چگونگی وصول چک قبل از موعد تاریخ چک

موارد وصول چک قبل از موعد

صدور چک به معنای پرداخت فوری پول است. به این معنی که تاریخ سررسید در چک معنی ندارد و صادرکننده باید در زمان صدور چک، در بانک به اندازه مبلغ آن پول داشته باشد.

به همین دلیل، چکی که وعده پرداخت آن داده شود و بین زمان ارائه و تاریخ سررسید آن فاصله باشد، از نظر حقوقی قابل پیگیری نیست؛ چون قانون از چکی که در تاریخ امروز صادر شده، حمایت بیشتری می‌کند و این چک از نظر قانونی معنا دارد.

اما با این حال، موارد وصول چک قبل از موعد نیز از نظر قانونی بررسی می‌شود و این موارد بسیار کم و استثنایی هستند.

وصول چک در موعد:

طبق ماده 3 قانون صدور چک، تنها در تاریخی که بر روی چک نوشته شده می‌توان به بانک مراجعه کرد و پول آن را طلب کرد. صادرکننده نیز باید در همان تاریخ معادل پول چک در بانک داشته باشد.

تاریخ گفته شده در چک، نشان‌دهنده این است که صادرکننده در آن تاریخ توانایی تأمین پول را دارد. بنابراین، هرچند اصل چک پرداخت فوری بدون تاریخ است، اما قانون و عادت بانک‌ها این توافق را محترم می‌شمارند و چک را تنها در تاریخ مقرر قابل پرداخت می‌دانند.

بنابراین اگر چک قبل از تاریخ قید شده بر روی آن برای دریافت وجه به بانک ارائه شود، بانک‌ها از قبول آن و پرداخت پول یا صدور گواهی عدم پرداخت خودداری می‌کنند.

با این وجود، برخورد دادگاه‌ها در دعاوی چک بر اساس همان اصل چک تنظیم می‌شود. بنابراین اگر صادرکننده بتواند ثابت کند که تاریخ چک با تاریخ واقعی آن متفاوت است، از پیگرد کیفری محفوظ می‌ماند.

اما در سایر روش‌های وصول وجه چک، این موضوع مورد توجه مرجع رسیدگی کننده قرار نمی‌گیرد و چک وعده‌دار نیز به شرط رعایت سایر مهلت‌های قانونی می‌تواند از مزایای طرح دعاوی چک بهره‌مند شود.

پس تاریخ چک از نظر قانون‌گذار و حتی در روند کار بانک‌ها اهمیت زیادی دارد. هیچ بانکی برای چکی که هنوز موعد پرداخت آن نرسیده گواهی عدم پرداخت صادر نمی‌کند تا بتوان وجه آن را از مراجع قضایی مطالبه کرد.

وصول چک قبل از موعد :

تنها راه وصول چک قبل از موعد، فوت صادرکننده است. طبق ماده 231 قانون امور حسبی، به محض فوت یک شخص، تمام بدهی‌های مدت‌دار او به حال می‌آید، یعنی پس از فوت می‌توان پول چکی که هنوز تاریخ آن نرسیده را دریافت کرد.

البته در رویه بانک‌ها، هر زمان که شخصی فوت کند، بانک‌ها فقط چک‌هایی را که تاریخ سررسید آن قبل از فوت است، پرداخت می‌کنند و برای چک‌هایی که هنوز موعد آنها نرسیده، می‌توان علیه وراث و حتی ضامنین و ظهرنویسان شکایت کرد.

بنابراین به محض فوت صادرکننده، می‌توان پول چک را که هنوز موعد آن نرسیده است، طلب کرد و این تنها مورد قانونی است که امکان وصول وجه چک قبل از موعد مجاز است.

مطالبه وجه چک از وراث نمی‌تواند به صورت کیفری انجام شود. پیگرد کیفری برای شخصی که فوت کرده، عملاً بی‌معناست و نمی‌توان وراث را به خاطر چکی که توسط مورث صادر شده، تحت پیگرد کیفری قرار داد.

بهترین گزینه در این شرایط، طرح دعوای حقوقی همراه با تأمین خواسته برای ماترک شخص فوت شده است تا بتوان قبل از تقسیم اموال او توسط ورثه، آن را توقیف کرد و به حق خود رسید.

در این حالت، اگر اموال به جا مانده از فرد فوت شده برای تأمین وجه چک کافی نباشد، بدون شک نمی‌توان آن را از اموال شخصی وراث مطالبه کرد.