10 نوع سردرد: علل و چگونگی از بین بردن آنها (2 نکته مهم)
علت سر درد در ناحیه ی پیشانی چیست؟
سردرد به معنی دردی است که در سر یا گردن بالای بدن حس می‌شود.این درد از بافت‌ها و ساختارهایی نشات می‌گیرد که جمجمه یا مغز را احاطه کرده‌اند، زیرا مغز خود هیچ عصب خاصی برای ایجاد احساس درد (الیاف درد) ندارد.این لایه نازک بافتی (پروئیستوم) که استخوان‌ها را می‌پوشاند، عضلاتی که جمجمه، سینوس‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها را احاطه کرده‌اند، و نیز بافت‌های نازک که سطح مغز و نخاع (منینژ)، سرخرگ‌ها، رگ‌ها و اعصاب را پوشانده‌اند، همگی ممکن است ملتهب یا تحریک شوند و باعث سردرد گردند.درد ممکن است خفیف، تیز، کوبنده، ثابت، متناوب، یا شدید باشد. با ما همراه باشید تا با علت سردرد و درمان آن آشنا شوید.
سردردها چگونه طبقه‌بندی می‌شوند؟
در سال 2013، انجمن بین‌المللی سردرد آخرین سیستم طبقه‌بندی سردرد را منتشر کرد.از آنجایی که تعداد زیادی از افراد از سردرد رنج می‌برند و درمان آن sometimes دشوار است، امید می‌رفت که این طبقه‌بندی جدید به متخصصان بهداشتی کمک کند تا تشخیص دقیق‌تری از نوع سردرد بیمار داشته باشند و به آنها کمک کند تا بهتر و مؤثرتر درمان کنند.
سردردها بر اساس منبع درد به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند.
- سردرد اولیه
- سردرد ثانویه
- نورالژی‌های جمجمه، درد صورت و سایر سردردها
این دستورالعمل‌ها همچنین اشاره می‌کنند که بیمار ممکن است علائمی داشته باشد که با بیش از یک نوع سردرد سازگار است و ممکن است در یک زمان بیش از یک نوع سردرد وجود داشته باشد.
۱-درد در دو طرف سر :
* علائم: درد روزانه در دو طرف سر که فشار زیادی را بر روی سر ایجاد می‌کند.
* علت احتمالی: اگر مصرف مسکن‌ها متوقف شود، سردرد دوباره برمی‌گردد و علائم ناشی از ترک دارو به وجود می‌آید. مصرف “پاراسیتامول” و “آسپرین” بیش از ۲ بار در هفته یا داروی مخصوص میگرن به نام “تریپ تن” به مدت بیش از ۱۰ روز در ماه، خطر سردردهای شدید را افزایش می‌دهد.
درمان: اگر سردرد بسیار شدید است، پزشک داروی ضد افسردگی و ضد صرع تجویز می‌کند که تحمل درد را افزایش می‌دهد و می‌توان به مرور زمان مصرف آنها را کاهش داد.
۲ – درد همراه با احساس فشار در قسمت بالای جمجمه:
این نوع سردرد که احتمالا به استرس و اضطراب مربوط است، شایع بوده و ۵۰ تا ۷۰ درصد مردم هر ماه یک بار دچار این سردرد می‌شوند.
علائم: درد همراه با احساس فشار در قسمت بالایی یا کنار سر.
علت احتمالی: استرس و اضطراب. هرچند علت اصلی این نوع سردرد مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد دندان قروچه در شب که باعث سفتی عضلات فک می‌شود، در بروز این سردرد اثرگذار باشد. نشستن نامناسب هنگام تماشای تلویزیون که به عضلات گردن و شانه فشار می‌آورد، نیز ممکن است دلیل دیگری برای این سردرد باشد.
درمان: استفاده از محافظ دندان برای جلوگیری از دندان قروچه، قرار گرفتن در فضای باز و مصرف کوتاه‌مدت مسکن، انجام یوگا، ماساژ، و یک حمام گرم می‌تواند مفید باشد.
۳ – سردرد انفجاری:
علائم: احساس زق زق کردن و بی‌حالی در قسمت جلوی سر، حس فشار بر روی سر، آبریزش و قرمز شدن چشم‌ها و تب.
علت احتمالی: سینوزیت مسدود یا ملتهب شده پشت چشم، بینی و گونه‌ها. سینوس‌ها به علت عفونت باکتریایی یا ویروسی معمولاً در فصل سرما متورم می‌شوند. ورم مجرا مانع از تخلیه خلط می‌شود و در صورت عفونی شدن سینوس‌ها فرد در ناحیه سر و دندان‌های بالا درد حس می‌کند.
درمان: سردرد ناشی از سینوزیت طی چند روز برطرف می‌شود. داروهایی مانند ایبوپروفن یا پاراسیتامول در کاهش التهاب موثرند. اگر درد بیش از ۱۰ تا ۱۴ روز ادامه یابد، باید به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است برای درمان نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک باشد.
۴ – احساس سبکی در سر:
علائم: درد، احساس سبکی گاهی همراه با حالت تهوع و اضطراب. علت احتمالی: کاهش مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه یا نوشابه.
مصرف کافئین بر عملکرد پیام رسان‌های شیمیایی که رگ‌های خون را گشاد می‌کنند، تاثیر می‌گذارد. اگر میزان کافئین به طور ناگهانی کم شود، بدن نمی‌تواند به سرعت جبران کند.
درمان: سعی کنید بیش از ۳۰۰ میلی‌گرم (۳ فنجان قهوه) یا ۴ فنجان چای در روز مصرف نکنید. هر قوطي نوشابه حاوی حدود ۵۰ میلی‌گرم کافئین است.
۵ – سردردهای پشت چشم:
علائم: درد مداوم و مبهم در پشت حدقه چشم.
علت احتمالی: فشار وارد شده به چشم که سردرد ایجاد می‌کند. این نوع سردرد که علت آن ممکن است بیماری‌های جدی‌تری مانند سرطان یا گلوکوم باشد، باید هر چه زودتر تشخیص داده و درمان شود. یکی از دلایل اصلی این نوع سردرد، عدم استفاده از عینک است. در این نوع سردرد، فشار زیادی به عضله چشمی که وظیفه‌اش صاف کردن لنز و ایجاد دید دور واضح است، وارد می‌شود که این امر موجب سردرد مزمن می‌شود. تماشای طولانی مدت تلویزیون یا صفحه کامپیوتر حتی اگر به عینک نیاز نباشد، ممکن است به سردرد منجر شود.
درمان: هر ۲۰ دقیقه یک بار نگاه خود را از صفحه تلویزیون یا کامپیوتر بردارید تا عضله چشم استراحت کند.
۶ – سردرد فلج کننده:
اگر سردردهای میگرنی شما که هر هفته رخ می‌دهد با دارو رفع نشود، پزشک ممکن است دارویی به نام «آمی تریپتیلین» با دوز کم تجویز کند که یک نوع داروی ضد افسردگی است.
علايم: درد شدید و حساسیت به نور.
علت احتمالی: حدود ۱۵ درصد مردم به میگرن مبتلا هستند.
برخی افراد زمینه‌ی ابتلا به میگرن را دارند که با تغییرات در رژیم غذایی، آب و هوا و یا نور مصنوعی ظاهر می‌شود. این درد شدید معمولاً از عصب سه قلو، که عصب اصلی صورت است، شروع می‌شود و ممکن است ساعت‌ها ادامه یابد و اگر درمان نشود، چندین روز به طول می‌انجامد.
درمان: دراز کشیدن در اتاقی ساکت و تاریک مفید است تا سلول‌های عصبی آرام شوند. همچنین، ورزش کردن سه بار در هفته به مدت ۴۰ دقیقه می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
۷ – سردرد هنگام خم شدن:
علايم: سردردی که هنگام خم شدن یا حرکت سر از یک سمت به سمت دیگر شروع می‌شود.
علت احتمالی: عدم نوشیدن مایعات کافی که باعث کم آبی بدن می‌شود. کارشناسان بر این باورند که کم آبی باعث تنگ شدن عروق خونی می‌شود و در نتیجه، جریان خون و اکسیژن به مغز کاهش پیدا می‌کند. از آنجایی که مغز حس درد ندارد، گیرنده‌های درد در دیواره آن ایجاد درد می‌کنند.
درمان: روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید.
۸ – سردردهای ماهانه:
علايم: درد زُق زُق کننده که ماهی یک بار ایجاد می‌شود.
علت احتمالی: بیشتر اوقات زنان در زمان قاعدگی که سطح استروژن در بدن آنها پایین است دچار سردرد می‌شوند. این سردرد ممکن است با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه باشد. تحقیقات نشان داده است که تغییرات در سطح استروژن می‌تواند موجب حساس شدن عروق خونی در مغز شود و باعث اسپاسم آنها گردد. زنان یائسه نیز به دلیل کاهش استروژن ممکن است سردردهای بیشتری را تجربه کنند.
درمان: مصرف مسکن و داروهای گیاهی مانند بابونه مفید است.
۹ – سردرد ناشی از عطر و ادکلن
علايم: دردهای زُق زُق کننده که پس از استفاده از ادکلن یا اسپری‌های خوشبو ایجاد می‌شود.
علت احتمالی: برخی مواد شیمیایی موجود در این محصولات ممکن است در افراد حساس سردرد ایجاد کند و حتی ممکن است به میگرن منجر شود. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مواد موجود در ادکلن و عطر بر گردش خون در مغز تأثیر گذاشته و باعث درد می‌شوند. همچنین، مواد دیگری مانند روغن دارچین و میخک نیز می‌توانند درد ایجاد کنند.
درمان: از محصولات آرایشی بدون بو استفاده کنید.
۱۰ – سردرد ضربه‌ای:
علايم: شروع درد شدید در ناحیه چشم و انتشار آن به سمت شقیقه و گونه‌ها. این سردرد ممکن است از ۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت طول بکشد.
علت احتمالی: ابتلا به سردردهای خوشه‌ای. این نوع سردرد به صورت خوشه‌ای در خلال یک ماه و در زمان معین هر روز آغاز می‌شود. یکی از چشم‌ها قرمز می‌شود و ممکن است آبریزش داشته باشد و پلک به دلیل اختلال در عصب سه قلو دچار افتادگی شود. بیشتر اوقات آقایان به این نوع سردرد دچار می‌شوند. این نوع درد به دلیل اختلال در ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوتالاموس که تنظیم‌کننده هورمون‌ها و مواد شیمیایی مختلف است، رخ می‌دهد. پیام‌های متفاوت موجب گشاد شدن عروق خونی مغز شده و درد را ایجاد می‌کند.
درمان: پزشک ممکن است داروی تزریقی به نام سوماتریپتن تجویز کند تا عروق خونی را جمع کند.
لطفاً اگر سوال یا نکته‌ای درباره سردرد دارید، آن را در قسمت نظرات با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
