آشنایی با موارد مصرف اینترفرون بتا-۱آ (2 نکته مهم)
اینترفرون بتا-1آ چیست و چرا مصرف می‌شود؟
اینترفرون بتا-1آ (Interferon Beta-1A) برای درمان زگیل تناسلی (زگیل‌های کوچک که کمتر از 9 تا هستند و به درمان‌های دیگر جواب نداده‌اند) و همچنین برای درمان نوع عودکننده ی بیماری مولتیپل اسکلروزیس به کار می‌رود. این دارو به کاهش ناتوانی‌های جسمی و جلوگیری از تشدید بیماری کمک می‌کند.
نام‌های تجاری: سینووکس ، رسیژن
چگونه اینترفرون بتا-1آ عمل می‌کند؟
اینترفرون بتا-1آ و همچنین دیگر انواع اینترفرون (مثل beta-1b) پروتئین‌هایی هستند که به صورت مصنوعی تولید می‌شوند و برای تزریق آماده شده‌اند. اینترفرون بتا-1آ یک گلیکوپروتئین با 166 اسید آمینه است که با نوع طبیعی آن در انسان همانند است. اینترفرون‌ها نوعی پروتئین طبیعی هستند که سلول‌ها در پاسخ به عفونت‌های ویروسی یا سایر عوامل تولید می‌کنند.
اینترفرون بتا خواص ضد ویروسی، ضد رشد و تنظیم‌کننده سیستم ایمنی دارد. نحوه‌ی عملکرد آن در بیماری مولتیپل اسکلروزیس به طور کامل مشخص نیست. تحقیقات نشان می‌دهند که اینترفرون با اتصال به گیرنده‌های خود روی سطح سلول باعث بروز تغییراتی در بیان برخی از ژن‌ها می‌شود که به نظر می‌رسد این تغییرات در ایجاد آثار بیولوژیکی اینترفرون بتا نقش دارند.
چگونه اینترفرون بتا-1آ در بدن جذب می‌شود؟
بعد از تزریق 15 تا 75 میکروگرم از این دارو، بدن شروع به تولید نشانه‌های بیولوژیک می‌کند (مثل نئوپترین و B2 میکروگلوبولین). سطح این نشانه‌ها بعد از 12 ساعت به حداکثر می‌رسد و برای حداقل 4 روز در این سطح باقی می‌ماند. بیشترین تأثیر این دارو 48 ساعت بعد از تزریق دیده می‌شود و نیمه‌عمر آن 10 ساعت است.
مقدار مصرف اینترفرون بتا-1آ
مقدار مصرف این دارو باید توسط پزشک تعیین شود، اما مقداری که معمولاً تجویز می‌شود به شرح زیر است:
- اینترفرون بتا-1آ با دوز 44 میکروگرم (معادل 12 میلیون واحد بین‌المللی)، سه بار در هفته به صورت تزریق زیر جلدی استفاده می‌شود.
- بهتر است تزریق‌ها در یک زمان مشخص (ترجیجاً بعدازظهرها) و در سه روز خاص در هفته با فاصله حداقل 48 ساعت از یکدیگر (مثلاً شنبه، دوشنبه و چهارشنبه) انجام شود. در هر بار تزریق، کل مقدار دارو (0.5 میلی‌لیتر) باید تزریق شود.
مصرف اینترفرون بتا-1آ در دوران بارداری و شیردهی
اگر شما باردار هستید یا شیردهی دارید، قبل از مصرف اینترفرون بتا-1آ حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
مطالعات روی حیوانات باردار نشان داده‌اند که این دارو می‌تواند روی جنین تأثیر منفی بگذارد، اما تحقیقات کافی در مورد انسان‌ها انجام نشده است. اگر پزشک تشخیص دهد که مزایای استفاده از این دارو برای زنان باردار بیشتر از مضرات آن است، ممکن است این دارو تجویز شود.
موارد احتیاط در استفاده از اینترفرون بتا-1آ
- اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید، حتماً با پزشک خود در این باره صحبت کنید.
- اگر تصمیم به بارداری دارید یا در حین مصرف این دارو باردار شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر دارو تغییر رنگ، وجود ذره یا کدورت داشت، از مصرف آن خودداری کنید.
- پیشنهاد می‌شود نام و شماره سری ساخت محصول را یادداشت کنید تا سوابق استفاده از آن حفظ شود.
موارد منع مصرف اینترفرون بتا-1آ
افراد حساس به این دارو، آلبومین انسانی یا هر یک از مواد موجود در این دارو نمی‌توانند از آن استفاده کنند.
عوارض جانبی اینترفرون بتا-1آ
هر
داروها به جز تأثیرات مثبت درمانی ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای نیز ایجاد کنند. البته، ممکن است همه افراد این عوارض را تجربه نکنند. اگر در حین مصرف داروهای خود با عوارض زیر روبرو شدید، بهتر است با داروساز یا پزشک خود مشورت نمایید:
- زمانی که اینترفرون بتا مصرف می‌شود، ممکن است علائم مشابه آنفولانزا بروز کند.
- این علائم شامل سردرد، تب، درد مفاصل و عضلات و لرز است. این عوارض معمولاً خفیف بوده و در اوایل درمان شایع‌ترند و با ادامه درمان کاهش می‌یابند.
- اگر هر یک از این عوارض شدید یا طولانی شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
- واکنش‌های مربوط به محل تزریق ممکن است شامل قرمزی، تورم، تغییر رنگ، التهاب و درد باشد.
- این واکنش‌ها معمولاً با گذشت زمان کاهش می‌یابند. بنابراین، هرگز بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را متوقف یا دوز آن را تغییر ندهید.
- واکنش‌های آلرژیک شدید به عنوان یک وضعیت اضطراری محسوب می‌شود و نیاز به درمان فوری دارد.
- (اگر علائم ناخوشایند دیگری را تجربه کردید که فکر می‌کنید به دلیل مصرف دارو است، پزشک یا داروساز خود را مطلع کنید).
اگر یک یا چند نوبت از مصرف اینترفرون بتا-1آ را فراموش کرده‌اید، چه باید کرد؟
اگر فراموش کردید دارو را مصرف کنید، برای گرفتن راهنمایی در مورد تزریق، با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر بیش از مقدار توصیه شده اینترفرون بتا-1آ مصرف کردید، چه اقدامی انجام شود؟
از مصرف دوز اضافی دارو خودداری کنید و در صورت مصرف تصادفی دوز بیشتر، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید تا راهنمایی لازم را دریافت نمایید.
تداخلات دارویی اینترفرون بتا-1آ
استفاده همزمان این دارو با داروهای کاهنده فعالیت مغز استخوان و پرتودرمانی ممکن است عملکرد مغز استخوان را به شدت کاهش دهد.
هشدارها در رابطه با اینترفرون بتا-1آ
1. تأثیر و ایمنی این دارو در درمان مولتیپل اسکلروزیس پیشرونده مزمن هنوز به اثبات نرسیده است.
2. به دلیل احتمال افزایش افسردگی و خودکشی، در بیماران مبتلا به افسردگی باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد. اگر علائم افسردگی افزایش یابد، باید به قطع درمان توجه شود.
3. در بیماران مبتلا به تشنج و بیماران قلبی، این دارو باید با احتیاط مصرف شود.
توصیه‌های دارویی اینترفرون بتا-1آ
1. این دارو باید در دمای 8-2 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. در صورت عدم وجود یخچال، می‌توان اینترفرون بتا-1آ را به مدت 30 روز در دمای 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری کرد. همچنین، بهتر است هرچه سریع‌تر و در عرض 6 ساعت (در دمای 8-2 درجه سانتی‌گراد) مصرف شود.
2. قبل از شروع درمان و همچنین به طور دوره‌ای در حین درمان، انجام آزمایشات زیر توصیه می‌شود: هموگلوبین، شمارش کامل و تفکیک گلبول‌های سفید، شمارش پلاکت‌ها و آزمایشات بیوشیمیایی خون مانند آزمون‌های عملکرد کبد.
3. احتمال بروز علائم شبه آنفلوآنزا وجود دارد که شامل تب، لرز، درد عضلانی و تعریق است.
4. ممکن است حساسیت به نور در بیمار ایجاد شود و باید اقدامات محافظتی در این باره انجام شود.
چگونه داروی اینترفرون بتا-1آ را نگهداری کنیم؟
- داروی رسیژن باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد (در یخچال) نگهداری و از یخ زدگی محافظت شود.
- دارو باید در جعبه اصلی خود و دور از نور نگهداری گردد.
- از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری شود.
- دارو دور از دید و دسترس کودکان نگهداری گردد.
