گیاه منداب یا شابانک چیست و چه فوایدی دارد؟ (2 نکته مهم)

آشنایی با خواص منداب یا شابانک

استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها به اندازه تاریخ زندگی انسان قدیمی است. گیاه منداب یکی از این گیاهان است که از زمان‌های بسیار دور در بعضی از مناطق ایران کشت می‌شده و هم به عنوان خوراک دام و هم به خاطر خواص درمانی‌اش استفاده می‌شده است.

این گیاه بیشتر در بلوچستان و مناطق اطراف دریای خزر رشد می‌کند و همچنین در برخی مزارع کرمانشاه، آذربایجان، اهواز، بوشهر، تهران، یزد و جندق نیز دیده می‌شود. در فارسی قدیم به منداب، کک کوج، شابانک و جرجیر می‌گفتند.

منداب یک گیاه علفی و یک‌ساله است که به تیره شب‌بوها تعلق دارد. ظاهراً این گیاه شبیه به ترب و شلغم است، اما بر خلاف آنها، اگر برگی از آن را بین انگشتان فشار دهید، بوی نامطبوعی آزاد می‌کند و به همین دلیل به شلغم روغنی نیز شناخته می‌شود.

این گیاه سرشار از انواع ویتامین‌ها به ویژه ویتامین‌های A، C و K است و همچنین مقدار زیادی مواد معدنی مثل کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فسفر و دارای آنتی‌اکسیدان‌ها نیز می‌باشد.

گیاه منداب چه خاصیت درمانی دارد؟

ارزش غذایی منداب

• ۵ کالری
• کمتر از ۱ گرم پروتئین، قند، چربی یا کربوهیدرات
• ۱ گرم فیبر
• ۲۲ میلی‌گرم ویتامین K (حدود ۲۸ درصد از نیاز روزانه بدن)
• ۴۷۵ میلی‌گرم ویتامین A (حدود ۱۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
• ۱۹ میلی‌گرم فولات (حدود ۴ درصد از نیاز روزانه بدن)
• ۶ میلی‌گرم ویتامین C (حدود ۴ درصد از نیاز روزانه بدن)
• ۳۲ میلی‌گرم کلسیم (حدود ۴ درصد از نیاز روزانه بدن)
• ۰٫۰۶ میلی‌گرم منگنز (حدود ۴ درصد از نیاز روزانه بدن)

---

۱۰ فایده دارویی و درمانی گیاه شابانک برای بدن

۱. خواص منداب برای مبارزه با سرطان

منداب مانند بسیاری از سبزیجات دیگر که در خانواده کلم‌ها هستند، دارای ماده‌ای به نام گلوکوزینولات است که به نوعی مانند داروهای طبیعی برای سرطان عمل می‌کند. وقتی این گیاه را می‌خورید، این ماده با آنزیمی به نام میروسیناز در بدن ترکیب می‌شود و به مواد مغذی ضد سرطانی به نام ایزوتیوسیانات تبدیل می‌شود.

منداب همچنین مقدار زیادی گوگرد با ایزوتیوسیانات دارد، مانند سولفورفان و اریوسین. این ترکیبات مشابه برخی مواد موجود در کلم قمری و کلم چینی هستند و مسئول خواص ضد سرطانی این گیاه می‌باشند.

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زیاد سبزیجات خام حاوی این ترکیبات خاص، به کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است. ایزوتیوسیانات می‌تواند رادیکال‌های آزاد و مواد سرطان‌زا را خنثی کند که می‌توانند به DNA آسیب برسانند و باعث جهش سلولی شوند.

این ترکیبات همچنین مانع رشد سلولی و تکثیر تومورهای سرطانی می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که خواص منداب و سایر سبزیجات برگ سبز ممکن است به ویژه در جلوگیری از سرطان‌های مرتبط با دستگاه گوارش، مانند سرطان روده بزرگ و مثانه، به همراه سرطان‌های سینه، ریه، مری و پروستات موثر باشد.

فواید شگفت‌انگیز گیاه منداب برای سلامتی بدن

۲. خواص منداب برای محافظت از سلامت چشم

خواص منداب می‌تواند به حفظ سلامت چشم‌ها کمک کند و از مشکلات مربوط به سن جلوگیری کند. زیرا این گیاه منبع عالی از آنتی‌اکسیدان‌های کاروتنوئیدی است. این ترکیبات به ویژه برای جلوگیری از دژنراسیون ماکولا که یکی از دلایل اصلی نابینایی در افراد مسن است، موثر هستند.

منداب یک درمان طبیعی برای دژنراسیون ماکولا است؛ چرا که حاوی کاروتنوئیدهایی مانند بتا کاروتن، لوتین و زاکسنتین می‌باشد.

“`html

این ترکیبات برای محافظت از شبکیه، قرنیه و سایر قسمت های حساس چشم در برابر آسیب ناشی از اشعه UV بسیار مفید هستند. بر اساس تحقیقاتی که انجام شده، لوتئین و زاکسنتین می‌توانند نور خورشید را که به چشم می‌تابد، جذب کنند.

3. خواص منداب برای بهبود سلامت قلب

منداب می‌تواند به بهبود سلامت رگ‌های خونی کمک کند. این سبزی به عنوان یک غذای ضد التهاب عمل می‌کند و می‌تواند سطح کلسترول و هموسیستئین را کاهش دهد.

این یکی از دلایلی است که نشان می‌دهد مصرف سبزیجات از خانواده براسیکا می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و مرگ‌های زودرس را کاهش دهد. یک رژیم غذایی با کالری کم و مواد مغذی زیاد می‌تواند به بهبود فشار خون و گردش خون کمک کرده و خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش دهد.

سبزیجات نه تنها حاوی آنتی اکسیدان‌های کاهش‌دهنده التهاب هستند، بلکه مواد مغذی حیاتی مانند پتاسیم و منیزیم را نیز در خود دارند که به حفظ ریتم قلب و دفع کلسترول و سموم از بدن کمک می‌کنند.

4. خواص منداب برای تقویت استخوان‌ها

یک فنجان منداب تقریباً یک چهارم نیاز روزانه بدن به ویتامین K را فراهم می‌کند و منبع خوبی برای جلوگیری از کمبود این ویتامین است. ویتامین K برای سلامت استخوان‌ها بسیار کاربردی بوده و به تشکیل لخته خون کمک می‌کند. برخی از متخصصان بر این باورند که ویتامین K به اندازه‌ای که به استخوان‌ها کمک می‌کند، ممکن است از کلسیم بهتر عمل کند.

بنابراین تصور می‌شود که این ویتامین یک عنصر کلیدی در ایجاد یک سیستم اسکلتی قوی باشد. به همین دلیل مطالعات نشان می‌دهند که افرادی که ویتامین K بیشتری مصرف می‌کنند، کمتر دچار شکستگی‌های استخوانی و پوکی استخوان می‌شوند.

گیاه منداب چه فوایدی دارد؟

5. خواص منداب برای کاهش وزن

سالاد تهیه شده از منداب می‌تواند در کاهش وزن مفید باشد. منداب یک غذای بسیار مغذی است، اما هر فنجان آن تنها پنج کالری دارد و حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان است. بنابراین، این ماده غذایی عالی برای کاهش وزن و به دست آوردن بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

حتی با مصرف ۳ فنجان از آن، هنوز هم کالری کمی دریافت کرده‌اید. سبزیجات برگی مانند منداب مواد مغذی و فیبر را به بدن وارد کرده و از مصرف کالری بیش از حد جلوگیری می‌کند.

6. خواص منداب برای بهبود هضم

مانند دیگر سبزیجات برگی، منداب نیز به‌عنوان یک غذای قلیایی شناخته می‌شود و pH بدن را متعادل می‌کند. بهینه‌سازی pH نه تنها از سیستم ایمنی بدن حمایت می‌کند، بلکه برای سلامت دستگاه گوارش هم بسیار مهم است.

علاوه بر این، منداب یک غذای مرطوب کننده است که به دستگاه گوارش کمک می‌کند تا از سموم و ضایعات خلاص شود. مصرف منظم سبزیجات برگی مانند منداب یکی از بهترین راه‌های طبیعی برای جلوگیری از یبوست و بهبود سلامتی روده و معده است.

7. خواص منداب برای جلوگیری از دیابت

اگرچه بیشتر از برگ این گیاه استفاده می‌شود ولی تحقیقات نشان می‌دهند که عصاره‌های گیاهی گرفته شده از دانه‌های منداب می‌توانند به کاهش نوسانات قند خون کمک کنند. به نظر می‌رسد که رعایت یک رژیم غذایی شامل سبزیجات به‌عنوان نوعی درمان طبیعی برای دیابت عمل می‌کند، زیرا باعث بهبود واکنش انسولین می‌شود.

عصاره منداب یا روغن تهیه شده از دانه‌های Eruca sativa، یک روش موثر برای بهبود واکنش بدن به انسولین، کاهش هیپرگلیسمی و پایین آوردن سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید است.

حتی خوردن برگ‌های منداب به‌جای سایر غذاها می‌تواند به کاهش التهاب و سطح قند خون در بدن کمک کند؛ زیرا تقریباً فاقد قند و کربوهیدرات است.

8. خواص منداب برای کاهش التهاب و عفونت پوست

بر اساس یافته‌های طب سنتی در خاورمیانه، عصاره منداب در پیشگیری یا درمان مشکلات پوستی مفید است. با توجه به سنت‌های گذشته، روغن تهیه شده از این گیاه…

“`

گیاه منداب می‌تواند از بیماری‌های التهابی پوست جلوگیری کرده و به عنوان یک درمان طبیعی برای اگزما یا پسوریازیس عمل کند. خوردن برگ‌های خام این گیاه می‌تواند پوست را در برابر آسیب‌های پوستی و نشانه‌های پیری محافظت کند.

9. خواص منداب برای دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری

منداب شامل فولات است، که ویتامین B بسیار مهمی به شمار می‌رود و می‌تواند از ایجاد مشکلات در نوزادان جلوگیری کند. همچنین در کاهش میزان یک ماده شیمیایی ضرر کننده برای خون به نام هموسیستئین موثر است. مصرف این سبزی به جذب منگنز و پیشگیری از کمبود کلسیم کمک می‌کند.

در واقع، میزان کلسیم موجود در منداب مشابه اسفناج است، اما اگزالات کمتری دارد. این موضوع به این معناست که کلسیم در بدن بهتر جذب می‌شود و بدن شما می‌تواند بیشتر از آن بهره ببرد. علاوه بر این، منداب مقداری آهن، پتاسیم، روی، مس و منیزیم نیز دارد.

10. خواص منداب برای تقویت توانایی‌های جنسی

هرچند تحقیقات زیادی در این زمینه وجود ندارد اما مصرف منداب می‌تواند بر افزایش میل جنسی و باروری تاثیرگذار باشد. این خاصیت ممکن است به دلیل توانایی آن در کاهش التهاب و ارایه مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مفید باشد که کمک به بهبود گردش خون می‌کنند.

مانند سایر سبزیجات، عصاره گیاه منداب می‌تواند به سم‌زدایی از بدن و کاهش سمومی که میل جنسی را کاهش می‌دهند، کمک کند. بنابراین، مصرف منداب می‌تواند از افت سطح انرژی، تغییرات خلق و خو و مشکلات مربوط به سلامتی اندام‌های تولید مثل جلوگیری کند.

همچنین بخوانید: