از بیماری تب مالت چه می دانید؟ (2 نکته مهم)
“`html
از بیماری تب مالت چه می دانید؟
«تب مالت»؛ این عنوان جدیدترين مشکل در حوزه سلامت کشور است. کارشناسان به آرامی درباره آن هشدار می‌دهند تا مردم نگرانی نداشته باشند، اما به نظر می‌رسد که زنگ خطرها به صدا درآمده است. نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از شیوع تب مالت در کشور خبر داده و معتقد است که سازمان دامپزشکی و وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه کم‌کاری کرده‌اند. در عوض، رئیس سازمان دامپزشکی می‌گوید که با امکانات محدود، خوب عمل کرده‌اند و هیچ کم‌کاری وجود ندارد.
حالا موضوع تب مالت مطرح شده و مانند بسیاری از مشکلات دیگر در حوزه سلامت، نبود یک مرجع واحد برای کنترل این بیماری، مشکل اصلی است. نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان می‌گوید: «سازمان دامپزشکی در کنترل و مبارزه با تب مالت کم‌کاری کرده و باید جوابگو باشد. چرا که این بیماری قابل پیشگیری است و با واکسیناسیون می‌توان از شیوع آن جلوگیری کرد، اما همچنان در کمین مردم است؟ هیچ قصوری در این زمینه قابل قبول نیست و غذای مردم باید سالم باشد.»
دکتر عبدالرحمان رستمیان می‌گوید: «طبق اطلاعاتی که دارم، تب مالت در کشور شیوع یافته و وزارت جهاد باید پاسخگو باشد.» او همچنین از وزیر جهاد کشاورزی دعوت کرده که به کمیسیون بهداشت مجلس بیاید و در این زمینه توضیح دهد. باید گزارشی درباره واکسیناسیون دام‌ها به کمیسیون بهداشت ارائه شود و همچنین از ایشان در مورد واردات بیش از حد گوشت و استفاده از سموم کشاورزی در میوه‌ها سوال خواهد شد. نظارت بر مواد غذایی یکی از اولویت‌های کمیسیون بهداشت مجلس در سال جاری است و باید به وظایفی که برای وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت در برنامه پنجم توسعه تعیین شده، توجه شود. در حال حاضر، احتمالاً رئیس سازمان نظام پزشکی در جلسه‌ای با اعضای کمیسیون بهداشت در حال توضیح درباره شیوع دوباره تب مالت در ایران است.
واکسیناسیونی که نیست
دکتر علی اکبر سیاری، معاون وزیر بهداشت می‌گوید: «چون تب مالت از دام به انسان منتقل می‌شود، باید دام‌ها واکسینه شوند و این در حالی است که واکسیناسیون انجام نمی‌شود. تا زمانی که این واکسیناسیون انجام نگیرد، مشکل حل نخواهد شد و مسئولیت کنترل تب مالت در کشور به عهده سازمان دامپزشکی است.» اما رئیس سازمان دامپزشکی کشور می‌گوید: «اولین قدم برای کنترل تب مالت، واکسیناسیون دام‌های قابل واكسيناسيون است و ما تا کنون بیش از 30 میلیون واکسن برای مبارزه با تب مالت تزریق کرده‌ایم که این مقدار تقریبا 7 تا 10 درصد بیشتر از برنامه پیش‌بینی شده است.»
دکتر مهدی خلج می‌گوید: «در زمینه پیشگیری از تب مالت، با وجود کمبود امکانات، اقداماتی انجام داده‌ایم، اما برای کنترل بهتر به منابع مالی، نیروی انسانی و امکانات نیاز داریم. قرار است اگر در واکسیناسیون دام‌ها مشکلی پیش آمد، حدود 2 میلیون واکسن از خارج وارد کنیم.» او همچنین با اشاره به آمار شیوع تب مالت در دام‌ها که زیر نظر سازمان دامپزشکی هستند، می‌گوید: «متوسط شیوع تب مالت در دام‌های تحت پوشش ما 8 در هزار است و این میزان شیوع در بین 950 هزار رأس دام، رقم بالایی نیست. ما ابتدای سال گذشته نامه‌ای به وزیر بهداشت نوشتیم و خواستیم که بخشی از بودجه حوزه سلامت به سازمان دامپزشکی اختصاص یابد تا بتوانیم در پیشگیری از تب مالت استفاده کنیم، اما هنوز چنین اقدامی صورت نگرفته است. در گذشته، هرگاه که نیاز به امکانات داشتیم، وزارت بهداشت کمک‌های لازم را ارائه می‌کرد.»
“““html
خوبی می‌كرد.
در گذشته برخی از وسایل شبکه‌های بهداشتی در اختیار دامپزشکی قرار می‌گرفت، اما اکنون این همکاری‌ها وجود ندارد. علت این موضوع هم به کمبود امکانات وزارت بهداشت برمی‌گردد.» رئیس سازمان دامپزشکی به واکسیناسیون، شناسایی دام‌های آلوده و کشتن آنها به عنوان روش‌های مقابله با تب مالت اشاره می‌کند و می‌گوید: «آموزش عمومی به همه مردم، به ویژه روستائیان و دامداران، ضروری است و وزارت بهداشت باید در این زمینه اقدامات جدی‌تری انجام دهد.
ما همچنین برای جلوگیری از عرضه شیر فله و محصولات دامی غیرپاستوریزه به تمام استانداری‌ها در سراسر کشور بخشنامه کرده‌ایم. سال گذشته بیش از 2 میلیون و 250 هزار بازدید از مراکز کشتار داشتیم و هزار تن از محصولات خوراکی آلوده را از چرخه مصرف انسانی حذف کردیم.» دکتر خلج بر لزوم افزایش همکاری بین وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی در مبارزه با تب مالت تأکید دارد.
تب مالت همیشه وجود دارد
اما شیوع تب مالت در کشور چقدر است؟ دکتر محمود نبوی، معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر دار وزارت بهداشت، می‌گوید: «چون بیماری تب مالت یک بیماری بومی است، همیشه وجود دارد و ریشه‌کنی آن امکان‌پذیر نیست. بیشترین شیوع تب مالت در ایران در سال 1360 گزارش شده که 90 هزار مورد مبتلا داشتیم.
در حدود سال‌های 88 و 89، تعداد مبتلایان کاهش یافت و به حدود 12 هزار مورد رسید. در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌ها، بین 12 تا 16 هزار مورد ابتلا به تب مالت گزارش شده و در سال 93 شیوع تب مالت به 18 هزار مبتلا رسیده است که این افزایش نسبت به سال‌های قبل نگران‌کننده است.»
همچنین رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت اعلام کرده است که تعداد ابتلای به تب مالت از سال 89 تا 92، 50 درصد افزایش یافته و انتظار می‌رود امسال این رقم از 20 هزار مورد فراتر برود. دکتر محمدرضا شیرزادی تاکید کرده که موارد ابتلا به تب مالت در کشور به طور قابل توجهی افزایش یافته و دلیل اصلی این افزایش عدم کنترل بیماری در دام‌ها است و همچنین اقبال مردم به مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه مانند شیر فله‌ای بیشتر شده است. این محصولات تحت نظارت‌های بهداشتی نیستند و احتمال آلودگی آنها بالاست. مردم باید از مصرف این محصولات به طور جدی خودداری کنند. گفته می‌شود 70 درصد موارد ابتلا به تب مالت در روستاها و به دلیل تماس مستقیم با دام‌ها و 25 درصد در شهرها و به دلیل مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه اتفاق می‌افتد. اینکه آیا شهرنشین‌ها لبنیات فله مصرف کنند یا نه به خودشان بستگی دارد، اما در روستاها نمی‌توان از تماس انسان با دام‌ها جلوگیری کرد. حال باید دید کمیسیون بهداشت مجلس که برای حل این مشکل اقدام کرده، چه تصمیمی خواهد گرفت؟
تب مالت چه نشانه‌هایی دارد؟
تب مالت نوعی باکتری عفونی است که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود و بیشتر از طریق شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی غیرپاستوریزه منتقل می‌گردد. علائم تب مالت ممکن است شامل تب، درد مفاصل و خستگی باشد. این علائم شباهت زیادی به آنفلوآنزا دارند و شامل تب، لرز، تعریق، ضعف، خستگی، درد کمر، مفاصل و عضلات و سردرد است. این علائم بعد از چند هفته تا چند ماه از بین می‌روند و ممکن است دوباره برگردند. در برخی افراد، تب مالت می‌تواند مزمن باشد و علائم آن تا چند سال حتی بعد درمان نیز باقی بمانند.
عامل بیماری:
نوعی باکتری به نام
“`
«بروسلا» یک نوع میکروب است که چند نوع مختلف دارد. یکی از این باکتری‌ها که بیشتر در گوسفند و بز یافت می‌شود، عامل اصلی بیماری بروسلا در انسان‌ها است.
میزبان و شرایط زیست‌محیطی:
بیماری تب مالت بیشتر در مردان بالغ به خصوص در افرادی که در زمینه کشاورزی و دامداری فعالیت می‌کنند، شایع است. این دسته شامل دامداران، چوپانان، قصابان و دامپزشکان می‌شود. همچنین کارمندان آزمایشگاه‌ها نیز در معرض خطر هستند. اما در کشور ما، زنان و کودکان نیز که در کارهای دامداری شرکت دارند، در معرض خطر قرار می‌گیرند. به همین دلیل، حدود ۵۵ درصد مبتلایان را مردان و باقی را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. در شرایطی که مراکز پرورش دام بهداشتی نباشند، تب مالت بیشتر گسترش پیدا می‌کند.
عوامل مانند رطوبت زیاد در مراتع، کمبود نور آفتاب و رعایت نشدن بهداشت در تهیه شیر و گوشت، همه می‌توانند به گسترش بیماری بروسلا کمک کنند. محیط اطراف دام‌ها که ممکن است میکروب را دفع کنند، می‌تواند بسیار آلوده باشد. این میکروب در شرایط مناسب محیطی، یعنی در رطوبت کافی، در ادرار و مدفوع حیوانات، می‌تواند هفته‌ها و حتی ماه‌ها زنده بماند. این باکتری همچنین می‌تواند تا هشت هفته در پنیر تازه و غیر پاستوریزه که از شیر خام تهیه شده، زنده بماند و با منجمد کردن نیز از بین نمی‌رود. در خاک، این میکروب می‌تواند تا چهل روز در خاک خشک آلوده، و در خاک مرطوب مدت بیشتری مقاومت کند.
بروسلا در ادرار تا شش روز، در گرد و خاک شش هفته، و در آب و خاک تا ده هفته زنده می‌ماند. همچنین این باکتری می‌تواند تا چهار ماه در کره زنده بماند و در مدفوع حیوانات به مدت ۱۰۰ روز و در دمای هشت درجه سانتیگراد ممکن است برای بیش از یک سال دوام بیاورد. اما در ماست به دلیل وجود اسیدلاکتیک، قادر به زنده ماندن نیست و در دمای ۶۰ درجه سانتیگراد به مدت ۱۰ دقیقه از بین می‌رود.
گردآوری: مجله ی اینترنتی رضیم
