همه چیز در مورد بیماری عروق کرونر (CHD) (2 نکته مهم)

بیماری عروق کرونر چیست؟

بیماری عروق کرونر یک مشکل پزشکی است که می‌تواند منجر به سکته قلبی و دیگر بیماری‌های قلبی شود. در این بیماری، رگ‌هایی که خون را به عضله‌های قلب می‌رسانند، به خاطر لخته‌ها و توده‌های چربی باریک و گاهی مسدود می‌شوند. معمولاً به این بیماری، آترواسکلروز یا تصلب شرایین نیز می‌گویند.

آترواسکروز به تجمع چربی در دیواره شریان‌هایی که قلب را تغذیه می‌کنند، اطلاق می‌شود. این تجمع زمانی اتفاق می‌افتد که یک لایه نازک از مواد چرب بنام آتروم (atheroma) روی دیواره شریان‌ها شکل می‌گیرد. آتروم شامل لایه‌هایی از کلسترول و ضایعات سلولی است.

لایه‌های چربی بر روی دیواره شریان‌ها، برجستگی‌هایی ایجاد کرده که به آن‌ها پلاک (plaques) می‌گویند. این پلاک‌ها با تنگ کردن شریان‌ها، احتمال لخته شدن خون را افزایش می‌دهند. پلاک‌های در حال رشد مانع از رسیدن مواد غذایی به دیواره شریان‌ها می‌شوند و به سخت شدن آن‌ها (تصلب شرایین) منجر می‌شوند. وقتی دیواره‌ها سفت می‌شوند، فشار خون افزایش می‌یابد و این خود خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را بیشتر می‌کند.
زمانی که پلاک‌ها در شریان‌های عروق کرونر ایجاد می‌شوند، جریان خون به قلب کاهش می‌یابد. این کاهش جریان خون ممکن است باعث درد در قفسه سینه (آنژین صدری)، تنگی نفس یا دیگر نشانه‌های بیماری عروق کرونر شود. اگر انسداد کامل شود، ممکن است حمله قلبی بروز کند.

بیماری‌های عروق کرونر در اکثر کشورهای صنعتی رایج‌ترین علت مرگ به شمار می‌رود. همچنین این بیماری با عوارض مهمی همراه است که می‌تواند باعث ناتوانی شود. طیف علائم بیماری عروق کرونر از بدون علامت بودن یا کم‌خونی (ایسکمی) تا درد قفسه سینه پایدار، آنژین ناپایدار، انفارکتوس حاد (حمله قلبی)، بیماری ایسکمیک عضله قلب و مرگ ناگهانی متغیر است.

چون بیماری عروق کرونر معمولاً طی چند دهه شکل می‌گیرد، ممکن است افراد در ابتدا متوجه آن نشوند. آن‌ها معمولاً وقتی متوجه می‌شوند که دچار انسداد یا حمله قلبی شده‌اند. برای پیشگیری و درمان این بیماری، می‌توان کارهای زیادی انجام داد و یکی از مهم‌ترین این کارها، داشتن شیوه زندگی سالم است که تأثیر زیادی بر روی بیماری دارد.

علائم بیماری عروق کرونر

اگر شریان‌های عروق کرونر تنگ شوند و مسدود شوند، نمی‌توانند اکسیژن و خون کافی را به قلب برسانند، به ویژه در زمان فعالیت‌های شدید بدنی. در ابتدا ممکن است که کاهش جریان خون علائم خاصی نداشته باشد، اما با گذشت زمان، پلاک‌ها در شریان‌های عروق کرونر تشکیل می‌شوند که منجر به بروز بیماری عروق کرونر می‌شوند.
علائم و نشانه‌های بیماری عروق کرونر شامل موارد زیر است:

درد قفسه سینه (آنژین)
شما ممکن است در قفسه سینه فشار یا تنگی احساس کنید، به گونه‌ای که مانند این است که کسی روی سینه شما ایستاده است. این درد که آنژین نامیده می‌شود، معمولاً در وسط یا سمتی از قفسه سینه ایجاد می‌شود و در زمان‌هایی که فرد دچار استرس بدنی یا هیجان عاطفی است، شدت می‌گیرد.
پس از گذشت چند دقیقه و از بین رفتن استرس، درد نیز به تدریج کاهش می‌یابد. در برخی افراد، به ویژه زنان، این درد ممکن است زودگذر باشد یا ممکن است شدت زیادی پیدا کند و به گردن، بازو یا پشت نیز منتشر شود.

تنگی نفس
اگر قلب نتواند خون کافی برای تأمین نیازهای بدن پمپاژ کند، ممکن است تنگی نفس یا احساس خستگی شدید به وجود آید.

حمله قلبی
زمانی که یکی از عروق کرونر به طور کامل مسدود شود، ممکن است حمله قلبی رخ دهد. نشانه‌ها و علائم معمول حمله قلبی شامل فشار در قفسه سینه، درد در شانه و بازو، تنگی نفس و عرق کردن است.
بیماری عروق

“`html

بیماری عروق کرونر در هر سنی می‌تواند رخ دهد و شدت آن متفاوت است. به ویژه، زنان معمولاً نسبت به مردان علائم کمتری را تجربه می‌کنند و حدود ۱۰ سال دیرتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. گاهی اوقات، حمله قلبی ممکن است بدون هیچ نشانه‌ای اتفاق بیفتد.

علت‌های بیماری عروق کرونر قلب

تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری عروق کرونر قلب به عواملی مربوط می‌شود که به لایه داخلی رگ‌ها آسیب می‌زنند. این عوامل عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• وجود چربی و کلسترول بالا در خون
• فشار خون بالا
• میزان قند بالا در خون به دلیل دیابت یا مقاومت به انسولین
• التهاب در عروق

تشخیص بیماری عروق کرونر قلب

برای بررسی جریان خون در رگ‌های افرادی که به بیماری عروق کرونر مبتلا هستند، از روش‌هایی مانند سونوگرافی داپلر یا آنژیوگرافی استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند معلوم کنند که خون چگونه به قلب می‌رسد. همچنین تست‌های ورزشی نشان می‌دهند که قلب در زمان فعالیت بدنی چطور کار می‌کند و آیا خون کافی به آن می‌رسد یا نه.

آزمایش‌های تشخیصی در بیماری عروق کرونر قلب

اگر پزشک به وجود این بیماری شک کند، ممکن است از شما بخواهد که آزمایش خون یا آزمایش‌های زیر را انجام دهید:

• نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (EKG): این تست فعالیت الکتریکی قلب شما را نشان می‌دهد.
• تست ورزش یا آزمون استرس: در این آزمایش از شما خواسته می‌شود که در حین انجام ورزش نوار قلب شما ثبت شود. در زمان ورزش، نیاز قلب به خون بیشتر می‌شود و این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا بررسی کنند آیا قلب در زمان فعالیت به اندازه کافی خون دریافت می‌کند یا نه.
• اکوکاردیوگرافی: در این روش، با استفاده از امواج صوتی تصویری از قلب در حال تپش ایجاد می‌شود.
• آنژیوگرافی عروق کرونر: در این تست، پزشکان لوله‌ای باریک را از طریق رگ‌ها به قلب می‌فرستند و ماده‌ای را که در برابر اشعه ایکس دیده می‌شود درون رگ‌ها و قلب وارد می‌کنند، تا مشکلات مانند تنگی یا انسداد مشخص شود.

آزمایش خون

پزشک می‌تواند با اندازه‌گیری سطح چربی، کلسترول، قند خون و پروتئین‌ها، احتمال وجود بیماری عروق کرونر را بررسی کند.

پیشگیری از بیماری عروق کرونر قلب

با رعایت نکات زیر می‌توان خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را کاهش داده یا آن را به تأخیر انداخت:

• استفاده از غذاهای سالم و مفید برای قلب
• حفظ وزن مناسب
• مدیریت استرس
• فعالیت بدنی منظم
• ترک سیگار

“`

استفاده از دارو برای درمان بیماری عروق کرونر

اگر تغییراتی که در زندگی خود ایجاد کرده‌اید نتواند به کنترل بیماری قلبی کمک کند، دکتر ممکن است داروهایی را برای درمان مشکلاتی مانند فشار خون یا کلسترول بالا تجویز کند. پزشک بر اساس نیازهای خاص شما و وضعیت سلامتی‌تان، بهترین داروها را تجویز خواهد کرد.
داروهای مختلفی برای درمان بیماری عروق کرونر وجود دارد که در ادامه به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• داروهای کاهش‌دهنده کلسترول: این داروها به کاهش میزان کلسترول خون، به خصوص کلسترول “بد” کمک می‌کنند و از تجمع آن در عروق کرونری جلوگیری می‌کنند.
• آسپرین: این دارو نیز با کاهش احتمال تشکیل لخته خون، از بسته شدن عروق کرونری جلوگیری می‌کند.
• داروهای بتا بلاکر: این داروها با کند کردن ضربان قلب و کاهش فشار خون، نیاز قلب به اکسیژن را کمتر می‌کنند.
• نیتروگلیسیرین: اشکال مختلف نیتروگلیسیرین، مانند اسپری یا قرص، درد قفسه سینه را با گشاد کردن عروق قلب تسکین می‌دهند و نیاز قلب به اکسیژن را کاهش می‌دهند.
• داروهای ACE و ARBs: این داروها هم به کاهش فشار خون کمک کرده و از پیشرفت بیماری عروق کرونر جلوگیری می‌کنند.

عمل‌های جراحی برای درمان

• آنژیوپلاستی با استفاده از بالون (PTCA)
• درمان با قرار دادن استنت
• جراحی بای‌پس (CABG)

اگر این روش‌های درمانی جواب ندهند، پزشک ممکن است گزینه‌های جدیدتری مثل دستگاه فشار‌دهنده متناوب خارجی را پیشنهاد کند.

زندگی با بیماری عروق کرونر

بیماری عروق کرونر می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. اما اگر فرد توصیه‌های پزشک را جدی گرفته و سبک زندگی سالمی در پیش بگیرد، می‌تواند خطر بروز مشکلات زیر را کاهش دهد یا حتی از آن‌ها جلوگیری کند:

• مرگ ناگهانی به دلیل مشکلات قلبی
• سکته قلبی و آسیب به عضله‌های قلب
• آسیب قلب به دلیل کمبود اکسیژن
• نارسایی ریتم قلب (آریتمی)

رژیم غذایی سالم برای بیماران عروق کرونر

غذای سالم شامل موادی است که پزشک ممکن است به شما برای تغذیه بهتر توصیه کند:

• محصولات لبنی بدون چربی یا کم چرب، مثل شیر بدون چربی
• ماهی‌های غنی از امگا ۳، مانند ماهی قزل‌آلا و ماهی تن (حداقل دو بار در هفته)
• میوه‌هایی مثل سیب، موز، پرتقال و زردآلو
• حبوبات مانند لوبیا، عدس و نخود
• سبزیجات از قبیل کلم بروکلی و هویج
• غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای و جودوسر

در مورد رژیم غذایی سالم، بهتر است از موارد زیر پرهیز کنید:

• مصرف زیاد گوشت قرمز
• روغن‌های ناسالم مانند روغن پالم و نارگیل
• غذاهای شیرین و نوشیدنی‌های گازدار

مراقبت مداوم از فرد مبتلا به بیماری عروق کرونر

بیماری عروق کرونر را می‌توان با مصرف دارو و تغییر در شیوه زندگی کنترل کرد. داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت‌های بدنی، حفظ وزن مناسب، ترک کردن سیگار و مدیریت استرس از جمله تغییرات مفید و ضروری هستند. علاوه بر این، بیمار باید تحت نظر پزشک، فشار خون، قند خون و میزان کلسترول را هم کنترل کند.

بیماری عروق کرونر خطر سکته قلبی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل باید نسبت به نشانه‌ها و علائم حمله قلبی توجه کنید و اگر با آن‌ها مواجه شدید، فوری با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم