کاربردهای درمانی و عوارض احتمالی آمپول منوتروپین (2 نکته مهم)

منوتروپین چیست و چرا تجویز می‌شود؟

منوتروپین (Menotropins) برای درمان برخی مشکلات باروری در زنان استفاده می‌شود. این دارو هورمون‌های خاصی به نام FSH و LH را تامین می‌کند که به تولید تخمک در زنان کمک می‌کند. پزشکان معمولاً آمپول منوتروپین را همراه با hCG تجویز می‌کنند تا تخمک‌گذاری و بارداری در زنان نابارور که تخمک‌گذاری کمی دارند یا اصلاً تخمک‌گذاری نمی‌کنند، صورت بگیرد.

منوتروپین همچنین برای تحریک تولید فولیکول در بیمارانی که در حال تخمک‌گذاری هستند، به عنوان بخشی از درمان کمک باروری، استفاده می‌شود.

نام‌های تجاری: Menogon, Merional, Menopur

مکانیسم اثر منوتروپین

اثر تحریک تخمک‌گذاری: منوتروپین با تقلید از اثرات هورمون‌های FSH و LH در بدن، باعث رشد و نمو فولیکولهای تخمدانی در زنانی می‌شود که دچار نارسایی اولین تخمدان نیستند. معمولاً برای انجام تخمک‌گذاری، درمان با HCG نیز ضروری است.

روش مصرف داروی منوتروپین

قبل از شروع درمان با داروی منوتروپین، حتماً بروشور دارویی که داخل بسته است را به دقت مطالعه کنید. این بروشور اطلاعات مهمی درباره دارو و عوارض جانبی ممکن آن به شما می‌دهد.

دوز و مقدار دارو برای هر فرد متفاوت است، بنابراین باید دارو را دقیقاً همانطور که پزشک تجویز کرده، مصرف کنید. این دارو باید زیر نظر پزشک و به صورت تزریق زیر پوستی مصرف شود. دوز منوتروپین و دوره درمان بر اساس وضعیت بیمار و نتایج آزمایش خون پزشک تعیین می‌شود. قبل از تزریق دارو، محل تزریق را با آب و صابون تمیز کنید.

اگر فراموش کردید که دوز داروی خود را در زمان مشخص مصرف کنید و به زودی یادتان افتاد، دارو را بخورید؛ اما اگر به یاد آوردید که زمان دوز بعدی نزدیک است، دوز از دست رفته را مصرف نکنید. نباید برای جبران دوز فراموش شده، دو دوز را با هم مصرف نمایید.

موارد و مقدار مصرف منوتروپین

الف) تحریک تخمک‌گذاری در بیمارانی که تحت درمان با آگونیست‌های GnRH هستند:

بزرگسالان: ابتدا 225 واحد به صورت زیر جلدی یا عضلانی (بسته به نوع دارو) تزریق می‌شود. دوزهای بعدی بر اساس سطح هورمون استرادیول، سونوگرافی واژینال و پاسخ بیمار تعیین می‌شود. تغییر دوز نباید بیش از هر دو روز یک بار باشد و برای منوپور، هر بار نباید دوز را بیش از 150 واحد تغییر داد. حداکثر دوز روزانه 450 واحد است و مصرف بیش از 20 روز برای منوپور توصیه نمی‌شود.

زمانی که رشد فولیکول به حد کافی رسید، برای بلوغ نهایی فولیکول، 5000 تا 10000 واحد HCG تزریق می‌شود. برای جلوگیری از سندرم تحریک بیش از حد تخمدان، نباید در صورت بزرگ شدن بیش از حد تخمدان در روز آخر درمان، HCG تجویز شود.

مصرف منوتروپین در دوران حاملگی

تحقیقات کافی وجود ندارد که نشان دهد مصرف این دارو در دوران بارداری بی خطر است و می‌تواند خطراتی برای جنین ایجاد کند. بنابراین، به طور واضح، مصرف این داروها در دوران بارداری ممنوع است.

مصرف منوتروپین در دوران شیردهی

مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند و برای خانم‌های باردار نباید استفاده شود. همچنین مشخص نیست که آیا این دارو در شیر مادر ترشح می‌شود یا خیر.

عوارض جانبی منوتروپین

• اعصاب مرکزی: سردرد، میگرن، احساس ناخوشی.
• دستگاه گوارش:
  “““html
  • علائم اولیه: تهوع و استفراغ، اسهال، درد شکمی، کرامپ، نفخ.
  • ادراری – تناسلی: بزرگ شدن تخمدان‌ها با درد و اتساع شکم، سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (افزایش ناگهانی سایز تخمدان‌ها، آسیت با یا بدون درد، ترشح مایع به داخل صفاق)، کیست‌های فولیکولی.
  • عضلانی – اسکلتی: درد در عضلات و مفاصل.
  • پوست: جوش‌ها، واکنش به محلی که تزریق شده است.
  • تنفسی: سرفه، مشکلات تنفسی.
  • سایر عوارض: آنافیلاکسی، لرز، حساسیت در سینه، واکنش‌های حساسیت شدید، چندقلوزایی.

  توجه: اگر سندرم تحریک بیش از حد یا درد شکم یا بزرگ شدن غیرطبیعی تخمدان‌ها پیش آمد، باید دارو را متوقف کرد.

  

  

  موارد منع مصرف و احتیاط از منوتروپین

  برای خانم‌ها، در موارد سطح بالای گنادوتروپین که نشان‌دهنده نارسایی اولیه تخمدان‌ها است، در موارد اختلال عملکرد تیروئید و فوق کلیوی، برای هر علت نازایی به جز عدم تخمک‌گذاری، و همچنین در موارد خونریزی غیرطبیعی با علت نامشخص، کیست یا بزرگ شدن تخمدان‌ها (به جز در حالت سندرم تخمدان پلی‌کیستیک)، ضایعه درون‌جمجمه‌ای مثل تومور هیپوفیز و در زمان بارداری مصرف این دارو منع شده است.

  برای آقایان، در موارد سطح طبیعی گنادوتروپین که نشان‌دهنده عملکرد طبیعی هیپوفیز است، یا در صورت سطح بالای گنادوتروپین که نشانه نارسایی اولیه بیضه‌ها است و همچنین در اختلالات ناباروری به غیر از هیپوگنادیسم به همراه هیپوگنادوتروپین منع مصرف دارد.

  منوتروپین را برای بیمارانی که به آن حساسیت دارند، در زمان شیردهی و برای کودکان نباید تجویز کرد. در حدود 20 درصد بیماران، بزرگ شدن خفیف تا متوسط تخمدان‌ها ممکن است وجود داشته باشد که با درد یا اتساع شکمی در ارتباط است. اگر در روز آخر مصرف منوتروپین، تخمدان‌ها به شدت بزرگ شده باشند، برای جلوگیری از سندرم تحریک بیش از حد تخمدانی، hCG تجویز نخواهد شد.

  مسمومیت با منوتروپین و روش درمان آن

  تظاهرات بالینی: سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (بستگی به مقدار مصرف دارد).

  درمان: باید مصرف دارو قطع شود. توجه به مراقبت‌های علامتی و حمایتی، از جمله استراحت، جایگزینی مایعات و الکترولیت‌ها و استفاده از داروهای ضد درد الزامی است.

  توجهات پزشکی و پرستاری حین مصرف منوتروپین

  • به دارو 1 تا 2 میلی لیتر محلول نرمال سالین اضافه کنید و بلافاصله تزریق کنید و قسمت باقی‌مانده را دور بریزید.
  • درمان در مردان حداقل 4 تا 6 ماه زمان نیاز دارد تا سطح تستوسترون به حالت طبیعی باز گردد.
  • بهترین راه برای پی بردن به بلوغ فولیکولی، اندازه‌گیری ترشح استروژن در ادرار است.
  • سندرم تحریک بیش از حد تخمدان معمولاً دو هفته پس از شروع درمان بروز می‌کند و به سرعت در عرض 3 تا 4 روز پیشرفت می‌کند. در صورت وقوع این سندرم، مصرف دارو باید متوقف شده و بیمار در بیمارستان بستری شود.

  توجهات بیمار و خانواده برای مصرف منوتروپین

  1. درمان ناباروری با این دارو احتمال چندقلوزایی را افزایش می‌دهد.
  2. توصیه می‌شود که درجه حرارت پایه بدن را قبل و حین درمان به‌طور مرتب کنترل و ثبت کنید. افزایش دما ممکن است نشانه‌ای از مشکلات باشد.

  “““html
  بدن یکی از نشانه‌های تخمک‌گذاری است.

• به نکات مطرح شده توسط پزشک در مورد زمان و تعداد ارتباط جنسی توجه کنید.
• برای درمان ناباروری، پیشنهاد می‌شود از روز قبل از تزریق هورمون اچ سی جی تا زمان تخمک‌گذاری هر روز نزدیکی داشته باشید.
• اگر علائم احتباس مایعات مانند ورم قوزک و ساق پا، افزایش وزن، درد، ورم یا حساسیت در اندام‌ها، سردرد، درد قفسه سینه و تاری دید را مشاهده کردید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
• در مردان ممکن است پس از مصرف دارو ژنیکوماستی یا بزرگ شدن سینه ایجاد شود که در صورت بروز این مشکل باید به پزشک گزارش داده شود.

شرایط نگهداری منوتروپین

دارو را در دمای بین 2 تا 30 درجه سانتیگراد و دور از نور نگهداری کنید. به محض مخلوط کردن دارو با آب مقطر، باید استفاده شود و باقی‌مانده دارو را دور بیندازید.

بیشتر بخوانید: