پانزده نوع ويتامين و نشانه کمبود آن در بدن (2 نکته مهم)

پانزده نوع ویتامین و نشانه‌های کمبود آن در بدن

کم‌خونی و فقر آهن معمولاً به دلیل کمبود ویتامین ب ۱۲ در بدن است. این ویتامین برای تولید گلبول‌های قرمز خون حیاتی است و موجب می‌شود که اکسیژن به تمام اعضای بدن برسد. عدم وجود ویتامین ب ۱۲ می‌تواند منجر به کمبود گلبول‌های قرمز و عدم تأمین اکسیژن لازم برای اعضای بدن شود. یکی از علائم بارز کمبود این ویتامین و گلبول‌های قرمز، احساس خستگی و ضعف است.

عوامل کمبود ویتامین ب ۱۲ در بدن

بسیاری از افراد ویتامین ب ۱۲ را از طریق خوراکی‌هایی مثل پنیر، گوشت، شیر و تخم‌مرغ دریافت می‌کنند. معمولاً این ویتامین از طریق دستگاه گوارش، معده و روده جذب می‌شود. کمبود ویتامین ب ۱۲ وقتی رخ می‌دهد که دستگاه گوارش به دلایل زیر نمی‌تواند آن را به درستی جذب کند: در صورتی که به نوعی کم‌خونی شدید مبتلا باشید.

در این حالت، بدن سلول‌هایی که به جذب ویتامین ب ۱۲ کمک می‌کنند را از بین می‌برد. اگر معده‌تان تحت عمل جراحی قرار گرفته یا بخشی از روده کوچک شما برداشته شده باشد. همچنین وقتی به بیماری‌های نظیر سلیاک یا آلودگی انگل در روده دچار هستید. به علاوه، افرادی که مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین ب ۱۲ را نداشته باشند، ممکن است به مکمل‌های این ویتامین نیاز پیدا کنند، به ویژه گیاه‌خواران و مسن‌ترها که تنوع غذایی کمتری دارند.

مقدار روزانه نیاز بدن به ویتامین ب ۱۲ بسته به سن افراد متفاوت است. این ویتامین در خوراکی‌هایی همچون گوشت، ماهی، میگو، شیر، ماست، تخم‌مرغ و مرغ وجود دارد و در غذاهای گیاهی به طور طبیعی یافت نمی‌شود. برخی از غلات غنی‌شده دارای ویتامین ب ۱۲ هستند. همچنین مکمل‌ها معمولاً به صورت‌های مختلف، شامل ویتامین ب ۱۲ خالص یا ترکیب شده با اسید فولیک، در دسترسند و معمولاً در مولتی‌ویتامین‌ها نیز وجود دارند.

علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین ب ۱۲

کمبود ویتامین ب ۱۲ ممکن است علائم خاصی نداشته باشد یا شما به آن‌ها توجه نکنید. بعضی افراد ممکن است فکر کنند که در حال رشد هستند یا پیری برایشان عادی شده، اما علائم زیر می‌تواند نشان‌دهنده کمبود ویتامین ب ۱۲ باشد:

– احساس ضعف و خستگی
– رنگ پریدگی پوست
– خونریزی لثه و زرد شدن زبان
– درد معده و کاهش وزن
– اسهال و یبوست

در صورتی که کمبود ویتامین ب ۱۲ ادامه یابد، سلول‌های عصبی آسیب می‌بینند و ممکن است عوارض زیر بروز کند:

– بی‌حسی و احساس سوزن در نوک انگشتان دست و پا
– ناتوانی در حفظ تعادل
– افسردگی
– جنون و از دست دادن توانایی فکر کردن

تشخیص کمبود ویتامین ب ۱۲

پزشک ممکن است آزمایش خون برای شمارش گلبول‌های قرمز، ارزیابی سطح ویتامین ب ۱۲ و اسید فولیک شما انجام دهد و سوالاتی درباره سوابق بیماری شما بپرسد.

درمان کمبود ویتامین ب ۱۲

کمبود ویتامین ب ۱۲ را می‌توان با مصرف مکمل‌های این ویتامین درمان کرد. با استفاده از این مکمل‌ها، سطح ویتامین ب ۱۲ بدن به حالت طبیعی برمی‌گردد. برای حفظ سطح طبیعی این ویتامین در بدن باید مصرف مکمل‌های آن را به طور مداوم ادامه دهید. همچنین می‌توانید با تغییر در رژیم غذایی خود میزان این ویتامین را افزایش دهید.

“““html

غذاهایی مثل شیر، پنیر، ماست، گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ می‌توانند به افزایش میزان ویتامین B12 در بدن شما کمک کنند. همچنین، مصرف غذاهای غنی از اسید فولیک – که نوع دیگری از ویتامین B است – مانند سبزیجات برگ‌سبز، نان و غلات غنی‌شده، روش‌های دیگری برای تأمین ویتامین B12 هستند.

روش‌های پیشگیری از ابتلا به کم‌خونی فقر ویتامین B12

بیشتر افراد می‌توانند با مصرف غذاهایی چون لبنیات، گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخم‌مرغ و پنیر که ویتامین B12 فراوانی دارند، از کم‌خونی فقر ویتامین B12 جلوگیری کنند. گیاه‌خواران نیز می‌توانند با مصرف روزانه مکمل‌های ویتامین B12 و غذاهای غنی‌شده با این ویتامین از ابتلا به کم‌خونی پیشگیری نمایند. همچنین خون کودکانی که مادران گیاه‌خوار دارند، باید از نظر میزان ویتامین B12 مورد بررسی قرار گیرد. اگر ویتامین B12 کافی نباشد، پزشک ممکن است مکمل این ویتامین را برای آن‌ها تجویز کند. برای حفظ سلامتی و تندرستی لازم است که از ویتامین‌ها و مواد معدنی به مقدار کافی بهره‌مند شوید. اما متأسفانه برخی افراد به کمبود ویتامین‌ها توجه نمی‌کنند و از عواقب آن غافل هستند. در این مطلب ۱۵ نشانه از کمبود ویتامین و مواد معدنی توضیح داده می‌شود.

کرامپ‌های عضلانی و درد در انگشت‌ها و پشت ساق پاها

اگر بدون دلیل خاصی دچار گرفتگی و کرامپ در ناحیه پشت ساق پا، انگشت‌ها یا کف پا هستید، ممکن است به کمبود کلسیم، پتاسیم یا منیزیم دچار شده باشید. افرادی که ورزش زیادی می‌کنند معمولاً بیشتر با این مشکلات مواجه می‌شوند. برای رفع این مسئله، می‌توانید مصرف میوه‌هایی مثل گیلاس، سیب، انگور و موز و همچنین سبزیجات برگ‌سبز را افزایش دهید.

شکاف در گوشه لب‌ها

اگر متوجه ترک و شکاف در گوشه‌های دهان خود شده‌اید، بهتر است به فکر افزایش مصرف ویتامین‌های گروه B باشید. این مشکل می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین‌های B2، B3 و B12 باشد. همچنین ممکن است کمبود آهن و روی (زینک) نیز دلیل این موضوع باشد. این مشکل اغلب در بین گیاه‌خواران و افرادی که تغذیه مناسبی ندارند بیشتر دیده می‌شود. برای حل این مشکل می‌توانید هفته‌ای بیشتر از ماهی و مرغ مصرف کنید. گیاه‌خواران می‌توانند با افزایش مصرف حبوبات، بادام‌زمینی و گوجه‌فرنگی این کمبود را جبران کنند.

احساس خستگی زیاد

اگر شب‌ها خواب کافی دارید اما در طول روز احساس خستگی می‌کنید، ممکن است دچار کمبود ریبوفلاوین (ویتامین B2) شده باشید. بنابراین باید مصرف لبنیات، تخم‌مرغ یا گوشت‌های کم‌چرب مثل بوقلمون را بیشتر کنید.

خواب‌رفتن و کرخی دست و پا

اگر مدام احساس خواب‌رفتگی در دست و پا دارید یا در قسمت‌های انتهایی بدن (مثل انگشتان) احساس سوزش و گزگز می‌کنید، ممکن است به دلیل اضطراب یا افسردگی باشد. اما اگر از نظر روحی خوب هستید، ممکن است به کمبود اسیدفولیک و ویتامین‌های B6 و B12 دچار شده باشید. برای افزایش جذب این ویتامین‌ها می‌توانید سبزیجاتی مانند چغندر، مارچوبه و اسفناج و همچنین تخم‌مرغ را مصرف کنید.

جوش‌های قرمز کوچک در پشت، ران‌ها، بازوها و گونه‌ها

“`

اگر مشاهده کرده‌اید که برخی از نواحی بدن‌تان مانند ران‌ها، بازوها، گونه‌ها و پشت‌تان دچار جوش‌های قرمز کوچک می‌شود، ممکن است به دلیل کمبود ویتامین‌های A و D و همچنین اسیدهای چرب باشید. برای مقابله با این جوش‌های کوچک مزاحم، بهتر است به مصرف غذاهای سالم مانند سبزیجات رنگی توجه کنید. سبزیجاتی نظیر سبزیجات برگ‌دار و همچنین سبزیجات زرد و نارنجی، منابع خوبی برای ویتامین A هستند. همچنین، ماهی آزاد نیز یکی از منابع مفید برای اسیدهای چرب ضروری بدن به حساب می‌آید. پیشنهاد می‌شود از مصرف قارچ، ماهی ساردین و گوجه‌فرنگی غافل نشوید و هر روز برای مدت پانزده دقیقه زیر نور خورشید قدم بزنید.

افسردگی

عوامل زیادی می‌توانند باعث افسردگی شوند. یکی از این عوامل کمبود ویتامین D است. طبق تحقیقی که در سال 1998 انجام شده، افرادی که در زمستان از مکمل ویتامین D استفاده کرده‌اند، از روحیه بهتری برخوردار بوده و کمتر دچار افسردگی می‌شوند. مهم نیست در چه فصلی از سال هستید؛ باید حتما به فکر افزایش ویتامین D خود باشید. در فصل زمستان به خاطر کمبود نور خورشید، این قضیه بیشتر دیده می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود که با مشورت پزشک، از مکمل‌های مربوطه استفاده کنید.

ریزش موی شدید

ریزش موی زیاد ممکن است به دلیل کمبود بیوتین (که از خانواده ویتامین B است) باشد. این نوع کمبود معمولاً در بین ورزشکارانی که به مصرف تخم‌مرغ خام علاقمند هستند، دیده می‌شود. تخم‌مرغ خام حاوی پروتئینی به نام «آویدین» است که از جذب بیوتین جلوگیری می‌کند. بنابراین، راه‌حل این مشکل بسیار ساده است؛ از خوردن تخم‌مرغ خام پرهیز کنید. اگر نمی‌توانید این عادت را ترک کنید، به مصرف سبزیجاتی مانند گل‌کلم یا قارچ بپردازید و میزان مصرف ماهی آزاد و میوه‌هایی مانند موز و تمشک را افزایش دهید.

اختلالات دید شبانه

اگر در شب و در تاریکی دچار مشکل در دید می‌شوید، احتمالاً به کمبود ویتامین A مبتلا هستید. قطعاً می‌دانید که هویج برای تقویت بینایی بسیار مفید است. این سبزی محبوب و نارنجی، سرشار از بتاکاروتن است که پیش‌ساز ویتامین A به شمار می‌رود و نقش مهمی در تقویت قدرت بینایی دارد.

بی‌اشتهایی

علل بی‌اشتهایی متفاوت هستند؛ اما در برخی موارد کمبود بیوتین ممکن است دلیل از دست دادن اشتها باشد. البته، بدانید که این نوع کمبود ویتامین به ندرت پیش می‌آید. مصرف مکمل‌های بیوتین می‌تواند به شما کمک کند. همچنین، می‌توانید با مصرف بادام، تخم‌مرغ، حبوبات و میوه‌هایی همچون توت‌فرنگی و تمشک، این مشکل را حل کنید.

حالت تهوع، یبوست و نفخ

کمبود ویتامین B12 به راحتی قابل شناسایی نیست، چون بدن می‌تواند مقدار زیادی از این ویتامین را ذخیره کند. حالت تهوع، یبوست و نفخ از جمله علائمی‌اند که نشان‌دهنده کمبود ویتامین B12 می‌باشند. این ویتامین در جگر، قلوه، بوقلمون، ماهی تن و غیره یافت می‌شود.

خونریزی لثه‌ها و زخم‌هایی که میلی به بهبودی ندارند

اگر مشغول به مشاهده خونریزی از لثه‌هایتان هستید و زخم‌های بدنتان دیر بهبود می‌یابند، احتمالاً دچار کمبود ویتامین C هستید. برای پیشگیری از این مشکل، روزانه 10 میلی‌گرم ویتامین C مصرف کنید تا از کمبود این ویتامین و بیماری‌های مرتبط با آن جلوگیری کنید.

“`html

اسکوربوت یک بیماری است. بدون شک می‌دانید که پرتقال حاوی ویتامین C است. اما باید بدانید که علاوه بر پرتقال، میوه‌ها و سبزیجات دیگری مثل فلفل دلمه‌ای قرمز، پاپایا و کیوی هم منبع‌های اصلی ویتامین C هستند.

سردرد و سرگیجه

سردرد و سرگیجه ممکن است به خاطر کمبود نیاسین یا همان ویتامین B3 باشد. بیماری پلاگر که علائمی مانند اسهال، درماتیت و زوال عقل دارد، به دلیل کمبود شدید ویتامین B3 به وجود می‌آید. خوشبختانه در مناطقی که غذاها با این ویتامین غنی می‌شوند، این بیماری کم‌تر دیده می‌شود. جگر گاو و گوساله، مرغ و ماهی از منابع غذایی ویتامین B3 هستند.

اسهال

مشکل اسهال دلایل متفاوتی دارد، اما اگر بدون علت خاصی و به طور مداوم دچار این مشکل هستید، ممکن است به کمبود ویتامین B9 مبتلا شده باشید. یکی از منابع این ویتامین، دل و جگر مرغ است. اگر این نوع غذاها را دوست ندارید، می‌توانید از جگر گاو یا گوساله و همچنین حبوبات پخته استفاده کنید.

بی‌خوابی

اول از همه باید بگوییم که کمبود ویتامین B5 به ندرت اتفاق می‌افتد، اما اگر شما به طور مداوم غذاهای فست‌فودی و صنایع غذایی مصرف می‌کنید، ممکن است دچار این کمبود شوید. در این صورت احتمال ابتلا به بی‌خوابی و مشکلات پوستی زیاد است. باید بدانید که ویتامین B5 در قارچ شیتاکه و جگر بره به وفور وجود دارد.

خشکی پوست

بسیاری از افراد از خشکی پوست شکایت دارند. دلایل زیادی برای این مشکل وجود دارد. درست است که نوع پوست ابتدا به ژنتیک مربوط می‌شود، اما باید بدانید که کمبود ویتامین‌های A و B هم می‌تواند باعث خشکی پوست شود. بنابراین لازم است که مصرف سبزیجات برگ‌دار، آجیل، غلات و ماهی‌های چرب به ویژه ماهی آزاد را افزایش دهید.

گردآوری: مجله اینترنتی رضیم