۱۰ علت که باعث می شود مزه غذا را حس نکنیم ؟ (2 نکته مهم)
“`html
ساختار دستگاه چشایی چیست؟
زبان با هزاران برآمدگی کوچک، که برای چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، به نام پاپیلا پوشیده شده‌است. درون هر پاپیلا صدها جوانه طعم‌دار وجود دارد.
به جز پاپیلای کریستالی که جوانه‌های چشایی ندارد، بین 2000 تا 5000 جوانه طعم‌دار در زبان وجود دارد. برخی دیگر از این جوانه‌ها در سقف دهان، دو طرف و پشت دهان و همچنین در گلو قرار دارند. هر جوانه طعم شامل 50 تا 100 سلول گیرنده طعم است.
عملکرد حس چشایی چگونه است؟
به نظر می‌رسد که فقط دهان و زبان مسئول درک مزه غذا هستند، اما هنگام غذا خوردن، حواس دیگری مانند بینایی و بویایی هم به کمک می‌آیند. اگر یکی از این حواس به درستی کار نکند، ممکن است در درک مزه غذا مشکل ایجاد شود و این می‌تواند باعث نگرانی فرد شود.
دکتر آرش منصوریان، متخصص بیماری‌های دهان و لثه و عضو هیات علمی دانشکده دندان‌پزشکی تهران می‌گوید: «گرچه کاهش حس چشایی در بیشتر مواقع خطرناک نیست ولی علت آن حتما باید مشخص شود.»
حس چشایی ما چگونه عمل می‌کند؟
حس چشایی انسان به تنهایی عمل نمی‌کند و دیگر حواس مانند بویایی و بینایی هم در درک مزه‌ها نقش دارند. زبان عضو اصلی است که طعم را حس می‌کند.
به علاوه، گیرنده‌هایی در کناره‌های دهان یعنی کام و گلو وجود دارند که به شناسایی بهتر حس چشایی کمک می‌کنند. همچنین عامل مهم دیگری که باعث می‌شود مزه غذا را حس کنیم، ترشح بزاق در دهان است. بزاق غذا را حل می‌کند و قدرت تشخیص پرزها را افزایش می‌دهد.
حس بویایی یا بینایی چگونه به تشخیص طعم غذا کمک می‌کند؟
حس بویایی یکی دیگر از عوامل مهم است: همه ما وقتی سرما می‌خوریم، متوجه نمی‌شویم که چه مزه‌ای دارد. دلیل این موضوع کاهش حس بویایی است. عملکرد حس بویایی و چشایی با هم موجب درک بهتر مزه غذا می‌شود.
حس بینایی نیز تعیین‌کننده دیگری در درک مزه غذا است: وقتی بوی غذا به مشام می‌رسد یا به غذا نگاه می‌کنیم، ترشح بزاق بیشتر می‌شود. همانطور که گفته شد، بزاق نقش مهمی در درک مزه غذا دارد.
به همین دلیل، اختلال در عملکرد این دو حس (بینایی و بویایی) می‌تواند باعث کاهش حس چشایی شود
اگرچه این دو حس نقش مهمی در شناسایی طعم دارند، اما نقش بزاق نیز بسیار حائز اهمیت است. در افرادی که به دلیل بیماری، تولید بزاقشان کمتر می‌شود…
“`
هنگامی که فردی دچار خشکی دهان می‌شود، معمولاً حس چشایی او کاهش می‌یابد. عواملی مانند مصرف داروها، وجود زخم‌ها در دهان، استرس و اضطراب نیز می‌توانند سبب کاهش تولید بزاق و خشک شدن دهان شوند. همچنین، زخم‌های زبان، عفونت‌های قارچی در دهان، آفت و هر چیز دیگر که به بافت داخلی دهان آسیب بزند، می‌توانند حس چشایی را کاهش دهند.
علاوه بر این، شرایطی مانند کم‌خونی، دیابت، مصرف غذاهای خیلی گرم یا سرد و سوختگی‌های سطح زبان نیز می‌توانند باعث از بین رفتن پرزهای چشایی و کاهش حس چشایی گردند.
آیا کاهش حس چشایی نشان‌دهنده یک بیماری است؟ آیا همه افرادی که مزه غذا را نمی‌فهمند باید به پزشک مراجعه کنند؟
اگر شخصی متوجه شد که حس چشایی‌اش کاهش یافته و در بیان کلمات یا بینایی نیز مشکل دارد، بهتر است به دنبال دلیل آن باشد. کاهش حس چشایی همیشه نشان‌دهنده یک مشکل جدی نیست و نیاز به درمان خاصی ندارد، فقط باید دلیل ضعف حس چشایی مشخص شود.
دلایلی که باعث می‌شود مزه غذا را حس نکنیم
اگر ضعف حس چشایی به علت کاهش بزاق و خشکی دهان باشد، با درمان‌هایی که برای خشکی دهان طراحی شده، می‌توان این مشکل را برطرف کرد و حس چشایی را بازگرداند.
برای رفع خشکی دهان می‌توان آب نوشید، آدامس‌های بدون شکر جوید یا از بزاق مصنوعی استفاده کرد. همچنین ورزش نیز می‌تواند به افزایش حس چشایی کمک کند زیرا بعد از ورزش افراد معمولاً به غذا خوردن تمایل پیدا می‌کنند و این فکر می‌تواند حس چشایی را تحریک کند.
افرادی که به دیابت مبتلا هستند و به خاطر بیماری‌شان پرزهای زبانشان از بین رفته، باید سطح قند خون خود را کنترل کنند تا حس چشایی‌شان بهتر شود. مشکلات مادرزادی در غدد بزاقی نیز می‌توانند باعث کاهش حس چشایی شوند.
بیماری‌های مختلفی مانند تومورهای سرطانی، نشانگان شوگرن، لوپوس، آنفلوانزا، اوریون و… می‌توانند بر روی غدد بزاقی تأثیر بگذارند و حس چشایی را کاهش دهند.
بیماری‌های مربوط به غدد بزاقی ممکن است علائمی مانند ورم، احساس وجود توده در دهان یا زیر چانه و بناگوش، تب، ترشحات بدبو و بدطعم در دهان، مشکلات در غذا خوردن و بلع، سردرد و درد در عضلات فک و صورت، خشکی دهان، پوسیدگی دندان و… داشته باشند. تشخیص نوع بیماری معمولاً از طریق سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی انجام می‌شود.
درمان بستگی به نوع مشکل دارد. اگر توده‌ای در غدد بزاقی وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد تا آن توده خارج شود، و اگر عفونت باشد، پزشک می‌تواند با تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها آن را درمان کند.
بیشتر بخوانید:
