همه چیز در مورد درد پا در بارداری و ایده های ساده برای درمان آن (2 نکته مهم)
درباره علت درد پا در دوره بارداری بیشتر بدانید
درد پا در بارداری یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از خانم‌ها در زمان بارداری با آن مواجه می‌شوند. علاوه بر این مشکل، خانم‌ها ممکن است از خستگی، کمردرد و تهوع صبحگاهی نیز شکایت کنند. اگر در شب به‌طور ناگهانی به دلیل احساس کرختی و درد در عضلات پا بیدار می‌شوید، ممکن است گرفتار گرفتگی عضلات پا باشید. این مشکل اغلب به خاطر کمبود آب در بدن به وجود می‌آید. اما اگر این状態 را در دوران بارداری تجربه می‌کنید، بهتر است به این موضوع توجه بیشتری داشته باشید و علت اصلی آن را بیابید.
درد و گرفتگی پا در دوران بارداری بسیار معمول است. این علائم معمولاً در سه‌ماهه دوم بارداری آغاز می‌شوند و با گذر زمان و پیشرفت بارداری، شدت آنها بیشتر می‌شود. در حالی که هیچ کس نمی‌تواند به طور دقیق علت این مشکل را بیان کند، اما ممکن است به دلیل یک یا چندین عامل دیگر به وجود بیاید.
به یاد داشته باشید که با پیشرفت بارداری، وزن مادر نیز افزایش می‌یابد. این افزایش وزن فشار زیادی روی مفاصل پا ایجاد می‌کند. بسیاری از زنان در ماه‌های پایانی بارداری به دلایل افزایش وزن زیاد از درد پا رنج می‌برند. اما خبر خوب این است که این دردها معمولاً پس از زایمان کاهش می‌یابند. اگر این دردها به حدی باشد که آرامش شما را مختل کند، راهکارهایی وجود دارد که می‌توان به کمک آنها درد را کاهش داد. به زنان باردار توصیه می‌شود که در هفته‌های اول بارداری، به انجام ورزش و استراحت کافی توجه کنند. این دو فاکتور نه تنها به بهبود جریان خون در پاها کمک می‌کنند، بلکه قدرت عضلات را در برابر وزن اضافی بدن افزایش می‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنانی که پیش از بارداری به طور منظم ورزش می‌کنند، کمتر دچار دردهای مربوط به مفاصل و عضلات پا می‌شوند.
علائم درد پا در بارداری
گرفتگی عضلات معمولاً خود به خود بهبود پیدا می‌کند، به‌خصوص گرفتگی‌هایی که در پاها و ساق پا ایجاد می‌شود. ممکن است درد ناگهانی زیر پوست حس کنید. اگرچه گرفتگی عضلات مشکلی جدی نیست و معمولاً برطرف می‌شود، اما در موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- اگر متوجه قرمزی یا ورم در پاها شدید.
- اگر گرفتگی ناشی از ضعف عضلات باشد.
- اگر درد زیاد و طولانی‌مدت باشد و خود به خود برطرف نشود.
- اگر درد به دلیل ورزش شدید به وجود نیامده باشد، به پزشک اطلاع دهید.
فاکتورهای خطرناک درد پا در بارداری
عوامل متعددی وجود دارند که احتمال بروز درد پا را افزایش می‌دهند. این عوامل شامل:
- خانم‌هایی که سن بیشتری دارند، بیشتر به درد پا دچار می‌شوند. بنابراین اگر پس از سن سی سالگی باردار شده‌اید، احتمال بروز درد و گرفتگی عضلات در شما بیشتر است.
- افرادی که در حین ورزش در آب و هوای گرم خسته می‌شوند و دچار کم‌آبی می‌شوند، ممکن است مستعد گرفتگی عضلات باشند.
دلایل درد پا در بارداری
درد پا در دوران بارداری مشکلی رایج است که معمولاً در سه‌ماهه دوم بارداری شروع می‌شود و به تدریج بدتر می‌شود. این مشکل ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیفتد:
- خستگی ناشی از اضافه وزن در بارداری یکی از علل درد پا است. خانم‌ها باید حدود سه‌صد کالری بیشتر به خاطر وجود جنین مصرف کنند و بنابراین نیاز به تغذیه مناسب دارند.
- رحم به رگ‌هایی که از پاها به قلب می‌روند فشار می‌آورد. این فشار می‌تواند باعث کاهش جریان خون و در نتیجه درد پا شود. این مسأله حتی برای افرادی که باردار نیستند نیز پیش می‌آید. گاهی
“`html
- نشستن به سبک نامناسب باعث می‌شود که خون به خوبی جریان نداشته باشد و بعد از تغییر وضعیت نشستن، جریان خون به حالت اول باز می‌گردد.
- رژیم غذایی که فسفر زیادی دارد اما کلسیم و منیزیم کمی دارد، موجب کاهش مواد مغذی و نمک در خون می‌شود. این کاهش به دلیل این است که جنین از مادر تغذیه می‌کند.
- هورمون پروژسترون بر روی عضلات پا تأثیر می‌گذارد. این هورمون یکی از دلایل درد پا در دوران بارداری است. درد پا در بارداری معمولاً به دلیل خستگی و کم‌آبی بدن ایجاد می‌شود. این مشکل می‌تواند خواب شبانه را نیز مختل کند.
- گاهی اوقات تنگ شدن رگ‌های خونی باعث می‌شود که عضلات دچار گرفتگی و درد شوند. وقتی این تنگی شدید شود، درد پا به وجود می‌آید. این درد ممکن است با ورزش کردن بیشتر شود، اما با استراحت کاهش می‌یابد.
- فشردگی اعصاب در ستون فقرات نیز می‌تواند باعث بروز درد پا شود. این درد به ویژه بعد از پیاده‌روی طولانی شدت بیشتری پیدا می‌کند. بنابراین اگر درد احساس کردید، استراحت کنید. اما دقت کنید که در دوران بارداری باید فعالیت کمی داشته باشید. سعی کنید در حالت‌های راحت‌تر پیاده‌روی کنید و با پزشک خود درباره روش‌های کاهش درد مشورت کنید.
- مصرف داروهای فشار خون و ادرار آور می‌تواند باعث کاهش مواد معدنی نظیر کلسیم، پتاسیم و منیزیم شود که خود موجب درد پا خواهد شد.
- برخی بیماری‌ها هم مانند دیابت، اختلالات تیروئید، مشکلات کلیه و کبد و همچنین مشکلات عصبی می‌توانند باعث گرفتگی عضلات شوند.
روش‌هایی برای کاهش درد پا در دوران بارداری
- سعی کنید بایستید، به ویژه روی سطحی سرد.
- پاها را راست نگه دارید و انگشتان پا و زانو را چندین بار خم و راست کنید. می‌توانید پارچه‌ای گرم بر روی نواحی دردناک قرار دهید که این کار می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- اگر درد به دلیل لخته شدن خون باشد و راهکارهای قبل مؤثر نبود، استفاده از ماساژ و گرما ممکن است درد را بدتر کند.
- وقتی احساس بهتری دارید، کمی قدم بزنید تا جریان خون به خوبی برقرار شود. دراز کشیدن می‌تواند احتمال بروز درد پا را بالا ببرد.
- تا جایی که می‌توانید در طول روز پای خود را بالا نگه دارید. بهتر است پاها را 20 تا 40 سانتی‌متر بالاتر از قلب به مدت 15 تا 20 دقیقه قرار دهید، این کار به جریان خون به سمت قلب و ریه‌ها کمک خواهد کرد.
- بهتر است به پهلو بخوابید نه به پشت. این کار فشار را از روی عروق بزرگ که به قلب می‌روند کم می‌کند.
- مایعات زیاد بنوشید. کمبود آب در بدن زنان باردار معمولاً به ورم در نواحی مختلف بدن، از جمله پاها، منجر می‌شود.
- وزن خود را مرتباً چک کنید. معمولاً زنان باردار در این دوران بین 13 تا 18 کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند و اگر این افزایش وزن از حد طبیعی بیشتر شود، احتمال بروز ورم و عوارض مرتبط با وزن زیاد نیز بالا می‌رود.
- انجام حرکات چرخشی در مفصل زانو کمک می‌کند. در حال نشستن، یک پای خود را بالا آورده و 10 بار به سمت راست و سپس 10 بار به سمت چپ بچرخانید. این تمرین را با پای دیگر نیز تکرار کنید تا مفصل زانو را تسکین دهید.
- می‌توانید کمپرس یخ روی زانوها بگذارید. وقتی پاها را به سمت بالا نگه‌داشته‌اید، یک کیسه یخ را به مدت 15 تا 20 دقیقه هر نیم یا یک ساعت در قسمت داخلی زانو قرار دهید.
- توجه بیشتری به کشش پا و ساق پا داشته باشید. قبل از خواب حرکات کششی انجام دهید و پیش و بعد از ورزش بدن را گرم کنید.
- می‌توانید کشش پا را نشسته انجام دهید. برای این کار به یک روسری و دو صندلی نیاز دارید. روی یک صندلی نشسته و پا را روی صندلی دوم قرار دهید.
“““html
- روسری را به قوزک پا ببندید و به سمت خود بکشید. در این حالت باید کشش عضلات ساق پا را حس کنید. این حالت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید و سپس پا را عوض کنید.
- شما می‌توانید کشش پا را به صورت ایستاده انجام دهید. برای این کار باید کفش بپوشید و روی یک سطح صاف بایستید. حدود دو سوم پا از دیوار فاصله بگیرید. دست‌های خود را به دیوار بزنید و به آرامی به جلو خم شوید تا عضلات خود را بکشید. در نهایت، دست‌ها را بالا ببرید و به حالت ایستاده صاف بایستید.
- اگر در هوای گرم ورزش می‌کنید، حتماً آب بنوشید تا از خستگی و گرما جلوگیری کنید.
- می‌توانید از یوگا در دوران بارداری بهره‌مند شوید و بین تمرینات استراحت کنید. ورزشهای سبک مانند پیاده‌روی و ورزشهای آبی به بهبود گردش خون کمک کرده و احتمال پادرد را کاهش می‌دهند.
- سعی کنید حالت خود را تغییر دهید. از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت پرهیز کنید. اگر کار شما پشت میز است، هر چند دقیقه یک بار بلند شوید و بدن خود را بکشید. اگر باید در طول روز بایستید، هر چند دقیقه بنشینید و پاهایتان را بالا ببرید.
- ماساژ قبل از زایمان می‌تواند به بهبود گردش خون و کاهش ورم کمک کند.
- پوشیدن جوراب واریس به کاهش التهاب و افزایش جریان خون در پاها و مچ پا کمک می‌کند و می‌تواند از پادرد جلوگیری کند.
- پا را تا پاشنه راست نگه دارید و انگشتان پا را تکان دهید. این حرکت کمک می‌کند تا درد کمتر شود.
در هنگام پا درد در بارداری از چه چیزهایی باید اجتناب کرد؟
- پاها را در هم گره نزنید. این کار باعث می‌شود خون به خوبی در پاها حرکت نکند و احتمال درد بیشتر می‌شود.
- اگر درد پاها شدید و مکرر است، حتماً با پزشک خود درباره گرفتگی عضلات پا مشورت کنید.
- از مهارت ماساژور اطمینان حاصل کنید. زیرا فشار بر برخی نقاط در مچ پا و دست ممکن است رحم را تحریک کند و بعضی روغن‌های ماساژ برای خانم‌های باردار مضر هستند. بنابراین بهتر است برای ماساژ از پزشک کمک بگیرید.
- اگر احساس سرگیجه یا ضعف کردید، تمرینات خود را متوقف کنید و به پزشک اطلاع دهید.
- از کشش‌هایی که باید به پشت دراز بکشید، پرهیز کنید.
روش های جلوگیری از درد پا در بارداری
- مچ پا را بکشید اما فشار نیاورید. سعی کنید حرکات چرخشی انجام دهید.
- همیشه پاها را در حالت حرکت نگه دارید.
- مصرف مایعات، مانند آب یا آبمیوه، را افزایش دهید.
- پوشیدن کفش مناسب به راحتی و جلوگیری از اذیت شدن پا کمک می‌کند.
- افزودن میوه‌ها به رژیم غذایی به افزایش سطح پتاسیم در بدن کمک می‌کند.
درمان طبیعی برای مقابله با درد پا در بارداری
بهترین راه برای مقابله با پادرد پیدا کردن روش‌های طبیعی است. پادرد ممکن است به دلیل خستگی بدن، کمبود مواد مغذی مانند منیزیم و ویتامین B6 باشد. همچنین فعالیت بدنی و افزایش وزن نیز می‌توانند باعث پادرد شوند. درد شدید می‌تواند خواب را مختل کرده و شما را عصبی کند. برای درمان این مشکل می‌توانید از نکات زیر استفاده کنید:
- رژیم غذایی متنوع و سالم داشته باشید. خوردن خرما، سیب، سبزیجات سبز، انجیر، لوبیا، محصولات لبنی، تخمه آفتابگردان و ماهی مفید است. رژیم غذایی متعادل می‌تواند به کاهش گرفتگی عضلات پا کمک کند.
- رژیم گیاهخواری نیز با افزودن میوه‌ها و سبزیجات و آبمیوه می‌تواند از پادرد جلوگیری کند.
“““html
- برای جلوگیری از گرفتگی عضلات پا می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید. یکی از این روش‌ها آروماتراپی است. قبل از استفاده از روغن‌های معطر، حتماً از پزشک درباره بی‌ضرر بودن آنها در دوران بارداری بپرسید. روغن‌هایی مانند اسطوخودوس و بابونه می‌توانند مفید باشند. این روغن‌ها را می‌توانید با روغن دانه انگور ترکیب کرده و بر روی محل دردناک ماساژ بدهید. توجه داشته باشید که استفاده از روغن اسطوخودوس در سه ماه اول بارداری ممکن است باعث انقباض رحم شود.
- حمام آب گرم نیز می‌تواند به آرامش و کاهش درد در ساق پا کمک کند.
- ورزش منظم به بهبود جریان خون کمک می‌کند.
- مصرف ویتامین‌های مخصوص دوران بارداری به طور مرتب اهمیت دارد.
- برای جلوگیری از احتباس مایعات در بدن و کاهش تورم، بهتر است مصرف نمک را کاهش دهید. همچنین، با محدود کردن مصرف گوشت قرمز و نوشیدنی‌های کافئین‌دار، می‌توانید فسفر را هم کم کنید.
- خم کردن انگشتان پا ممکن است باعث افزایش درد شود. سعی کنید مچ پای خود را به آرامی بچرخانید و در طول روز چند بار ساق پای خود را بکشید. همچنین ماساژ انگشتان پا و قسمت پایین‌تر قبل از خواب می‌تواند مفید باشد.
- استفاده از کمپرس سرد یا یخ نیز می‌تواند کمک کند تا درد پا کاهش یابد.
- مکمل‌های ویتامین B به کاهش درد پا کمک می‌کنند.
چه اقداماتی برای جلوگیری از درد پا در بارداری باید انجام داد؟
تمرینات کششی می‌توانند به پیشگیری از درد پا کمک کنند. شما می‌توانید در هنگام خواب از تمرینات زیر استفاده کنید:
- پاها را مقابل دیوار قرار دهید.
- دست‌ها را بر روی دیوار بگذارید.
- پاشنه پا را خم کرده و به جلو تکان بخورید و به مدت 10 ثانیه در این حالت بمانید.
- سپس به حالت اول برگردید و 5 ثانیه استراحت کنید.
- این تمرین را سه بار تکرار کنید.
- سعی کنید مدت زیادی نایستید و پاها را در هم گره نکنید.
- هنگام نشستن مچ پا را بچرخانید.
- اگر پزشک اجازه ورزش داد، روزی 30 دقیقه پیاده‌روی کنید.
- خود را زیاد خسته نکنید. سعی کنید به پهلو دراز بکشید تا جریان خون بهبود یابد. برای کاهش درد، روی پهلو بخوابید.
- در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید، حدود 8 تا 10 لیوان. از نوشیدنی‌های حاوی کافئین پرهیز کنید. اگر ادرار شما زرد تیره به نظر می‌رسد، نشانه این است که به اندازه کافی آب ن نوشیده‌اید.
- اگر نگران رفتن به دستشویی در طول شب هستید، سعی کنید دو ساعت قبل از خواب نوشیدنی نخورید.
- حمام گرم قبل از خواب می‌تواند به شل کردن عضلات کمک کند.
- به دنبال یک رژیم غذایی متعادل باشید که شامل میوه‌ها، سبزیجات و همچنین کلسیم و منیزیم مناسب باشد.
- با کشش ساق پا می‌توانید از درد جلوگیری کنید. حرکات ورزشی قبل از خواب می‌توانند به شما کمک کنند تادر طول شب درد نداشته باشید. با فاصله از دیوار بایستید و دست‌هایتان را روی دیوار قرار دهید. پای راست را پشت پای چپ قرار دهید. به آرامی پای چپ را خم کنید تا زانو خم نشود. زانوی راست باید صاف باشد و پاشنه راست روی زمین باشد. این حالت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید و بعد این تمرین را برای پای دیگر انجام دهید.
- فعال بودن در دوران بارداری بسیار مهم است، اما حتماً قبل از ورزش از پزشک اجازه بگیرید.
- پوشیدن کفش مناسب نیز می‌تواند باعث کاهش درد شود.
- مکمل‌های منیزیم به کاهش گرفتگی عضلات پا کمک می‌کنند. غذاهایی مانند غلات کامل، آجیل، دانه‌ها و میوه‌های خشک منابع خوبی از منیزیم هستند.
- اگر احساس گرفتگی در ساق پا دارید، بهتر است کمی راه بروید.
“`
دو بالشت را زیر پاهایتان بگذارید و کمی استراحت کنید. حمام یا ماساژ هم می‌تواند به کاهش گرفتگی عضلات پا کمک کند.
چکار کنیم اگر درد پا در بارداری طولانی شد؟
کوچکترین مشکلی در بارداری می‌تواند به یک مشکل بزرگتر تبدیل شود. اگر درد پا یا گرفتگی عضلات خیلی کم و کوتاه‌مدت باشد، نگران نباشید. اما اگر این مشکلات شدید و طولانی شوند، بهتر است با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر در پا احساس ورم، قرمزی یا سوزش کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر زمانی که به پاهایتان دست می‌زنید احساس گرما می‌کنید، این می‌تواند نشانه‌ای از لخته شدن خون باشد، بنابراین باید به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
جمع‌آوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
