هیپوگنادیسم چیست ؟ علت، علائم و راههای درمان این عارضه کدامند ؟ (2 نکته مهم)
“`html
بیماری هیپوگنادیسم چیست ؟
بیماری هیپوگنادیسم زمانی به وجود می‌آید که غدد جنسی، هورمون‌های جنسی کمتری تولید کنند یا اصلاً تولید نکنند. غدد جنسی که به آنها گناد نیز گفته می‌شود شامل بیضه‌ها در مردان و تخمدان‌ها در زنان هستند.
هورمون‌های جنسی در تنظیم ویژگی‌های جنسی ثانویه مانند رشد سینه‌ها در زنان، تکامل بیضه‌ها در مردان و رشد موهای ناحیه تناسلی نقش دارند. این هورمون‌ها همچنین در چرخه قاعدگی و تولید اسپرم اهمیت ویژه‌ای دارند.
هیپوگنادیسم در مردان به معنای تولید کمتر از حد لازم اسپرم یا تستوسترون توسط بیضه‌هاست. این بیماری معمولاً از دوران بلوغ آغاز می‌شود که غده هیپوفیز هورمونی به نام لوتئینی را آزاد می‌کند که بیضه‌ها را به تولید تستوسترون تحریک می‌کند.
این هورمون مسئول ویژگی‌های فیزیکی مردانه است. در بیضه‌ها چندین هورمون وجود دارد که بر روی هم کار می‌کنند تا تولید اسپرم را تحریک کنند.
تشخیص بیماری هیپوگنادیسم در زنان
تست‌های تصویربرداری نیز در تشخیص هیپوگنادیسم کمک می‌کنند. سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، تصویری از تخمدان‌ها ایجاد کرده و هرگونه مشکلی مثل کیست‌های تخمدانی و سندرم تخمدان پلی کیستیک را بررسی می‌کند. پزشک همچنین ممکن است انجام ام‌آر‌آی یا سی‌تی‌اسکن را برای بررسی تومور در غده هیپوفیز توصیه کند.
تشخیص بیماری هیپوگنادیسم در مردان
تشخیص هیپوگنادیسم در مردان با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی آغاز می‌شود. بسیاری از علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان‌دهنده کمبود تستوسترون و آندروژن باشند. از جمله این علائم عبارتند از:
- رشد جنسی ناقص : کاهش تمایلات جنسی
- کاهش نعوظ غیراختیاری : ناراحتی یا بزرگی سینه‌ها
- از دست دادن موهای بدن و کاهش اصلاح : کوچک شدن بیضه‌ها
- تعداد کم یا صفر اسپرم : کاهش تراکم مواد معدنی در استخوان‌ها و بروز شکستگی
- کاهش حجم عضله : گرگرفتگی و تعریق
- کاهش نشاط و خستگی بیش از حد : افسردگی خفیف
آزمایش خون نشان می‌دهد آیا سطح هورمون تستوسترون در حالت طبیعی قرار دارد یا نه. معمولاً این سطح باید بین 300 تا 1000 باشد. برای تشخیص کاهش سطح این هورمون، فرد باید چندین آزمایش خون در صبح زود انجام دهد و اگر در این آزمایش‌ها ثابت شود که میزان تستوسترون خون او پایین است، سپس باید غده هیپوفیز مورد بررسی قرار گیرد.
انواع هیپوگنادیسم
انواع هیپوگنادیسم شامل:
- هیپوگنادیسم اولیه
- هیپوگنادیسم مرکزی (ثانویه)
هیپوگنادیسم اولیه چیست ؟
هیپوگنادیسم اولیه به این معنی است که به دلیل یک مشکل در گنادها نمی‌توانید هورمون‌های جنسی کافی در بدن خود تولید کنید. گنادهای شما هنوز از مغز پیام‌های مربوط به تولید هورمون دریافت می‌کنند اما نمی‌توانند هورمون تولید کنند.
هیپوگنادیسم مرکزی (ثانویه) چیست ؟
در هیپوگنادیسم مرکزی، مشکل در مغز رخ می‌دهد. هیپوتالاموس و غده هیپوفیز که وظیفه کنترل گنادها را دارند، به درستی کار نمی‌کنند.
علل بروز هیپوگنادیسم
علل هیپوگنادیسم اولیه شامل موارد زیر می‌باشد:
- اختلالات
“““html- بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری ادیسون و هیپوپاراتیروئیدیسم
- اختلالات ژنتیکی مانند سندرم ترنر و سندرم کلینفلتر
- عفونت‌های شدید، به ویژه سرخک که بیضه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد
- بیماری‌های کبدی و کلیوی
- عدم افتادن بیضه‌ها به درون کیسه بیضه
- هموکروماتوز که زمانی اتفاق می‌افتد که بدن آهن زیادی جذب می‌کند.
- در معرض تابش اشعه قرار گرفتن
- جراحی بر روی اندام‌های جنسی
علل هیپوگنادیسم مرکزی (ثانویه)
- اختلالات ژنتیکی مانند سندرم کالمن
- عفونت‌هایی مانند اچ آی وی
- مشکلات غده هیپوفیز
- بیماری‌های التهابی مانند سارکوئیدز، توبرکولوزیس و هیستیوسیتوز
- چاقی
- کاهش وزن سریع
- سوء تغذیه
- مصرف استروئیدها یا اپیوئیدها
- جراحی مغز
- در معرض تابش اشعه قرار گرفتن
- آسیب به غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس
- وجود تومور در داخل یا نزدیک غده هیپوفیز
علل بروز هیپوگنادیسم در مردان
هیپوگنادیسم در مردان می‌تواند به دلیل مشکلات بیضه یا مشکلات غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد. به طور کلی، کاهش سطح تستوسترون می‌تواند به دلایل زیر اتفاق بیفتد:
- آسیب بیضه (مانند آسیب جسمی، اخته کردن یا شیمی درمانی) یا عفونت (مانند اوریون)؛ همچنین تومور یا بیماری‌های مرتبط با غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس.
- اختلالات هورمونی مانند سطح بالای پرولاکتین (هورمونی که توسط غده هیپوفیز ترشح شده و باعث کاهش تستوسترون می‌شود)؛ بیماری‌های مزمن مانند ایدز، دیابت نوع 2، چاقی، یا بیماری‌های کبدی و کلیوی.
- برخی از داروها مانند پردنیزون یا داروهای مسکن مخدر؛ شرایط ژنتیکی از جمله سندرم کلاین فلتر، سندرم کالمن و سندرم پرادر.
درمان هیپوگنادیسم در زنان
اگر شما خانم هستید، درمان هیپوگنادیسم شامل افزایش مقدار هورمون‌های جنسی زنان است. اگر شما جراحی هیسترکتومی انجام داده‌اید، احتمالاً هورمون استروژن برای شما تجویز می‌شود. این هورمون می‌تواند به صورت پچ یا قرص به شما داده شود.
زیرا افزایش سطح استروژن می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را بالا ببرد، اگر شما هیسترکتومی نداشته باشید، ترکیبی از استروژن و پروژسترون برای شما تجویز می‌شود. پروژسترون می‌تواند این خطر را کاهش دهد. درمان‌های دیگر برای هیپوگنادیسم می‌تواند به نشانه‌های خاصی که شما دارید، کمک کند. اگر میل جنسی شما کاهش یافته باشد، شما ممکن است دوز کمی تستوسترون دریافت کنید.
اگر به خاطر هیپوگنادیسم دچار بی‌نظمی در قاعدگی یا مشکل در بارداری شده‌اید، شما ممکن است آمپول‌های کریوگنادوتروپین انسانی یا قرص‌های حاوی هورمون FSH برای تحریک تخمک‌گذاری دریافت کنید.
درمان هیپوگنادیسم در مردان
تستوسترون هورمون جنسی مردانه است. درمان جایگزینی تستوسترون به طور گسترده‌ای در درمان هیپوگنادیسم در مردان استفاده می‌شود. شما می‌توانید درمان جایگزینی تستوسترون را به صورت‌های زیر دریافت کنید:
- تزریق
- پچ
- ژل
- قرص مکیدنی
تزریق هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ممکن است موجب شروع بلوغ شود یا تولید اسپرم را افزایش دهد و بدین ترتیب در درمان هیپوگنادیسم در مردان موثر باشد.
درمان هیپوگنادیسم در مردان و زنان
درمان هیپوگنادیسم در زنان و مردان در صورتی که این مشکل ناشی از تومور غده هیپوفیز باشد، یکسان خواهد بود. درمان به…
“`منظور از کوچک کردن و یا برداشت تومور شامل روش‌های زیر می‌باشد:
- پرتو درمانی
- دارو درمانی
- جراحی
درمان هیپوگنادیسم یا کمبود آندروژن
برای مردانی که سطح تستوسترون آنها پایین است، درمان با جایگزینی تستوسترون توصیه می‌شود. هدف اصلی این درمان، افزایش سطح تستوسترون از حد پایین به حد طبیعی است.
اهداف این درمان ممکن است متفاوت باشد، اما می‌تواند شامل بهبود نشانه‌های مردانگی مانند صدای کلفت، رشد ریش و موی ناحیه‌ی تناسلی باشد که این موضوع به بهبود عملکرد جنسی کمک می‌کند.
روش‌های مختلفی برای جایگزینی تستوسترون وجود دارد:
- تزریق به داخل عضله معمولاً هر دو هفته یک‌بار.
- استفاده از پماد روی پوست یک‌بار در روز.
- استفاده از ژل یا محلول و مالیدن آن به پوست یک‌بار در روز.
- قرص‌های باکال و مالیدن آنها بر روی لثه دوبار در روز.
- قرص.
بیشتر بخوانید :
