گلوبوس هیستریکوس : درمان احساس توده در گلو (دیسفاژی) (2 نکته مهم)
“`html
گلوبوس هیستریکوس چیست؟
گلبوس به معنای احساس وجود یک گره یا فشار در گلو است که با بلع آب دهان از بین نمی‌رود و همچنان ادامه دارد. افراد دارای این مشکل، مشکل خاصی در بلع غذا ندارند و معمولاً این احساس در هنگام غذا خوردن یا در میز غذا ایجاد نمی‌شود.
احساس گلوبوس بیشتر در افرادی که تحت فشار روحی قرار دارند اتفاق می‌افتد و دلیل آن افزایش انقباض (تونوسیته) اسفنگتر فوقانی مری است. این احساس نباید با بلع دردناک (دیسفاژی) اشتباه گرفته شود. در دیسفاژی، فرد در هنگام بلع مایعات یا غذای جامد با مشکل مواجه است و ممکن است نیاز داشته باشد لقمه را با آب قورت بدهد.
دیسفاژی علت‌های متنوعی دارد، برخی از آنها مثل سرطان مری خطرناک هستند، در حالی که گلبوس یک علامت خطرناک نیست. همچنین، برخی از افرادی که دچار بیماری بازگشت محتویات معده به مری هستند، ممکن است احساس گلبوس کنند. پزشک قبل از تشخیص گلبوس باید یک بررسی کامل از مری و گلو انجام دهد تا از وجود بیماری‌های دیگر مطمئن شود. اگر بیماری خاصی پیدا نشود، پزشک به گلبوس اشاره می‌کند.
احساس گلوبوس معمولاً نیازی به درمان خاصی ندارد و کمک به بیمار و کاهش استرس‌های روحی می‌تواند موثر باشد. گاهی پزشکان داروهای ضد افسردگی نیز تجویز می‌کنند. آزمایش خاصی برای تشخیص گلبوس وجود ندارد و عکس (رادیوگرافی) گردن یا مری نرمال گزارش می‌شود.
علل دیسفاژی (مشکل بلع)
دیسفاژی به دو نوع مربوط به حلق و دهان و مربوط به مری تقسیم می‌شود. دیسفاژی حلقی (oropharyngeal dysphagia) مربوط به نواحی دهان، حلق و اسفنگتر بالایی مری است و دیسفاژی مروی (esophageal dysphagia) شامل بخش پایینی مری تا معده می‌شود.
انواع دیسفاژی
دیسفاژی حلقی (oropharyngeal dysphagia)
در دیسفاژی حلقی، علت‌های عضلانی-عصبی بیشتر از علت‌های ساختاری شایع هستند. عصبی که عضلات دهان، انتهای گلو و حلق و همچنین اسفنگتر بخش بالای مری را کنترل می‌کند، مستقیماً به مغز مرتبط است. بنابراین، بیماری‌هایی که بر مغز یا اعصاب تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باعث آسیب به عصب حلق شده و به صورت اختلال عضلانی-عصبی بروز پیدا کنند.
علت‌های ساختاری در دیسفاژی حلقی نادرتر از علت‌های عضلانی-عصبی هستند و ممکن است شامل تنگی در ناحیه انتهای گلو و در موارد نادر، رشد تومور باشد.
دیسفاژی مروی (esophageal dysphagia) در این نوع، علت‌های ساختاری بیشتر از اختلالات عصب یا عضله شناخته می‌شوند.
تنگی مری می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد: زخم‌های ناشی از بازگشت اسید معده، التهاب در مخاط مری (که غالباً به دلیل بیماری ریفلاکس است) و در موارد نادر رشد تومور، یا فشار به مری ناشی از توده‌هایی در قفسه سینه و حتی بزرگ‌شدگی قلب.
“““html
مری، می‌تواند منجر به اختلال بلع به نام “دیسفاژی” به نوعی ساختاری شود. همچنین، یک نوع خاص از التهاب به نام “ازوفاژیت ائوزینوفیلی” که ناشی از فعالیت سلول‌های خونی به نام ائوزینوفیل‌ها است، وجود دارد که می‌تواند باعث دیسفاژی شود.
در دیسفاژی مروی، مشکلات مربوط به عضلات یا اعصاب مری، نادرتر هستند. عضله مری ممکن است ضعیف شود و در برخی موارد، در هنگام انقباض نتواند فشار کافی تولید کند.
علائم دیسفاژی
دیسفاژی می‌تواند به صورت موقتی بروز کند و سپس ناپدید شود، همچنین می‌تواند خفیف یا شدید باشد یا به تدریج بدتر شود. بیمارانی که دچار دیسفاژی هستند، ممکن است این نشانه‌ها را تجربه کنند:
- بلعیدن غذا یا مایعات برای بار اول دشوار است و ممکن است با مشکل مواجه شوند.
- در حین بلع، ممکن است حس تهوع، گلو درد یا سرفه به وجود بیاید.
- پس از بلعیدن، غذا یا مایعات ممکن است دوباره به گلو یا دهان برگردند یا حتی به داخل بینی بروند.
- احساس می‌شود که غذا یا مایعات در گلو یا سینه گیر کرده‌اند.
- عمل بلع با درد همراه است.
- فرد احساس فشار یا درد در سینه دارد و ممکن است سوزش سر دل نیز تجربه شود.
- بیمار ممکن است به دلیل عدم توانایی در مصرف کافی غذا یا مایعات دچار کاهش وزن شود.
تشخیص دیسفاژی
اولین گام در تشخیص، مشخص کردن نوع دیسفاژی است: آیا نشانه‌ها به دیسفاژی حلقی مربوط می‌شوند یا به دیسفاژی مروی؟
ابتدا پزشک از بیمار شرح حال می‌شنود. اگر این گزارش با دقت انجام شود، ممکن است نکاتی به دست آید که پزشک را در شناسایی علت دیسفاژی راهنمایی کند.
آزمایشاتی که بر روی بیمار انجام می‌شود، بستگی به نوع دیسفاژی دارد که پزشک ابتدا تشخیص می‌دهد: حلقی یا مروی.
تشخیص دیسفاژی حلقی
در بررسی دیسفاژی حلقی، ابتدا معاینات دقیق عصبی انجام می‌شود تا مشخص شود کدام عضلات و اعصاب غیر طبیعی هستند.
آزمایش عملکرد بلع در ناحیه دهان و گلو می‌تواند با استفاده از روش ویدئوفلوروسکوپی (که به نام بلع باریوم اصلاح شده نیز معروف است) انجام شود. در این آزمایش، مواد غذایی حاوی باریوم به بیمار داده می‌شود و عمل بلعیدن هم‌زمان بر روی صفحه نمایش اشعه ایکس دیده می‌شود.
آزمایش آندوسکوپی بینی نیز ممکن است انجام شود، که در آن یک لوله نازک با دوربین از طریق بینی به سمت گلو عبور داده می‌شود. در اینجا عمل بلعیدن قابل مشاهده است و پزشک می‌تواند بررسی کند که آیا عضله به تحریک پاسخ می‌دهد یا خیر.
اگر پزشک مشکوک به وجود تومور در نواحی پشت مغز یا انتهای گلو باشد، ممکن است سی تی اسکن یا ام آر آی انجام دهد که به تشخیص کمک می‌کند.
در آزمایش مانومتری، فشار در انتهای گلو هنگام بلعیدن اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش ممکن است خیلی مفید نباشد، اما در صورتی که دیگر آزمایش‌ها نتوانسته باشند به تشخیص دقیق برسند، می‌توان از روش‌های جدیدتر مانومتری استفاده کرد.
در پایان، آزمایش خون می‌تواند در شناسایی بیماری‌های خاص مثل میاستنی گراویس و پولی‌میوزیت و سایر اختلالات عضلانی مفید باشد.
تشخیص دیسفاژی مروی
در بررسی‌های دیسفاژی مروی، این آزمایشات مطرح‌اند:
آندوسکوپی (به کارگیری لوله‌ای نازک با نور و دوربین برای مشاهده مری، یکی از آزمایشات اصلی است که در…
“““html
برای ارزیابی دیسفاژی (مشکل در بلع)، روش‌های مختلفی به کار می‌روند.
یکی از این روش‌ها، آزمایش تصویربرداری با اشعه ایکس است که در حین بلعیدن باریوم توسط بیمار انجام می‌شود. این آزمایش به نام بلعیدن باریوم یا ازافاگرام نیز شناخته می‌شود. نتیجه این آزمایش، سری عکس‌های اشعه ایکس مری است.
اگر در آزمایشات آندوسکوپی یا بلعیدن باریوم، هیچ تنگی در مری مشاهده نشود، باید با آزمایش‌های دیگری به بررسی علل دیگر پرداخت. در آزمایش مانومتری، فشارهای داخلی مری هنگام بلعیدن جرعه‌های آب اندازه‌گیری می‌شود. این روش می‌تواند به شناسایی مشکلاتی مانند آشالازی (حالت اختلال در بلع) و اسپاسم مری کمک کند.
درمان دیسفاژی
روش درمان دیسفاژی به دلیل آن بستگی دارد. معمولاً تغییرات در نوع غذا و همچنین چگالی و سفتی آنها پیشنهاد می‌شود. آزمایش باریوم اصلاح شده، می‌تواند مشخصاتی مانند چگالی و سفتی غذاها را معرفی کند که بلعیدن آنها آسان‌تر است. همچنین، این آزمایش می‌تواند نحوه درست قرارگیری سر و گردن را شناسایی کند تا بلع راحت‌تر انجام شود.
دیلاتاسیون مری (کشیدگی مری) با روش‌های مختلفی می‌تواند باعث راحت‌تر شدن بلع در بیمارانی که دچار تنگی مری هستند، شود.
برای باز کردن تنگی مری می‌توان از بالون استفاده کرد. بالون ابتدا از طریق آندوسکوپ به منطقه تنگی مری می‌رسد و سپس با افزایش حجم آن، مجرای مری باز می‌شود. همچنین می‌توان از دیلاتور (ابزاری که از لاستیک یا پلاستیک ساخته شده و در اندازه‌های مختلف موجود است) استفاده کرد که گاهی با کمک یک سیم به داخل مری وارد می‌شود.
چون تنگی مری معمولاً با بیماری ریفلاکس معده (acid reflux) مرتبط است، معمولاً داروهای کاهنده اسید نیز تجویز می‌شوند. برای بیماران مبتلا به دیسفاژی، داروهای کاهنده اسید و یا داروهای استروئیدی که به ناحیه انتهایی گلو اسپری می‌شوند، می‌توانند به راحت‌تر بلعیدن کمک کنند.
انجام دیلاتاسیون موثر است اما باید با احتیاط انجام شود تا از پارگی مری جلوگیری کند. معمولاً زمانی این کار انجام می‌شود که استفاده از داروهای استروئیدی در بیماران مبتلا به ازوفاژیت ائوزینوفیلی، نتوانسته باشد کمک کند.
اگر تنگی مری به علت سرطان غیرقابل جراحی باشد، می‌توان از لوله‌های نازک و قابل باز شدن (معمولاً سیمی یا فلزی) که استنت نامیده می‌شوند، استفاده کرد. استنت‌ها در حین آندوسکوپی در مری قرار داده می‌شوند تا مجرای داخلی مری باز بماند و غذا و مایعات بتوانند به راحتی به معده منتقل شوند.
در بیماران مبتلا به آشالازی، عضله مری در ناحیه پایین دچار مشکل می‌شود. در روش دیلاتاسیون پنوماتیک (pneumatic dilation)، یک بالون بزرگ در عضله مری قرار داده می‌شود تا آن را باز کند. در میوتومی (myotomy)، با جراحی، اسفنگتر پایینی مری برداشته می‌شود تا غذا و مایعات به راحتی به معده وارد شوند.
گاهی سم بوتولینوم یا بوتاکس به عضله پایینی مری تزریق می‌شود تا عضله در وضعیت راحت و شل قرار بگیرد. با این حال، این درمان برای بیماران مبتلا به آشالازی تنها بهبودی کوتاه‌مدت دارد.
همچنین بخوانید:
سایت رضیم
“`
