همه چیز در مورد عفونت کلیه (2 نکته مهم)
“`html
عفونت کلیه و روش‌های پیشگیری از آن
عفونت کلیه یک نوع عفونت در دستگاه ادراری است که معمولاً از میزراه یا مثانه شروع می‌شود و می‌تواند به یکی یا هر دو کلیه سرایت کند. این عفونت نیاز به درمان فوری پزشکی دارد و در صورت عدم درمان، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب بزند و به دلیل ورود باکتری‌ها به خون، منجر به عفونت‌های خطرناک و حتی کشنده در بدن شود. درمان عفونت کلیه معمولاً با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها انجام می‌شود و گاهی اوقات بیماران نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند.
کلیه‌ها به عنوان اندام‌های حیاتی در بدن عمل دفع مواد زائد را انجام می‌دهند. اما عادات غذایی ناسالم یا عفونت‌های دیگر می‌توانند عملکرد کلیه‌ها را مختل کرده و عفونت و درد در آنها ایجاد کنند. لازم به ذکر است که زنان بیشتر از مردان به عفونت کلیه مبتلا می‌شوند. اگر در کمر خود احساس درد می‌کنید، ممکن است به عفونت و درد کلیه دچار شده باشید.
همه دردهای کمر مربوط به عفونت کلیه نیستند؛ اما اگر درد کمر ناشی از مشکلات داخلی باشد، ممکن است به خاطر مشکلات کلیوی مانند عفونت یا سنگ کلیه باشد. در واقع، عفونت کلیه همان طور که گفته می‌شود، درد شدید در یک طرف بدن ایجاد می‌کند که بین باسن و دنده‌های پایینی قرار دارد و می‌تواند به باسن و کشاله ران نیز سرایت کند.
شایع‌ترین علت عفونت حاد کلیه، نوعی باکتری است که از نقاط پایین‌تر دستگاه ادراری به بالا می‌آید و موجب عفونت کلیه می‌شود. وجود ریفلاکس ادراری یا برگشت ادرار به کلیه نیز می‌تواند خطر ابتلا به عفونت حاد کلیه را افزایش دهد.
عفونت‌های خونی ناشی از باکتری‌ها نیز می‌توانند باعث ایجاد آبسه و عفونت در کلیه شوند. به خاطر ساختار بدن و نزدیکی مجرای ادراری به مسیری که می‌تواند آلودگی را منتقل کند، خانم‌ها بیشتر در معرض عفونت کلیه هستند. علاوه بر خانم‌ها، کودکان مبتلا به برگشت ادراری نیز در خطر عفونت ادراری قرار دارند.
در این کودکان، به دلیل برگشت ادرار از مثانه به کلیه‌ها، ادرار عفونی شده و باکتری‌ها به کلیه‌ها منتقل می‌شوند و باعث عفونت و آسیب به آنها می‌شوند. در واقع، امروزه یکی از شایع‌ترین علل آسیب کلیه در کودکان ناشی از برگشت ادرار به کلیه و عفونت کلیه است.
افرادی که به عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک، سیفلیس و ایدز مبتلا هستند، به دلیل آلودگی در مجرای تناسلی، باکتری‌ها به تدریج به کلیه‌ها منتقل شده و می‌توانند موجب عفونت و تخریب آنها شوند.
نشانه‌ها و علائم عفونت کلیه
علائم و نشانه‌های احتمالی عفونت کلیه عبارت‌اند از:
- تب و لرز؛
- دردهای پشت، پهلو یا بالای کشاله‌ی ران؛
- دردهای شکمی؛
- تکرر ادرار؛
- نیاز فوری به دفع ادرار؛
- احساس سوزش در زمان دفع ادرار؛
- حالت تهوع و استفراغ؛
- وجود چرک و خون در ادرار (خون‌ادراری)؛
- ادرار کدر یا بدبو
علل ابتلا به عفونت کلیه
باکتری‌هایی که به دستگاه ادراری وارد می‌شوند، می‌توانند در داخل لوله‌ای که ادرار را به خارج از بدن دفع می‌کند (میزراه) گسترش یافته و به کلیه منتقل شوند. این شایع‌ترین علت عفونت کلیه است.
باکتری‌های ایجاد شده در نقاط دیگر بدن می‌توانند از طریق خون به کلیه‌ها منتقل شوند و باعث عفونت کلیه شوند. هرچند که این امر معمول نیست، ولی احتمال وقوع آن وجود دارد.
“`
این مشکل وجود دارد که ممکن است مفاصل یا دریچه‌های قلب مصنوعی عفونت کنند و این عفونت‌ها در نهایت می‌توانند به عفونت کلیه منجر شوند. همچنین ممکن است عفونت کلیه بعد از جراحی کلیه ایجاد شود، اما احتمال آن خیلی کم است.
عواملی که خطر ابتلا به عفونت کلیه را افزایش می‌دهند
۱. جنسیت زن
میزراه (لوله ادراری) زنان نسبت به مردان کوتاه‌تر است. این موضوع باعث می‌شود باکتری‌ها راحت‌تر از بیرون بدن به مثانه منتقل شوند. همچنین نزدیک بودن میزر راه به واژن و مقعد این فرصت را برای باکتری‌ها فراهم می‌کند که به راحتی وارد مثانه شوند. عفونت در مثانه می‌تواند به کلیه‌ها منتقل شود. زنان باردار نیز بیشتر از دیگران در معرض عفونت کلیه قرار دارند.
۲. انسداد در دستگاه ادراری
انسداد می‌تواند به دلیل عواملی باشد که باعث کاهش جریان ادرار می‌شوند و توانایی مثانه را در دفع ادرار کاهش می‌دهند. برای مثال، وجود سنگ کلیه، مشکلات غیرطبیعی در ساختار دستگاه ادراری یا بزرگ شدن غده پروستات در مردان می‌تواند از علل این انسداد باشد.
۳. تضعیف سیستم ایمنی
عفونت کلیه ممکن است به دلیل تضعیف سیستم ایمنی ایجاد شود. بیماری‌هایی مثل دیابت و ایدز می‌توانند سیستم ایمنی را ضعیف کنند. همچنین بعضی از داروها که برای جلوگیری از پس‌زدن عضو پیوندی استفاده می‌شوند نیز می‌توانند سیستم ایمنی را تضعیف کنند.
۴. آسیب به اعصاب نزدیک مثانه
آسیب‌های عصبی یا نخاعی می‌توانند باعث شوند فرد عفونت‌های مثانه را حس نکند و در نتیجه عفونت به کلیه‌ها گسترش یابد.
۵. استفاده از سوند ادراری
سوندهای ادراری لوله‌هایی هستند که ادرار را از مثانه خارج می‌کنند. ممکن است در طول بعضی عمل‌های جراحی یا بعد از آن، حتی برای تشخیص برخی مشکلات، از سوند ادراری استفاده شود. همچنین افرادی که باید به‌طور مطلق استراحت کنند، ممکن است برای مدت طولانی به سوند ادراری نیاز داشته باشند.
۶. بیماری‌هایی که باعث نادرست بودن جریان ادرار می‌شوند
در بیماری ریفلاکس ادراری، مقدار کمی از ادرار از مثانه به لوله ادراری و کلیه‌ها بازمی‌گردد. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، در دوران کودکی و بزرگسالی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت کلیه قرار دارند.
تشخیص عفونت کلیه
- در آزمایش خون، افزایش گلبول‌های سفید مشاهده می‌شود.
- در آزمایش ادرار، گلبول‌های سفید و باکتری‌ها و گلبول‌های قرمز و کست‌های گلبول‌های سفید و نوتروفیل‌های درشت زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است.
- کشت ادرار معمولاً مثبت است و رشد قابل توجه عامل بیماری در محیط کشت دیده می‌شود.
- کشت خون در یک‌سوم بیماران مثبت است.
- در موارد مشکوک یا عارضه‌دار از سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی استفاده می‌شود تا انسداد در سیستم ادراری به دلیل سنگ و … شناسایی شود.
پیشگیری از عفونت کلیه
برخی اقدام‌ها می‌توانند با کاهش خطر عفونت در دستگاه ادراری، خطر عفونت کلیه را نیز کمتر کنند. این اقدام‌ها برای زنان اهمیت بیشتری دارند. اقداماتی که خطر عفونت دستگاه ادراری را کاهش می‌دهند، شامل موارد زیر است:
- “`html
- نوشیدن مایعات، به ویژه آب؛ مایعات با افزایش میزان ادرار کمک می‌کنند تا باکتری‌ها از بدن خارج شوند.
- به محض نیاز به ادرار، این کار را انجام دهید. وقتی احساس می‌کنید که باید ادرار کنید، آن را به تأخیر نیندازید.
- بعد از رابطه جنسی، مثانه را خالی کنید. ادرار کردن بلافاصله پس از رابطه کمک می‌کند تا باکتری‌ها از میزراه خارج شوند و خطر عفونت کلیه کمتر شود.
- به طور دقیق خود را پس از ادرار و مدفوع تمیز کنید. پاک کردن دقیق خودتان بعد از ادرار و مدفوع جلوگیری می‌کند از اینکه باکتری‌ها به میزراه منتقل شوند.
- از برخی محصولات زنانه در ناحیه تناسلی استفاده نکنید. استفاده از محصولاتی مثل اسپری ضدعرق یا دوش واژینال می‌تواند خطر عفونت کلیه را بیشتر کند.
درمان عفونت کلیه
آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها اولین و مهم‌ترین روش در درمان عفونت‌های کلیه هستند. نوع و مدت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بستگی به وضعیت سلامتی و نوع باکتری‌های موجود در ادرار شما دارد. ممکن است لازم باشد به مدت یک هفته یا بیشتر از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنید. مهم است که آنتی‌بیوتیک‌ها را طبق دستور پزشک و تا پایان دوره مشخص شده مصرف کنید، حتی اگر بعد از مدتی احساس بهبودی کردید.
شاید پزشک چندین بار آزمایش ادرار از شما بگیرد تا مطمئن شود عفونت درمان شده است. اگر بعد از درمان هنوز نشانه‌هایی از عفونت وجود داشت، ممکن است برای درمان دوباره به آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشید.
بستری‌شدن برای عفونت‌های شدید کلیه
اگر عفونت کلیه شدید باشد، ممکن است پزشک شما را به بیمارستان بستری کند. روند درمان شامل مصرف آنتی‌بیوتیک و مایعات است که به صورت داخل وریدی به شما تزریق می‌شود. مدت زمان بستری‌شدن به شدت عفونت بستگی دارد.
درمان عفونت‌های عودکننده کلیه
گاهی اوقات ممکن است عفونت کلیه به دلیل مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری تکرار شود. در این موارد، باید به یک متخصص کلیه یا اورولوژیست برای ارزیابی مراجعه کنید. در این شرایط ممکن است نیاز به عمل جراحی برای رفع مشکلات ساختاری کلیه باشد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی عفونت کلیه
برای کاهش ناراحتی در زمان بهبود عفونت کلیه، ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشید:
- استفاده از گرما: می‌توانید پد حرارتی را روی شکم، پهلو یا کمر خود قرار دهید تا درد را کاهش دهید.
- استفاده از داروهای مسکن: برای درمان تب و احساس ناخوشی، می‌توانید از مسکن‌ها (غیر از آسپرین) استفاده کنید. استامینوفن و ایبوپروفن گزینه‌های خوبی هستند.
- تأمین آب بدن: مصرف مایعات کافی به خارج شدن باکتری‌ها از سیستم ادراری کمک می‌کند. تا زمانی که عفونت شما بهبود نیافته است، از مصرف قهوه و نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید. این نوشیدنی‌ها می‌توانند نیاز به ادرار کردن را بیشتر کنند.
- افزایش مصرف مایعات، ساده‌ترین راه برای مقابله با عفونت کلیه است.
زمانی که از عفونت کلیه رنج می‌برید، افزایش مصرف مایعات به کاهش علائم و بهبود سریع‌تر کمک کرده و باعث پاکسازی و از بین رفتن باکتری‌ها، مواد زائد و سموم از کلیه می‌شود و به سلامتی آن کمک می‌کند. سعی کنید روزانه حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید.
“`
بنوشید! همچنین می‌توانید از 1 تا 2 لیوان آب نارگیل یا آب لیمو استفاده کنید. آب میوه‌ها و آب سبزیجات هم بنوشید تا تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای مقابله با عفونت کلیه را به بدنتان برسانید.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
