همه چیز در مورد کاشت و نگهداری درخت زردآلو (2 نکته مهم)

راهنمای پرورش درخت زردآلو

زردآلو یک میوه خوشمزه و بومی نواحی شمال چین و سیبری است. این میوه از قرن اول میلادی به آسیای مرکزی و اروپا معرفی شده است. درخت زردآلو به شرایط جوی مشابه هلو نیاز دارد و جزو درختان مناطق معتدل به شمار می‌رود. زردآلو در برابر سرمای شدید زمستان مقاوم نیست. این درخت در فصل پاییز برگ‌هایش را از دست می‌دهد و برگ‌های آن به شکل قلب و نوک تیز هستند.

این درخت می‌تواند تا ارتفاع ۵ متر رشد کند. شکوفه‌های زردآلو بزرگ و رنگ آن‌ها مایل به قرمز است. گل‌های این درخت دو نوع نر و ماده دارند. میوه زردآلو زرد رنگ و گوشتی است و خواص زیادی دارد؛ از جمله این که می‌تواند عطش را برطرف کند، از پوسیدگی دندان جلوگیری کند و ضد سرطانی به ویژه برای سرطان ریه باشد.

گیاه شناسی درخت زردآلو

زردآلو با نام علمی Prunus armenica، به خانواده گلسرخیان و رزاسه تعلق دارد و جزء درختان بادامی محسوب می‌شود. میوه این درخت به شکل قلبی و رنگ آن سبز روشن مایل به زرد است. گل‌های زردآلو بزرگ و سفید متمایل به قرمز هستند و دو جنسی می باشند. هسته‌ی آن صاف، قهوه‌ای و به شکل بیضی است. معمولاً گل‌های این درخت زودتر از خیلی از درختان میوه دیگر در بهار باز می‌شوند، بنابراین باید آن را در مکان‌هایی کاشت که سرما در بهار دیر نمی‌رسد.

منشا زردآلو ارمنستان است، اما می‌توان گفت که اصل آن از آسیای غربی و مرکزی می‌باشد. این درخت معمولاً ارتفاع زیادی ندارد و حداکثر تا ۶ متر رشد می‌کند.

در هر گره از درخت زردآلو، معمولاً سه جوانه در محور برگ رشد می‌کند که یکی از آن‌ها جنبه رویشی دارد و دو جوانه دیگر گل‌ها هستند. تعداد جوانه‌های گل در هر گره بسته به نوع درخت متفاوت است. جوانه‌های ثانویه که بعد از برداشت تشکیل می‌شوند، معمولاً تعداد گل بیشتری تولید می‌کنند و احتمال تبدیل گل‌ها به میوه بیشتر است. به عبارت دیگر، گل‌ها در شاخه‌های بلند از پایین به بالا بیشتر شده و به تدریج در جهت مشابه شکوفه می‌زنند.

زمان گلدهی زردآلو به نوع آن و تعداد ساعات سرمای ۰ تا ۷ درجه سانتیگراد در فصل خواب بستگی دارد و طول مدت گلدهی نیز به نوع و شرایط جوی مرتبط است. تمایز یابی برای زردآلو معمولاً در اواخر تابستان روی شاخه‌های جدید و شاخه‌های کوتاه قدیمی انجام می‌شود و گل‌ها فقط روی جوانه‌های جانبی رشد می‌کنند.

شرایط اکولوژیک نگهداری از درخت زردآلو

کود دهی

زیرا اکثر خاک‌هایی که برای کشت زردآلو استفاده می‌شوند، آهکی، فقیر و شنی هستند. مدیریت صحیح و استفاده درست از کودها می‌تواند به افزایش کیفیت و بهبود خواص میوه زردآلو کمک کند. در میان عناصر غذایی، پتاسیم، کلسیم، روی و بر در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت زردآلو اهمیت زیادی دارند.

نوع خاک مناسب

زردآلو در اکثر خاک‌های عمیق که زهکشی خوبی دارند، به راحتی رشد می‌کند. ریشه زردآلو در برابر آب زیاد حساس است و خاک‌های سبک و شنی برای آن مناسب‌تر هستند. عمق خاکی که زردآلو در آن کاشته می‌شود باید حداقل ۳ متر باشد، و اگر خاک زهکشی خوبی داشته باشد، حتی وجود آهک زیاد در خاک هم تاثیر خاصی نخواهد داشت.

“““html

بر روی ریشه درخت نخواهد داشت.

زمین‌های مرطوب برای کاشت زردآلو خیلی مناسب نیستند، ولی در زمین‌های خشک و ریگی و آهکی به خوبی رشد می‌کنند. در خاک‌های عمیق با رطوبت کم و سبک، درخت زردآلو بهتر بارور می‌شود. در زمین‌های مرطوب، صمغ از تنه و شاخه‌های درخت تراوش می‌کند.

آبیاری

ریشه‌های درخت زردآلو نسبتاً سطحی هستند و این یعنی این درختان نمی‌توانند آب را از اعماق خاک پیدا و جذب کنند. بنابراین، آبیاری مناسب و وجود رطوبت در خاک برای رشد و میوه‌دهی این درختان بسیار مهم است. اگر در جایی که زندگی می‌کنید باران کمی می‌بارد، باید هر ۱۰ روز یک بار درختان را آبیاری کنید. بعد از آبیاری، بهتر است رطوبت تا عمق حدود ۱۸۰ سانتی‌متری خاک نفوذ کند زیرا بیشتر ریشه‌ها در این عمق قرار دارند. اینکه چه مقدار آب نیاز داریم تا این عمق خیس شود بستگی به نوع خاک دارد. برای خاک‌های سبک آب کمتری و برای خاک‌های سنگین آب بیشتری نیاز است.

نور

درختان زردآلو برای رشد سالم به حداقل ۸ ساعت نور مستقیم آفتاب در روز نیاز دارند. اگر نور در محل کاشت کم باشد، درختان به خوبی رشد نمی‌کنند، برگ‌ها کوچک می‌شوند و فاصله بین برگ‌ها افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است رنگ برگ‌ها تغییر کند، جوانه‌های گل و میوه تشکیل نشود و میوه‌ها در مراحل اولیه ریزش کنند. اگر رطوبت مورد نیاز این گیاه فراهم شود، در تابستان که نور زیاد است، مشکلی نخواهد داشت.

دما

درختان زردآلو برای استراحت و برطرف کردن نیاز سرمایی به ۳۰۰ تا ۹۰۰ ساعت دما زیر ۷ درجه نیاز دارند. در مناطق با زمستان‌های گرم، شکوفه‌های این درختان در بهار ریزش می‌کند و به همین خاطر پرورش این درخت در مناطق نیمه گرمسیری یا گرمسیری ممکن نیست. از نظر تحمل سرما نیز اکثر انواع درختان زردآلو می‌توانند دماهای تا منفی ۲۵ درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند، اما برخی نوع‌ها مثل زردآلوی سیبری مثل Prunus sibirica به دماهای تا منفی ۵۰ درجه هم مقاوم‌اند، ولی میوه‌های کم‌کیفیت و کمتری تولید می‌کنند.

نوسانات دما در طول فصل رشد ممکن است باعث آسیب به تاج درخت زردآلو شود که این مشکل به نام آپوپلکسی یا مرگ پیش‌رس شناخته می‌شود. این نوسانات سرما و گرما می‌تواند پوست درخت را ترک‌دار کند و راه را برای ورود آفات و بیماری‌ها باز کند که منجر به از بین رفتن برخی قسمت‌های تاج و پوست درخت می‌شود.

روش کاشت و تکثیر درخت زردآلو

درخت زردآلو در آب و هوای گرم و معتدل رشد می‌کند و در مناطق سرد و مرطوب کیفیت کمتری دارد. این درخت به نور خورشید نیاز دارد و می‌تواند حرارت زیاد را تحمل کند. درختان زردآلو در زمین‌های شیبدار به سمت جنوب کاشته می‌شوند.

برای تکثیر درختان زردآلو می‌توان از هسته آن استفاده کرد. برای جوانه‌زنی هسته زردآلو، نیاز است حدود ۹۰ روز در دمای حدود ۵ درجه قرار گیرد. باید گوشت میوه را از اطراف هسته جدا کرده و هسته را با آب بشویید. سپس هسته‌ها را در موادی مثل شن یا خاک اره یا پیت موس که قابلیت نگهداری مقداری رطوبت دارند قرار دهید.

توجه داشته باشید که این مواد نباید خیس باشند، بلکه فقط کمی رطوبت داشته باشند و هرازگاهی آن‌ها را چک کنید، اگر سطح آن‌ها خشک شده باشد، باید با غبارافشانی رطوبت را افزایش دهید.

“““html

ابتدا باید هسته‌های درخت زردآلو را در مواد مرطوب قرار دهیم. بعد از اینکه هسته‌ها را در این مواد گذاشتیم، بهتر است که آنها را در مکانی با دمای حدود ۵ درجه سانتی‌گراد قرار دهیم و حدود ۹۰ روز در این دما بگذاریم. همچنین می‌توانیم بذر را از هسته‌های چوبی بیرون بیاوریم، اما در این صورت هم نیاز به دوره سرمادهی داریم تا بتوانند جوانه بزنند.

اگر قسمت چوبی هسته را حذف کنیم، جوانه زنی بعد از کاشت آسان‌تر می‌شود. عمق کاشت هسته‌ها باید ۳ تا ۲ برابر قطر آنها باشد و برای کاشت می‌توانیم از مخلوط خاک برگ و شن استفاده کنیم. گلدانی که حاوی بذرها است را باید در جایی روشن با دمای حدود ۲۰ درجه سانتی‌گراد قرار دهیم و بعد از ۴ تا ۳ هفته انتظار جوانه زدن را داشته باشیم.

روش پیوند زدن درخت زردآلو

پیوند زنی یک روش مهم برای تکثیر درختان زردآلو است. در این روش، پیوندک‌ها از درختان زردآلو که میوه‌های با کیفیتی دارند تهیه می‌شود. از آنجایی که ریشه‌های درختان زردآلو به خاک‌ها و شرایط سنگین حساس هستند، می‌توانیم از پایه‌هایی استفاده کنیم که کمتر تحت تأثیر این شرایط قرار بگیرند.

پایه‌های بذری زردآلو که از کاشت هسته به دست می‌آیند، برای خاک‌های عمیق و با زهکشی مناسب مناسب هستند و معمولاً محصول بهتری تولید می‌کنند. اگر خاک سبک و شنی باشد و آبیاری محدود باشد، می‌توان از پایه بادام برای درختان زردآلو استفاده کرد. همچنین درختان هلو نیز معمولاً به عنوان پایه برای زردآلو مناسب هستند، به خصوص در مناطق شنی که زهکشی خوبی دارند. استفاده از پایه هلو موجب کوتاهی قد درخت زردآلو می‌شود.

با این حال، در پیوند زردآلو بر روی پایه هلو ممکن است پیوند خوب نگیرد و ناسازگاری ایجاد شود و همچنین کاشت پایه هلو در باغی که قبلاً هلو در آن کاشته شده نتیجه خوبی نخواهد داشت. در مناطق سنگین و مرطوب نیز می‌توان از پایه آلو به ویژه آلو میروبالان استفاده کرد، اما این پایه به پژمردگی ریشه حساس است.

نوع پیوندی که در این مورد استفاده می‌شود، پیوند T یا پیوند شکمی است و بهترین زمان برای انجام این پیوند خرداد ماه است. در این زمان باید از پایه‌هایی با ضخامت حدود ۶ میلی‌متر استفاده کرد و پیوندهایی که کمتر از این ضخامت دارند، باید تا شهریور به تعویق بیفتند. محل پیوند حدود ۲۵-۱۰ سانتیمتر بالاتر از سطح خاک قرار می‌گیرد.

پس از اینکه پیوندک به خوبی جوش خورد، می‌توانیم قسمت بالایی ساقه پایه را از بالای محل پیوند قطع کنیم. این کار می‌تواند به تدریج انجام شود، به این صورت که یک هفته بعد از پیوند، ساقه پایه را حدود ۱۰ سانتیمتر بالای پیوندک ببُریم و سپس بعد از دو هفته دیگر و دیدن رشد پیوندک، باقیمانده پایه را از بالای پیوندک حذف کنیم.

روش هرس کردن درخت زردآلو

زمانی که نهال جوان را می‌کاریم، باید شاخه اصلی را از ارتفاع حدود ۷۰ سانتیمتری بالای سطح خاک ببریم و ۵ تا ۳ شاخه اصلی که فاصله مناسبی از یکدیگر دارند و در اطراف تاج درخت پراکنده‌اند، نگه داریم. این شاخه‌ها در آینده چهارچوب اصلی درخت را تشکیل می‌دهند. این شاخه‌ها نیز باید تا حدود یک سوم ارتفاعشان سرزنی شوند و حدود دو سومشان باقی بماند. در صورت نیاز، می‌توانیم این مقادیر را کمتر یا بیشتر کنیم.

در سال‌های دوم، سوم و چهارم، هرس شامل کاهش شاخه‌هایی است که باعث شلوغی تاج درخت می‌شوند و همچنین بریدن و کوتاه کردن شاخه‌هایی که با یکدیگر درگیر هستند. بیشتر میوه‌های درختان زردآلو بر روی شاخه‌های کوچک دو ساله میوه‌دهی می‌کنند و هر سیخک بعد از ۴ تا ۳ سال عمر خود خشک شده و از بین می‌روند.

“`

در زمان برداشت میوه‌ها، گاهی برخی از میوه‌ها از درخت جدا می‌شوند. برای اینکه درختان زردآلو به خوبی میوه بدهند، هر ساله اقدام به هرس کردن آنها می‌شود. این هرس به گونه‌ای انجام می‌شود که یک سوم از طول شاخه‌ها کوتاه شود و دو سوم باقی بماند. این کار به رشد و تولید میوه‌های جدید کمک می‌کند.

در درختان زردآلو بالغ، شاخه‌های جوان باید بین ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر در سال رشد کنند. در درختان مسن‌تر که هنوز می‌توانند میوه بدهند، این میزان رشد باید بین ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر باشد. اگر رشد بیشتر از این مقدار باشد، باید با هرس کردن از رشد بی‌رویه جلوگیری کرد. همچنین با کوتاه کردن شاخه‌ها، شاخه‌های جانبی بیشتری هم به وجود می‌آید که باید کنترل شوند تا درخت بیش از حد شلوغ نشود.

عمل دیگری که در زمان تشکیل میوه‌ها ضروری است، تنک کردن میوه‌ها می‌باشد. زیرا گاهی تعداد میوه‌ها زیاد است و این باعث می‌شود که فضای کافی برای بزرگ شدن آنها وجود نداشته باشد. در نتیجه میوه‌ها کوچک و ریز می‌شوند. برای جلوگیری از این مشکل، در ۴۰ روز بعد از گرده‌افشانی؛ یعنی وقتی قطر میوه‌های جوان به ۱٫۵ سانتیمتر رسید، باید تعداد میوه‌ها را کم کرد. باید بین هر دو میوه حدود ۵ تا ۸ سانتیمتر فاصله در نظر گرفت و باقی میوه‌ها را حذف کرد.

آفات و بیماری‌های درخت زردآلو

آفات درختان زردآلو شامل شته‌ها، شپشک‌ها، کنه تار عنکبوتی، مگس میوه، پیچاننده برگ، سوسک چوب‌خوار و زنبور مغز نامیده می‌شوند. از بیماری‌های شایع درخت زردآلو می‌توان به پوسیدگی قهوه‌ای، شانکر باکتریایی، سفیدک پودری و پژمردگی ناشی از قارچ ورتیسلیوم اشاره کرد. برای مقابله با بیماری پوسیدگی قهوه‌ای که گل‌ها و سرشاخه‌ها را درگیر می‌کند، در فصل بهار و زمانی که غنچه‌ها در حال شکوفایی هستند، باید درختان را با سم قارچکش‌هایی مانند کلروتالونیل سم‌پاشی کرد (غلظت طبق دستورالعمل کارخانه سازنده سم).

بیشتر بخوانید: