بید فرش یکی از آفات خانگی رایج است که میتواند به الیاف طبیعی مثل پشم، ابریشم و حتی برخی الیاف مصنوعی آسیب جدی وارد کند. این حشرات کوچک و مزاحم معمولاً در مکانهای تاریک، مرطوب و کمرفتوآمد تخمگذاری کرده و به مرور زمان الیاف را میجوند. اگر بهموقع اقدام نکنید، بید میتواند بخش قابل توجهی از فرش یا لباسهای پشمی شما را از بین ببرد.
با اینکه ممکن است در نگاه اول، از بین بردن بید کار سختی به نظر برسد، اما با استفاده از روشهای خانگی، شیمیایی و پیشگیرانه میتوان بهطور کامل جلوی فعالیت این آفت را گرفت. در این مطلب، به شما ۹ روش موثر برای از بین بردن بید فرش از جمله استفاده از نفتالین، نور خورشید، یخزدگی و… را معرفی میکنیم.
بید فرش چیست؟
بید فرش که به انگلیسی به آن Beetle گفته میشود، یکی از حشرات معروفی است که به فرش آسیب میزند. این حشره وقتی که بزرگ میشود، بال دارد، اما کمتر کسی آنها را در حال پرواز میبیند. بیدها بسیار سریع زاد و ولد میکنند. نکته مهم این است که این بیدها خودشان به فرش حمله نمیکنند، بلکه لاروهای آنها از فرشها به عنوان منبع غذا استفاده میکنند. بیدهای بالغ نمیتوانند پروتئین و کراتین موجود در الیاف پشمی فرش را هضم کنند.
به همین دلیل هم به خوردن آن تمایل ندارند. کار اصلی آنها تخمگذاری درون فرشهاست. تاریکی و رطوبت داخل فرشها، مکان مناسبی برای تخمگذاری بیدها ایجاد میکند. بهترین منبع غذا برای لاروهای آنها هم الیاف پشمی فرش است. به این ترتیب، تخمگذاری سریع بید فرش باعث آسیب به فرشها میشود.
نشانههای وجود بید فرش در خانه
قبل از شروع به مقابله، باید مطمئن شوید که مشکل شما واقعاً بید فرش است. برخی از نشانههای رایج عبارتند از:
وجود حفرههای کوچک یا نخکش شدن روی فرش یا لباسهای پشمی
دیدن پروانههای کوچک و کِرمهای سفید یا کرمرنگ در اطراف فرش
مشاهده گرد و خاک پودریرنگ در بافت فرش (فضولات بید)
بوی نامطبوع و کهنه از فرش یا لباس
۹ روش موثر برای از بین بردن بید فرش
1. استفاده از نفتالین برای دفع بید
نفتالین یکی از شناختهشدهترین روشها برای جلوگیری از بیدزدگی است.
نحوه استفاده: چند قرص نفتالین را درون کیسهای پارچهای گذاشته و در نزدیکی فرش یا لباسهای پشمی قرار دهید.
نکته مهم: از تماس مستقیم نفتالین با فرش جلوگیری کنید، زیرا میتواند به بافت آن آسیب بزند و بوی تند آن ممکن است آزاردهنده باشد.
2. قرار دادن فرش در نور خورشید
بیدها محیط تاریک و مرطوب را ترجیح میدهند و نور مستقیم خورشید میتواند آنها را از بین ببرد.
روش کار: فرش را برای چند ساعت در فضای باز و زیر نور آفتاب قرار دهید.
مزیت: حرارت و نور باعث خشکشدن و نابودی تخم و لارو بید میشود.
3. یخزدگی برای از بین بردن تخم و لارو بید
دمای پایین نیز بهاندازه گرما میتواند بید را نابود کند.
روش کار: فرش یا لباس آلوده را درون کیسه پلاستیکی قرار داده و به مدت ۳–۴ روز در فریزر بگذارید.
نکته: این روش برای وسایل کوچک و قابلحمل مناسبتر است.
4. استفاده از جاروبرقی و تمیزکاری منظم
روش: بهطور منظم تمام سطوح فرش، زیر فرش و حتی پشت مبلمان را جارو بکشید.
مزیت: گردوغبار و تخم بید از بین میرود و احتمال تکثیر کاهش مییابد.
5. اسپریهای ضد بید شیمیایی
مزیت: اثرگذاری سریع بر روی لارو و حشرات بالغ
نحوه استفاده: اسپری را طبق دستورالعمل روی نواحی آلوده بزنید و اجازه دهید خشک شود.
هشدار: از تماس مستقیم مواد شیمیایی با پوست یا غذای حیوانات خانگی جلوگیری کنید.
6. استفاده از گیاهان و مواد طبیعی دفعکننده بید
برخی گیاهان و مواد طبیعی میتوانند بید را دور کنند.
نمونهها: اسطوخودوس خشک، پوست پرتقال یا لیمو، برگ گردو، میخک
روش: این مواد را در کیسههای کوچک گذاشته و در نزدیکی فرش یا داخل کمد قرار دهید.
7. شستوشوی فرش یا لباس با آب گرم
روش: آب داغ (بالای ۵۰ درجه) میتواند تخم و لارو بید را نابود کند.
مزیت: علاوه بر از بین بردن بید، آلودگیها و گردوغبار هم پاک میشود.
8. تعمیر و ترمیم بخشهای آسیبدیده
بخشهای نخکششده یا سوراخشده بهترین مکان برای تخمگذاری بید هستند.
راهکار: پس از پاکسازی کامل، این قسمتها را با کمک قالیباف یا تعمیرکار فرش ترمیم کنید.
9. پیشگیری با تهویه و نگهداری صحیح
کارهایی که باید انجام دهید:
استفاده از روفرشی یا کاور محافظ
نگهداری فرش در محیط خشک و دارای تهویه مناسب
جابهجایی دورهای فرشها برای جلوگیری از ایجاد محیط تاریک و مرطوب
بهترین روشهای پیشگیری از بیدزدگی فرش
برای اینکه مجبور به مبارزه دوباره با بید نشوید، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است:
تمیز کردن منظم خانه و فرشها
استفاده از مواد طبیعی مثل اسطوخودوس و میخک در محیط
کنترل رطوبت خانه با دستگاه رطوبتگیر یا تهویه مناسب
بررسی دورهای فرش و لباسهای پشمی برای یافتن نشانههای اولیه بید
نشانه خرابی فرش توسط بید
حشرات آسیبزننده به فرش روشهای متفاوتی برای آسیب رساندن دارند. هر کدام از این حشرات را میتوان با توجه به نحوه آسیب رساندنشان شناسایی کرد. اولین گام برای از بین بردن بید فرش این است که مطمئن شوید واقعا فرش شما مورد حمله این حشره قرار گرفته است. چرا که حشرات دیگری هم وجود دارند مانند سوسکهای رنگی، سوسک فرش و پروانه فرش که هر کدام به روش خاصی فرش را آسیب میزنند و روشهای از بین بردن آنها هم متفاوت است.
از این رو، بید فرش بیشتر به فرشهای پشمی آسیب میزند و آثار آسیب به صورت نقاط ریز و بزرگ دیده میشود. البته این نقاط وقتی نمایان میشوند که آسیب به شدت بالا رفته باشد. بنابراین باید به دنبال نشانههای دیگری هم باشید. الیاف فرشهایی که بید زدهاند، خرد میشوند و اگر دست بزنید، متوجه میشوید که پشم به راحتی جدا شده و استحکام قبلی را ندارد.
اگر چنین مشکلاتی در فرش شما وجود دارد، احتمالا این حشره شروع به کار کرده و باید به فکر از بین بردن بید فرش باشید. البته بهتر است در کنار روشهای حذف بید فرش، از ابتدا روشهای مراقبت از فرشها را نیز در نظر بگیرید.
جلوگیری از حمله بید فرش
گاهی اوقات روشهای از بین بردن بید فرش با روشهای جلوگیری از آن همپوشانی دارد. بنابراین در این بخش مستقیما به ذکر روشها نمیپردازیم. اما میتوان روشهای جلوگیری از بیدها را در چهار نکته اساسی خلاصه کرد:
کاهش رطوبت : رطوبت مهمترین عامل جذاب برای بیدهاست. برای اینکه فرش شما مکان مناسبی برای رشد آنها نباشد، از ایجاد رطوبت در اطراف آنها جلوگیری کنید.
کاهش گرمای زیاد : محیط گرم نیز یکی دیگر از عوامل جذاب برای بیدهاست که باید از آن جلوگیری کنید.
دما : بیدها در دماهای گرم رشد میکنند. بنابراین اگر بتوانید دمای مکانی که فرشها را نگهداری میکنید خنک نگه دارید، احتمال حمله بیدها را کاهش میدهید.
نور : بیدها در تاریکی بهتر میتوانند زندگی کنند. به همین خاطر فرشهایی که در محیطهای تاریک انبار قرار دارند، بیشتر در معرض بیدزدگی هستند. برای کاهش آسیب، میتوانید بهطور موقت فضای انبار را روشن کنید یا فرشها را زیر نور قرار دهید.
بهداشت فرش : با جاروبرقی کشیدن منظم روی فرشها، میتوانید تعداد موجودات ریز و لاروهایی که در لابهلای آنها مخفی شدهاند را کاهش دهید.
بهترین روشهای از بین بردن بید فرش
در این بخش، بهترین روشها را برای از بین بردن بید فرش بررسی میکنیم. برخی از این روشها نه تنها بیدها را از بین میبرند، بلکه میتوانند از بروز مجدد آنها نیز جلوگیری کنند. همچنین قابل ذکر است که این روشها برای از بین بردن بید در سایر الیاف، مثل کمد لباسها، نیز کاربرد دارند.
چوب دارچین
چوب دارچین به دلیل بوی قویاش، میتواند مانع از تشکیل کلونی بیدها شود. هرچند چوب دارچین به تنهایی نمیتواند بیدها را کاملاً از بین ببرد، اما اگر هنوز بید وجود ندارد، میتواند برای جلوگیری از رشد آنها مفید باشد. یکی دیگر از مزایای دارچین این است که بوی خوشی دارد و بنابراین استفاده از آن در خانه آزاردهنده نخواهد بود.
اگر به بوی دارچین حساس هستید، میتوانید آن را در بستههای کوچک استفاده کنید. کافی است چند چوب دارچین را در یک دستمال کاغذی بپیچید یا در یک کیسه پارچهای قرار دهید. این کار بوی آن را کاهش میدهد. سپس میتوانید این بسته را زیر فرش و در جایی که کمتر از آن عبور میشود، قرار دهید.
برگ بو
برگ بو نیز یکی دیگر از روشهای گیاهی برای از بین بردن بید فرش است. جالب است بدانید که این روش فقط مخصوص بیدها نیست و میتواند برای از بین بردن بسیاری از حشرات مزاحم دیگر نیز موثر باشد. میتوانید برگ بو را بهصورت تازه خریداری کنید و آن را خشک کنید یا نمونههای خشک آن را از عطاریها تهیه کنید.
برگ بوی خشک شده را میتوانید در هر فضای آلوده به بید و دیگر حشرات استفاده کنید. به عنوان مثال، میتوانید آنها را در گلدانهای خالی یا در گلدانهای حاوی گل مصنوعی بگذارید و در نقاط مختلف خانه قرار دهید. جالب است که بوی تند و قوی برگ بو نه تنها بیدها را دور میکند، بلکه میتواند آنها را نیز از بین ببرد. با این حال، مانند چوب دارچین، این روش نیز بهعنوان یک روش خانگی و ملایم شناخته میشود که علاوه بر بیخطر بودن، بیشتر بهعنوان روشی برای جلوگیری از گسترش بید فرش مورد استفاده قرار میگیرد.
سرکه
اگر از بوی سرکه بیزار نیستید، این ماده یکی از بهترین و طبیعیترین راهکارها در خانهداری است. شما ممکن است قبلاً از فواید سرکه برای تمیز کردن سطوح شنیده باشید، اما شاید ندانید که اسپری سرکه میتواند به عنوان یک روش موثر برای از بین بردن بید فرش نیز عمل کند.
برای استفاده از این روش، باید سرکه را با نسبت یک به دو (یک قسمت سرکه به دو قسمت آب) مخلوط کنید و …
کنید. سپس محلول بهدستآمده را در یک اسپری ریخته و آن را بر روی سطح و زیر فرش اسپری کنید و بگذارید خشک شود. البته در این مورد توجه به نکاتی ضروری است. اول اینکه، به دلیل بوی خاص سرکه، بهتر است از آن فقط در نقاط مشکوک به وجود بید استفاده کنید.
همچنین بهتر است ابتدا در گوشه کوچکی از فرش اسپری کنید تا مطمئن شوید که این محلول به رنگ فرش شما آسیب نمیزند. در نهایت اگر بعد از اسپری کردن از بوی سرکه در خانه ناراضی هستید، کافی است پنجرهها را برای چند ساعت باز بگذارید. بوی سرکه معمولاً خیلی زود از بین میرود.
میخک
میخک یکی دیگر از گیاهانی است که خاصیت ضد بید دارد. درون این گیاه مادهای به نام اوژنول وجود دارد که تاثیر مستقیمی در از بین بردن بید فرش دارد. مزیت استفاده از میخک این است که بوی خوش و خنثی دارد و عطر آن در خانه آزاردهنده نخواهد بود.
برای استفاده از میخک، تعدادی از آنها را در یک دستمال پارچهای بپیچید و زیر فرش قرار دهید. این کار از گسترش بیدها و تشکیل کلونی جلوگیری میکند. اگر هم بخواهید بیدها را بهطور فوری از بین ببرید، میتوانید از روغن میخک استفاده کنید. برای این کار کافی است ده قطره روغن میخک را در 200 میلیلیتر آب حل کرده و محلول بدستآمده را بر روی نقاط مشکوک اسپری کنید.
روغن های معطر
اگر از بوی میخک و دارچین خوشتان نمیآید، میتوانید از روغنهای معطر دیگر نیز استفاده کنید که خاصیت ضد بید دارند. مثلاً روغنهای اسطوخودوس، اکالیپتوس، آویشن و چریش نیز میتوانند به همان اندازه در دفع و از بین بردن بید فرش موثر باشند. روش استفاده از این روغنها هم همانند روغن میخک است. بنابراین برای این کار 10 قطره از روغن دلخواه را در 200 میلیلیتر آب ریخته و محلول را بر روی نقاط بیدزده یا مشکوک بریزید. توجه داشته باشید که نسبت اعلامشده تقریبی و نسبتا دقیق است. هرگز از روغن بیشتری استفاده نکنید، چون ممکن است روی فرش شما لکه ایجاد کند.
دمای بالا (سشوار)
اگرچه دماهای گرم مکان خوبی برای رشد لاروهای بید هستند، اما اگر بتوانید دمای محیط را تا حدی افزایش دهید، بیدها میمیرند. بنابراین یک روش موثر برای از بین بردن بیدها، افزایش دمای فرش است. بهترین کار در این زمینه استفاده از سشوار است. هوای گرم سشوار به اندازهای داغ است که دمای بخشی از فرش را به بالای 50 درجه سانتیگراد میرساند و در عین حال به فرش آسیب نمیزند. پس اگر هیچ یک از روشهای بالا جواب نداد یا به هر دلیلی نمیخواهید از آنها استفاده کنید، میتوانید از باد گرم سشوار بهرهبرداری کنید.
تنها نکته مهم این است که برای این کار باید صبر کنید و بخش به بخش فرش را به آرامی پیش بروید و هر بخش را برای حداقل یک دقیقه در دمای 50 درجه نگه دارید تا مطمئن شوید تمام لاروهای بید از بین رفتهاند.
پیرتروئید
گاهی شرایط برای رشد و تکثیر بیدها به قدری مناسب است یا کلونی آنها آنقدر وسیع شده که استفاده از روشهای خانگی که قبلاً ذکر شد، جوابگو نیست. در این صورت باید به سراغ سموم کشاورزی برویم. یکی از سموم معروف و پرکاربرد برای از بین بردن حشرات مختلف از …
جمله بید، پیرتروئید است.
پیرتروئید، که به زبان لاتین Pyrethroid نامیده میشود، روشی عالی برای از بین بردن بید از روی فرش است. نکته مثبت این سم این است که وقتی در خانه مورد استفاده قرار میگیرد و دوز کمی از آن استشمام میشود، برای انسانها و حیوانات خانگی خطرناک نیست. بنابراین، استفاده از آن در منزل بسیار ایمن است. اما اگر بیدها با روشهای خانگی از بین نرفتند، میتوانید از این سم استفاده کنید.
نفتالین
نفتالین یکی دیگر از مواد شیمیایی مؤثر در از بین بردن بید فرش است. احتمالاً نام این ماده را قبلاً شنیدهاید. از گذشته، وقتی که میخواستند فرشها و دیگر الیاف را برای مدت طولانی نگه دارند، نفتالین را بین آنها قرار میدادند تا از حشرات مختلف محافظت شوند.
اما نکته منفی نفتالین این است که برای انسان مضر است. بنابراین هنگام استفاده از آن، باید گلولههای نفتالین را در یک کیسه پارچهای بسته قرار دهید. همچنین باید توجه داشته باشید که این ماده بیشتر برای محیطهای بسته، مانند انباری مناسب است و نمیتوان از آن در فضای اصلی خانه استفاده کرد. قبل از استفاده مجدد از هر الیافی که با نفتالین از بیدها محافظت کردهاید، بهتر است آنها را چند ساعت در فضای آزاد بگذارید.
تله های چسبی
تلههای چسبی راهی خوب برای از بین بردن یا کاهش بسیاری از حشرات خانگی از جمله بیدها هستند. این تلهها معمولاً ورقهای زرد رنگ و چسبناک هستند که میتوان آنها را در گوشههای خانه و در مکانهایی که حشرات تردد میکنند، قرار داد. حشرات با عبور از روی این تلهها یا برخورد به آنها در تله گرفتار میشوند و سپس به همراه تله از خانه خارج میشوند.
جالب است بدانید که تلههای چسبی با استفاده از بوی مادهای به نام فورمون حشرات را جذب میکنند. از آنجایی که حشرات به این بو علاقه دارند، به راحتی به این تلهها جذب میشوند و در آنها گیر میکنند.
قالیشویی
گاهی وقتها، لاروهای بید مقاومت زیادی دارند و به راحتی از فضای فرش خارج نمیشوند. مهم است بدانید که اگر کلونی آنها کاملاً حذف نشود، ممکن است دوباره گسترش یابند و آسیب بیشتری به فرش وارد کنند. در این شرایط، بهتر است فرش خود را به یک قالیشویی معتبر بسپارید. زیرا شستشوی فرشها با ماشینآلات خودکار و استفاده از آب داغ و مواد شیمیایی مناسب در مراکز قالیشویی، اطمینان حاصل خواهد کرد که بیدها از فرش شما بهطور کامل از بین بروند.