چه عواملی باعث افزایش ترشح گرلین و هورمون گرسنگی می شود؟ (2 نکته مهم)

هورمون گرلین چیست؟

هورمون گرلین، هورمونی است که احساس گرسنگی را تحریک می‌کند. این هورمون از سلول‌های خاصی در معده و همچنین از سلول‌های موجود در پانکراس ترشح می‌شود. وقتی که شما آماده به خوردن غذا هستید، غلظت این هورمون افزایش می‌یابد و بعد از صرف غذا این میزان کاهش می‌یابد.

کاهش وزن ممکن است کار دشواری باشد، اما نگهداری وزن پس از رژیم ممکن است حتی سخت‌تر باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از افرادی که رژیم‌های لاغری می‌گیرند فقط در طی یک سال اول مقدار زیادی از وزن خود را کم می‌کنند. افزایش مجدد وزن تا حدی به خاطر اشتهای فرد و هورمون‌هایی است که مسئول کنترل وزن هستند و باعث می‌شوند که بدن چربی بیشتری ذخیره کند.

هورمون گرلین به عنوان “هورمون گرسنگی” شناخته می‌شود و در این فرآیند نقشی کلیدی ایفا می‌کند زیرا به مغز دستور می‌دهد که احساس گرسنگی کند. سطح این هورمون در طول رژیم غذایی افزایش پیدا می‌کند و باعث افزایش احساس گرسنگی می‌شود، که می‌تواند کاهش وزن را دشوارتر کند.

گرلین در روده تولید می‌شود و به مغز منتقل می‌شود تا به آن دستور دهد که احساس گرسنگی کند و به دنبال غذا باشد. این هورمون اصلی‌ترین عملکردش افزایش اشتها است، به طوری که باعث می‌شود شما بیشتر غذا بخورید، کالری بیشتری دریافت کنید و چربی بیشتری ذخیره کنید.

علاوه بر تنظیم اشتها، گرلین بر الگوهای خواب، رفتارهای مرتبط با پاداش، حس چشایی و متابولیسم کربوهیدرات‌ها نیز تأثیر دارد. این هورمون زمانی که معده خالی است ترشح می‌شود و به بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس می‌رسد که مسئول کنترل احساس گرسنگی است.

گرلین و سیری

هرچه سطح گرلین در بدن بالاتر باشد، احساس گرسنگی بیشتری خواهید داشت. بالعکس، وقتی سطح گرلین پایین است، احساس سیری بیشتری می‌کنید و کمتر غذا می‌خورید. بنابراین، اگر می‌خواهید وزن کم کنید، کاهش سطح گرلین ممکن است به شما کمک کند.

چه عواملی باعث افزایش ترشح گرلین می‌شود؟

سطح گرلین معمولاً قبل از غذا وقتی که معده خالی است، افزایش می‌یابد و بعد از پر شدن معده کاهش می‌یابد.

بسیاری‌ها فکر می‌کنند که افراد چاق دارای سطوح بالاتری از این هورمون هستند، اما اینطور نیست و ممکن است این افراد بیشتر به اثرات گرلین حساس باشند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که سطح گرلین در افراد چاق ممکن است کمتر از افراد لاغر باشد.

تحقیقات دیگر نشان داده‌اند که افراد چاق ممکن است گیرنده‌های گرلین فعالی داشته باشند که به آن GHS-R گفته می‌شود و این موضوع می‌تواند باعث افزایش مصرف کالری شود.

با این حال، فرقی نمی‌کند که مقدار چربی بدن چقدر باشد، وقتی فرد رژیم می‌گیرد، سطح گرلین افزایش می‌یابد و احساس گرسنگی بیشتری ایجاد می‌کند. این یک واکنش طبیعی ابداعی بدن است تا فرد را از گرسنگی محافظت کند.

در طول رژیم غذایی، اشتها افزایش می‌یابد و سطح “هورمون سیری” به نام لپتین کاهش پیدا می‌کند. همچنین، متابولیسم بدن نیز کاهش می‌یابد، به ویژه در صورتی که کالری را به مدت طولانی محدود کنید. به همین دلیل، این تغییرات می‌تواند کاهش وزن و جلوگیری از آن را بسیار دشوار کند.

چگونه سطح گرلین در طی یک رژیم غذایی تغییر می‌کند؟

بعد از شروع رژیم غذایی، سطح گرلین به تدریج افزایش پیدا می‌کند. این افزایش ممکن است در عرض چند هفته ادامه یابد. یک مطالعه نشان داده است که در یک رژیم غذایی شش ماهه، حدود 24 درصد افزایش در سطح گرلین وجود دارد.

در یک مطالعه‌ی دیگر که روی یک رژیم غذایی سه ماهه انجام شده، سطح گرلین از 770 به 1322 افزایش یافته است که تقریباً دو برابر می‌شود. در یک برنامه تمرینی شش ماهه نیز که با محدودیت‌های شدید رژیمی روبه‌رو بوده، سطح گرلین حدود 40 درصد افزایش یافته است.

این روند نشان می‌دهد هرچه رژیم غذایی طولانی‌تر باشد و هرچه توده‌ای از چربی و عضله بیشتر از دست برود، سطح گرلین بالاتر می‌رود. این هورمون باعث ایجاد احساس گرسنگی می‌شود، بنابراین حفظ وزن پس از کاهش وزن را دشوار می‌کند.