همه چیز در مورد قرص آزاتیوپرین و عوارض مصرف این دارو (2 نکته مهم)
“`html
لیست کامل اطلاعات دارویی آزاتیوپرین
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با آزاتیوپرین و موارد مصرف این قرص آشنا شوید.
آزاتیوپرین
این دارو به عنوان یک داروی کمکی برای جلوگیری از رد پیوند اعضایی مانند کلیه، کبد و لوزالمعده استفاده می‌شود. همچنین در درمان برخی بیماری‌های خودایمنی مانند روماتیسم، سیروز صفراوی و لوپوس اریتماتوز سیستمیک نیز کاربرد دارد.
مکانیسم اثر آزاتیوپرین
آزاتیوپرین با دخالت در متابولیسم پورین، تولید RNA، DNA و پروتئین‌ها را مختل کرده و تعداد سلول‌های T را کاهش می‌دهد. این اثر باعث تضعیف فعالیت سیستم ایمنی بدن می‌شود. همچنین ممکن است در فرایند تقسیم سلولی هم تأثیر داشته باشد.
*************************************************
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
این دارو به عنوان یک سرکوبگر ایمنی، اثرات زیستی مشابهی با مرکاپتوپورین دارد. چگونگی دقیق کارکرد آن در جلوگیری از رد پیوند و درمان روماتیسم مشخص نیست. این دارو به خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود و به مقدار زیادی به متابولیت فعال مرکاپتوپرین تبدیل می‌شود. نیمه عمر آن حدود ۳ ساعت است و از طریق کلیه دفع می‌گردد.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
توجه: استفاده طولانی‌مدت از این دارو می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. این دارو ممکن است برای مردان و زنان سمی باشد.
- پیوند کلیه
- آرتریت روماتوئید
- کولیت اوسراتیو (زخم روده)
- میاستنی گراویس جنرالیزه
- سندرم بهجت (به ویژه با درگیری چشمی)
- کنترل بیماری کرون
تداخلات مهم دارویی:
- تشدید اثر و عوارض آزاتیوپرین با داروهایی مانند ACEI، آلوپورینول و متوترکسات.
- کاهش دوز معمول آزاتیوپرین به مقدار ۲۵ تا ۳۳ درصد در صورت استفاده همزمان با آلوپورینول.
- کاهش اثرگذاری واکسن‌ها، داروهای ضد انعقاد، سیکلوسپورین و برخی داروهای دیگر.
- افزایش اثرات سرکوبگری بر مغز استخوان در کنار داروهای ضد سرطان.
- تغییرات آزمایشگاهی مرتبط با عوارض جانبی (خونی یا کبدی) گزارش شده است.
*************************************************
مقدار مصرف آزاتیوپرین
جلوگیری از رد پیوند:
برای مصرف خوراکی: یک تا سه روز قبل از عمل جراحی مقدار ۳ تا ۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا ۱۲۰ میلی‌گرم به ازای متر مربع سطح بدن تجویز می‌شود. مقدار نگهدارنده نیز ۱ تا ۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا ۴۵ میلی‌گرم به ازای متر مربع سطح بدن است.
برای مصرف تزریقی: قبل یا در حین عمل جراحی ۳ تا ۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل وریدی تزریق می‌شود. سپس مقدار مصرف باید طوری تنظیم شود که پیوند بدون خطر باقی بماند. مقدار نگهدارنده تزریقی نیز ۱ تا ۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.
برای درمان لوپوس اریتماتوز، روماتوئید آرتریت و سایر بیماری‌ها مقدار مصرف ۱ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی است که پس از شش تا هشت هفته به ۲.۵ میلی‌گرم افزایش می‌یابد و باید هر چهار هفته مورد بررسی قرار گیرد.
“““html
mg/kg/day0/5 از مقدار مصرف آن کاست تا به حداقل مقدار مصرف مؤثر رسید.
*************************************************
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: در صورتی که فرد به دارو حساسیت شدید داشته باشد، و همچنین در زمان بارداری و در درمان آرتریت روماتوئید. در دوران شیردهی نیز توصیه نمی‌شود.
احتیاط: افرادی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند، باید با احتیاط از آن استفاده کنند.
عوارض جانبی:
شایعترین: کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون، کاهش شمارش پلاکت‌ها.
مهمترین: کاهش شمارش گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها، التهاب پانکراس، سرکوب مغز استخوان، کاهش همه نوع سلول‌های خونی، مسمومیت کبدی، ضعف سیستم ایمنی، عفونت، و افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان.
سایر عوارض: حالت تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، مدفوع چرب، التهاب مری، زخم دهانی، کم‌خونی، زردی پوست و چشم، درد مفاصل، کاهش حجم عضلات، جوش‌های پوستی، ریزش مو، خارش، تب، اسهال، و نوعی کم‌خونی خاص.
مصرف در بارداری و شیردهی:
بهترین گزینه این است که در دوران بارداری از مصرف آن پرهیز شود. این دارو و متابولیت‌های آن به مقدار کمی وارد شیر مادر می‌شود. بنابراین، در دوران شیردهی نیز بهتر است مصرف نشود به دلیل احتمال ایجاد تومور.
مسمومیت و درمان:
مصرف دوزهای بالای آزاتیوپرین ممکن است باعث بروز مشکلاتی از جمله افزایش در تعداد سلول‌های مغز استخوان، خونریزی، عفونت یا حتی مرگ شود. دوز قابل تصفیه حدود ۰۶۶۴۵ دارو با روش همودیالیز ٨ ساعته است. نمونه‌ای از مسمومیت با مصرف ۷۵۰۰ میلی‌گرم دارو گزارش شده که علائم آن شامل حالت تهوع، استفراغ، و اسهال بوده که بعداً به کاهش شمارش گلبول‌های سفید و مشکلات جزئی کبدی منجر شده است. تعداد گلبول‌های سفید و دیگر آزمایش‌ها بعد از ۶ روز به حالت طبیعی بازگشته‌اند.
*************************************************
هشدارها
1- در ماه اول درمان، باید هر هفته شمارش کامل سلول‌های خونی انجام شود و در دوان ماه دوم و سوم دو بار در ماه و سپس هر ماه یک بار ادامه یابد. اگر شمار گلبول‌های سفید به سرعت کاهش یابد، باید بلافاصله مقدار دارو را کم کرد.
2- در درمان جلوگیری از رد پیوند کلیه، خطر ابتلا به عفونت‌های شدید و کشنده (معادل ۳۰ تا ۶۰ برابر) افزایش می‌یابد. در صورت بروز عفونت، باید فوراً درمان شروع شده و مقدار مصرف آزاتیوپرین کاهش یابد.
3- کاهش عملکرد سیستم ایمنی از طریق آزاتیوپرین ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. این دارو باید تنها توسط پزشک متخصص تجویز گردد.
4- این دارو اثرات جهش‌زائی و سرطان‌زائی دارد و مصرف آن در زنان باردار به عنوان دارویی که سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد، توصیه نمی‌شود.
*************************************************
گردآوری شده مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
سایت رضیم
“`
