پنومونی و عوارض آنرا بیشتر بشناسید! (2 نکته مهم)
“`html
پنومونی یا ذات الریه
پنومونی یا ذات‌الریه یک نوع التهاب در ریه‌ها است که بیشتر کیسه‌های کوچک هوایی به نام آلوئول‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولاً به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی به وجود می‌آید، اما می‌تواند به علت سایر میکروارگانیسم‌ها، بعضی داروها، یا شرایط خاصی مثل بیماری‌های خودایمنی هم ایجاد شود. در پنومونی، کیسه‌های هوایی متورم می‌شوند و با پر شدن از مایعات، اکسیژن کمتری به بدن می‌رسد و تبادل گازها کاهش می‌یابد.
نشانه ها و علائم بیماری پنومونی
افرادی که به پنومونی عفونی مبتلا هستند، معمولاً سرفه با خلط، تب همراه با لرز، دشواری در نفس کشیدن، درد شدید یا گزنده در قفسه سینه حین نفس کشیدن، و افزایش تعداد تنفس را تجربه می‌کنند. در افراد مسن‌تر، ممکن است علامت گیجی بیشتر مشهود باشد.
علائم معمول پنومونی در کودکان زیر پنج سال شامل تب، سرفه و تنفس سریع یا دشواری در تنفس است.
تب به‌تنهایی نمی‌تواند نشانه قطعی پنومونی باشد، زیرا در بسیاری از بیماری‌های دیگر هم دیده می‌شود و ممکن است در افراد مبتلا به بیماری‌های شدید یا سوء‌تغذیه، وجود نداشته باشد. همچنین، سرفه معمولاً در کودکان زیر ۲ ماه دیده نمی‌شود. علائم حادتر می‌تواند شامل کبودی پوست، کاهش تشنگی، تشنج، استفراغ مداوم، نوسانات شدید دما، یا کاهش سطح هوشیاری باشد.
پنومونی‌های باکتریایی و ویروسی معمولاً علائم شبیه به هم دارند. علل مختلف پنومونی ممکن است با ویژگی‌های بالینی متفاوتی همراه باشند. پنومونی ناشی از لژیونلا ممکن است با درد شکم، اسهال یا گیجی همراه شود، در حالی که پنومونی ناشی از استرپتوکوک پنومونیه با خلط قهوه‌ای مایل به سرخ دیده می‌شود و پنومونی ناشی از کلبسیلا ممکن است با خلط حاوی خون که به آن “ژله ارغوانی” گفته می‌شود، همراه باشد.
خلط حاوی خون (که به آن هموپتیزی می‌گویند) ممکن است با بیماری‌های مانند سل، سینه پهلو گرم- منفی و آبسه ریه هم مشاهده شود و همچنین ممکن است در موارد برونشیت حاد نیز رخ دهد. پنومونی مایکوپلاسما ممکن است همراه با تورم غدد لنفاوی در گردن، درد مفاصل یا عفونت گوش میانی باشد. پنومونی ویروسی به‌طور معمول بیش از پنومونی باکتریایی با خس خس سینه همراه است.
شرایط و عوامل خطرآفرین در بیماری پنومونی
برخی شرایط و عوامل خطر که ممکن است به ابتلا به پنومونی (سینه پهلو) منجر شوند شامل: سیگار کشیدن، ضعف سیستم ایمنی، اعتیاد به الکل، بیماری انسداد مزمن ریوی، بیماری مزمن کلیوی و بیماری کبد است. همچنین استفاده از داروهای سرکوب‌کننده اسید مثل مهارکننده‌های پمپ پروتون یا مسدودکننده‌های H2 می‌تواند خطر ابتلا به سینه پهلو را افزایش دهد. افزایش سن نیز در بروز پنومونی تاثیر دارد.
تشخیص بیماری پنومونی
تشخیص پنومونی معمولاً بر اساس ترکیبی از علائم فیزیکی و عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه انجام می‌شود. اما ممکن است تعیین علت دقیق آن دشوار باشد، زیرا هیچ آزمایش قطعی برای مشخص کردن منشاء باکتریایی یا غیر باکتریایی وجود ندارد. سازمان بهداشت جهانی پنومونی در کودکان را بر اساس سرفه یا مشکلات تنفسی و افزایش تعداد تنفس، همراه با تورفتگی قفسه سینه یا کاهش سطح هوشیاری، تعریف کرده است.
معیار تعداد تنفس در کودکان به این ترتیب است: برای کودکان زیر ۲ ماه بیش از ۶۰ تنفس در دقیقه، برای کودکان ۲ ماهه تا ۱ ساله بیش از ۵۰ تنفس در دقیقه و برای کودکان ۱ تا ۵ ساله بیش از ۴۰ تنفس در دقیقه قابل توجه است. در کودکان، افزایش تعداد تنفس و تورفتگی قفسه سینه حساسیت بیشتری نسبت به شنیدن صدای رال یا ترق ترق قفسه سینه با گوشی طبی دارد.
در بزرگسالان، معمولاً در موارد خفیف نیازی به بررسی زیاد نیست، زیرا اگر علائم حیاتی و…
“““html
اگر سمع طبیعی باشد، خطر ابتلا به پنومونی کم است. برای افرادی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، انجام پالس اکسیمتری، رادیوگرافی قفسه سینه و آزمایش خون از جمله شمارش کامل خون، الکترولیت‌های سرم، سطح پروتئین واکنشی C و در صورت نیاز، آزمایش‌های عملکرد کبد توصیه می‌شود.
درمان پنومونی
به‌طور معمول، درمان پنومونی با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی، استراحت، مسکن‌های معمول و نوشیدن مایعات انجام می‌شود و این موارد می‌توانند به بهبود کامل بیماری کمک کنند. اما افرادی که همزمان با بیماری دیگری هم دست و پنجه نرم می‌کنند، سالمندان یا افرادی که دچار مشکلات تنفسی جدی هستند، ممکن است به مراقبت‌های بیشتری احتیاج داشته باشند. اگر علائم بدتر شد و پنومونی با درمان خانگی بهبود نیافت یا عوارض دیگری ظاهر شد، ممکن است نیاز باشد فرد در بیمارستان بستری شود.
در حال حاضر، در دنیا حدود ۷-۱۳ درصد از موارد بیماری پنومونی در کودکان منجر به بستری شدن آنها می‌شود، در حالی که در کشورهای پیشرفته ۲۲ تا ۴۲ درصد از بزرگسالان مبتلا به پنومونی اکتسابی از جامعه به بیمارستان منتقل می‌شوند. نمره CURB-65 برای تعیین نیاز به بستری بزرگسالان در بیمارستان کاربردی است. اگر این نمره ۰ یا ۱ باشد، فرد معمولاً می‌تواند در خانه درمان شود. اگر این نمره ۲ باشد، نیاز به اقامت کوتاه در بیمارستان یا پیگیری دقیق است، و اگر بین ۳ تا ۵ باشد، بهتر است فرد بستری گردد. همچنین در بیماری پنومونی، کودکان دچار زجر تنفسی یا با اشباع اکسیژن کمتر از ۹۰٪ باید در بیمارستان بستری شوند.
روش های خانگی درمان پنومونی
حمام بخار
برای خود یک حمام بخار تهیه کنید. یک سطل آب را با آب گرم پر کنید و چند قطره از روغن‌های معطر مانند روغن درخت چای، لواندر، کافور یا اکالیپتوس به آن اضافه کنید. درب حمام را ببندید و در حالی که نزدیک سطل نشسته‌اید، با یک حوله سرتان را بپوشانید و بخار را استنشاق کنید.
کنجد
این ماده غذایی که در آشپزخانه دارید، مفید است. یک قاشق غذاخوری دانه کنجد را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید. وقتی که نرم شدند، یک قاشق غذاخوری دانه کتان به آن اضافه کنید و به مدت حدود ۵ دقیقه بجوشانید. سپس آن را صاف کنید. مقداری نمک و یک قاشق چایخوری عسل برای طعم بهتر به این محلول اضافه کنید. این نوشیدنی را هر روز صبح با شکم خالی بنوشید.
ترکیب آب و نمک
حداقل ۳ بار در روز با یک محلول آب و نمک غرغره کنید. این کار به تمیزی دستگاه تنفسی شما کمک کرده و از سرفه کردن جلوگیری می‌کند.
آب سبزیجات
سبزیجاتی مانند خیار، چغندر، هویج و اسفناج به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و سم‌زدایی می‌کنند.
- آب خیار، آب چغندر و آب هویج را به نسبت ۱:۱:۳ با هم مخلوط کنید. این نوشیدنی را هر روز با معده خالی بنوشید.
- آب اسفناج را با آب هویج به نسبتی که برای شما خوش طعم باشد مخلوط کرده و چند بار در روز بنوشید تا نایژه‌ها پاکسازی شوند.
چای سیاه
یک فنجان چای سیاه درست کنید و ۳ قاشق چایخوری پودر تخم شنبلیله و ۱ قاشق چایخوری عسل یا شکر (بنا به سلیقه خودتان) به آن اضافه کنید. مواد را خوب با هم مخلوط کنید و چای را روزی یک بار بنوشید.
“““html
زنجبیل
یک تکه زنجبیل را بردارید و آب آن را بگیرید. سپس آن را با ۱ قاشق چایخوری عسل و چند قطره آب لیمو مخلوط کنید. این ترکیب را هر روز قبل از خواب بنوشید.
جوش شیرین
جوش شیرین به پاکسازی بدن از سموم کمک می‌کند. ۱/۴ قاشق چایخوری جوش شیرین را با ۳۰۰ میلی‌لیتر آب گرم مخلوط کرده و این ترکیب را دو بار در روز بنوشید.
آب لیمو
لیمو دارای خاصیت ضد باکتریایی است و به دلیل داشتن ویتامین C معروف است. این میوه ترش به کاهش دما و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. آب نیمه لیمو را بگیرید و با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. کمی نمک به آن اضافه کنید و این ترکیب را هر روز بنوشید.
چگونه می‌توان از ابتلا به پنومونی پیشگیری کرد؟
- سیگار کشیدن می‌تواند به بافت ریه آسیب بزند و ریه‌ها را در مقابل عفونت‌ها ضعیف کند.
- اگر سیگار می‌کشید، برای پیشگیری از ابتلا به پنومونی بهتر است آن را ترک کنید.
- برای پیشگیری از عفونت باکتری پنوموکوک، واکسنی تهیه شده است که در برخی کشورها به کودکان تزریق می‌شود.
- از افراد مبتلا به پنومونی فاصله بگیرید – اگر در تماس با کسانی هستید که به پنومونی مبتلا شده‌اند و واکسن نگرفته‌اید، تا زمانی که آنها بهبود نیابند، از آنها دوری کنید.
- اگر بالای 65 سال دارید، سیستم ایمنی شما ضعیف است یا به بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی، آسم یا دیابت دچار هستید، حتماً واکسن پنوموکوک را دریافت کنید. همچنین باید به سلامت خود توجه کنید و در برابر ابتلا به پنومونی ویروسی، به ویژه در زمان اپیدمی آنفولانزا، واکسن آنفولانزا بزنید.
- اگر به هر دلیلی طحال شما برداشته شده است، دریافت واکسن پنوموکوک برای پیشگیری از پنومونی بسیار مهم است و باید از پزشک خود راهنمایی بگیرید.
- در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا عفونت‌های تنفسی دیگر، باید نکات بهداشتی را رعایت کنید تا از انتقال بیماری به دیگران جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم
سایت رضیم
“`
