پیوند کلیه : چرا کلیه بعد از پیوند پس می زند؟ (2 نکته مهم)
“`html
باید و نباید های پیوند کلیه
بیشترین آمار پیوند اعضا مربوط به پیوند کلیه است. برای کسانی که کلیه‌شان به‌طور کامل از کار افتاده است، دو گزینه وجود دارد:
دیالیز و پیوند کلیه.
زیاد از ما نمی‌دانیم که چه مسائل و مراحل واقعی در پیوند کلیه وجود دارد، زیرا به‌طور معمول در زندگی‌مان با سلامتی پیش می‌رویم و شاید از افرادی که به‌دقت در انتظار پیوند کلیه هستند، خبر نداشته باشیم. پیوند کلیه یک قدم بزرگ اما ضروری برای هر بیماری است که به نارسایی کلیه دچار شده است. افرادی که کلیه‌های خود را اهدا می‌کنند، به این بیماران زندگی جدیدی می‌بخشند.
به‌لطف پیشرفت علم پزشکی، پیوند کلیه اکنون از نظر هزینه درمان و سلامت بیماران بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پیوند کلیه به معنای تعویض کلیه از کار افتاده با یک کلیه سالم است که از یک اهدا کننده گرفته می‌شود.
بیشتر بیماران پس از پیوند احساس بهتری نسبت به دیالیز دارند؛ اما برای تصمیم‌گیری در این زمینه، مهم است که با خانواده و بیمارانی که پیوند کلیه داشته‌اند، مشورت کنید و حتماً با پزشک متخصص کلیه (نفرولوژیست) خود هم صحبت کنید.
اهدا کننده پیوند کلیه
قدم اول پیوند کلیه، پیدا کردن اهدا کننده است. معمولاً دو نوع اهدا کننده کلیه وجود دارد:
۱) اهداکننده زنده
اهداکننده زنده کسی است که به درخواست خود کلیه‌اش را اهدا می‌کند و معمولاً این کار را برای اعضای خانواده یا نزدیکان خود انجام می‌دهد، زیرا سازگاری ژنتیکی بین آنها بیشتر است.
۲) اهداکننده مرگ مغزی شده
به این معناست که کلیه فردی که فوت کرده اما کلیه‌اش سالم است، به بیمار پیوند داده می‌شود. به‌دلیل افزایش تقاضا برای پیوند کلیه، یک لیست از افرادی که به هر دلیلی دچار مرگ مغزی شده‌اند و کلیه سالمی دارند، تهیه می‌شود و به بیماران نیازمند کلیه داده می‌شود.
در بدن انسان دو کلیه وجود دارد و با وجود یک کلیه می‌توان به زندگی ادامه داد. اهدا کننده کلیه می‌تواند زندگی سالم و طبیعی داشته باشد و جان فرد دیگری را نجات دهد. البته اگر اهدا کننده بیماری کلیوی داشته باشد، ممکن است سلامتی خود را به خطر بیندازد.
بنابراین اهدا کننده باید از نظر سلامتی معیارهای مشخصی داشته باشد. آزمایش‌های خون و معاینات پزشکی بر روی او انجام می‌شود و گاهی آزمایش EKG و عکس‌برداری از قفسه سینه نیز انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا عمل پیوند کلیه ممکن است یا خیر.
اگر بیمار تب یا عفونتی داشته باشد، عمل جراحی به تعویق می‌افتد. اگر کلیه اهدایی به هر دلیلی مناسب تشخیص داده نشود، بیمار به خانه برمی‌گردد تا کلیه دیگری پیدا شود.
اگر شرایط برای اهدا کننده و بیمار مناسب بود، برای عمل جراحی آماده می‌شوند. بعد از جراحی، بیشتر بیماران به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوند تا کنترل شوند و به هوش بیایند. پس از به هوش آمدن، از بیماران خواسته می‌شود که سرفه کنند تا عملکرد ریه‌هایشان بررسی شود.
اگر بیمار دردی داشته باشد، با داروهای مناسب آن را تسکین می‌دهند. چند روز بعد از جراحی، مایعات و داروهای خاص تجویز می‌شوند. توجه کنید که پیوند کلیه کاری نیست که در یک روز انجام شود و بیمار برای مدتی در بیمارستان بستری خواهد بود.
پس از جراحی، معمولاً از کاتتر برای اطمینان از تخلیه صحیح مثانه استفاده می‌شود. این کار موقتی است و در نهایت کاتتر برداشته خواهد شد. گاهی این کار قبل از عمل نیز انجام می‌شود.
در بعضی موارد ممکن است بیمار مدتی دیالیز شود تا هر چیزی که ممکن است باعث رد شدن کلیه شود، حذف شود. این کار همیشه انجام نمی‌شود و بستگی به تشخیص نفرولوژیست دارد. بیمار باید بقیه عمر خود دارو مصرف کند تا سیستم ایمنی بدن کلیه را پس نزند و تا انتهای عمرش تحت نظر پزشک فوق تخصص کلیه باشد تا از عملکرد صحیح کلیه اطمینان حاصل شود.
نکته مثبت پیوند کلیه
نکته مثبت پیوند کلیه این است که شما در خوردن و آشامیدن محدودیت کمتری دارید. اما بعد از پیوند ضروری است که رژیم غذایی و سبک زندگی خود را تغییر دهید تا قلب شما سالم‌تر بماند. مطالعات نشان داده‌اند که با رعایت نکات توصیه شده توسط نفرولوژیست خود، می‌توانید یک زندگی عادی داشته باشید و از سلامت کافی برخوردار شوید.
مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که
“““html
کسانی که کلیه پیوندی دارند معمولاً عمر طولانی‌تری نسبت به بیماران دیالیزی دارند. البته، همانطور که قبل‌تر گفته شد، این موضوع برای همه بیماران صدق نمی‌کند و بهتر است برای انتخاب نوع درمان با نفرولوژیست خود مشورت کنید.
نکته منفی پیوند کلیه
وجه منفی پیوند کلیه این است که بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد و تا آخر عمر داروهای مخصوصی مصرف کند تا بدن کلیه پیوندی را پس نزند. این داروها ممکن است عوارضی داشته باشند.
باتوجه به این موضوع، احتمال عفونت در بیماران پیوندی بیشتری وجود دارد. همچنین در برخی موارد، احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان‌ها هم بالاتر می‌رود.
پیوند پیشگیرانه یا زودتر از موعد چیست؟
اگر بیمار قبل از اینکه به دیالیز نیاز داشته باشد کلیه پیوند شود، به آن پیوند پیشگیرانه گفته می‌شود. این نوع پیوند کمک می‌کند که بیمار با مشکلات دیالیز روبرو نشود.
اگر مدت زمان زیادی از دیالیزی شدن بیمار نگذشته باشد و پیوند کلیه بر روی او انجام شود، به آن اصطلاحاً پیوند زودتر از موعد گفته می‌شود. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که بیمارانی که زودتر از موعد یا به‌طور پیشگیرانه پیوند شده‌اند، در وضعیت بهتری از لحاظ سلامتی قرار دارند.
چه کسانی می‌توانند پیوند کلیه انجام دهند؟
از نظر سنی، برای بیماران کلیوی محدودیت خاصی وجود ندارد و از کودکان تا افراد مسن می‌توانند پیوند کلیه دریافت کنند. البته، باید از نظر جسمی سالم باشید تا جراحی را با موفقیت انجام دهید. همچنین باید از عفونت یا سرطان در بدن خود خبری نداشته باشید.
همه بیماران کلیوی باید از نظر جسمی و روحی زیر نظر نفرولوژیست خود باشند تا از آمادگی آنها برای پیوند کلیه اطمینان حاصل شود. این کار کمک می‌کند تا اگر مشکلی وجود داشته باشد پیش از پیوند رفع شود. برای بیشتر بیماران کلیوی، پیوند کلیه مناسب است.
چه کسانی نمی‌توانند پیوند کلیه کنند؟
اکثر افرادی که نیاز به پیوند کلیه دارند، می‌توانند بدون توجه به سن‌شان پیوند کلیه دریافت کنند، مشروط بر اینکه:
آنها سلامت کافی برای تحمل جراحی و عوارض آن داشته باشند. پیوند کلیه با احتمال خوبی موفقیت‌آمیز باشد. فرد بتواند داروهای ضدایمنی را بعد از عمل به‌طور دائم مصرف کند و این موضوع را بپذیرد که بعد از عمل همیشه باید در زیر نظر پزشک باشد.
برخی از دلایلی که ممکن است باعث شود پیوند کلیه موفق نباشد یا خطرناک باشد شامل عفونت موجود در بدن (که باید قبل از پیوند درمان شود)، بیماری شدید قلبی، سرطانی که به قسمت‌های دیگر بدن سرایت کرده باشد، یا مبتلا به بیماری ایدز بودن است.
اگر سن من بالا باشد یا مشکلات جسمی داشته باشم، چه؟
در بسیاری از موارد، افراد مسن یا کسانی که بیماری‌هایی مانند دیابت دارند، هنوز هم می‌توانند پیوند کلیه موفقی داشته باشند. نیاز است که پزشک نفرولوژیست بیمار را به‌طور دقیق ارزیابی کند تا خطرات خاص شناسایی و برطرف شوند.
ممکن است از شما خواسته شود اقداماتی انجام دهید که می‌تواند خطرات خاص را کاهش دهد و شانس موفقیت پیوند کلیه را بیشتر کند. برای مثال، ممکن است شما را ترغیب کنند که وزن کم کنید یا سیگار را ترک کنید.
اگر دیابت دارید، در برخی موارد خاص ممکن است بتوانید پیوند لوزالمعده نیز داشته باشید. در این مورد می‌توانید از نفرولوژیست خود سوال کنید.
عمل پیوند کلیه چه مدت طول می‌کشد؟
عمل پیوند کلیه معمولاً بین ۲ تا ۳ ساعت زمان می‌برد، اما همانطور که گفته شد، این عمل یک‌روزه نیست و قبل و بعد از عمل کارهایی باید انجام شود. بعد از عمل، بیمار باید به شدت تحت نظر باشد و تا آخر عمر باید تحت مراقبت نفرولوژیست قرار گیرد.
پیوند کلیه چند سال دوام می‌آورد؟
مدت زمان مشخصی برای عمر پیوند کلیه وجود ندارد. وضعیت هر بیمار منحصر به فرد است و بدون اطلاعات دقیق درباره‌ی پیشینه بیمار نمی‌توان به این سوال پاسخ قطعی داد. با این حال، آمار قابل اعتمادی وجود دارد که نشان می‌دهد، متوسط عمر کلیه پیوندی بین ۱۲ تا ۱۵ سال است.
پیوند کلیه برای کسانی که کلیه را از بستگان خود گرفته‌اند، معمولاً بیشتر دوام می‌آورد. به‌طور عمومی، کلیه‌های اهدایی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ سال عملکرد دارند. راه دیگری برای ارزیابی عمر یک کلیه پیوندی، بررسی درصد احتمال موفقیت آن است.
“““html
که کلیه اهدائی در طول چندین سال کار کند.
به احتمال ۹۰٪ (نه از ده) تا یک سال بعد از جراحی، کلیه به خوبی کار می‌کند. همچنین، به احتمال ۷۰٪ (هفت نفر از ۱۰) تا پنج سال بعد از جراحی، کلیه ادامه می‌دهد. در نهایت، احتمال ۵۰٪ (پنج از ۱۰) وجود دارد که کلیه تا ۱۰ سال کار کند. با این حال، زمان دقیق عملکرد کلیه به شرایط مختلفی بستگی دارد.
آیا پیوند کلیه خطرناک است؟
همانطور که گفته شد، به دلیل استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، افرادی که کلیه پیوندی دریافت می‌کنند، بیشتر به عفونت و بعضی سرطان‌ها مبتلا می‌شوند.
علاوه بر این مسائل، ممکن است دچار پس‌زدگی کلیه هم شوند. به همین خاطر، قبل از پیوند، پزشک با انجام آزمایش‌های کامل جسمی به تشخیص و درمان مشکلاتی که ممکن است بعد از عمل به وجود بیاید، می‌پردازد.
پیوند کلیه به وسیله عمل جراحی انجام می‌شود و هیچ جراحی‌ای بدون خطر نیست. توصیف میزان خطر پیوند کلیه کار آسانی نیست و بسته به بیمار متفاوت است.
بعد از عمل جراحی، ممکن است سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت مجاری ادراری پیش آید. اما پیوند کلیه می‌تواند سلامتی شما را بهبود بخشد و فواید زیادی دارد.
چرا پیوند کلیه پس می‌زند؟
یکی از مواردی که شما و پزشک‌تان بعد از پیوند به آن توجه می‌کنید، احتمال پس‌زدگی حاد کلیه پیوندی است. این به این معناست که ممکن است بدن شما ناگهان تلاش کند تا کلیه پیوندی را رد کند و گاهی علائمی از خود نشان ندهد.
به همین دلیل، آزمایش‌های خون منظم برای بررسی نحوه عملکرد کلیه شما بسیار مهم است. ممکن است علائمی مانند تب، کاهش تولید ادرار، تورم، افزایش وزن و درد در ناحیه کلیه به شما هشدار دهد.
احتمال پس‌زدگی کلیه بعد از عمل بیشتر است، اما با گذشت زمان، احتمال آن کاهش می‌یابد. متاسفانه، حتی اگر همه چیز به نظر عادی برسد و پیوند موفق باشد، ممکن است بدن کلیه پیوندی را پس بزند.
اگر بدن شما کلیه را پس بزند، هنوز هم راه‌هایی وجود دارد تا کلیه حفظ شود. نکته مهم این است که هرچه سریع‌تر علائم خود را به پزشک اطلاع دهید و تحت مراقبت او باشید. البته با داروهای سرکوب‌کننده ایمنی، این مشکل کمتر شده است.
بسیار مهم است بدانید که بیماران کنترل زیادی بر روی دلایل پس‌زدن کلیه خود ندارند، اما می‌توانند داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنند و به توصیه‌های او توجه کنند.
اگر احساس بیماری کردید، حتما به پزشک‌تان اطلاع دهید و تا حد امکان به سلامت خود توجه کنید. متاسفانه، این مشکل ممکن است رخ دهد و لازم است بیمار از نظر روحی قوی باشد و به توصیه‌های پزشک خود گوش کند.
عواملی که می‌توانند باعث پس‌زدن کلیه شوند شامل:
لختگی خون
بعد از عمل، ممکن است خون در رگ‌های متصل به کلیه پیوندی لخته شود و خون به کلیه نرسد. در این صورت، ممکن است کلیه از کار بیفتد.
جمع شدن مایعات
گاهی ممکن است مایعات در اطراف کلیه جمع شوند و باعث آسیب به آن شوند.
عفونت
وجود عفونت در کلیه می‌تواند مشکلات دائمی ایجاد کند.
اثرات جانبی داروها
متاسفانه برخی داروها می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند.
مشکلات کلیه اهدا شده
پزشکان تنها کلیه‌ای را پیوند می‌کنند که انتظار می‌رود به خوبی کار کند، اما ممکن است مشکلات غیرمنتظره‌ای در کلیه اهدا شده وجود داشته باشد.
عدم مصرف داروهای تجویز شده
بیماران پیوندی باید داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف کنند تا بدن کلیه پیوندی را به عنوان یک عضو خارجی نشناسد. بنابراین، مهم است که به طور مرتب با پزشک خود ملاقات کنید و آزمایشات و داروهای خود را انجام دهید.
بعد از پیوند کلیه از کی می‌توانم دوباره کار کنم؟
زمان بازگشت به کار و فعالیت به شرایط جسمی بیمار بستگی دارد. بسیاری از بیماران می‌توانند بعد از هشت هفته دوباره فعالیت‌های خود را آغاز کنند. پزشک شما بهترین زمان را برای این موضوع تعیین می‌کند.
آیا با وجود پیوند کلیه می‌توانم ازدواج کنم؟
کسانی که پیوند کلیه دریافت کرده‌اند، می‌توانند ازدواج کنند و…
“`
زندگی بهتری را تجربه کنند. مسائل زناشویی برای زنان و مردان بعد از پیوند کلیه نسبت به دیالیز بهتر می‌شود و انرژی بیشتری خواهند داشت. در واقع برای بسیاری از بیماران، وضعیت زناشویی به حالت عادی برمی‌گردد.
آیا می‌توانم دوباره بچه‌دار شوم؟
مردان و زنان که پیوند کلیه کرده‌اند، می‌توانند به راحتی صاحب فرزند شوند. حتی ممکن است قدرت باروری در زنان هم بهتر شود. با این حال، متخصصان کلیه توصیه می‌کنند که زنان تا یک سال بعد از پیوند از بارداری خودداری کنند.
بارداری در این شرایط باید برنامه‌ریزی شده باشد. برخی داروها ممکن است نیاز داشته باشند که تا شش هفته قبل از بارداری قطع شوند، زیرا ممکن است به جنین آسیب برسانند. همچنین باید از عفونت‌های مقاربتی (جنسی) پرهیز کنید و نکات بهداشتی را رعایت کنید.
مراقبت‌ها و تغذیه بعد از پیوند کلیه
بسیاری از بیماران بعد از پیوند کلیه، اشتهای بهتری پیدا کرده و ممکن است ناخواسته وزنشان افزایش یابد؛ بنابراین بهتر است از غذاهای کم کالری استفاده کنند. باید مایعات زیادی بنوشند و مصرف نمک را کاهش دهند. همچنین باید از خوردن غذاهای آماده مانند سوسیس، کالباس، پیتزا و غذاهای رستورانی بپرهیزند.
در این شرایط بعد از پیوند کلیه به پزشک مراجعه کنید
- اگر بیمار تب ۷/۳۷ درجه سانتی‌گراد و بالاتر دارد.
- اگر علائمی شبیه به بیماری آنفلوآنزا دارد.
- درد جدیدی در اطراف محل پیوند احساس می‌کند.
- به طور ناگهانی وزنش افزایش یافته یا در عرض ۲۴ ساعت ۱ کیلوگرم به وزن او اضافه شده است.
- دارای تجمع مایعات (آب آوردن) در بدن یا ورم است.
- مقدار ادرارش به طور واضحی کم شده است.
همچنین بخوانید:
