هر آنچه که در مورد بیماری آسپرژیلوز در پرندگان باید بدانید!! (2 نکته مهم)
“`html
بیماری آسپرژیلوز در پرندگان چیست؟
تعداد کمی از نوع‌های قارچ به‌عنوان بیماری‌زا برای پرندگان شناخته می‌شوند و در گروه Eumycota در بین قارچ‌ها قرار دارند. بیماری‌های مایکوز (مربوط به قارچ) معمولاً کمتر شایع هستند.
آسپرژیلوس، کاندیدیازیز و درماتوفیتوز به ترتیب شایع‌ترین مایکوز در پرندگان، مهم‌ترین عفونت قارچی در دستگاه گوارش پرندگان و تنها مایکوزی که به انسان هم منتقل می‌شود، به شمار می‌روند.
آسپرژیلوز به عفونتی اطلاق می‌شود که به‌وسیله قارچ‌های جنس آسپرژیلوس ایجاد می‌گردد (این جنس حدود ۶۰۰ گونه دارد).
این بیماری در سراسر جهان وجود دارد و اسپورهای این قارچ معمولاً در همه‌جا پیدا می‌شوند. مشخص شده که تمام مواد بستری (مانند کود گیاهی، پوسته بادام‌زمینی و پوشال بخاری پوست درخت، کاه و غیره) می‌توانند عامل بیماری را در خود نگه دارند.
آسپرژیلوز معمولاً به‌طور پراکنده بروز می‌کند و به‌صورت یک مشکل در مرغداری‌ها ظاهر می‌شود و به ندرت به‌صورت شیوع وسیع پیش می‌آید.
این بیماری به‌عنوان یک عفونت در پرندگان شناخته می‌شود و عامل آن قارچ است. از علائم آن می‌توان به مشکلات تنفسی و وجود پلاک‌های کازئوز (شبیه پنیر) در ریه‌ها و کیسه‌های هوایی اشاره کرد.
این بیماری بیشتر در پرندگان جوان به‌صورت حاد بروز می‌کند و تعداد زیادی از آن‌ها ممکن است مبتلا شده و بمیرند. همچنین ممکن است به‌صورت مزمن تنها تعداد کمی از پرندگان را درگیر کند. برخی نام‌های دیگر آن شامل پنومونی جوجه‌های تازه‌تولید، پنومومایکوز، پنومونی مادر مصنوعی و پنومونی قارچی هستند.
عامل بیماری
عامل این بیماری قارچ ASPERGILLUS FUMIGATUS است که برای اولین بار در سال 1856 در فرانسه گزارش شد. این قارچ در طبیعت وجود دارد و می‌تواند گیاهان، حیوانات و انسان را بیمار کند و به همین ترتیب پرندگان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این قارچ در دماهای اتاق و بالاتر رشد می‌کند. کلنی‌های جوان این قارچ به رنگ آبی مایل به سبز هستند و با گذشت زمان و در کشت‌های کهنه تیره می‌شوند. اسپورهای این قارچ بسیار مقاوم هستند و به‌راحتی نمی‌توان آن‌ها را از بین برد و به همین علت بیماری به‌راحتی منتقل می‌شود.
این قارچ در محیط سابورو آگار (SABOURAUD AGAR) در دماهای آزمایشگاهی رشد کرده و حتی در دماهای بالاتر هم قابل رشد است.
پیشگیری
برای پیشگیری از این بیماری، باید منبع عفونت (بستر، ساختمان‌ها، دستگاه‌های جوجه‌کشی یا غذا) را شناسایی و به‌طور کامل تمیز و ضدعفونی کرد. همچنین، پیشنهاد می‌شود که قبل از هر بار تغذیه، دان‌خوری‌ها تمیز شوند و از مصرف غذاهای کپک‌زده پرهیز گردد.
باید از مواد مانند پوشال باران‌خورده و کهنه یا تراشه‌های چوبی که برای مدت طولانی نگهداری شده‌اند استفاده نکرد. همچنین، بستر کپک‌زده یا بستری که حاوی پوسته درختان است باید کنار گذاشته شود.
حساسیت
تمام پرندگان، حیوانات و انسان‌ها حساس هستند، اما پرندگان جوان بیشتر از دیگران دچار این بیماری می‌شوند. همچنین، نیمچه‌های تخمی و بلدرچین نسبت به جوجه‌ها حساس‌تر هستند.
انتقال بیماری
انتقال بیماری از طریق استنشاق اسپورهای قارچ در هچرهای آلوده، فارم‌های پرورش مرغ مادر و بستر یا غذاهای آلوده انجام می‌شود. بسیاری از پرندگان ممکن است از طریق محیط آلوده مبتلا شوند. این بیماری چندان مسری نیست.
قارچ در محیط‌های مختلفی مانند غذا، بستر، و در موارد شدیدتر، در بافت‌های بدن پرندگان مبتلا رشد کرده و اسپور تولید می‌کند. به‌طور معمول، تعداد کمی اسپور آسپرژیلوس در محیط وجود دارد که اگر پرندگان بالغ سالم و پستانداران تنفس کنند، مشکلی به وجود نمی‌آورد. اما اگر شرایط زیر وجود داشته باشد، ممکن است تعادل به نفع عفونت قارچی تغییر کند:
- اگر در محیط مقادیر زیادی اسپور وجود داشته باشد، سیستم‌های دفاعی بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرد و می‌تواند منجر به عفونت شود. مثلاً در جوجه‌های یک‌روزه که بعد از تولد در یک محیط پر از اسپور قرار می‌گیرند.
- طیور مبتلا به بیماری‌های دیگر در معرض خطر بیشتری هستند.
- عواملی مانند سرمای شدید، سطوح بالای آمونیاک یا گرد و غبار می‌توانند با ایجاد استرس در جوجه‌ها، سیستم ایمنی آن‌ها را تضعیف کنند و به این ترتیب احتمال بروز عفونت افزایش یابد.
“““html
- ترتیب، می‌تواند قدرت پرندگان در مقابله با عفونت‌های قارچی را کاهش دهد.
- استفاده از آنتی بیوتیک‌ها خطر مبتلا شدن به آسپرژیلوز را افزایش می‌دهد؛ زیرا این داروها تمام باکتری‌های سطح مجاری تنفسی طیور را می‌کشند و این امر فضایی بیشتر برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌آورد.
قارچ‌ها در شرایط گرم و مرطوب به خوبی رشد می‌کنند و اسپور تولید می‌کنند. بنابراین، خوراک و بستر گرم و مرطوب، مکان مناسبی برای رشد قارچ آسپرژیلوس به شمار می‌آیند. در نوزادان طیور، ممکن است سطح اسپورها به شدت افزایش یابد و به بیماری منجر شود. تخم‌مرغ‌هایی که در انکوباتور قرار دارند نیز می‌توانند محل مناسبی برای رشد قارچ باشند، و شکستن آن‌ها می‌تواند باعث آزاد شدن اسپورهای زیادی شود که سایر جوجه‌ها را آلوده می‌کند.
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که وقتی رطوبت محیط افزایش یابد، انتشار قارچ آسپرژیلوس کمتر می‌شود. بعدها، SHAKEY از دانشگاه کلرادو گزارش داد که تصفیه هوای هچری می‌تواند تلفات جوجه‌های گوشتی را تا 6% کاهش دهد.
بیشتر بخوانید::
نشانه‌های بیماری
در فرم حاد، تنفس با دهان باز، خواب آلودگی و کاهش اشتها دیده می‌شود، و در برخی موارد، علائم فلجی و تشنج در بلدرچین‌ها نیز مشاهده می‌شود، که به دلیل سم قارچ یا عفونت قارچی در مغز رخ می‌دهد.
در فرم مزمن، نشانه‌ها شامل کاهش اشتها، عدم رشد، تنفس با دهان باز، لاغری، سیانوز (آبی شدن پوست) و در نهایت مرگ است. اختلالات اعصاب مرکزی (مانند پیچیدن گردن) نیز در برخی پرندگان یک گله آلوده اتفاق می‌افتد.
این بیماری در پرندگان بیشتر در قسمت تحتانی دستگاه تنفسی نمایان می‌شود، اما در موارد نادر می‌تواند به چشم، مغز، مفاصل و پوست نیز سرایت کند.
دوره بیماری
دوره بیماری به سن و قدرت پرنده بستگی دارد. در فرم حاد، این دوره 2 تا 4 هفته طول می‌کشد و پرندگانی که به شدت آلوده شده‌اند، ممکن است بمیمرند. میانگین مرگ و میر در بلدرچین‌ها 5 تا 20 درصد است و ممکن است تا 50% نیز برسد. در شکل مزمن، دوره بیماری چند هفته تا چند ماه بوده و مرگ و میر معمولاً کمتر از 5 درصد است.
جراحات بیماری
جراحات دانه‌دار سخت در دستگاه تنفس، به ویژه ریتین و کیسه‌های هوایی، ظاهر می‌شود. این جراحات به نام پلاک شناخته می‌شوند، زیرا یک طرف آن‌ها برآمده و طرف دیگر فرو رفته است.
این پلاک‌ها از اکسودای زرد رنگ شکل می‌گیرند که در یک طرف آن، کلنی قارچ جمع شده (مرکز عفونت) است. جراحات قارچی مغز (آنسفالیت) نیز در پرندگانی که نشانه‌های اختلالات سیستم اعصاب مرکزی را نشان می‌دهند، مشاهده می‌شود.
تشخیص بیماری
تشخیص تجربی در زمان اتوپسی براساس تاریخچه بیماری، جراحات مشخص در پرندگان آلوده و مشاهده قارچ در آزمایش میکروسکوپی انجام می‌شود. تأیید آزمایش نیاز به جداسازی قارچ از جراحات پنیری شکل دارد و کشت قارچ 3 تا 7 روز طول می‌کشد که بستگی به رشد قارچ در محیط آزمایشگاه دارد.
درمان
برای از بین بردن منبع آلودگی و درمان گله، می‌توان از داروهای ضد قارچ (مانند مایکواستاتین و کنترل‌کننده‌هایی مانند سدیم یا کلسیم پروپیونات یا ویوله دوژانسیان) در خوراک یا سولفات مس (1 در 2000) یا ROCON در آب برای مدت 3 تا 5 روز استفاده کرد.
همچنین بستر را با میکروب‌کش روغنی اسپری می‌کنند تا گرد و غبار هوای محیط و اسپور قارچ موجود در آن کنترل شود. در موارد شدید باید قبل از تجویز دارو، بستر را تعویض کرد.
سایت رضیم
“`
