گیاهان دارویی شادی آور و انرژی بخش در طب سنتی کدامند؟! (2 نکته مهم)

گیاهان مفید برای حفظ آرامش و احساس شادی در طب سنتی

امروزه افراد زیادی به افسردگی یا مشکلات روحی مشابه آن مبتلا هستند. برخی از این افراد به پزشکان مراجعه می‌کنند، اما تعداد دیگری ممکن است بیماری را رها کرده و سختی‌های زیادی را در زندگی تحمل کنند. بسیاری از پزشکان برای درمان افسردگی داروهایی تجویز می‌کنند که بیشتر برای بزرگسالان طراحی شده و می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند.

متخصصان طب طبیعی توصیه می‌کنند که به‌دلیل نبود تحقیقات جامع درباره برخی از داروهای ضدافسردگی برای نوجوانان و افراد سالمند و به علت عوارض جانبی این داروها، بهتر است از این داروها پرهیز کرده و به جای آن روش‌های درمانی در طب سنتی را امتحان کنیم. با رضیم همراه باشید تا با گیاهان دارویی آرامش بخش آشنا شوید.

برای رفع این حالت‌ها، روش‌های مختلفی وجود دارد. اما از دیدگاه طب ایرانی، می‌توان با استفاده از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های ساده، راه‌حل‌های موثر برای این مشکلات پیدا کرد. با شناخت مزاج و حالت‌های روانی خود می‌توانیم به بهبود و کنترل احساسات و حالات روحی‌مان کمک کنیم.

مثلاً اگر مزاج ما گرم و خشک است یا دچار سوء مزاج صفراوی هستیم، باید از شرایطی که باعث هیجان و خشم می‌شود، دوری کنیم. دکتر حسین رضایی‌زاده، متخصص طب سنتی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر ناصر رضایی‌پور، متخصص طب سنتی ایران، توضیحاتی درباره دیدگاه طب ایرانی و راه‌های رسیدن به آرامش بیشتر می‌دهند تا بدانید چگونه با کمک این توصیه‌ها می‌توانید زندگی آرام‌تری داشته باشید.

نکاتی برای سلامت قلب و مغز

کسی که به دنبال سلامتی است، باید از حالات روحی مضر مانند غم، خشم، خجالت و شادی زیاد پرهیز کند. لازم است افراد دائم خود را با شادی مشغول کنند و به حوادث ناخوشایند کوچک توجه نکنند. وقتی که احساس اندوه به سراغتان می‌آید، می‌توانید از داروهای ساده شادی‌بخش استفاده کنید یا با شنیدن داستان‌های شاد و خوشحال‌کننده، خود را خوشحال کنید، به بازی بروید یا با عزیزان‌تان دیدار کنید.

در طب ایرانی، علاوه بر دستورهای عمومی برای سلامت جسم و روح، توجه ویژه‌ای به افزایش سلامت اعضای مهم بدن مانند مغز و قلب نیز شده است.

برای حفظ سلامت مغز این نکات را رعایت کنید:

• از خوردن زیاد غذاهای بخارزا (مانند سیر، پیاز خام، تره و شاهی) اجتناب کنید.
• در مواردی مانند فکر کردن زیاد درباره موارد حساس، بوییدن بوهای بد، زیاده‌روی در خواب، بیداری، نزدیکی جنسی، پرخوری یا مصرف چیزهای خیلی ترش زیاده‌روی نکنید.

برای حفظ سلامت قلب این نکات را فراموش نکنید:

• از اتفاقات ناخوشایند دوری کنید.
• از صحبت با افرادی که ناراحتی ایجاد می‌کنند، اجتناب کنید.
• از خوردن بیش از حد غذاهای سنگین مانند گوشت گاو و فست‌فودها بپرهیزید و بیشتر به مصرف غذاهای سبک مانند گوشت بره، مرغ و زرده تخم‌مرغ عسلی توجه کنید.
• به یاد داشته باشید که بوییدن عطرهای خوش‌بو، بسته به مزاج شخص، می‌تواند قلب را تقویت کند و موجب شادابی شود.

نگاهی به گیاهان دارویی نشاط‌آور و آرامش‌بخش

در مصرف گیاهان دارویی شادی‌بخش باید چند نکته را در نظر گرفت؛ اینکه گیاه بومی باشد، عوارض جانبی کمتری داشته باشد، برای مزاج بیشتر افراد مناسب باشد و هیچ مغایرتی با شرع مقدس نداشته باشد. به همین دلیل در ادامه چند گیاه ارزان و در دسترس را معرفی خواهیم کرد.

“““html

كه می‌توانید برای دور كردن اندوه و خستگی از جسم و جان خود از آنها كمك بگیرید.

• اترج یا بالنگ: (گرم و خشك)

پوست بالنگ برای قلب، مغز و معده مفید است و باعث نشاط و اشتها نیز می‌شود. در فرهنگ ایرانی، مربای خوشمزه‌ای از آن درست می‌شود که متأسفانه در سال‌های اخیر کمتر استفاده می‌شود. می‌توانید مربای بالنگ را برای صبحانه میل کنید و بوییدن آن نیز انرژی‌زا است.

• گلابی: (كمی گرم، و تر)

گلابی هم مانند سیب و به، روحیه را تقویت می‌کند و به سیستم گوارشی و قلب کمک می‌کند. شکوفه گلابی نیز برای تقویت قلب مفید است. این میوه در درمان فشار خون، مشکلات کلیوی و التهاب پروستات تاثیر دارد.

• بیدمشك: (سرد و تر)

بیدمشك آرام‌بخش و ضداضطراب است و برای کاهش تب، سردردهای گرم و رفع یبوست استفاده می‌شود. می‌توانید از عرق بیدمشك شربت درست کنید یا آن را به پالوده سیب اضافه کنید و از بوی خوش و خواص آن لذت ببرید.

• دارچین: (گرم و خشك)

دارچین ادویه‌ای خوشبو است که برای درمان نفخ، سینوزیت و مشکلات کبدی استفاده می‌کنند و در غذاهایی مانند شله‌زرد، هلیم و قیمه به کار می‌رود. این گیاه خواص ضدقارچی و آرام‌بخش هم دارد. می‌توانید دارچین را به صورت دمنوش یا همراه چای مصرف کنید. بهتر است چوب دارچین را بخرید و خودتان آن را پودر کنید.

• انگور: (گرم و تر)

در ایران حدود 600 نوع انگور وجود دارد که انگور یکی از معدود میوه‌هایی است که می‌توان به عنوان غذا از آن استفاده کرد. این میوه و فرآورده‌های آن مانند کشمش و شیره، باعث شادی و قوت بدن می‌شوند و به درمان بیماری‌های قلبی، سرطان، عفونت‌های ویروسی و تاخیر در آلزایمر کمک می‌کنند. انگور به شادابی پوست نیز کمک می‌کند.

خوردن انگور برای افرادی که از استرس و فشار روانی رنج می‌برند مفید است و از تجمع مواد مضر در بدن جلوگیری می‌کند. با این حال، افرادی که دچار ترشحات زیاد بینی یا مشکلات گوارشی هستند باید از آن دوری کنند. همچنین، خوب است به کودکان‌مان یاد دهیم که کشمش و مویز را با آجیل‌هایی مانند پسته و بادام به عنوان تنقلات روزانه استفاده کنند.

• اسطوخودوس: (گرم و خشك)

این گیاه برای تقویت مغز بسیار مفید است و به پاکسازی مغز از مواد زائد کمک می‌کند. می‌توانید دمنوش اسطوخودوس درست کنید و با کمی شکر میل کنید. فراموش نکنید که افرادی که مزاج گرم دارند باید در مصرف آن احتیاط کنند.

• ریحان: (گرم و خشك)

ریحان به هضم غذا کمک کرده و برای قلب و کبد مفید است. تخم شربتی که از ریحان به دست می‌آید نیز به عنوان شربتی مفرح استفاده می‌شود.

• بادرنجبویه: (گرم و خشك)

این گیاه به عنوان «مفرح‌القلب المحزون» شناخته می‌شود و برای تقویت قلب و حافظه مفید است. بوی آن همچون لیمو است. می‌توانید دمنوش آن را تهیه کنید و با کمی عسل میل کنید، اما مشتریان کم‌کاری تیروئید و باردار باید از آن استفاده نکنند.

• گشنیز: (سرد و خشك)

گشنیز یکی از سبزی‌های مهم سفره ایرانی است و طبع سردی دارد. این گیاه به ویژه تخم آن…

“`

گشنیز را خوش‌طعم و قوی‌کننده قلب می‌دانند و به کاهش سردرد، تهوع، سرگیجه پس از غذا و آبریزش بینی نیز کمک می‌کند. بهتر است در اوایل بارداری و برای افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، از گشنیز استفاده نشود.

• به: (معتدل مایل به گرم و تر)

به به عنوان تقویت‌کننده معده و ذهن، شاداب‌کننده و روحیه‌افزا شناخته می‌شود. حتی بوییدن «به» نیز خوشحالی‌آور و تقویت‌کننده است و خوردن آن برای کاهش اضطراب و کسالت مفید است. «به» را می‌توان به صورت میوه تازه، مربا، شربت، رب و دمنوش استفاده کرد، اما افرادی که دچار آسم و مشکلات تنفسی هستند باید احتیاط کنند چرا که «به» می‌تواند باعث تنگی نفس و سرفه شود.

• میوه:

نام شربت «به» از آب «به» و آب یا شیره انگور به دست می‌آید و اگر دوباره با شکر یا عسل جوشانده شود به عنوان «می‌پخته» شناخته می‌شود. این دو نوع در طب سنتی ایرانی به عنوان داروهای شادی‌آور مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برای تهیه دمنوش به، میوه‌های رسیده و شیرین «به» را بشویید و سپس رنده کنید. خلال‌ها را در سینی بچینید و روی حرارت ملایم بگذارید تا کمی خشک شوند، سپس خلال‌ها را در یک تابه داغ بریزید و به آرامی هم بزنید تا رنگ آنها به قهوه‌ای تیره برسد.

خلال‌های آماده را در ظرف شیشه‌ای تیره نگه‌داری کنید و برای تهیه دمنوش، یک قاشق غذاخوری از آنها را در یک قوری به همراه یک لیوان آب جوش به مدت 20 دقیقه دم کنید. در صورت تمایل می‌توانید با کمی نبات نوش جان کنید. اضافه کردن کمی زعفران خواص این دمنوش را بیشتر می‌کند.

• پرتقال و نارنگی: (سرد و تر)

این میوه‌های خوشمزه زمستانی قلب را شاداب کرده و حرارت خون و تشنگی را کاهش می‌دهند و به معتدل شدن حرارت معده و کبد کمک می‌کنند. بوییدن و خوردن نارنگی و پرتقال می‌تواند حرارت زیاد قلب را متعادل کند بنابراین این میوه‌ها برای افرادی که زود عصبانی می‌شوند یا احساسات خود را مخفی نگه می‌دارند مناسب هستند. البته پرتقال از نظر فواید بهتر از نارنگی است. مصرف پرتقال ترش برای زنان، کودکان، سالمندان و برای افرادی که دچار مشکلات تیروئید، کبد، معده و قلب هستند مضر است.

• نعناع: (گرم و خشک)

این گیاه به شدت در تقویت معده و گوارش موثر است. نعناع روحیه را بالا می‌برد و به رقیق کردن خون غلیظ کمک می‌کند همچنین نفخ و مواد مضر سرد را کاهش می‌دهد. در زمستان، یک قاشق غذاخوری برگ نعناع خشک را حدود 15 دقیقه در یک لیوان آب جوش دم کنید و سپس با کمی شکر، نبات یا عسل میل کنید. نیاز نیست این دمنوش را صاف کنید و می‌توانید برگ‌های نعناع را هم بخورید. اما توجه داشته باشید که استفاده زیاد از نعناع در افراد با معده ضعیف ممکن است باعث تشدید ریفلاکس شود.

• گل گاوزبان: (گرم و تر)

جوشانده گل گاوزبان برای تقویت قلب و سیستم عصبی مفید است و به پاکسازی بدن و قلب از مواد مضر کمک می‌کند. برای این کار، پنج گرم گل گاوزبان را با حدود 250 سی‌سی آب به آرامی بجوشانید تا به 150 سی‌سی برسد، سپس با کمی لیمو امانی یا آب‌لیمو تازه و مقدار کمی عسل یا نبات میل کنید. مصرف گل گاوزبان به تنهایی برای افرادی که فشار خون بالا دارند، خطرناک است. همچنین از عرق گل گاوزبان برای بیماری‌های روحی مانند اضطراب استفاده می‌شود.

• سیب: (شیرین و رسیده، گرم و تر)

این میوه، قلب، مغز و کبد را تقویت می‌کند. سیب شیرین نشاط‌آور است و از آب آن در نوشیدنی‌های مفرح استفاده می‌شود. اما مصرف زیاد سیب ممکن است باعث نفخ و سنگینی معده و حتی کاهش حافظه شود. از شکوفه سیب هم به عنوان شادی‌آور استفاده می‌شود. یک پیشنهاد ساده برای افراد مضطرب، پالوده سیب است که می‌توانید با رنده کردن یک یا دو سیب رسیده شیرین (ترجیحا سیب گلاب یا سیب سرخ) و اضافه کردن یک قاشق غذاخوری گلاب یا عرق بهارنارنج و یک مقدار کم زعفران میل کنید. بهتر است این را حدود دو ساعت بعد از ناهار یا شام زمانی که احساس خستگی و بی‌حوصلگی دارید بخورید.

• زعفران: (گرم و خشک)

زعفران، گیاه محبوب و ارزشمند ایران است که شادی‌آور، تقویت‌کننده احساسات و کاهش دهنده عفونت‌ها است. این گیاه به تقویت قلب، کبد و ریه‌ها کمک می‌کند و سموم بدن را پاکسازی می‌کند. در طب سنتی ایرانی هر موقع که به دارویی نیاز بود تا بر قلب تاثیر خوبی داشته باشد، زعفران به آن اضافه می‌شد. زعفران می‌تواند به تنهایی…

“`html

زعفران را می‌توانید به‌صورت شربت (برای مثال با گلاب) یا در دمنوش‌های مختلفی مانند چای، چای سبز و غیره مصرف کنید. فقط به خاطر داشته باشید که زعفران خاصیت گرمی دارد و اگر به مقدار زیاد یا به‌مدت طولانی مصرف شود، به‌ویژه برای افرادی که طبع گرم دارند، عوارضی ممکن است ایجاد کند که گاهی شدید است.

• گل سرخ: (سرد و خشک)

این گیاه انرژی‌بخش و تقویت‌کننده قلب است و برای بهبود عملکرد معده و کبد، کلیه‌ها، ریه، رحم و مقعد مفید به‌حساب می‌آید. ایرانی‌ها معمولاً گل سرخ را دم کرده یا به ماست و دوغ اضافه می‌کنند. گلاب هم موجب تقویت مغز و بهبود عملکرد معده است و انرژی بدن را افزایش می‌دهد. در مناسبت‌های سوگواری، گلاب برای کاهش غم و اندوه استفاده می‌شود و در برخی از دسرهای اصیل ایرانی مانند شله‌زرد، شیربرنج و برخی شیرینی‌ها هم به کار می‌رود. از شربت گلاب و زعفران نیز برای کاهش احساس غم، افسردگی و اضطراب و برای افزایش انرژی فراموش نکنید استفاده کنید.

این روزها کمتر می‌خندید؟

• تا می‌توانید غذاهای دریایی بخورید.

به گفته متخصصان، کمبود اسید چرب امگا 3 در بدن می‌تواند عوارض مختلفی ایجاد کند که یکی از آن‌ها احساس غم و افسردگی است. بنابراین، اگر می‌خواهید روز و شبی شاد داشته باشید، بهتر است غذاهای دریایی را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. اسید چرب امگا 3 نقش بسیار مهمی در سلول‌های عصبی بدن دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که در افسردگی‌هایی که به دلیل کمبود این ماده مغذی به‌وجود آمده، با جبران آن، می‌توان به بهبودی کمک کرد.

متخصصان به افراد توصیه می‌کنند که از مواد غذایی حاوی این اسید چرب، مانند انواع ماهی‌ها که سرشار از چربی‌های غیراشباع هستند، استفاده کنند تا از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند. در تحقیقاتی که بر روی گروهی از کودکان افسرده انجام شده، نشان داده شده که مصرف روزانه هزار میلی‌گرم از اسید چرب امگا 3 به کاهش علائم افسردگی کمک کرده و بعد از مدتی بهبود در این کودکان دیده شده است.

• بی‌حوصلگی دارید؟

از تاثیر رنگ‌درمانی غافل نشوید!

یکی از دلایل شایع کاهش نشاط و سلامت افراد، عدم دریافت نور کافی از خورشید است. این مشکل یکی از علل بی‌حوصلگی، بی‌نشاطی و حتی افسردگی در افرادی که مدت زیادی در خانه می‌مانند، محسوب می‌شود. برای جلوگیری از این وضعیت، متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند که افراد به‌طور روزانه در معرض نور خورشید قرار بگیرند. به طور خاص، قرار گرفتن در معرض نور خورشید در ساعات اولیه روز بسیار موثر است. کارشناسان طب مکمل بر این باورند که نور خورشید می‌تواند در درمان این نوع افسردگی، که به افسردگی فصلی معروف است، مفید باشد.

• هر روز نیم ساعت مدیتیشن کنید.

تکنیک‌های آرامش‌دهنده یکی از روش‌های موثر در درمان افسردگی و اضطراب هستند. این روش‌ها به عنوان یکی از ساده‌ترین روش‌های درمانی در طب درمانی جایگزین معرفی می‌شوند و به بیماران آموزش داده می‌شوند. به کمک این تکنیک‌ها، بیماران می‌توانند با ریلکس کردن عضلات خود از میزان استرس و اضطراب در بدن خود بکاهند.

تحقیقات نشان داده که استفاده از این روش به همراه دیگر شیوه‌های درمانی می‌تواند روند بهبود را بسیار سریع‌تر کند. اگرچه ممکن است این تکنیک‌ها بلافاصله اثرات مثبتی در درمان افسردگی نداشته باشند، اما…

“`

با گذشت زمان، استفاده از این گیاه به درمان و شتاب بخشیدن به روند بهبودی افسردگی، به ویژه در کودکان و سالمندان، کمک می‌کند.

• می‌خواهید بدنی شاداب داشته باشید؟

گیاه جنسینگ یکی از معروف‌ترین گیاهان دارویی در دنیا است که به خاطر خواص فوق‌العاده‌اش به “اکسیر جوانی” معروف شده است. پزشکان طب سنتی چین این گیاه را به خاطر ایجاد شادابی و افزایش انرژی ذهنی و بهبود حافظه، به بیماران خود تجویز می‌کنند. این گیاه می‌تواند اختلالات ناشی از پیری را کاهش دهد و قدرت جسمی افراد را به طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش دهد.

بسیاری از متخصصان بر این باورند که گیاه جنسینگ به دلیل تأثیرش بر ترشحات مغزی مانند سروتونین و هیستامین می‌تواند به کنترل و درمان افسردگی کمک کند. همچنین، این گیاه برای تقویت سیستم ایمنی بدن نیز بسیار توصیه می‌شود. استفاده از این گیاه در دوره‌ی بهبودی نیز کمک می‌کند تا بدن سریع‌تر به حالت عادی برگردد. به‌طور کلی، مصرف این گیاه که به عنوان اکسیر جوانی شناخته می‌شود، برای اکثر افراد به جز کسانی که فشار خون و دیابت دارند، مفید است.

دنبال یک روش گیاهی هستید؟

چای بهارنارنج بنوشید

چای بهارنارنج یکی از محبوب‌ترین دمنوش‌های گیاهی است که می‌تواند لحظات شاد و شادابی را برای شما ایجاد کند. بسیاری از حکما در طب سنتی این دمنوش را برای افزایش نشاط و شادابی توصیه می‌کنند و نوشیدن روزانه آن را به عنوان یکی از بهترین روش‌ها برای بهبود افسردگی می‌دانند.

این چای خوشبو و خوش‌طعم به سادگی تهیه می‌شود. برای تهیه آن کافی است یک قاشق غذاخوری گل بهارنارنج خشک شده را در یک لیوان آب جوش بریزید و سر لیوان را بپوشانید تا به مدت 10 دقیقه دم بکشد. این دمنوش گیاهی بهترین گزینه برای افزایش انرژی و نشاط درونی شماست.

• دنبال افزایش شادی هستید؟

این طلای خوراکی را از دست ندهید

بیشتر ما از زعفران به خاطر عطر و رنگ زیبا و قوی‌اش در تهیه و تزئین غذاها استفاده می‌کنیم، اما کمتر از خواص آرامش‌بخشی و نشاط‌آوری آن خبر داریم. درمانگران در سرتاسر جهان بر این باورند که زعفران با طعم و عطر خاصش، آرامش‌بخش بسیار خوبی برای تسکین اعصاب است. این گیاه همچنین می‌تواند شادابی و سرزندگی را افزایش دهد و به بیماران کمک کند تا خواب بهتری داشته باشند.

مهم است که زعفران را در ظروف بسته و دور از نور نگهداری کنید، زیرا نور و هوا می‌توانند خواص آن را کاهش دهند. خاصیت نشاط‌آوری زعفران موجب شده است که از آن به عنوان یک داروی مؤثر برای درمان افسردگی استفاده شود.

تهیه شده در مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی