هدف استفاده از تورنیکت چیست؟ (2 نکته مهم)
هرچند این راه‌حل موقتی است، اما می‌تواند به حفظ جان فرد تا زمانی که کمک‌های پزشکی برسد، بسیار کمک کند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با نحوه استفاده و کاربردهای تورنیکت آشنا شوید.
تورنیکت چیست؟
تورنیکت یک نوار محکم است که به منظور جلوگیری از خونریزی در زخم‌های جدی مانند زخم گلوله دور دستان یا پا بسته میشود. با فشاری که به عضوی که آسیب دیده، وارد میشود، جریان خون محدود شده و سرعت خونریزی کاهش پیدا می‌کند تا وقتی که آمبولانس برسد و پزشکان اقدام کنند. در شرایط اورژانسی، استفاده صحیح از تورنیکت می‌تواند جان فرد را نجات دهد.
بهترین حالت این است که کسی که تورنیکت را می‌بندد، اصول کمک‌های اولیه را بداند، اما بهتر است که هر کسی با روش استفاده از تورنیکت آشنا باشد تا در مواقع ضروری بتواند به نجات جان دیگران کمک کند. البته این ابزار تنها زمانی موثر است که درست استفاده شود، بنابراین همراه ما باشید تا با نحوه صحیح استفاده از آن آشنا شوید.
چه زمانی باید از تورنیکت استفاده کنیم؟
در مواقعی که خونریزی شدید است و فرد به کمک فوری نیاز دارد، استفاده صحیح از تورنیکت می‌تواند خونریزی را متوقف کرده و شرایط فرد آسیب‌دیده را تا رسیدن کادر پزشکی پایدار نگه دارد. موقعیت‌های اضطراری که ممکن است لازم باشد فردی غیرمتخصص از تورنیکت استفاده کند عبارتند از:
تصادف‌های رانندگی؛
زخم گلوله؛
بریدگی‌های عمیق؛
آسیب به اندام‌ها (مانند حوادث کاری).
انواع تورنیکت
اگر در زمینه پزشکی یا فوریت‌ها کار می‌کنید، با تورنیکت یا گارو آشنا هستید، اما بسیاری از افراد به تورنیکت پزشکی دسترسی ندارند و باید از وسایل دیگری استفاده کنند. در شرایط اضطراری ممکن است به تورنیکت دسترسی نداشته باشید و مجبور شوید خودتان تورنیکت بسازید. تحقیقات نشان می‌دهد که تورنیکت‌های خانگی در ۶۰ درصد موارد موفق بوده‌اند. شاید این عدد خیلی بالا به نظر نرسد، اما هر تلاشی برای متوقف کردن خونریزی مهم است.
برای ساختن تورنیکت به دو چیز نیاز دارید: یک بانداژ و یک استوانه باریک که به عنوان اهرم استفاده کنید (مثل یک خودکار یا تکه چوب). می‌توان از حوله یا لباس نیز استفاده کرد. در ادامه، انواع تورنیکت را معرفی خواهیم کرد.
۱. تورنیکت بالینی
این نوع تورنیکت یا گارو نوار کشی ساده‌ای است که در بیمارستان‌ها برای انجام مداخلات پزشکی و خون‌گیری استفاده میشود. معمولاً برای دسترسی به رگ‌های خونی و خون‌گرفتن مناسب است. فشار این نوع تورنیکت کم است و برای قطع خونریزی شریانی مناسب نیست.
۲. تورنیکت جراحی
این نوع تورنیکت در زمان جراحی اندام‌های محیطی کاربرد دارد و معمول‌ترین نوع آن، بند بادکنکی است که می‌تواند فشار کافی برای کاهش خونریزی ایجاد کند. در صورت نیاز، فشار آن به راحتی قابل تنظیم است. علاوه بر جراحان، تیم‌های پزشک اورژانس نیز از تورنیکت جراحی استفاده خواهند کرد. این وسیله مخصوص است و بیشتر افراد به آن دسترسی ندارند.
۳. تورنیکت اورژانسی
این نوع تورنیکت‌ها به تیم‌های پزشکی اورژانس، نیروهای نظامی و تیم‌های نجات اختصاص داده میشود، اما برخی افراد نیز برای آمادگی در شرایط اضطراری آن را دارند. این تورنیکت‌ها نوارهای سبک، محکم و مقاومی هستند که می‌توانند خونریزی شریانی را متوقف کنند.
آموزش مرحله‌به‌مرحله استفاده از تورنیکت
برای استفاده صحیح از تورنیکت در مواقع اضطراری نیازی به مدرک ندارید، اما باید روش درست آن را بدانید. اولین مرحله در هر موقعیت اضطراری، تماس با اورژانس است. پس از تماس، می‌توانید به فرد آسیبی‌دیده کمک کنید. توجه کنید که نمی‌توانید از تورنیکت برای آسیب‌های سر یا تنه استفاده کنید. در این حالات باید با پارچه‌ای که خون را جذب می‌کند، به زخم فشار وارد کرده و خونریزی را کنترل کنید.
استفاده از تورنیکت فقط راهی برای خرید زمان تا رسیدن آمبولانس است. اگر خونریزی فرد کنترل نشود و آمبولانس در نزدیکی نباشد، ممکن است فرد قبل از رسیدن آمبولانس جان خود را از دست بدهد. بنابراین بستن اندام برای جلوگیری از جریان خون فقط یک اقدام موقتی است، اما اگر به درستی انجام شود، می‌تواند خونریزی را کاهش دهد یا متوقف کند.
“`html
۱. پیدا کردن محل خونریزی
قبل از اینکه بخواهید تورنیکت را ببندید، باید محل خونریزی را شناسایی کنید. در برخی از موارد، مثل قطع عضو، محل خونریزی به‌آسانی قابل مشاهده است. اما در برخی جراحت‌ها ممکن است در ابتدا محل خونریزی مشخص نباشد، به‌ویژه اگر چیزهایی مانند گردوغبار، لباس‌های پاره یا اشیای دیگر آن را پنهان کرده باشند.
بهتر است اگر ممکن است، فرد مجروح دراز بکشد تا بتوانید به‌راحتی او را معاینه کنید. در این شرایط مهم است که آرامش خود را حفظ کنید و روی کار خود تمرکز کنید. هرچه زودتر محل خونریزی را پیدا کنید، بهتر است.
۲. فشار دادن محل زخم
پس از اینکه محل خونریزی را پیدا کردید، باید به زخم فشار وارد کنید. بیشتر خونریزی‌ها با وارد کردن فشار متوقف می‌شوند. یک پارچه تمیز و جاذب مانند گاز یا پارچه پنبه‌ای بردارید و آن را روی زخم بگذارید و محکم بفشارید. هدف این است که زخم بسته بماند و خون لخته شود، زیرا اگر خون آزادانه جریان داشته باشد، لخته نمی‌شود. اگر پارچه شما خیلی خیس شد، یک لایه دیگر اضافه کنید و لایه قبلی را برندارید. برداشتن بانداژ خونی از روی زخم می‌تواند باعث شروع دوباره خونریزی شود.
اگر خونریزی از طریق فشار کاهش نیافت یا قطع نشد، باید از تورنیکت استفاده کنید. اگر فرد آسیب‌دیده هوشیار است، به او بگویید که می‌خواهید تورنیکت ببندید. او باید بداند که بستن تورنیکت ممکن است دردناک باشد. به او بگویید که این کار می‌تواند به نجات زندگی‌اش کمک کند. همچنین، حتی اگر از تورنیکت استفاده کردید، بانداژ اولیه را باید روی زخم نگه دارید تا خون لخته شود و در صورت امکان، عضو آسیب‌دیده را بالا نگه دارید.
۳. بستن تورنیکت
اگر یک تورنیکت پزشکی در دسترس دارید، عالی است، اما معمولا اینطور نیست و باید خودتان یک شریان‌بند درست کنید. یک شریان‌بند محکم بسازید که بتوانید دور اندام آسیب‌دیده ببندید. گزینه‌های خوب برای درست‌کردن شریان‌بند می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
کراوات؛
دستمال‌سر؛
کمربند چرمی؛
بند کیف؛
جوراب بلند؛
پارچه پنبه‌ای.
برای جلوگیری از آسیب به پوست، تورنیکت انتخابی باید حداقل ۲٫۵ سانتی‌متر پهنا داشته باشد، اما ۵ تا ۷ سانتی‌متر بهترین است. اگر تورنیکت برای یک انگشت است، می‌توانید از تورنیکت‌های باریک‌تر استفاده کنید، اما از مو، نخ‌دندان یا سیم استفاده نکنید.
تورنیکت باید بر روی پوست برهنه قرار بگیرد، بنابراین هر لباسی که نزدیک زخم است را باید پاره یا بردارید. سپس پارچه یا حوله یا هر نوع لایه دیگری که دارید را ۵ سانتی‌متر بالای محل جراحت ببندید. اگر تورنیکت شما به اندازه کافی بلند است، آن را چندین بار دور اندام بپیچید. بهتر است تورنیکت در قسمتی از اندام باشد که به قلب نزدیک‌تر است؛ برای مثال، اگر جراحت پایین زانو یا آرنج است، آن را بالای مفصل ببندید. به یاد داشته باشید که شریان‌بند هرگز نباید روی مفصل باشد.
۴. استفاده از اهرم
بعد از بستن شریان‌بند، نیاز است که از یک اهرم برای پیچاندن و محکم‌تر کردن تورنیکت استفاده کنید. می‌توانید از هر چیزی به‌عنوان اهرم استفاده کنید، تنها کافی است که به اندازه کافی محکم باشد تا شریان‌بند را در جایش نگه دارد. مثلاً می‌توانید از خودکار، مداد، یک شاخه یا قاشق به‌عنوان اهرم استفاده کنید.
اهرم را روی گره گذاشته و سپس انتهای تورنیکت را دور آن بچرخانید. اهرم را بچرخانید تا فشار بیشتری ایجاد کنید. به خونریزی توجه کنید و دقت کنید که آیا کم میشود یا خیر. باید تا زمانی که خونریزی متوقف یا کاهش یابد به چرخاندن اهرم ادامه دهید. بعد از اینکه خونریزی متوقف یا کاهش شد، اهرم را با بستن یک یا دو سر آن به پا یا دست فرد مجروح ثابت کنید.
۵. زمان را یادداشت کنید
تورنیکت نباید بیشتر از ۲ ساعت بسته بماند. به همین دلیل مراقب زمان بستن تورنیکت باشید. زمان را به تیم پزشکی و کادر درمان اطلاع دهید. می‌توانید زمان را روی پیشانی یا محل دیگری از بدن فرد یادداشت کنید تا از فراموشی جلوگیری کنید.
“`
اطمینان حاصل کنید که تیم پزشکی از زمان بستن تورنیکت مطلع است.
اگر تورنیکت برای مدت طولانی بسته بماند، ممکن است اندام به دلیل عدم دریافت خون، دچار مرگ بافت شود. این وضعیت می‌تواند خطر قطع شدن اندام را به دنبال داشته باشد. اگر فکر می‌کنید حضور تیم پزشکی بیش از ۲ ساعت طول می‌کشد، علاوه بر اینکه باید اندام را بالا نگه‌دارید، دمای آن را با یخ پایین بیاورید. این کار به تأخیر انداختن آسیب به بافت کمک می‌کند.
اشتباهات رایج هنگام بستن تورنیکت
حتی اگر بلد باشید چطور از تورنیکت استفاده کنید، ممکن است اشتباهاتی مرتکب شوید. در شرایط اضطراری ممکن است به امکانات لازم دسترسی نداشته باشید و تمرکز شما از بین برود. چند نمونه از اشتباهات ممکن هنگام بستن تورنیکت شامل موارد زیر است:
دیر عمل کردن: اگر می‌خواهید تورنیکت نتیجه مثبتی داشته باشد، باید سریعاً خونریزی شدید را متوقف کنید. اگر شخص مجروح خون زیادی از دست بدهد، ممکن است دچار شوک شود.
شل بستن تورنیکت: تورنیکت شل نمی‌تواند مؤثر باشد، چون جریان خون شریانی را قطع نمی‌کند.
نبستن تورنیکت دوم: معمولاً یک تورنیکت برای کنترل خونریزی شدید کافی است، اما فردی که بدنی بزرگ دارد ممکن است به ۲ تورنیکت احتیاج داشته باشد.
شل کردن تورنیکت: در صورتی که تورنیکت را شل کنید و دوباره سفت نکنید، خون به زخم برمی‌گردد. اگر خون به محل زخم باز گردد، ممکن است به رگ‌های خونی آسیب برساند.
بستن تورنیکت به مدت طولانی: تورنیکت نباید بیشتر از ۲ ساعت بسته بماند. اگر بیشتر از این زمان بر روی اندام بماند، ممکن است به ماهیچه‌ها، اعصاب و رگ‌های خونی آسیب دائمی بزند.
استفاده از اقلام نادرست: به عنوان مثال، استفاده از سیم می‌تواند پوست را زخم کند و نه تنها خونریزی را متوقف نمی‌کند، بلکه ممکن است باعث درد یا آسیب بیشتری نیز شود.
