پروستات خوش خیم یعنی چه و چگونه درمان میشود ؟ (2 نکته مهم)

پروستات خوش خیم چیست ؟

پروستات با بالا رفتن سن بزرگتر می‌شود. در واقع، بیشتر مردان ۸۰ ساله با علائم ادراری پروستات مواجه می‌شوند و بزرگی خوش خیم پروستات به وجود می‌آید. قابل ذکر است که این نوع بزرگی پروستات سرطانی نیست و به راحتی درمان می‌شود.

بزرگ شدن پروستات یک فرایند طبیعی است که از 40 سالگی آغاز می‌شود و ممکن است تا زمانی که فرد به 55 سال برسد، علائم آن بروز نکند.

غده پروستات که حدود 20 گرم وزن دارد، بخشی از سیستم ادراری و تناسلی مردان را تشکیل می‌دهد و بخشی از مایع منی را برای انزال تولید می‌کند. (تولید اسپرم بر عهده بیضه‌ها است).

پروستات همچنین مجرای ادراری (اورتر) (1) را احاطه کرده است. این مجرا از مثانه شروع می‌شود و در مردها به انتهای آلت تناسلی ختم می‌شود، و ادرار از همین طریق خارج می‌شود. منی هم با توجه به انقباض پروستات به بیرون رانده می‌شود.

علل بزرگی خوش خیم پروستات

جز افزایش سن، علت واقعی بزرگی خوش خیم پروستات مشخص نشده است.

بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که هورمون تستوسترون که هورمون جنسی مردانه است، تأثیر زیادی در بزرگ شدن پروستات دارد و گمان می‌کنند که این هورمون باید وجود داشته باشد تا بزرگی خوش خیم پروستات به وجود آید، اما این هورمون به طور مستقیم موجب آن نمی‌شود.

تستوسترون از بیضه‌ها ترشح می‌شود و هورمون اصلی مردانه به شمار می‌آید.

مطالعات نشان داده‌اند که کودکانی که هیچ کدام از بیضه‌ها را ندارند و بنابراین این هورمون در آن‌ها وجود ندارد، در سنین بالا به بزرگی خوش خیم پروستات مبتلا نمی‌شوند.

در یک تحقیق از ۲۶ کودک بی‌بیضه در چین، ۸۱ درصد پروستات قابل لمس نداشتند. یک هورمون دیگر که در بزرگی پروستات مؤثر است، دی هیدرو تستوسترون (DHT) است که قوی‌تر از تستوسترون می‌باشد.

داروی فینتراید که بیماران برای کاهش سایز پروستات مصرف می‌کنند، باعث کاهش DHT می‌شود و در نتیجه پروستات کوچک می‌شود. یکی دیگر از عوامل مؤثر، هورمون استروژن است که می‌تواند به رشد پروستات کمک کند.

رژیم غذایی نیز ممکن است در بزرگ شدن پروستات نقش داشته باشد، اما هنوز تحقیقات بیشتری لازم است تا این موضوع مشخص شود.

برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که مصرف زیاد پروتئین حیوانی می‌تواند منجر به بزرگ شدن پروستات شود. مردان بالای ۶۰ سال در روستاها که کمتر پروتئین مصرف می‌کنند، کمتر به بزرگی پروستات مبتلا می‌شوند.

در مقایسه، مردان شهری که پروتئین بیشتری مصرف می‌کنند، بیشتر دچار بزرگ شدن پروستات می‌شوند. بزرگی خوش خیم پروستات همچنین ممکن است با چاقی، فشار خون، چربی بالا و دیابت مرتبط باشد.

علت بزرگی پروستات

1. وجود هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون
2. دی هیدرو تستوسترون (DHT) که ۱۰ برابر قوی‌تر از تستوسترون است.
3. استروژن
4. چاقی، فشار خون، دیابت، چربی بالا

علائم بزرگی خوش خیم پروستات

بزرگی خوش خیم پروستات شایع‌ترین علت بروز علائم ادراری در مردان است. علائم این بیماری به دو دسته تقسیم می‌شوند: یکی علائم تحریکی مثانه که شامل سوزش و تکرر ادرار و شب ادراری است، و دیگری علائم انسدادی که بدین معنی است که فرد برای ادرار کردن باید مدتی منتظر بماند.

دیگر علائم بزرگی خوش خیم پروستات عبارتند از:

• قطعی و وصلی ادرار
• باریک بودن جریان ادرار
• زور زدن برای تخلیه ادرار
• احساس نکردن تخلیه کامل ادرار و قطره قطره بیرون آمدن ادرار
• درد شکم
• سنگ مثانه
• بند آمدن ادرار
• ادرار عفونی
• عفونت‌های ادراری

به طور خلاصه، علائم بزرگی خوش خیم پروستات شامل تکرر ادرار، سوزش ادرار، نیاز به رفتن سریع به توالت، کاهش فشار ادرار، قطعی و وصلی ادرار، تأخیر در تخلیه ادرار، احساس تخلیه نامناسب ادرار، شب ادراری، عفونت ادراری، بند آمدن ادرار، بی‌اختیاری ادرار و ادرار خونی هستند.

تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات

برای تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات، پزشک از بیمار شرح حال می‌گیرد و علائم مربوطه را بررسی می‌کند. این بررسی شامل معاینه پروستات به صورت مقعدی نیز می‌شود.

پزشک ممکن است آزمایش ادرار انجام دهد تا وجود خون در ادرار و وضعیت کلیه‌ها را بررسی کند. همچنین تست PSA نیز برای شناسایی سرطان پروستات انجام می‌گردد، هرچند که این تست برای همه بیماران ضروری نیست. برخی از علائم مهمی که در تشخیص بزرگی پروستات کمک می‌کنند شامل تکرر ادرار، فشار ادرار، عدم تخلیه کامل ادرار از مثانه، شب ادراری و نیاز به رفتن سریع به توالت است.

درمان بزرگی خوش خیم پروستات

درمان بزرگی خوش خیم پروستات معمولاً با توجه به شدت علائم و وضعیت عمومی بیمار، شامل سن و بیماری‌های قلبی و ریوی، تصمیم‌گیری می‌شود. در برخی از بیماران، تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم آنها کمک کند. این تغییرات شامل:

• زودتر رفتن به دستشویی برای تخلیه ادرار
• رفتن به دستشویی حتی اگر احساس ادرار کردن ندارند
• اجتناب از داروهای بدون نسخه پزشک مانند داروهای ضد حساسیت و داروهایی که می‌توانند کار مثانه را مختل کنند
• پرهیز از مصرف کافئین، الکل و غذاهای شیرین
• کاهش استرس و اضطراب که می‌تواند منجر به تکرر ادرار شود
• ورزش منظم برای کاهش علائم
• نشستن در آب گرم

بیمارانی که نیاز به عمل جراحی دارند عبارتند از:

• بیماران با آسیب کلیه یا نارسایی کلیه
• بیماران با سنگ کلیه
• بیماران با عفونت‌های مکرر
• بیمارانی که دچار بی‌اختیاری ادرار هستند
• بیمارانی که نمی‌توانند ادرار خود را کامل تخلیه کنند
• بیماران با ادرار خونی
• بیمارانی با علائم شدید ادراری

متأسفانه برخی از مردان که برای مدت طولانی دچار علائم ادراری هستند به درمان توجه نمی‌کنند و این ممکن است منجر به مشکلات کلیوی شود. لذا مراجعه زودهنگام به پزشک می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

عمل جراحی پروستات

عمل جراحی پروستات به دو شیوه بسته و باز انجام می‌شود. در عمل باز، جراح شکافی حدود ۱۰ سانتی‌متر در زیر ناف ایجاد کرده و پروستات را از طریق آن خارج می‌کند.

در این روش، پوست و عضلات باز می‌شوند و پس از باز کردن مثانه، پروستات با رعایت نکات فنی خارج می‌شود تا بی‌اختیاری ادرار پس از عمل کاهش یابد. با توجه به مهارت جراح، بی‌اختیاری ادرار می‌تواند به حداقل برسد.

به‌طور کلی، از هر ۱۰۰ مردی که باید تحت عمل جراحی پروستات قرار گیرند، تنها ۵ نفر به روش باز عمل می‌شوند. بعد از خارج کردن پروستات، گردن مثانه دوباره بخیه می‌شود و معمولاً یک لوله به مدت یک هفته در مثانه قرار داده می‌شود.

در عمل بسته، جراح به مهارت نیاز دارد و عمل باز نیاز به بیمارستان‌درمانی طولانی‌تر دارد. معمولاً بیماران حدود یک هفته باید در بیمارستان بستری شوند که هزینه درمان بیشتری نیز به همراه دارد.

در گذشته تصور می‌شد که پروستات‌های بزرگتر از ۶۰ گرم نیاز به عمل باز دارند، اما متخصصان با تجربه در عمل بسته موفق به عمل پروستات‌های بزرگتر نیز می‌شوند.

بیشتر بخوانید :