پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) درمان با دارو و ید رادیواکتیو ؟ (2 نکته مهم)
به گزارش رضیم به نقل از دکتر منشادی، هیپرتیروئیدیسم یا تیروئید پرکار زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. این مشکل می‌تواند بر کل بدن تاثیر بگذارد.
غده تیروئید در گردن قرار دارد و شکلش به پروانه شبیه است. هورمون‌هایی که از این غده تولید می‌شوند و به خون وارد می‌شوند، رشد و متابولیسم بدن را کنترل می‌کنند. تولید زیاد این هورمون می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در کارکردهای مختلف بدن شود.
دلایل مختلفی برای پرکاری تیروئید وجود دارد و نشانه‌های آن هم متفاوت است. این اختلال معمولاً به آرامی شروع می‌شود، ولی در افراد جوان ممکن است به صورت ناگهانی بروز کند.
پرکاری تیروئید با کم‌کاری تیروئید متفاوت است. “هایپر” به معنای بیش از حد هورمون تیروئید است، در حالی که “هایپو” به معنی کم بودن یا غده تیروئید کم‌کار است. تقریباً 1.2 درصد از مردم به پرکاری تیروئید مبتلا هستند و این بیماری بیشتر مردان را در سنین بالای 60 سال تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به نقل از دکتر مهدی کریمی متخصص قلب و درمان بیماری‌های واریس، هیپرتیروئیدیسم اگر درمان نشود، می‌تواند به طرز جدی بر عملکردهای مختلف بدن، از جمله قلب تأثیر بگذارد. اما داروها معمولاً می‌توانند با کاهش تولید هورمون تیروئید، این مشکل را کنترل کنند.
پرکاری تیروئید و بارداری
زنان مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است در باردار شدن با مشکل مواجه شوند. در دوران بارداری، سطح هورمون تیروئید کمی افزایش می‌یابد.
زنانی که تیروئید پرکار دارند ممکن است متوجه شوند که در دوران بارداری تیروئیدشان کمی بزرگ‌تر شده است. برخی خانم‌هایی که قبلاً تشخیص پرکاری تیروئید نداشتند ممکن است در دوران بارداری به این بیماری دچار شوند.
هیپرتیروئیدیسم شدید و درمان‌نشده در بارداری می‌تواند باعث سقط خودبه‌خودی جنین، وزن کم نوزاد در زمان تولد، فشار خون بالا در مادر یا مشکلات قلبی شود. اگر مادر مشکلی با تیروئید داشته باشد، نوزاد باید از نظر عملکرد تیروئید معاینه شود، زیرا مشکلات تیروئید می‌تواند بر رشد مغز تاثیر بگذارد.
زنان که قبل از بارداری درمان می‌شوند، در دوران بارداری نیز می‌توانند همان درمان را ادامه دهند ولی ممکن است به دلیل افزایش نیاز به تیروکسین، داروی آنها کمی تغییر کند. مصرف لووتیروکسین در دوران بارداری بی‌خطر است زیرا خواص مشابه هورمون طبیعی دارد.
اما این دارو باید ۲ تا ۳ ساعت از ویتامین‌های پریناتال جدا مصرف شود زیرا آهن و کلسیم ممکن است در جذب این هورمون اختلال ایجاد کنند. زنان باید قبل از بارداری مطمئن شوند که بیماری پرکاری تیروئیدشان در کنترل است. با درمان مناسب انتظار می‌رود اکثر بارداری‌ها به خوبی پیش بروند.
دلایل ایجاد پرکاری تیروئید
چندین عامل وجود دارد که می‌توانند در بروز هیپرتیروئیدیسم نقش داشته باشند:
1- بیماری گریوز
بیماری گریوز که یک بیماری خودایمنی است، شایع‌ترین دلیل پرکاری تیروئید است و بیش از ۷۰ درصد موارد را شامل می‌شود. هنوز مشخص نیست چه چیزی باعث ایجاد بیماری گریوز می‌شود، اما تقریبا در خانواده‌ها دیده می‌شود و می‌تواند نشانه‌ای از زمینه ژنتیکی باشد. این بیماری بیشتر در زنان بین ۲۰ تا ۴۰ سال و به خصوص در افراد سیگاری دیده می‌شود. بیماری گریوز می‌تواند بر روی چشم‌ها نیز تأثیر بگذارد و باعث ناراحتی و دوبینی شود. چشم‌های مبتلایان به گریوز معمولاً به سمت بیرون می‌زنند. (برگرفته از سایت دکتر یادگاری متخصص چشم)
2- بیماری گره تیروئید
توده‌هایی به نام گره در غده تیروئید تشکیل می‌شوند اما دلیل بوجود آمدن آنها معلوم نیست. این گره‌ها ممکن است حاوی بافت غیرعادی باشند و…
“`html
غده تیروئید ممکن است گره‌هایی داشته باشد که معمولاً خوش‌خیم یا غیرسرطانی هستند. این گره‌ها می‌توانند بر روی عملکرد طبیعی تیروئید تأثیر بگذارند و سبب بروز تیروئید پرکار شوند.
در بیماری گره تیروئید، گاهی تیروئید بزرگ می‌شود، اما درد ندارد. برخی از افراد ممکن است گره‌ها را با انگشتان خود حس کنند.
3- مصرف زیاد ید
غده تیروئید ید را از خون می‌گیرد. ید از غذاهایی مانند غذاهای دریایی، نان و نمک تأمین می‌شود. غده تیروئید از ید برای ساخت هورمون‌های تیروئید استفاده می‌کند. دو هورمون مهم تیروئید تیروکسین (T4) و تریودوتیرونین (T3) هستند. مصرف ید اضافی از طریق مکمل‌ها می‌تواند منجر به ترشح بیش از حد این هورمون‌ها از غده تیروئید شود.
برای بیمارانی که از هورمون‌های تیروئیدی به عنوان درمان استفاده می‌کنند، ضروری است که به‌طور منظم توسط پزشک پیگیری شوند تا مطمئن شوند که دوز مناسب دارو را دریافت می‌کنند.
4- عوارض داروها
برخی از داروهایی که برای درمان مشکلات قلبی استفاده می‌شوند، دارای مقدار زیادی ید هستند که ممکن است عملکرد تیروئید را تغییر دهند. برای نمونه، داروهایی مانند آمیودارون و لیتیوم که برای درمان اختلال دو قطبی استفاده می‌شوند.
5- تیروئیدیت
تیروئیدیت به معنای التهاب تیروئید است که معمولاً ناشی از عفونت ویروسی می‌باشد. علائم این بیماری شامل تب، گلودرد، درد هنگام بلع، درد عمومی، و درد در ناحیه گردن است.
6- سرطان تیروئید فولیکولار
در موارد نادر، تیروئید پرکار ممکن است ناشی از سرطان تیروئید باشد. سلول‌های سرطانی ممکن است هورمون‌های تیروئید یعنی تیروکسین و تریودوتیرونین را تولید کنند.
7- رژیم غذایی
رژیم خاصی وجود ندارد که بتواند مشکلات تیروئید را درمان کند، اما کاهش مصرف ید زیاد در رژیم غذایی و عدم مصرف مکمل‌های ید می‌تواند کمک کند تا از پرکاری تیروئید جلوگیری شود.
رژیم غذایی متعادل می‌تواند به حفظ سلامتی تیروئید کمک زیادی کند. اگر تمایل به مصرف مکمل دارید، حتماً از پزشک خود بپرسید که چه مقدار باید مصرف کنید و کدام مکمل‌ها تأثیر منفی بر روی تیروئید نخواهند داشت و برای شما مناسب‌تر خواهند بود.
علائم هیپرتیروئیدیسم
تیروئید پرکار: Overactive Thyroid
هیپرتیروئیدیسم، پرکاری تیروئید: Hyperthyroidism
سالم: Healthy
علائم هیپرتیروئیدیسم بسیار متفاوت و گوناگون هستند و ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید خفیف معمولاً از این مشکل آگاه نیستند زیرا علائم قابل توجهی ندارند.
بیشتر علائم به افزایش متابولیسم بدن مربوط می‌شوند.
علائم بیماری هیپرتیروئیدیسم (تیروئید پرکار) شامل موارد زیر است:
- تورم گردن به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید یا گواتر
- عصبی بودن، تحریک‌پذیری نوسانات خلقی و کاهش غلظت خون
- اسهال
- مشکل در تنفس
- خستگی و اختلال در خواب
- ضعف عضلانی
- بیش فعالی
- حساسیت زیاد به گرما، تعریق بیش از حد و پوست گرم و مرطوب
- افزایش اشتها
- افزایش دفعات مدفوع و ادرار
- ناباروری و کاهش علاقه به روابط جنسی
- خارش پوست با تاول‌های خارش‌دار بزرگ (کهیر)
- شل شدن ناخن‌ها
- مشکلات قاعدگی در خانم‌ها، به ویژه دوره‌های قاعدگی سبک یا عدم وقوع قاعدگی
- آلوپسی که در آن مو به صورت سکه‌ای می‌ریزد
- افزایش ضربان قلب، گاهی همراه با تپش قلب
- قرمزی در کف دست‌ها
- افزایش قابلیت تحریک و…
“““html
- یا کاهش ناگهانی وزن
- لرزش دست‌ها
این نشانه‌ها ممکن است در افراد متفاوت باشد و به ندرت اتفاق می‌افتد که کسی همه این علائم را با هم داشته باشد.
افراد مبتلا به دیابت ممکن است علائم شدید مانند خستگی و تشنگی زیاد را تجربه کنند و کسانی که بیماری‌های قلبی دارند، بیشتر در معرض خطر آریتمی، نارسایی قلبی و مشکلات دیگر قلبی و عروقی هستند.
عوارض
افتالموپاتی گریوز
این بیماری می‌تواند باعث درد یا ناراحتی در چشم، حساسیت به نور و برخی مشکلات بینایی شود. همچنین ممکن است چشم‌ها حالت بیرون‌زده پیدا کنند. استفاده از قطره چشم و عینک آفتابی می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.
در موارد شدید، ممکن است درمان با داروهایی مانند استروئیدها یا داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی برای کاهش ورم پشت چشم نیاز باشد.
طوفان تیروئید!
طوفان تیروئید یک واکنش غیرعادی است که ممکن است بخاطر عفونت، آسیب یا جراحت مانند جراحی یا زایمان ایجاد شود. همچنین ممکن است در زنان باردار مبتلا به پرکاری تیروئید که بیماری‌شان به خوبی تشخیص داده نشده یا کنترل نشده، اتفاق بیفتد.
علائم و نشانه‌های این وضعیت شامل ضربان قلب بالا، تب، اضطراب، زردی، استفراغ، اسهال، کم آبی و توهم است.
طوفان تیروئید می‌تواند خطرناک باشد و به مراقبت فوری نیاز دارد. شدت پرکاری تیروئید و علائم آن به این بستگی دارد که بدن چگونه به تغییرات هورمونی واکنش نشان می‌دهد و آیا بیمار به خوبی از درمان خود پیروی می‌کند یا خیر.
تشخیص پرکاری تیروئید
- آزمایش بازجذب ید رادیواکتیو: RAI-U
- آزمایش TSH، T3، T4
- معاینه تیروئید: Thyroid exam
آزمایش خون عملکرد تیروئید
پزشک ممکن است یک نمونه خون از شما بگیرد و به آزمایشگاه بفرستد تا سطح هورمون‌های تیروئیدی شما را بررسی کند که به آن آزمایش تیروئید می‌گویند.
آزمایش تیروئید برای بررسی سطح هورمون‌های زیر انجام می‌شود:
- هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) – هورمونی که توسط غده هیپوفیز (غده‌ای در پای مغز) تولید می‌شود و مسئول کنترل تولید هورمون‌های تیروئید است.
- تریودوتیرونین (T3) – یکی از هورمون‌های اصلی تیروئید
- تیروکسین (T4) – یکی دیگر از هورمون‌های اصلی تیروئید
سطح هورمون‌های تیروئیدی شما با سطح طبیعی افراد سالم مقایسه می‌شود. معمولاً سطح پایین TSH و مقادیر بالای T3 و / یا T4 نشان‌دهنده تیروئید پرکار است.
قابل توجه است که چه سطحی از هورمون‌ها طبیعی به سن شما و روش آزمایش دقیق بستگی دارد.
سایر آزمایش‌های خون
“““html
به نام میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR) نیز ممکن است برای بررسی التهاب در بدن شما انجام شود. اگر علائم التهابی وجود داشته باشد، ممکن است به معنای افزایش هورمون‌های تیروئید به دلیل تیروئیدیت (التهاب تیروئید) باشد.
اسکن تیروئید
اسکن تیروئید برای پیدا کردن مشکلاتی مانند توده‌ها (گره‌ها) در تیروئید انجام می‌شود. در این آزمایش شما باید مقدار کمی از ماده رادیواکتیو را که تیروئید شما جذب می‌کند، بلعیده یا تزریق کنید.
سپس اسکن انجام می‌شود تا مشخص شود چه مقدار از این ماده جذب شده و اندازه و شکل تیروئید شما را بررسی کنند.
درمان هیپرتیروئیدیسم
برخی از داروها علائم پرکاری تیروئید مانند مشکلات ضربان قلب را درمان می‌کنند، در حالی که برخی دیگر بر روی تولید هورمون تیروئید تمرکز دارند.
داروهای ضد تیروئید
داروهای ضد تیروئید جلوی تولید بیش از حد تیروکسین یا تریودوتیرونین در غده تیروئید را می‌گیرند. ممکن است از متیمازول یا پروپیلتوریورسیل (PTU) استفاده شود.
بعد از شروع درمان، ممکن است چند هفته یا ماه طول بکشد تا سطح هورمون‌ها به حالت طبیعی برگردد. به طور متوسط، کل زمان درمان بین 1 تا 2 سال است، اما ممکن است بیشتر هم طول بکشد.
عوارض جانبی این داروها شامل:
- واکنش‌های آلرژیک
- کاهش گلبول‌های سفید و افزایش احتمال عفونت
- نارسایی کبد (به ندرت)
ید رادیواکتیو
ید رادیواکتیو توسط سلول‌های فعال تیروئید جذب می‌شود و آنها را از بین می‌برد. این کار موضعی است و عوارض جانبی گسترده‌ای ندارد. مقدار رادیواکتیویته استفاده شده در این روش بسیار کم است و خطرناک نیست.
درمان با ید رادیواکتیو
این درمان برای زنان باردار یا شیرده مناسب نیست. زنان باید حداقل 6 ماه پس از درمان از بارداری خودداری کنند و آقایان نیز نباید حداقل تا 4 ماه بعد از درمان برای داشتن فرزند اقدام کنند.
جراحی
در مواردی که درمان‌های دیگر ممکن نیست، مانند بارداری یا ناتوانی در تحمل دیگر روش‌ها یا وجود سرطان، جراحی می‌تواند گزینه بهتری باشد. در این روش پزشک می‌تواند بخشی از غده تیروئید را بردارد. برای بیماران ممکن است پرهیز از مواد غذایی و دیگر محصولات حاوی ید، مانند جلبک دریایی و برخی داروهای سرفه و مولتی‌ویتامین‌ها مفید باشد.
در مورد بیماری تیروئید بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`
