همه چیز در مورد سرطان مری (2 نکته مهم)

بیماری‌های رایج مری: علائم و درمان

آیا درباره شایع‌ترین مشکلات مری اطلاعاتی دارید؟ با رضیم همراه باشید تا درباره بیماری‌ها و سرطان مری و روش‌های درمان آن بیشتر بدانید.

آشنایی با بیماری‌های مری

مری لوله‌ای است که غذا، مایعات و بزاق را از دهان به معده می‌رساند. یکی از شایع‌ترین مشکلات مری، ریفلاکس معده به مری است. ریفلاکس وقتی اتفاق می‌افتد که اسید معده به سمت مری برگردد و با گذشت زمان می‌تواند به مری آسیب بزند. بیماری‌های مری نسبتا رایج‌اند و از آنجا که مری در قفسه سینه و پشت قلب قرار دارد، گاهی دردهای مرتبط با مری با دردهای قلبی اشتباه گرفته می‌شوند. سرطان مری یک نوع سرطان است که در مری، این لوله غذایی بین گلو و معده، به وجود می‌آید.

علائم سرطان مری شامل سختی در بلعیدن و کاهش وزن است. دیگر نشانه‌ها ممکن است شامل درد هنگام بلعیدن، تغییر صدا، تورم غده‌های لنفاوی در اطراف استخوان ترقوه، سرفه خشک و احتمالاً سرفه یا استفراغ خون باشد. دو نوع اصلی سرطان مری وجود دارد: کارسینوم سلول-سنگفرشی که معمولاً در کشورهای در حال توسعه شایع است و آدنوکارسینوم که بیشتر در کشورهای توسعه یافته دیده می‌شود.

نوع دیگر سرطان‌ها نیز وجود دارند که کمتر رایج‌اند. کارسینوم سلول سنگفرشی از سلول‌های سنگفرشی مری نشأت می‌گیرد. آدنوکارسینوم از سلول‌های غده‌ای که در یک سوم پایینی مری واقع‌اند، به وجود می‌آید. در این قسمت، سلول‌ها ممکن است به نوع سلول‌های روده‌ای تغییر یابند که این وضعیت به اسم مری بارت شناخته می‌شود. عوامل خطری که باعث سرطان نوع سلول سنگفرشی می‌شوند، شامل مصرف تنباکو، الکل، نوشیدنی‌های داغ و رژیم غذایی نامناسب هستند.

عوامل اصلی برای نوع آدنوکارسینوم شامل استعمال تنباکو، چاقی و ریفلاکس اسید هستند. برای تشخیص این بیماری از بافت‌برداری استفاده می‌شود که معمولاً به کمک آندوسکوپی انجام می‌شود. پیشگیری شامل ترک سیگار و رعایت رژیم غذایی سالم است. درمان سرطان مری به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ مانند مرحله سرطان و وضعیت عمومی بیمار. ممکن است سرطان در مراحل اولیه با جراحی و مراقبت‌های درمانی درمان شود.

در اکثر موارد دیگر، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی در کنار جراحی استفاده می‌شود. تومورهای بزرگ‌تر ممکن است با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی کوچک شوند. در مواقعی که سرطان پیشرفت زیادی کرده باشد یا بیمار به قدری ناسالم باشد که امکان جراحی وجود نداشته باشد، معمولاً مراقبت تسکینی توصیه می‌شود. این بیماری اگر دیر تشخیص داده شود و پیشرفت کند، عوارض بیشتری خواهد داشت، اما به طور کلی پیش‌آگهی بهتری دارد. نرخ بقا در پنج سال حدود ۱۳٪ تا ۱۸٪ است.

در سال ۲۰۱۲، سرطان مری هشتمین سرطان شایع در دنیا بود که حدود ۴۵۶ هزار مورد جدید گزارش شد و منجر به ۴۰۰ هزار مرگ شد. این در حالی است که در سال ۱۹۹۰، ۳۴۵ هزار مرگ گزارش شده بود. میزان ابتلا به این بیماری در کشورهای مختلف متفاوت است و نیمی از موارد در چین رخ می‌دهد. احتمال ابتلا در مردان سه برابر زنان است.

مری، لوله‌ای است که غذا را از حلق به معده می‌برد. این لوله نقش زیادی در هضم غذا ندارد اما وجودش مانند سایر اعضای بدن بسیار مهم است و اگر دچار بیماری شود، می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد. بیماری‌های مری نسبتا رایج‌اند و از آنجا که مری در قفسه سینه و پشت قلب قرار دارد، ممکن است دردهای آن با دردهای قلبی اشتباه گرفته شود. بیماران باید این نکته را در نظر داشته باشند که دردهای قلبی معمولاً به دلیل فعالیت فیزیکی ایجاد می‌شوند، در حالی که دردهای مری عموماً با خوردن غذا تشدید می‌شوند.

چون بیماری‌های قلبی بسیار مهم‌اند و غفلت از آن‌ها ممکن است به قیمت جان فرد تمام شود، اگر فردی از درد قفسه سینه شکایت دارد، باید ابتدا مطمئن شد که مشکل قلبی ندارد. اما به طور کلی، شایع‌ترین علت درد قفسه سینه در واقع بیماری‌های مری هستند.

“`

برخی از افراد به دلایل مختلف در ناحیه مری احساس درد می‌کنند. این درد ممکن است به دلیل گرفتگی یا انقباض عضلات مری باشد که در بیماری‌هایی مانند آشالازی و انقباضات منتشر مشاهده می‌شود.

به طور کلی، نشانه‌های بیماری‌های مری شامل موارد زیر می‌شود:

الف- دشواری در بلع (دیسفاژی) : دشواری بلع به این معناست که غذا در مسیر طبیعی خود از دهان به معده گرفتار می‌شود. فردی که دچار این مشکل است احساس می‌کند که غذا در گلو گیر کرده و به آرامی پایین نمی‌رود. دشواری در بلع یکی از مهم‌ترین نشانه‌های بیماری‌های مری است که باید جدی گرفته شود.

ب- سوزش سر دل : این علامت یکی از شایع‌ترین نشانه‌ها در بیماری‌های مری است و به دلیل برگشت محتویات معده به مری ایجاد می‌شود. این احساس سوزش مانند ریختن آب داغ است و به خاطر برگشت اسید معده به مری رخ می‌دهد. این درد معمولاً در پایین قفسه سینه و به سمت بالا حرکت می‌کند و ممکن است به سمت پهلوها و دیگر نقاط بدن نیز انتشار یابد. عوامل مختلفی مانند خوردن غذاهای چرب، شکلات، غذاهای تند، خم شدن یا دراز کشیدن بعد از غذا، مصرف الکل و کافئین (مانند قهوه و چای) و همچنین سیگار کشیدن می‌توانند این سوزش را تشدید کنند. سوزش سر دل معمولاً با خوردن ضد اسیدها، جوش شیرین یا شیر کمتر می‌شود و همچنین ایستادن یا بلعیدن آب و بزاق هم می‌تواند کمک کند.

ج- درد هنگام بلع (ادینوفاژی) : این درد به هنگام بلع غذا حس می‌شود و معمولاً به علت خوردن مواد سوزاننده یا التهاب مری ایجاد می‌شود. التهاب مری می‌تواند ناشی از عفونت‌ها یا مواد شیمیایی سوزاننده باشد.

د- درد شدید در قفسه سینه : پس از دردهای مرتبط با قلب، دردهایی که ناشی از مری و انقباضات آن هستند، شایع‌ترین علت درد در قفسه سینه به شمار می‌آیند. این نوع درد ممکن است با دردهای قلبی اشتباه گرفته شود، زیرا مکان آن‌ها مشابه است. هر دو نوع درد می‌توانند با یک قرص نیتروگلیسیرین بهبود یابند و هر دو می‌توانند به سمت دست چپ گسترش پیدا کنند، اما دردهای مری معمولاً با بلع یا خوردن غذاهای داغ تشدید می‌شوند.

بیماری‌های شایع مری

التهاب مری (ازوفاژیت)

التهاب مری به دلایل مختلفی بروز می‌کند. بیش از نیمی از موارد التهاب مری ناشی از عوارض داروها، به‌ویژه مصرف قرص‌هایی مانند تترا سیکلین و مشتقات آن، به ویژه داکسی سایکلین است. این داروها در مری باز شده و باعث التهاب می‌شوند. علت این مشکل معمولاً مصرف قرص با مقدار کمی آب یا مصرف قرص بلافاصله قبل از خواب و در حالت دراز کشیده است. همچنین، این داروها باید با مقدار کافی آب و کمی قبل از خواب مصرف شوند.

گاهی التهاب مری به علت آلودگی با قارچ‌ها و ویروس‌ها است که در افراد سالم مشکل‌ساز نیست، اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به ایدز یا سرطان، ممکن است بروز یابد. همچنین افراد دیابتی، افراد مسن که دچار سوءتغذیه هستند و بیمارانی که به تازگی تحت جراحی قرار گرفته‌اند نیز در معرض التهاب مری قرار دارند. این التهاب می‌تواند به دلیل مصرف مواد شیمیایی خطرناک، عفونت با عوامل بیماری‌زا، تابش اشعه و آسیب به مری نیز ایجاد شود.

برگشت غذا از معده به مری (ریفلاکس)

به برگشت محتویات معده به مری رفلکس گفته می‌شود. در حالت عادی، ممکن است مقدار کمی اسید از معده به مری برگردد که این روند به کمک حرکات مری که سریعاً مایع برگشتی را از مری خارج می‌کند، کنترل می‌شود.

“`html

خنثی می‌شود. عوامل حفاظتی دیگر مری عبارتند از: ترشح بزاق که حاوی مواد پاک‌کننده و قلیایی است. زمانی که این وضعیت‌ها شدید باشند یا آسیب به پوشش داخلی مری (مخاط مری) رخ دهد، برگشت غذا به حالت بیماری در می‌آید. عوامل این بیماری شامل مقاومت گردش خون مری، کاهش یا فقدان انقباض درب تحتانی مری، نارسایی در حرکات مری، حالت‌های غیر طبیعی بزاق و اسید معده، تأخیر در تخلیه معده، افزایش فشار در شکم (خصوصا در زمان بارداری) و برخی هورمون‌ها هستند که می‌توانند به برگشت غذا از معده به مری کمک کنند.

مهم‌ترین علامت این بیماری سوزش سردل است که با خوردن داروهای ضد اسید بهبود می‌یابد. این بیماری همچنین علائمی دارد که شامل: درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، مشکلات مربوط به گوش و حلق و بینی (شامل خشونت صدا، گلو درد، احساس ناراحتی در گلو و احساس پری) و مشکلات تنفسی مانند سرفه مزمن، ورود مواد غذایی به ریه و آسم می‌باشد.

روش‌های تشخیصی برگشت غذا از معده به مری (ریفلاکس)

روش‌های تشخیصی این بیماری شامل اندازه‌گیری PH مری برای ۲۶-۱۲ ساعت، آندوسکوپی و پایش بیلی‌روبین برای اندازه‌گیری برگشت صفرا هستند.

پیشگیری از برگشت غذا از معده به مری (ریفلاکس)

توصیه می‌شود که در وضعیت‌هایی که ممکن است فشار داخل شکم افزایش یابد (مثل خم شدن، سرفه کردن، بلند کردن اشیاء سنگین و انجام تمرینات ورزشی سنگین) اجتناب شود. همچنین هنگام خوابیدن، بالای سر ۲۰-۱۵ سانتی‌متر بلندتر شود. از خوردن غذا تا ۲ ساعت قبل از خواب خودداری کنید. مصرف غذاهای حاوی کافئین (چای و قهوه) و نوشیدنی‌های گازدار نیز توصیه نمی‌شود. همچنین بهتر است رژیم غذایی کم‌چرب و پروتئین‌دار مصرف کنید و از غذاهای سرخ‌کرده دوری کنید. غذاهای پروتئینی شامل تخم‌مرغ، حبوبات و لبنیات می‌باشند.

از مصرف الکل پرهیز شود. غذاها باید در وعده‌های کوچک و چند بار در روز مصرف شوند. هر وعده غذا به اندازه کافی باید جویده شود و می‌توان با غذا مقداری آب گرفت. از خوردن غذاهایی که ممکن است باعث سوزش سردل شوند، مانند غذاهای پرادویه اجتناب شود. همچنین، استرس و اضطراب باید مدیریت شود.

اقدامات درمانی ساده برای این بیماری شامل تغییر در سبک زندگی می‌باشد و شامل: بالا گذاشتن سر به هنگام خواب، اجتناب از خوردن غذا یا مایعات (به‌ویژه غذاهای سنگین) قبل از خواب، پرهیز از خوردن غذاهای چرب و ادویه‌دار، پرهیز از مصرف سیگار، کاهش وزن و مصرف داروهای ضد اسید مانند هیدروکسید آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم است که کمک کننده می‌باشند. همچنین از خوردن مقدار زیاد مایعات در کنار وعده‌های غذایی نیز جلوگیری شود.

اختلال حرکتی مری

حرکات مری به صورت امواج منظم و هماهنگ می‌باشد که کمک می‌کند تا غذا از ابتدای مری تا انتها حرکت کند. در اختلالات مری، این حرکت مشکل‌دار می‌شود.

آشالازی

این بیماری نوعی اختلال حرکتی در دستگاه گوارش است که غالباً در مری مشاهده می‌شود. در این حالت محل اتصال مری به معده به شدت منقبض می‌شود و دریچه‌های کنترل غذا هنگام بلع نیازی به شل شدن ندارند. علائم این بیماری شامل سختی در بلع، برگشت مواد غذایی، کاهش وزن، درد در قفسه سینه و عفونت ریه است. درمان‌های مختلفی از جمله دارو درمانی و جراحی برای این بیماری وجود دارد.

اسپاسم منتشر مری

در این اختلال، انقباض سرتاسر مری به صورت ناهماهنگ و افزایش یافته است و درد قفسه سینه مهم‌ترین علامت آن می‌باشد. این درد معمولاً در پشت قفسه سینه احساس می‌شود و مدت زمان آن از چند ثانیه تا چند دقیقه ممکن است متغیر باشد. درمان این بیماری با استفاده از داروهایی مانند نیتروگلیسیرین صورت می‌گیرد.

شیوع بیماری مری

ریفلاکس شایع‌ترین بیماری مری

این بیماری

“““html

بیماری ریفلاکس بسیار رایج است.

بیماران معمولاً احساس ترش کردن، سوزش در ناحیه سر دل و درد قفسه سینه را گزارش می‌کنند. برخی افراد ممکن است بعد از غذا خوردن یا هنگام خم شدن و دراز کشیدن، احساس تلخی یا برگشت غذا را به دهان خود داشته باشند.

درمان: معمولاً با نوشیدن آب یا مصرف شربت معده، علائم ریفلاکس تسکین پیدا می‌کند.

دشواری در بلع چیست؟

بیماری‌زایی: ماده‌ای به نام استالدیید که سرطان‌زا نیز هست، در غذای مردم این مناطق به وفور وجود دارد. این ماده در نتیجه متابولیسم الکل تولید می‌شود. استالدیید علاوه بر الکل و سیگار، در میوه‌های نارس یا زیاد رسیده، غذاهای مانده، غذاهایی که بر روی زغال یا اجاق پخته می‌شوند مانند گوشت کبابی یا نان‌هایی که بر روی حرارت زغال درست می‌شوند، یافت می‌شود (بهترین روش پخت نان، استفاده از حرارت الکتریکی است). مصرف این غذاها به طور موقت خطرناک نیست، اما اگر کسی به مدت طولانی این گونه غذاها را مصرف کند، ممکن است آسیب ببیند.

عوامل خطرساز: افرادی که زمینه ژنتیکی نسبت به این سرطان دارند، احتمال ابتلای بیشتری دارند. گاهی گفته می‌شود که غذاهای داغ نیز می‌توانند خطر سرطان مری را افزایش دهند که این نیز تا حدودی صحیح است. همچنین، بهداشت ضعیف دهان و دندان هم می‌تواند باعث رشد باکتری‌های سرطان‌زا شود. مصرف مرتب میوه و سبزی‌های تازه می‌تواند از مری محافظت کند.

درمان: اکثر بیماران مبتلا به سرطان مری در مراحل پیشرفته بیماری به پزشک مراجعه می‌کنند و جراحی ممکن است چندان مؤثر نباشد. در این شرایط، پزشکان سعی می‌کنند با استفاده از رادیوتراپی و شیمی‌درمانی، بیمار را در حالت پایدار نگه‌دارند، اما درمان قطعی معمولاً ممکن نیست. به همین دلیل، افرادی که سابقه ژنتیکی سرطان مری دارند یا در مناطقی که این سرطان شایع است، زندگی می‌کنند، باید برای تشخیص زودهنگام سلول‌های سرطانی با روش آندوسکوپی مراجعه کنند.

غربالگری: در شمال ایران، در مناطقی چون بندر ترکمن و گرگان، مشکین‌شهر و استان اردبیل، افراد بالای 40 تا 50 سال که احتمال بروز این نوع سرطان در آن‌ها بالاست، آموزش می‌بینند تا برای آندوسکوپی مراجعه کنند.
اسپاسم منتشر

تعریف: در بیماری اسپاسم منتشر مری، حرکات دودی و منظم طبیعی مری کاهش می‌یابد و مری دچار انقباض‌های قوی و طولانی می‌شود. بیماری‌زایی: انقباضات مری باعث می‌شود غذا در یک جا گیر کند و حرکت نکند. علائم: بیماران مبتلا به این عارضه، اغلب درد شدیدی در قفسه سینه دارند و احساس می‌کنند که غذا در مری آن‌ها گیر کرده است. این درد ممکن است با درد قلبی اشتباه گرفته شود.

صدای مری

تعریف: بعضی از بیماران احساس می‌کنند که مری آن‌ها صدا می‌دهد. علل: این صداها می‌توانند به دلیل برگشت هوا به داخل مری باشند. گاهی اوقات نیز ممکن است تیک عصبی باشد که بیمار به طور ناخودآگاه غذا را به سمت بالا هدایت می‌کند. درمان: این حالت به‌طور کلی خطرناک نیست و نیازی به درمان ندارد.

التهاب مری

تعریف: ازوفاژیت یا التهاب مری به‌طور معمول به دلیل ریفلاکس یا برگشت اسید به مری رخ می‌دهد، اما به ندرت بیماری‌های قارچی مثل برفک یا مونیلیا نیز می‌توانند باعث التهاب مری شوند.

عوامل خطرساز: بیماران با سیستم ایمنی ضعیف مانند افرادی که دچار ایدز هستند، یا کسانی که شیمی‌درمانی می‌شوند، و همچنین افرادی که به سیتومگالو ویروس و هرپس مبتلا هستند، ممکن است دچار التهاب مری شوند. التهاب مری می‌تواند بلع را سخت کند و موجب گیر کردن غذا شود. تشخیص: بیماران باید آندوسکوپی شوند و نمونه‌برداری انجام شود تا علت التهاب مشخص شود و درمان لازم صورت گیرد.

“`

تنگی مری

تعریف: تنگی مری حالتی است که در آن مری، لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌برد، تنگ می‌شود. این مشکل ممکن است به دلیل بیماری‌های خطرناک، ریفلاکس شدید و طولانی، یا آسیب‌هایی که در گذشته به مری وارد شده، ایجاد شود. همچنین، گاهی اوقات مصرف برخی داروها هم می‌تواند به مری آسیب برساند.

علائم: زمانی که مری تنگ می‌شود، بیمار ممکن است احساس کند که غذا در گلویش گیر کرده و نمی‌تواند آن را بخورد یا بالا بیاورد. این وضعیت می‌تواند به احساس خفگی منجر شود.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی