طور گسترده‌ای در موارد مختلف کاربرد دارد و می‌توان آن را به رنگ‌های مختلف رنگ‌آمیزی کرد. به دلیل سختی زیاد، برای تنظیم آن و جاگذاری عدسی‌ها نیاز به دما بالا هست.
- اوپتیل: این ماده از ترکیب یک رزین ترموپلاستیک با سخت‌کننده‌ای ساخته می‌شود و در هنگام حرارت مشخصی نرم می‌شود. اگر بعد از گرم شدن تغییر شکل دهد، به شکل اصلی خود برمی‌گردد و برای افرادی که حساسیت دارند، مفید است.
پلی میدهای صنعتی: این ماده شفاف و مقاوم در برابر اسید پوست است و معمولاً به دو روش ساخته می‌شود: یکی با قالب‌گیری تزریقی که معمولاً خطی نشان‌دهنده اتصال دو قسمت قالب بر روی آن وجود دارد و روش دیگر که کیفیت خوبی دارد از برش و شکل‌دهی پلاستیک ساخته شده و سپس صیقل داده می‌شود.
قاب‌های فلزی برای انتخاب فریم عینک
این قاب‌ها در گذشته از طلا و نقره ساخته می‌شدند و مخصوص افراد ثروتمند بودند، اما اکنون از فلزات دیگری نیز استفاده می‌شود. فلزات مختلفی که برای ساخت قاب عینک به کار می‌روند شامل موارد زیر هستند:
- طلا: این فلز بسیار گران‌قیمت است و در حال حاضر به صورت طلای ۱۴ یا ۱۸ استفاده می‌شود. گاهی طلا با فلزات دیگری مثل مس و نقره ترکیب می‌شود تا آلیاژ محکم‌تری ساخته شود.
- روکش طلا: این قاب‌ها از یک فلز اصلی ساخته می‌شوند که با لایه‌ای از طلا پوشیده شده است. فلز اصلی می‌تواند از منگنز، نیکل، قلع، برنز و دیگر آلیاژها باشد. یکی از آلیاژهای باکیفیت بریلیوم مس است که به علت خاصیت فلزی و دوام آن، می‌تواند برای ساخت قاب‌های نازک استفاده شود.
- آلومینیوم: آلومینیوم تیره نمی‌شود و سبک و بادوام است. این قاب‌ها معمولاً با طوقه‌های ضخیم ساخته می‌شوند.
- تیتانیوم: این فلز سبک و بادوام است و قاب‌های ساخته شده از تیتانیوم با وجود قیمت بالایشان کیفیت بالایی دارند.
- فولاد ضدزنگ: این فلز به علت استحکام بالا، ماده خوبی برای ساخت قاب عینک محسوب می‌شود.
- نیکل: این فلز در گذشته با طلا استفاده می‌شد ولی اکنون کمتر به کار می‌رود.
قاب‌های ترکیبی برای انتخاب فریم عینک
معمولاً بدنه قاب عینک از فلز و بخش‌های بالایی طوقه و دسته‌ها از پلاستیک ساخته می‌شوند.
قاب‌های بدون طوقه (Rimless Frame)
در این نوع قاب، طوقه به طور کامل دور عدسی قرار نگرفته و عدسی‌ها با استفاده از چسب، پیچ و گیره در جای خود قرار می‌گیرند. در اکثر قاب‌های بدون طوقه، دو نقطه اتصال با عدسی وجود دارد؛ یکی در قسمت نازال (بینی) و دیگری در سمت تمپورال (شقیقه).
قاب‌های بدون طوقه به اشکال زیر وجود دارند:
- یک رشته: Nylon supra frame در قسمت پایین دارای نایلون است که به جای طوقه استفاده می‌شود. عدسی در این نوع قاب باید در قسمت زیرین لبه‌ای شیاردار داشته باشد تا نایلون داخل شیار عدسی جا بگیرد و آن را در محل خود نگه دارد. این قاب‌ها می‌توانند از فلز یا پلاستیک ساخته شوند و پس از مونتاژ عدسی، رشته نایلون قابل مشاهده نیست.
- در نوع دیگر، عدسی با شکاف‌هایی که در قاب ایجاد می‌شود، ثابت می‌شود. این نوع قاب دارای بازویی شیاردار در قسمت بالایی است و شکاف‌های عدسی مطابق با این شیارها ایجاد می‌شوند و به این ترتیب قاب و عدسی به هم وصل می‌شوند.
- قاب‌هایی که عدسی به وسیله سوراخ‌هایی در آن به قاب پیچ می‌شود؛ بیشتر در مونتاژ عدسی‌های پلاستیکی به کار می‌روند.
قاب‌های نیمه (Half Frames)
این قاب‌ها برای کسانی طراحی شده‌اند که تنها به اصلاح بینایی نزدیک نیاز دارند و برای دور نیازی به اصلاح ندارند. این قاب‌ها طوری ساخته شده‌اند که در قسمت پایینی قرار می‌گیرند و تنها نیمی از بلندی شیشه‌های طبیعی را دارند. این حالت به فرد اجازه می‌دهد که برای دیدن دور از بالای عینک نگاه کند.
قاب‌های مخصوص
علاوه بر قاب‌های معمولی، قاب‌های ویژه‌ای نیز برای مقاصد دیگر ساخته می‌شوند. قاب‌های مخصوص کودکان اندازه‌های کوچکتری دارند و پل بینی در آن‌ها کوتاه‌تر است. همچنین قاب‌هایی برای افرادی که دارای همی آنوپی (hemianopia) هستند طراحی شده‌اند که تصاویر طرفی که فرد نمی‌بیند را با استفاده از آینه‌ای به سمت دیگر می‌اندازند.
افرادی که دچار افتادگی پلک هستند می‌توانند از قاب‌هایی استفاده کنند که در قسمت پشت بالای خط ابرو، گیره‌ای دارند که پلک را بالا نگه می‌دارد.
منبع: دکتر علیرضا نادری
