SGPT (تست ALT) در آزمایش خون + بررسی خطرات این آزمایش (2 نکته مهم)

SGPT در آزمایش خون

تست ALT یا SGPT چیست ؟

نام های دیگر SGPT در آزمایش خون :

1. آلانین آمینوترانسفراز
2. تست ALT
3. تست SGPT
4. آزمایش GPT
5. آلانین ترانس آمیناز (Alanine Transaminase)
6. سرم گلوتامیک پیرویک ترانس آمیناز (Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase)

آلانین آمینوترانسفراز (ALT) یک آنزیم است که بیشتر در کبد و کلیه‌ها وجود دارد. مقدار کمی از آن هم در قلب و ماهیچه‌ها یافت می‌شود. تست ALT یا SGPT برای اندازه‌گیری سطح این آنزیم در خون انجام می‌شود.

توجه داشته باشید که کارکرد اصلی ALT تبدیل آلانین (یک نوع آمینواسید) به پیروات (که در ساخت انرژی سلولی اهمیت دارد) است. در حالت طبیعی، سطوح ALT در خون پایین است. زمانی که کبد آسیب ببیند، ALT وارد خون می‌شود و معمولاً قبل از این که علائم آسیب کبد مانند زردی (یرقان) ظاهر شود، این تغییر روی می‌دهد. به همین دلیل، تست ALT ابزار خوبی برای شناسایی آسیب‌های کبدی است.

کبد (Liver) یکی از ارگان‌های بسیار مهم بدن است که در قسمت راست بالای شکم، درست زیر قفسه سینه قرار دارد و در انجام بسیاری از فعالیت‌های حیاتی بدن نقش دارد. کبد مسئول پردازش مواد مغذی و ساخت صفرا (Bile) برای هضم چربی‌ها، تولید پروتئین‌های مهم مانند فاکتورهای انعقاد خون و تبدیل مواد مضر به مواد بی‌ضرر است که بدن می‌تواند یا از آن‌ها استفاده کند یا آن‌ها را دفع کند.

عوامل مختلفی می‌توانند به سلول‌های کبدی آسیب بزنند و سطح ALT را افزایش دهند. استفاده از این آزمایش برای شناسایی آسیب کبدی ناشی از هپاتیت (hepatitis) یا آسیب‌های کبدی به علت مواد یا داروهایی که برای کبد سمی هستند، بسیار کارآمد است.

تست ALT معمولاً با تست AST (آسپارتات آمینوترانسفراز) که آن هم یک آنزیم کبدی است، به عنوان بخشی از پانل کبدی انجام می‌شود. معمولاً سطوح ALT و AST در زمان آسیب کبدی افزایش می‌یابند، هرچند که ALT به طور خاص‌تر به کبد مربوط می‌شود و ممکن است در برخی موارد فقط یکی از این دو افزایش یابد. نسبت AST/ALT می‌تواند برای تشخیص علت‌های مختلف و شدت آسیب کبدی مفید باشد و همین نسبت می‌تواند برای تمایز آسیب کبدی از آسیب‌های قلبی یا ماهیچه‌ای نیز مفید باشد.

موارد استفاده ی تست ALT یا SGPT

تست SGPT در آزمایش خون آلانین آمینوترانسفراز (ALT) معمولاً برای شناسایی آسیب‌های کبدی استفاده می‌شود. اغلب این تست را همراه با تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به عنوان بخشی از پانل کبدی و یا پانل متابولیک جامع (CMP) برای غربالگری و یا کمک به تشخیص بیماری‌های کبدی درخواست می‌کنند.

ALT آنزیمی است که بیشتر در سلول‌های کبد و کلیه وجود دارد. زمانی که کبد آسیب ببیند، ALT به خون رها می‌شود. به همین دلیل، این تست ابزاری مناسب برای شناسایی زودهنگام آسیب کبدی است.

تست‌های AST و ALT به عنوان دو تست از مهم‌ترین روش‌ها برای شناسایی آسیب کبدی شناخته می‌شوند، هرچند که ALT نسبت به AST برای کبد اختصاصیت بیشتری دارد. گاهی اوقات AST به صورت مستقیم با ALT مقایسه می‌شود و نسبت AST/ALT محاسبه می‌شود. این نسبت می‌تواند برای تشخیص علل آسیب کبدی و کمک به شناسایی آسیب‌های قلبی یا ماهیچه‌ای نیز مورد استفاده قرار گیرد.

مقادیر ALT معمولاً با نتایج تست‌های دیگری مثل آلکالین فسفاتاز (ALP)، پروتئین کل و بیلی روبین برای کمک به تشخیص نوع آسیب کبد استفاده می‌شود.

تست ALT معمولاً برای پایش و بررسی روند درمان افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی و میزان کارآمدی درمان استفاده می‌شود و می‌تواند به تنهایی و یا با دیگر تست‌ها برای همین منظور درخواست شود.

“““html

شود.

چه زمانی آزمایش ALT یا SGPT انجام می‌شود؟

آزمایش ALT می‌تواند بخشی از یک مجموعه آزمایش‌های متابولیک جامع باشد که در زمان چکاپ روتین درخواست می‌شود.

پزشک معمولاً این آزمایش را برای افرادی که نشانه‌های مشکل کبدی دارند، درخواست می‌کند. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:

1. ضعف و خستگی
2. کاهش اشتها
3. تهوع و استفراغ
4. درد یا ورم شکم
5. یرقان (زردی)
6. ادرار تیره
7. مدفوع روشن یا سفید
8. خارش

همچنین ممکن است آزمایش ALT به تنهایی یا همراه با آزمایش‌های دیگر برای افرادی که در خطر بیشتری برای مشکلات کبدی هستند، انجام شود. بسیاری از افراد با آسیب کبدی خفیف هیچ گونه نشانه‌ای ندارند و حتی بدون بروز علائم، سطح ALT در زمان آسیب کبدی کم افزایش می‌یابد.

به عنوان مثال:

1. افرادی که ممکن است در معرض ویروس‌های هپاتیت قرار داشته باشند
2. افرادی که الکل زیادی مصرف می‌کنند (heavy drinkers)
3. افرادی که سابقه خانوادگی بیماری کبدی دارند
4. افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که ممکن است به کبد آسیب برساند
5. افرادی که اضافه وزن دارند یا دیابت دارند

زمانی که از آزمایش ALT برای کنترل تأثیر درمان در افراد مبتلا به بیماری کبدی استفاده می‌شود، ممکن است به طور مرتب در حین دوره درمان انجام شود تا اثر بخشی درمان بررسی گردد.

خطرات سطح پایین ALT یا SGPT در آزمایش خون

سطح پایین ALT یا SGPT در خون عموماً طبیعی است.

این آزمایش معمولاً همراه با تست AST به عنوان بخشی از آزمایش‌های کبدی انجام می‌شود. در بیشتر بیماری‌های کبدی، سطح ALT بیشتر از سطح AST است و نسبت AST/ALT کمتر از 1 است. استثناهایی وجود دارد: نسبت AST/ALT در هپاتیت الکلی، سیروز و آسیب‌های قلبی یا عضلانی معمولاً بیشتر از 1 است و این ممکن است یک یا دو روز بعد از شروع هپاتیت حاد افزایش یابد.

خطرات سطح بالای آزمایش ALT یا SGPT

مشکلات کبدی یکی از دلایل رایج افزایش سطح ALT است. سطوح خیلی بالا (بیش از 10 برابر میزان نرمال) معمولاً به علت هپاتیت حاد است و گاهی هم به دلیل عفونت ویروسی می‌باشد.

در هپاتیت حاد، سطح ALT معمولاً برای 1 تا 2 ماه بالا می‌ماند، اما ممکن است 3 تا 6 ماه طول بکشد تا به سطح نرمال برگردد.

سطوح ALT ممکن است در زمان مصرف داروها و مواد سمی برای کبد یا در شرایطی که جریان خون به کبد کاهش می‌یابد، به شدت افزایش یابد (اغلب بالای 100 برابر مقدار نرمال).

علت افزایش سطح ALT یا SGPT در آزمایش خون

سطوح ALT در هپاتیت مزمن معمولاً خیلی بالا نیست و اغلب کمتر از 4 برابر میزان نرمال است. در اینگونه موارد، سطوح ALT بین مقدار نرمال و افزایش جزئی تغییر می‌کند و بنابراین انجام مکرر این تست می‌تواند الگوی آن را نشان دهد.

علت‌های دیگر افزایش متوسط ALT شامل:

• انسداد مجاری صفراوی
• سیروز (که معمولاً نتیجه هپاتیت مزمن یا انسداد مجرای صفراوی است)
• آسیب قلبی
• مصرف الکل
• تومورهای کبدی

آزمایش ALT یا SGPT در آزمایش خون معمولاً با تست AST به عنوان بخشی از پنل کبدی انجام می‌شود. در بیشتر انواع بیماری‌های کبدی، سطح ALT بالاتر از سطح AST است و نسبت AST/ALT کمتر از 1 خواهد بود. استثناهایی وجود دارد: نسبت AST/ALT در هپاتیت الکلی، سیروز و آسیب‌های قلبی یا عضلانی معمولاً بیشتر از 1 است و ممکن است برای یک یا دو روز بعد از شروع هپاتیت حاد این نسبت بالا باشد.

سوالات شما درباره (ALT) SGPT در آزمایش خون

سوال :چه آزمایش‌های دیگری می‌توانند در تشخیص علت آسیب کبدی کمک کنند؟

“`

جواب : بعد از اینکه پزشک شما را معاینه کرد و سابقه پزشکی‌تان را بررسی کرد، چند آزمایش دیگر وجود دارد که می‌تواند در تشخیص علت آسیب کبدی به او کمک کند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:

1. آزمایش‌های هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C
2. بررسی مصرف داروها و هر گونه مواد سمی که ممکن است به کبد آسیب بزنند
3. اندازه‌گیری سطح اتانول در بدن
4. آزمایش مس (Copper) و سرولوپلاسمین (ceruloplasmin) برای شناسایی بیماری ویلسون (Wilson disease)
5. آزمایش‌های آهن و آزمایش‌های ژنتیکی برای بررسی هموکروماتوز ارثی (hereditary hemochromatosis)

بیوپسی کبد نیز می‌تواند برای تعیین علت و بررسی میزان آسیب کبدی مورد استفاده قرار گیرد.

سوال : برای آزمایش ALT یا SGPT به چه نمونه‌ای نیاز داریم؟

جواب : نمونه خون از سیاهرگ بازوی شما با استفاده از سرنگ گرفته می‌شود.

سوال : آیا قبل از انجام آزمایش ALT یا SGPT نیاز به آمادگی خاصی هست؟

جواب : خیر

سوال : آیا نکته دیگری هست که باید در مورد آزمایش ALT یا SGPT بدانم؟

جواب : تزریق دارو در عضله یا ورزش شدید می‌تواند سطح ALT را بالا ببرد. همچنین، برخی داروها به دلیل ایجاد آسیب کبدی در تعداد کمی از بیماران، می‌توانند سطح ALT را افزایش دهند. این موضوع در مورد داروهای تجویزی و برخی از محصولات “طبیعی” نیز صدق می‌کند. بنابراین، در مورد تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید حتماً با پزشک خود صحبت کنید.

سوال : چه شرایطی غیر از مشکلات کبدی می‌تواند باعث افزایش ALT شود؟

جواب : ALT به طور خاص تر برای کبد نسبت به AST عمل می‌کند، به همین دلیل کمتر تحت تأثیر شرایطی که بر سایر قسمت‌های بدن تأثیر می‌گذارد قرار می‌گیرد. اما آسیب به سایر ارگان‌ها مانند ماهیچه‌های قلب و اسکلتی می‌تواند سطح ALT را افزایش دهد. برای مثال، بالا رفتن ناچیز ALT می‌تواند در اثر آسیب به ماهیچه‌های اسکلتی یا حملات قلبی دیده شود.

بیشتر بخوانید :