همه چیز در مورد داروی گلاتیرامر استات (2 نکته مهم)

گلاتیرامر استات چیست و چرا مصرف می‌شود؟

گلاتیرامر استات (Glatiramer acetate) برای درمان نوع خاصی از بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام اس عود کننده) استفاده می‌شود. این دارو مانند یک محافظ عمل می‌کند و از حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب مغز و نخاع جلوگیری می‌کند. این کار به کنترل بیماری ام اس کمک می‌کند و مانع از بدتر شدن وضعیت بیمار می‌شود.

لازم است بدانید که گلاتیرامر استات یک درمان کامل برای ام اس نیست، بلکه فقط به کنترل علائم آن کمک می‌کند.

نام‌های تجاری: کوپامر (Copamer)، اسویمر (Osvimer)، سینومر (Cinnomer)

بسته‌بندی: شامل 28 سرنگ آماده تزریق (هر کدام 20 میلی‌گرم در یک میلی‌لیتر) که در چهار بسته هفت عددی به همراه پد الکلی عرضه می‌شود.

موارد مصرف گلاتیرامر استات

این دارو برای کاهش دفعات عود بیماری در افرادی با نوع RRMS، از جمله کسانی که اولین نشانه‌های بالینی ام اس را داشته‌اند و همچنین افراد با نتایج MRI تأییدشده مصرف می‌شود.

فارماکوکینتیک گلاتیرامر استات

مطالعاتی که روی انسان‌ها و حیوانات انجام شده نشان داده‌اند که بیشتر داروی تزریق‌شده به زیر پوست، بعد از تزریق تجزیه می‌شود. قسمتی از دارو به سیستم لنفاوی وارد شده و به گره‌های لنفاوی می‌رسد و احتمالاً بعضی از آن به صورت دست نخورده به جریان خون وارد می‌شود.

مکانیسم اثر گلاتیرامر استات

گلاتیرامر استات از ترکیبی از پپتیدها ساخته شده است که به یک پروتئین خاص در پوشش اعصاب شباهت دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که این دارو می‌تواند شدت و وقوع نشانه‌های مربوط به ام اس را کاهش دهد.

مقدار و نحوه مصرف گلاتیرامر استات

• دوز معمول بزرگسالان: 20 میلی‌گرم در روز به صورت تزریق زیر جلدی
• دوز معمول اطفال: اثرگذاری و ایمنی آن در بیماران زیر 18 سال تأیید نشده است.
• داروی سینومر 40 میلی‌گرمی، سه بار در هفته تجویز می‌شود (باید حداقل 48 ساعت بین هر تزریق فاصله باشد).
• این دارو تنها برای تزریق زیر جلدی مناسب است و نمی‌توان آن را به روش‌های دیگر تزریق کرد.

محل‌های مناسب برای تزریق شامل ناحیه شکم با فاصله 5 سانتی‌متر از ناف، پشت بازو، بخش بالایی ران، 5 سانت بالای زانو و قسمت پشت و بالای لگن است و به طور کلی نمی‌توان از کل باسن برای این تزریق استفاده کرد.

موارد منع مصرف گلاتیرامر استات

حساسیت به گلاتیرامر استات و مانیتول.

موارد احتیاط در رابطه با گلاتیرامر استات

• درد قفسه سینه: ممکن است بلافاصله بعد از تزریق پیش بیاید که معمولاً موقتی است و بعد از چند دقیقه برطرف می‌شود و اغلب با علائم دیگر همراه نیست.
• لیپوتروفی: ممکن است در محل تزریق بوجود بیاید و برطرف نشود. بیماران باید از انجام صحیح تزریق اطمینان حاصل کرده و روز به روز محل تزریق را تغییر دهند.
• پاسخ‌های ایمنی: اگرچه اطلاعات دقیقی درباره تأثیر گلاتیرامر بر سیستم ایمنی وجود ندارد، احتمال دارد که بر قدرت دفاعی بدن تأثیر بگذارد.
• واکنش‌های سیستمیک: در برخی از بیماران ممکن است بلافاصله بعد از تزریق به وجود بیاید. علائمی مانند اضطراب، درد قفسه سینه، مشکل در بلع، گرگرفتگی، تپش قلب و خارش ممکن است به وجود بیاید که برای چند دقیقه ادامه داشته باشد.

“`html

پس از تزریق، برخی علائم ممکن است به وجود آیند که معمولاً موقتی هستند و خود به خود از بین می روند. این علائم ممکن است چندین ماه بعد از شروع تزریق گلاتیرامر بروز پیدا کنند.

در بیماران با مشکلات قلبی و اختلال عملکرد کلیه باید با احتیاط از این دارو استفاده شود.

بیمار باید از لحاظ بروز واکنش های حساسیت تحت نظر باشد.

مصرف گلاتیرامر استات در دوران بارداری

مطالعات روی حیوانات حامله نشان داده که این دارو برای جنین خطرناک نیست، اما تحقیقات کافی بر روی زنان باردار برای بررسی خطر آن در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.

مصرف گلاتیرامر استات در دوران شیردهی

تاکنون مشخص نشده است که آیا دارو به شیر مادر ترشح می شود یا خیر، بنابراین احتیاط های لازم باید رعایت شوند.

عوارض جانبی گلاتیرامر استات

• هر دارو ممکن است در کنار اثرات مثبت خود، عوارض ناخواسته دیگری نیز ایجاد کند. لازم به ذکر است که همه این عوارض در یک فرد بروز نمی کند.
• اگر واکنش های حساسیتی شامل تنگی گلو، ورم، راش، کهیر و خارش مشاهده کردید، با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید.
• اگر این علائم برای شما پیش آمد، تزریق دوز بعدی دارو را انجام ندهید و به پزشک خود اطلاع دهید.
• واکنش هایی مانند گرگرفتگی، درد قفسه سینه، تپش قلب، اضطراب و تنگی نفس ممکن است بلافاصله بعد از تزریق یا هر زمانی در طول درمان اتفاق بیفتند.
• این واکنش ها معمولاً موقتی هستند و خود به خود رفع می شوند و نیازی به درمان خاصی ندارند.
• عوارض شایع داروی گلاتیرامر شامل درد، قرمزی، خارش و التهاب در محل تزریق، راش، تنگی نفس و گرگرفتگی می باشد.
• اگر علائم ناخوشایند دیگری داشتید که احتمال می دهید ناشی از مصرف دارو باشد، با داروساز یا پزشک خود در میان بگذارید.

تداخلات دارویی گلاتیرامر استات

Leflunomide: داروهای مهار کننده سیستم ایمنی ممکن است باعث افزایش عوارض و اثرات ناخواسته leflunomide شوند. به خصوص، ریسک عوارض خونی مانند پان سیتوپنی، آگرانولوسیتوز و یا ترومبوسیتوپنی ممکن است افزایش یابد. باید توجه داشت که دوز بالای leflunomide در بیمارانی که تحت درمان با مهار کننده های سیستم ایمنی هستند، نباید استفاده شود. بیمارانی که leflunomide و داروهای مهارکننده سیستم ایمنی را دریافت می کنند، باید در مورد سرکوب مغز استخوان حداقل هر ماه تحت نظر باشند.

• Natalizumab: مهارکننده های سیستم ایمنی ممکن است باعث افزایش عوارض و اثرات ناخواسته این دارو شوند، به خصوص احتمال افزایش ریسک ابتلا به عفونت های همزمان وجود دارد. (از مصرف همزمان گلاتیرامر استات با این دارو پرهیز کنید.)
• Pimecrolimus: ممکن است اثرات ناخواسته مهارکننده های سیستم ایمنی افزایش یابد. (از مصرف همزمان گلاتیرامر استات با این دارو پرهیز کنید.)
• Trastuzumab: ممکن است نوتروپنی ناشی از مهار کننده های سیستم ایمنی را افزایش دهد. (پایش لازم است.)
• Tacrolimus (موضعی): ممکن است اثرات سمی و یا ناخواسته مهار کننده های سیستم ایمنی افزایش یابد. (از مصرف همزمان گلاتیرامر استات با این دارو پرهیز کنید.)
• Echinacea: ممکن است منجر به کاهش اثرات درمانی مهار کننده های سیستم ایمنی شود.
• واکسن های غیرفعال شده: مهار کننده های سیستم ایمنی ممکن است اثرات درمانی این واکسن ها را تحت تأثیر قرار دهند.

“`واکسن‌های غیرفعال را کاهش دهید. (پایش صورت گیرد.)

واکسن‌های زنده که به صورت ضعیف شده هستند: داروهایی که سیستم ایمنی بدن را کاهش می‌دهند ممکن است تاثیرات نامطلوب واکسن‌های زنده را بیشتر کنند و خطر عفونت‌های ناشی از واکسن را افزایش دهند. همچنین ممکن است اثرات درمانی این واکسن‌ها را کاهش دهند. بنابراین باید از استفاده از واکسن‌های زنده هنگام دریافت داروی مهارکننده سیستم ایمنی خودداری کنید. علاوه بر این، واکسن‌های زنده ضعیف شده نیز باید حداقل تا سه ماه بعد از مصرف این داروها تجویز نشوند.

اگر یک یا چند نوبت از مصرف گلاتیرامر استات را فراموش کردید، چه کاری انجام دهید؟

اگر فراموش کردید که دوز را تزریق کنید، باید به محض به یادآوری، آن را بزنید. اگر زمان تزریق دوز بعدی نزدیک است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و بر اساس برنامه قبلی خود ادامه دهید. از زدن دوز اضافی برای جبران دوز فراموش شده پرهیز کنید.

اگر بیش از مقدار توصیه شده گلاتیرامر استات مصرف کردید، چه باید کرد؟

از زدن دوز اضافی دارو خودداری کنید و در صورت مصرف دوز اضافی با پزشک یا داروساز خود برای راهنمایی بیشتر تماس بگیرید.

توصیه‌ها درباره داروی گلاتیرامر استات

هر سرنگ تنها برای یک بار استفاده است. این دارو به صورت زیرجلدی تزریق می‌شود و نواحی مناسب برای تزریق شامل شکم، بازو، بالای ران و باسن می‌باشد.

چگونه باید گلاتیرامر استات را نگهداری کرد؟

گلاتیرامر استات باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد (در یخچال) نگهداری شود و باید از یخ زدن آن جلوگیری شود. دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

بیشتر بخوانید: