LDL در آزمایش خون : تفسیر کامل کلسترول بد (LDL) در آزمایش چیست ؟ (2 نکته مهم)

“`html
LDL در آزمایش خون
LDL در آزمایش خون نشانه چیست ؟
LDL که مخفف لیپوپروتئین با چگالی پایین است، نوعی کلسترول موجود در خون است.
LDL معمولاً به عنوان کلسترول “بد” شناخته میشود زیرا بیشترین رسوب کلسترول در شریانها به این نوع کلسترول مربوط میشود و میتواند باعث حمله قلبی و سکته مغزی شود.
افرادی که سطح کلسترول خوب یا HDL در آنها بالا است، کمتر در معرض خطر بیماریهای قلبی قرار دارند.
HDL مسئول انتقال LDL، تری گلیسیرید و چربیهای مضر به کبد است و کبد با شکستن LDL آن را به صفرا تبدیل کرده و از بدن خارج میکند.
آزمایش کلسترول LDL (یا LDL-C) بخشی از پروفایل لیپیدی است که برای تعیین خطر بیماریهای قلبی انجام میشود.
از بین انواع کلسترول در خون، LDL برای پیشبینی ابتلا به بیماری قلبی مهمتر است.
چون تصمیمات درمانی معمولاً بر اساس سطح LDL گرفته میشود، این آزمایش برای کنترل سطح LDL پس از شروع رژیم غذایی و ورزش یا تجویز داروهای کاهش دهنده چربی استفاده میشود.
برخی از مطالعات اخیر نشان دادهاند که به جز اندازهگیری کلسترول LDL، آزمایشهایی دیگر که تعداد یا اندازه ذرات LDL را اندازهگیری میکنند نیز میتواند در تشخیص خطر بیماریهای قلبی موثر باشد.
مقدار زیاد این نوع کلسترول در دیواره رگها و بافتهای بدن رسوب میکند.
LDL از مقدار زیادی کلسترول و مقدار کمی پروتئین تشکیل شده است.
به طور دقیق، LDL شامل 45 درصد کلسترول، 20 درصد پروتئین و مقدار کمی تری گلیسیرید است.
LDL کلسترول را به قسمتهای مختلف بدن منتقل میکند.
و اگر به دیواره عروق بچسبد و مقدار آن زیاد شود، باعث بروز مشکلات جدی میشود.
وظیفه LDL چیست ؟
وظیفه LDL در بدن انتقال کلسترول و انواع دیگر چربی در خون است.
اگر سطح LDL خون بالاتر از حد طبیعی باشد، منجر به تنگ شدن رگها و اختلال در رگهای قلبی میشود و این ممکن است مشکلات جدی برای مغز و قلب ایجاد کند. سطح بالای LDL خطر سکته قلبی، ایست قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد.
پزشکان توصیه میکنند که از مصرف چربیهای ناسالم، کلسترول و غذاهای پرکالری و پرنمک پرهیز شود و با افزایش فعالیت بدنی و کنترل وزن، میزان LDL خون را در حد مناسب نگه دارند.
گاهی اوقات، اگر LDL بالا باشد، پزشک علاوه بر توصیههای غذایی و تغییر سبک زندگی، داروهایی تجویز میکند تا به بیمار در کاهش سطح LDL خونی کمک کند.
برخی بیماریها و اختلالات مانند دیابت، چاقی، مشکلات کلیوی، بیماریهای عفونی، اعتیاد، استعمال دخانیات و اختلالات تیروئید میتوانند باعث افزایش سطح LDL خون شوند.
سطح طبیعی و مناسب LDL حدود 100 تا 130 میلیگرم در دسیلیتر گزارش شده است. افرادی که مشکلات قلبی دارند بهتر است سطح LDL خود را زیر 110 نگه دارند.
بهطور کلی، 130 میلیگرم در دسیلیتر حد طبیعی است، اما اگر این میزان به 130 تا 160 میلیگرم در دسیلیتر برسد، نگرانکننده و خطرناک میشود.
اگر LDL بیش از 160 میلیگرم در دسیلیتر باشد، وضعیت بیمار بسیار خطرناک است.
چه زمانی آزمایش کلسترول LDL درخواست میشود ؟
اندازهگیری سطوح کلسترول LDL
بخشی از پروفایل لیپیدی است که شامل کلسترول کلی، کلسترول HDL و تری گلیسیرید نیز میشود. پروفایل لیپیدی میتواند برای غربالگری افراد سالم و در چکاپهای روتین انجام شود. توصیه میشود که تمام افراد بزرگسال این آزمایش را انجام دهند.
“`
حداقل هر 5 سال یک بار، این آزمایشات باید انجام شوند.
میتوان پروفایل لیپیدی ناشتا را به طور مکرر برای افرادی که یکی یا چند تا از عوامل خطر بزرگ بیماری قلبی را دارند، درخواست کرد.
همچنین این آزمایش برای افرادی که سطح کلسترول کلشان بالا است و میخواهند بفهمند آیا افزایش کلسترول کل به خاطر کلسترول LDL بالا است یا نه، درخواست میشود.
بر اساس آکادمی بیماریهای کودکان آمریکا (AAP)، پروفایل لیپیدی معمولاً برای کودکان و نوجوانان یکی بین سنین 9 تا 11 سالگی و دیگری بین سنین 17 تا 21 سالگی توصیه میشود.
بررسی کودکان و نوجوانان در معرض خطر بیماریهای قلبی اهمیت دارد.
برخی از عوامل خطر مشترک بین بزرگسالان و کودکان شامل:
سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا بیماریهایی مانند دیابت، فشار خون بالا و چاقی است. کودکان در معرض خطر بالا باید اولین آزمایش پروفایل لیپیدی خود را بین 2 تا 8 سالگی انجام دهند.
کودکان زیر 2 سال برای این آزمایش بسیار کوچک هستند.
همچنین تست کلسترول LDL میتواند به صورت منظم برای پیگیری موفقیت در تغییر شیوه زندگی به شیوهای سالم (مثل رژیم غذایی و ورزش) یا بررسی اثر بخشی داروهای درمانی (مثل استاتینها) انجام شود.
چگونه میتوان نتایج آزمایش کلسترول LDL را تفسیر کرد؟
افزایش سطح کلسترول LDL میتواند نشان دهنده خطر ابتلا به بیماریهای قلبی باشد.
بر اساس برنامه ملی آموزش کلسترول (NCEP)، اگر فردی ریسک فاکتورهای دیگری نداشته باشد، سطح کلسترول LDL به این شکل ارزیابی میشود:
کمتر از 100 میلیگرم بر دسی لیتر (mg/dL)
- (2.59 mmol/L) : مطلوب، عالی
- (optimal) : بین 100 تا 129 میلیگرم بر دسی لیتر (mg/dL)
- (بین 2.59 تا 3.34 میلیمول بر لیتر) : خوب
- (Near optimal, above optimal) : بین 130 تا 159 میلیگرم بر دسی لیتر (mg/dL)
- (بین 3.37 تا 4.12 میلیمول بر لیتر) : مرز بالا
- (Borderline high) : بین 160 تا 189 میلیگرم بر دسی لیتر (mg/dL)
- (بین 4.15 تا 4.90 میلیمول بر لیتر) : بالا
- (High) : بیشتر از 189 میلیگرم بر دسی لیتر (mg/dL)
- (4.90 mmol/L) : خیلی بالا
اهداف مورد نظر برای سطح LDL که در بالا ذکر شد، با توجه به ریسک فاکتورهای شخصی متفاوت است. سطوح LDL بر اساس وجود ریسک فاکتورهای شخصی عبارتند از:
- کلسترول LDL کمتر از 100 میلیگرم بر دسی لیتر (یا 2.59 mmol/L) در صورت داشتن بیماری قلبی یا دیابت
- کلسترول LDL کمتر از 130 میلیگرم بر دسی لیتر (یا 3.37 mmol/L) اگر دو مورد یا بیشتر از ریسک فاکتورها وجود داشته باشد (خطر متوسط برای بیماری قلبی)
- کلسترول LDL کمتر از 160 میلیگرم بر دسی لیتر (یا 4.14 mmol/L) در صورت نداشتن ریسک فاکتورها یا داشتن یک ریسک فاکتور (خطر پایین برای ابتلا به بیماری قلبی)
در این موارد، برخی از سازمانها پیشنهاد میکنند که کلسترول LDL کمتر از 70 میلیگرم بر دسی لیتر (یا 1.82 mmol/L) باشد، در صورتیکه فرد مبتلا به بیماری قلبی یا سابقه حمله قلبی باشد.
بر اساس آکادمی“`html
بیماری های کودکان آمریکا، سطح کلسترول LDL برای افرادی که ریسک فاکتور دیگری ندارند، به شکل زیر ارزیابی می شود :
سطح LDL در کودکان و نوجوانان
- قابل قبول (Acceptable) : کمتر از 110 میلی گرم بر دسی لیتر (یا 2.85 mmol/L)
- مرز بالا (Borderline high) : بین 110 تا 129 میلی گرم بر دسی لیتر (2.85 تا 3.34 میلی مول بر لیتر)
- بالا (High) : بیشتر از 130 میلی گرم بر دسی لیتر (یا 3.36 mmol/L)
سطح LDL در جوانان یا بالغین جوان
سطوح پایین کلسترول LDL به صورت کلی نگرانی ایجاد نمی کند و بررسی نمی شود.
این وضعیت ممکن است در افرادی که به دلیل ژنتیک دچار کمبود لیپوپروتئین هستند، در نتیجه ی هیپرتیروئیدیسم، عفونت، التهاب و سیروز مشاهده شود.
- قابل قبول (Acceptable) : کمتر از 120 میلی گرم بر دسی لیتر (یا 3.10 mmol/L)
- مرز بالا (Borderline high) : بین 120 تا 159 میلی گرم بر دسی لیتر (3.10 تا 4.11 میلی مول بر لیتر)
- بالا (High) : بیشتر از 160 میلی گرم بر دسی لیتر (یا 4.12 mmol/L)
درمان کاهش سطح LDL
تغییر روش زندگی مانند تغییر رژیم غذایی و ورزش کردن، همیشه به عنوان روشی برای کاهش سطح LDL توصیه می شود.
عمده ریسک فاکتورها برای بیماری قلبی شامل
- استعمال هر گونه دخانیات
- سن (مردان 45 ساله و یا بزرگتر و زنان 55 ساله و یا بزرگتر)
- فشار خون بالا (فشار خون 140/90 و یا بالاتر و یا مصرف داروهای مرتبط با فشار خون بالا)
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس (بیماری قلبی در خویشاوندان درجه اول مرد زیر 55 سال یا زن زیر 65 سال)
- ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب
- دیابت ملیتوس یا شیرین
توجه : کلسترول HDL بالا (60 میلی گرم بر دسی لیتر و یا بیشتر) به عنوان “ریسک فاکتور منفی” در نظر گرفته می شود و در صورت وجود آن، می توانیم یکی از ریسک فاکتورها را از مجموع ریسک فاکتورها حذف کنیم.
علت بد بودن کلسترول LDL چیست؟
بد بودن کلسترول LDL ناشی از ساختار شیمیایی آن است. کلسترول LDL بخشی مهم از فرآیند تنگ شدن شریانها است که به آن تصلب شرایین گفته میشود.
در مقایسه با انسداد تدریجی رگها، شکسته شدن ناگهانی قسمتی از سطح پلاک کلسترول خطر بزرگتری محسوب میشود زیرا ممکن است یک لخته خونی روی پلاک شکسته شکل بگیرد و باعث حمله قلبی شود.
علائم کلسترول بالا کدامند ؟
عموماً کلسترول بالا با هیچ گونه علائمی همراه نیست و در اکثر موارد میتواند باعث بروز حوادث اورژانسی شود.
برای مثال، آسیب ناشی از کلسترول بالا به عروق، در طول زمان میتواند باعث حمله قلبی یا سکته مغزی شود. عموماً، این حوادث بعد از آن رخ میدهند که کلسترول بالا منجر به تشکیل پلاک در شریانها میشود.
از آنجا که در اکثر موارد هیچ گونه علائم قابل تشخیصی بروز نمیکند، تنها راه تشخیص بالا بودن کلسترول انجام آزمایش خون است.
سندرمهای خانوادگی نادری نیز وجود دارند که در آنها سطح کلسترول به شدت بالا است (هایپرکلسترولمی)
“`
افرادی که به سندرمهای خاص مبتلا هستند ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که باعث افزایش کلسترولشان میشود. این مشکلات میتواند شامل رسوب کلسترول روی تاندونها که به آن گزانتوما میگویند یا زیر پلکها که به آن گرانتلاسما گفته میشود، باشد.
به طور کلی، دانستن علائم مشکلات مرتبط با کلسترول بالا اهمیت زیادی دارد، زیرا با شناخت آنها میتوان به سرعت اقدام کرد و درمان لازم را انجام داد.
دلایل کلسترول بالا
دلایل متعددی وجود دارند که میتوانند سطح کلسترول را بالا ببرند و در نتیجه خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهند. این دلایل شامل:
سبک زندگی
- رژیم غذایی نامناسب: بعضی از غذاها مثل جگر و تخم مرغ حاوی کلسترول هستند، ولی تأثیر این غذاها بر کلسترول خون کم است. آنچه مهم است این است که چربیهای اشباع شده در رژیم غذایی کنترل شوند.
- کمتحرکی: عدم ورزش باعث افزایش کلسترول میشود.
- چاقی: وقتی فردی اضافه وزن دارد، احتمال افزایش کلسترول LDL و تریگلیسیرید وجود دارد و احتمال پایین بودن لیپوپروتئین پرچگال (HDL) نیز بیشتر است. حتی چند کیلو اضافه وزن میتواند برای قلب خطرناک باشد.
- سیگار کشیدن: مواد شیمیایی موجود در سیگار میتوانند از انتقال کلسترول خوب (HDL) به کبد جلوگیری کرده و در نتیجه منجر به تصلب شرایین شوند.
بیماریهای زمینهای
افرادی که فشار خون بالا یا دیابت دارند، معمولاً کلسترول بیشتری دارند. برخی بیماریهای دیگر که میتوانند منجر به افزایش کلسترول شوند عبارتند از:
- بیماریهای کلیوی
- بیماریهای کبدی
- کمکاری غده تیروئید
سایر عوامل
برخی از عوامل مؤثر بر کلسترول بالا نمیتوانند تغییر کنند و به صورت طبیعی خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش میدهند. این عوامل که به آنها عوامل ثابتی میگویند، شامل:
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا سکته مغزی در سنین پایین
- سابقه خانوادگی مشکلات ناشی از کلسترول
- سن: با بالا رفتن سن، احتمال تنگ شدن سرخرگها بیشتر میشود.
- نژاد: افرادی که از تباری چون هندی، پاکستانی، بنگلادشی و سریلانکایی هستند، بیشتر در معرض خطر حمله قلبی قرار دارند.
- جنسیت: احتمال حمله قلبی در مردان بیشتر از زنان است.
هایپرکلسترولمی فامیلی به معنی ارثی بودن کلسترول بالا است. کسانی که به این حالت مبتلا هستند از زمان تولد کلسترول بالایی دارند و این میتواند آنها را در سنین پایین به مشکلات قلبی دچار کند.
سطح کلسترول خون باید چه باشد؟
کلسترول خون بر اساس واحد میلیمول در هر لیتر اندازهگیری میشود (mmol/L).
سطح کلسترول کل باید تقریباً به این شکل باشد:
- ۵ mmol/L یا کمتر برای بزرگسالان سالم
- ۴ mmol/L یا کمتر برای افرادی که در معرض خطر بالایی هستند
مقدار LDL باید به این شکل باشد:
- ۳ mmol/L یا کمتر برای بزرگسالان سالم
- ۲ mmol/L یا کمتر برای افرادی که در معرض خطر بالایی هستند
سطح ایدهآل HDL باید بالای ۱ mmol/L باشد. اگر HDL کمتر از این مقدار باشد، احتمال بیماریهای قلبی افزایش مییابد.
محاسبه نسبت کلسترول کل به HDL هم مهم است. برای این کار باید کلسترول کل را بر HDL تقسیم کنیم. در نهایت، این نسبت باید کمتر از ۴ باشد، زیرا میزان بالاتر از آن خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
البته، کلسترول تنها یکی از عوامل خطر است و وجود دیگر عوامل مانند سیگار کشیدن یا فشار خون بالا نیز در تعیین نیاز به درمان خاص دخالت دارد.
“`html
چگونه میتوان کلسترول بد را کاهش داد؟
اگر پزشک تشخیص دهد که کلسترول خون شما بالا است، او به شما توصیه خواهد کرد که تغییراتی در رژیم غذاییتان ایجاد کنید و فعالیت بدنی خود را بیشتر کنید.
اگر پس از چند ماه، کلسترول شما هنوز پایین نیامده باشد، ممکن است داروهای کاهشدهنده کلسترول برای شما تجویز شود. در ادامه، انواع درمانهایی که برای کنترل کلسترول بالا وجود دارد را بهطور خلاصه توضیح میدهیم.
اصلاح رژیم غذایی
رژیم غذایی سالم و متعادل که دارای چربیهای اشباع شده کمی باشد، میتواند به کاهش سطح کلسترول بد شما کمک کند.
برای بهبود سطح چربی خون، بهتر است مصرف غذاهای زیر که چربی اشباع بالایی دارند را کاهش دهید یا از آنها دوری کنید:
- قسمتهای چرب گوشت و محصولات گوشتی مانند سوسیس و پای گوشت
- کره، روغن کرمانشاهی و روغن لارد
- خامه، خامه ترش و بستنی
- پنیر
- انواع کیک و بیسکویت
- شکلات شیری
- روغن نارگیل، خامه نارگیل و روغن پالم
برای دانستن میزان چربی اشباعشده موجود در غذاهای بستهبندی، بهتر است برچسب آنها را بخوانید.
اسیدهای چرب امگا۳
برخی از متخصصان بر این باورند که چربیهای موجود در آووکادو و ماهیهای چرب مانند خال مخالی، قزلآلا و تن برای سلامتی بسیار مفیدند.
این چربیها به اسیدهای چرب امگا۳ معروف هستند و میتوانند سطح تریگلیسیرید را در برخی افراد کاهش دهند.
خیلیها معتقدند که خوردن حداقل دو بار ماهیهای چرب در هفته برای افرادی که دارای تریگلیسیرید بالا هستند، مفید است.
اما هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد مصرف مکملهای اسیدهای چرب امگا۳ نیز اثر مشابهی دارد.
داروهای کاهنده کلسترول
چندین نوع دارو برای کاهش کلسترول وجود دارد که به شیوههای مختلف عمل میکنند:
استاتینها
استاتینها آنزیمی که در کبد برای تولید کلسترول کار میکند را مختل میکنند و این موضوع کمک میکند تا سطح کلسترول خون کاهش یابد.
معمولاً پزشک در ابتدا برای شما دارویی به نام آتورواستاتین تجویز میکند. سایر استاتینها شامل سیمواستاتین و روزوواستاتین هستند.
وقتی گفته میشود که فردی نمیتواند استاتین مصرف کند، به این معنی است که او عوارض جانبی این داروها را تجربه کرده است.
عوارض جانبی استاتینها شامل سردرد، درد عضلانی و مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، اسهال یا یبوست هستند.
آسپرین
در بعضی موارد، پزشک ممکن است دوز روزانه پایینی از آسپرین یا استیلسالسیلیک اسید را تجویز کند. مقدار آن معمولاً به سن بیمار (بطور کلی برای افراد بالای ۴۰ سال) و سایر ریسکفاکتورها بستگی دارد.
ازتیمیب
ازتیمیب دارویی است که از جذب کلسترول از غذاها جلوگیری میکند و همچنین مانع از ورود شیره صفراوی به خون میشود. این دارو به اندازه استاتینها مؤثر نیست اما عوارض جانبی کمتری دارد.
نکاتی که باید در مورد تست LDL دانست
تست کلسترول LDL باید زمانی انجام شود که فرد بیمار نباشد. در زمان یک بیماری حاد، سطح LDL بهطور موقت کاهش مییابد، مثلاً بلافاصله پس از حمله قلبی یا در هنگام استرس. بنابراین برای گرفتن نتایج صحیح و واقعی، باید حداقل ۶ هفته پس از هر بیماری این تست انجام شود.
برخی از داروها میتوانند سطح کلسترول LDL را افزایش یا کاهش دهند. هر دارویی که مصرف میکنید را به پزشک خود گزارش دهید.
بهطور معمول کلسترول LDL در زنان باردار افزایش مییابد و زنان باید حداقل ۶ هفته پس از زایمان صبر کنند و سپس آزمایش کلسترول LDL را انجام دهند.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`