کدام بهتر است درمان ریشه یا کشیدن دندان ؟ (2 نکته مهم)
“`html
درمان ریشه یا کشیدن دندان؟
بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که عوارض درمان ریشه دندان بیشتر از مزایای آن است و به همین دلیل از انجام درمان خودداری می‌کنند. برخی نگران تغییر رنگ دندان بعد از درمان ریشه هستند، در حالی که امروزه می‌توان دندان ترمیم‌شده را با مواد مخصوص به رنگ دندان‌های دیگر درآورد. همچنین، ترس از درد شدید حین درمان ریشه نیز باعث می‌شود افراد به دندانپزشک مراجعه نکنند. اما باید گفت که داروهای بی‌حسی به کاهش درد کمک می‌کنند و اگر پس از درمان احساس درد خفیف دارید، پزشک امکان تجویز مسکن را دارد. به غیر از این تصورات، بعضی‌ها فکر می‌کنند کشیدن دندان بهتر از درمان ریشه است. اما باید توجه داشت که هیچ چیزی نمی‌تواند جای دندان طبیعی را بگیرد و کشیدن دندان و استفاده از ایمپلنت زمان و هزینه بیشتری نسبت به درمان ریشه دارد.
پلاک میکروبی چیست؟
پلاک میکروبی یک لایه بیرنگ و چسبنده است که می‌تواند روی سطح دندان‌ها، نقاط تماس دندان‌ها و ناحیه‌ای که دندان‌ها به لثه‌ها می‌رسند، تشکیل شود. چون این پلاک‌ها بیرنگ و چسبناک هستند، به راحتی نمی‌توان آنها را برداشت، اما اگر به طور منظم و درست مسواک زده شود، این پلاک‌ها جابه‌جا شده و از تشکیل آنها جلوگیری می‌شود.
اگر این پلاک‌ها به هر دلیلی روی دندان‌ها باقی بمانند و با مواد غذایی تماس پیدا کنند، شروع به تولید اسید می‌کنند. این اسید می‌تواند مینای دندان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث پوسیدگی دندان شود. به مرور زمان، این پوسیدگی عمیق‌تر شده و دندان را بیشتر تهدید می‌کند. اگر به موقع به دندانپزشک مراجعه کنید، می‌توان برای اصلاح پوسیدگی‌ها اقدامات لازم را انجام داده و از پیشرفت آنها جلوگیری کرد.
مینای دندان در برابر این اسیدها مقاومت دارد، اما وقتی که آسیب به بافت زیرین دندان (عاج) برسد، پوسیدگی سریع‌تر گسترش پیدا می‌کند. با توجه به این که مواد معدنی این ناحیه کم است و به دلیل وجود مجاری ریز، میکروب‌ها به راحتی می‌توانند به بخش مرکزی دندان برسند. اگر به موقع اقدام کنید، می‌توان از پیشرفت مشکل جلوگیری کرد.
درمان ریشه دندان (RCT)
بخشی از دندان که در استخوان فک قرار دارد و پوشیده شده به ریشه معروف است. ریشه شامل سه قسمت است که از خارج به داخل به ترتیب شامل:
- 1- سمان (ساروج)
- 2- عاج
- 3- پالپ
دندان‌های انسانی معمولاً از دندان نیش یک طرف تا طرف دیگر تک ریشه‌ای هستند. هر چه به سمت دندان‌های عقبی برویم، تعداد ریشه‌ها بیشتر می‌شود و ممکن است بعضی دندان‌ها حتی چهار یا پنج ریشه داشته باشند. گاهی در یک ریشه دو کانال وجود دارد.
دلایل نیاز به درمان عصب‌کشی
- پوسیدگی شدید دندان
- نیاز به کار مجدد روی دندان
- پر کردن یا حجم زیاد دندان
- ترک خوردن دندان
- شکستگی دندان
- ضربه به صورت و دندان
- تماس‌های اضافه بین دندان‌ها
- دندان قروچه هنگام خواب یا در اثر استرس
- تولید سنگ در اتاقک پالپ یا دردهای مزمن
- متوقف کردن پیشرفت آسیب به دندان
- ساختن روکش دندان که به عصب نزدیک است
- تحلیل لثه و لخت شدن ریشه دندان که حساسیت ایجاد کند
- خارج کردن عصب
“““html
- از قوس فکی قرار گرفتن دندان (بیمار هزینه یا وقت ارتودونسی را ندارد)
اگر دندانی عصبش درگیر شده باشد، بهتر است درمان عصب‌کشی انجام شود تا از کشیدن آن جلوگیری کنیم. کشیدن دندان مشکلاتی به وجود می‌آورد که شامل:
- هزینه زیاد برای جایگزینی دندان از دست رفته
- تحلیل استخوان و لثه در ناحیه دندان کشیده شده
- کج شدن دندان‌های اطراف و ضعیف شدن عملکرد آنها
- رشد بیش از حد دندان‌های مقابل و حساس شدن آنها به دلیل تحلیل لثه
نشانه‌هایی که نشان می‌دهد دندان نیاز به درمان ریشه دارد:
- درد شدید دندان هنگام غذا خوردن
- درد شدید دندان در زمان فشار آوردن
- درد طولانی‌مدت در تماس با مواد سرد و گرم
- تغییر رنگ دندان
- تورم و حساسیت در لثه کنار دندان
- وجود جوش یا کورک دائمی یا عودکننده روی لثه
- درد دندان هنگام دراز کشیدن
- درد خود به خودی و طولانی
بعد از پر کردن ریشه، معمولاً دندان به دو دلیل پانسمان موقت می‌شود:
- اول این که مراحل درمان زمان بر است و بیمار ممکن است خسته شود.
- دوم اینکه این پروسه ممکن است درد و ناراحتی‌های بعد از عصب‌کشی را به همراه داشته باشد، بنابراین پر کردن کامل دندان به جلسه بعدی موکول می‌شود.
بی‌توجهی به درمان ریشه دندان
یکی از اشتباهاتی که در این زمینه رخ می‌دهد، غفلت از دندانی است که تحت درمان ریشه قرار گرفته. بعد از درمان ریشه به بیمار گفته می‌شود که بعد از چند روز تا یک هفته و حداکثر 20 روز باید برای ترمیم دندان به دندانپزشک مراجعه کند. این یعنی باید دندان پر شود و در بعضی موارد ممکن است نیاز به روکش هم باشد.
به بیماران توصیه می‌شود در دوران درمان ریشه و وجود پانسمان موقت روی دندان، دقت بیشتری داشته باشند و فشار زیاد به آن وارد نکنند.
اگر بیمار در زمان مشخص مراجعه نکند، ممکن است پانسمان به دلیل نداشتن قدرت کافی، خرد شود و سبب شکستگی دندان شود. این شکستگی معمولاً به صورت اریب است و به زیر لثه ختم می‌شود. به همین دلیل، برای ترمیم نیاز به درمان جراحی لثه خواهد بود.
درمان ریشه و تغییر رنگ دندان‌ها؟
برخی افراد فکر می‌کنند که درمان ریشه باعث می‌شود دندان‌هایشان رنگ بگیرد. این موضوع از گذشته رایج بوده، اما امروزه در زمان درمان ریشه، اگر دندان از قبل کمی تغییر رنگ داشته باشد، به کمک مواد خاص، دندان‌ها سفید می‌شوند تا با باقی دندان‌ها هماهنگ شوند.
به طور کلی می‌توان گفت امروزه بعد از درمان ریشه معمولاً تغییر رنگ خاصی ایجاد نمی‌شود. اما اگر دندانپزشک نتواند خوب این قسمت را پاکسازی کند، ممکن است بعد از مدتی تغییر رنگ ایجاد شود. این تغییر رنگ‌ها هم قابل اصلاح هستند.
درمان ریشه و درد دندان‌ها؟
بسیاری از افراد به خاطر ترس از درد به سراغ درمان ریشه نمی‌روند. اما امروزه با کمک داروهای بی‌حسی و تکنیک‌های جدید معمولاً در حین درمان درد زیادی وجود ندارد. اما بعد از درمان چه؟ آیا هنوز هم درد وجود دارد؟
اغلب بعد از درمان ریشه درد شدیدی وجود ندارد، اما برخی افراد ممکن است درد خفیفی را تجربه کنند که قابل تحمل است و دیگران نیاز به مسکن دارند. بنابراین بعد از درمان توصیه می‌شود بیماران براساس نظر پزشک، به ویژه در ساعات اولیه، مسکن مصرف کنند.
بسیاری از افراد به دلایل مختلف در مورد کشیدن دندان فکر می‌کنند…
“`
دندان‌ها بهتر از درمان ریشه هستند. هیچ چیزی نمی‌تواند جای دندان‌های طبیعی را بگیرد.
علاوه بر این، هزینه کشیدن دندان و استفاده از پروتز یا ایمپلنت خیلی بیشتر از درمان ریشه است و زمان این کارها هم بیشتر طول می‌کشد.
چگونگی درمان ریشه
اگر بیمار علائمی مثل درد دندان داشته باشد، یک عکس رادیوگرافی از دندان او گرفته می‌شود تا مشکل و اندازه ریشه مشخص شود. سپس دندانپزشک با استفاده از ماده بی‌حس کننده، ناحیه اطراف دندان را بی‌حس می‌کند. بعد با دریل مخصوص دندانپزشکی یک سوراخ در دندان ایجاد می‌کند. از این سوراخ عصب و رگ‌های خونی و باکتری‌ها خارج می‌شوند. در مرحله بعد، داخل مجرا با سوهان‌های مخصوص تمیز می‌شود. سپس کانال با سرم فیزیولوژی یا هیپوکلریت سدیم شستشو داده می‌شود.
بعد از خشک شدن کانال ریشه، آن را با مواد مخصوص پر می‌کنند و محل آن مسدود می‌شود. اگر عفونت دندان زیاد باشد، ممکن است داخل کانال دارویی گذاشته شود تا عفونت از بین برود و بعد از چند روز پاکسازی ادامه یابد. پس از پر کردن کامل ریشه، تاج دندان با مواد پرکننده تعمیر می‌شود. معمولاً دندانی که عصب‌کشی شده، پوسیدگی زیادی دارد و نیاز به مواد پر کننده زیادی دارد. بنابراین این دندان‌ها ضعیف می‌شوند و لازم است که روکش شوند. یکی دیگر از دلایل خوب بودن روکش، شکننده بودن دندان‌های عصب‌کشی شده است که بهتر است با روکش محافظت شوند. موفقیت درمان ریشه حدود 90% است. اما مانند همه کارهای دنیا، درصد کمی از دندان‌های عصب‌کشی شده نیاز به درمان دوباره دارند. متأسفانه، برخی دندان‌های درمان شده ممکن است مشکل داشته باشند که به نام دندان‌های دال شناخته می‌شوند و باید کشیده شوند.
مراحل عصب‌کشی دندان
1. ورود میکروب به پالپ دندان باعث التهاب و افزایش حجم پالپ می‌شود. از آنجا که پالپ دندان یک محفظه بسته است، این افزایش فشار باعث فشار آمدن به پایانه‌های عصب دندان می‌شود و درد آغاز می‌شود.
2. پس از تراش دندان و رسیدن به حفره، پوسیدگی برداشته می‌شود و به کانال‌های ریشه دندان می‌رسیم که این کانال‌ها از هر نوع بافت نرم و میکروب پاکسازی می‌شوند و فرم دهی کانال با فایل‌ها انجام می‌شود.
3. کانال‌های ریشه با موادی به نام بوتا پرکا پر می‌شوند که برای رادیوگرافی نیز قابل مشاهده هستند و با بافت‌های انسانی سازگاری دارند.
4. تا این مرحله می‌توانیم با رادیوگرافی طول کامل ریشه دندان را اندازه‌گیری کنیم و از پر شدن کامل آن مطمئن شویم. پر کردن کامل دندان اهمیت زیادی دارد زیرا اگر ریشه به‌طور کامل مهر و موم نشود، درمان ریشه شکست خواهد خورد.
تهیه شده از مجله اینترنتی رضیم
مرضیه ملایری
