اصول کاشت و برداشت ترخون  (2 نکته مهم)

چگونه ترخون بکاریم؟

ترخون گیاهی است که چند سال عمر می‌کند و معمولاً نوع sativa آن برای طعم و عطر خوبش کشت می‌شود. نام انگلیسی ترخون، tarragon، از نام فارسی آن گرفته شده است.

ترخون یک سبزی است که در فصل‌های خنک رشد می‌کند. این گیاه می‌تواند به ارتفاع بیش از 90 سانتی‌متر برسد و ساقه‌های باریک و ظریفی تولید می‌کند. برگ‌های بسیار معطر آن، باریک و کشیده‌اند و روی ساقه قرار دارند.

این بوته‌ها به ندرت گل می‌دهند و گل‌هایشان بذر تولید نمی‌کند؛ بنابراین برای تکثیر آن از روش‌های غیرجنسی استفاده می‌شود. می‌توان این گیاه را با تقسیم بوته، قلمه ساقه یا با قلمه ریشه تکثیر کرد. زمان مناسب برای این کار اوایل بهار است. بوته‌های تقسیم شده باید در فواصل 30 تا 50 سانتی‌متر کشته شوند. بعد از چهار سال، بوته‌ها از زمین خارج می‌شوند و دوباره به همان فاصله کاشته می‌شوند. نوعی از ترخون به نام “ترخون روسی” بذر زیادی تولید می‌کند و می‌توان این نوع را با بذر تکثیر کرد.

ویژگی‌های گیاه‌شناسی ترخون

ارتفاع ترخون بین 30 سانتی‌متر تا یک متر است. برگ‌های پایینی ساقه، به سه قسمت تقسیم شده‌اند و گل‌ها کوچک، سبز و به شکل خوشه‌ای هستند. اگر ساقه گیاه را فشار دهید، بوی خاصی از آن آزاد می‌شود. طول برگ‌ها بین 3 تا 8 سانتی‌متر و عرض آن‌ها بین 0.5 تا 1.2 سانتی‌متر است. کناره‌های برگ‌ها صاف هستند و گیاه کرکی ندارد. گل‌های ترخون معمولاً زرد یا قهوه‌ای تیره‌اند و به صورت خوشه‌ای تجمع پیدا می‌کنند. گاهی اوقات، ترخون گل نمی‌دهد یا بذر تولید نمی‌کند. ریشه‌های ترخون از نوع ریزوم است و گل‌ها هم هرمافرودیت بوده و با کمک باد گرده‌افشانی می‌کنند.

نیازهای اکولوژیکی گیاه ترخون

ترخون بهتر است در مکان‌هایی با هوای گرم و آفتابی کشت شود. این گیاه به راحتی دماهای پایین را تحمل می‌کند و حتی دمای 15- درجه سانتی‌گراد برایش مشکل ایجاد نمی‌کند. گیاه ترخون در فصل بهار که هوا سرد می‌شود، دچار سرمازدگی نمی‌شود و به رشد ادامه می‌دهد.

ترخون نیاز به آب زیادی دارد. به همین دلیل باید در زمین‌هایی با رطوبت کافی کشت شود. آبیاری در مرحله گل‌دهی و بعد از برداشت محصول ضروری است. بهترین خاک برای کشت ترخون، خاک‌های با بافت متوسط (شنی-رسی) با لایه سطحی ضخیم است. اگر ترخون در خاک‌های رسی کاشته شود، عمر زیادی نخواهد داشت. ترخون در خاک‌های خشک عطر بیشتری پیدا می‌کند و pH مناسب برای آن بین 6.5 تا 7.8 است.

خواص درمانی گیاه ترخون

• ترخون دارای ویتامین‌های A، B و C است و همچنین شامل مواد معدنی مانند روی، کلسیم، منگنز، آهن، منیزیم، پتاسیم و مس می‌باشد.
• ترخون برای درد مفاصل مفید است و بهتر است همراه غذا مصرف شود یا به‌صورت ضماد استفاده گردد.
• ترخون به درمان قاعدگی‌های دردناک کمک می‌کند و قاعده‌آور است.
• افرادی که دچار سرعت انزال و ضعف قوه باه هستند می‌توانند ترخون خشک را با زرده تخم‌مرغ مخلوط کرده و به کمر بمالند، بهتر است ریشه ترخون باشد.
• برای دردهای رماتیسمی می‌توان 10 گرم ترخون را در 300 سی‌سی آب جوشانده و روزی 3 فنجان از آن نوشید.
• زیاده‌روی در مصرف ترخون ممکن است شهوت را کاهش دهد و موجب تیره‌تر شدن خون شود.
• جویدن ترخون به جلوگیری از خونریزی لثه و بهبود زخم‌ها کمک می‌کند.
• افرادی که…
  “““html
  • افرادی که به نقرس مبتلا هستند، می‌توانند از دم‌کرده ترخون استفاده کنند.
  • ترخون برای درمان دل درد و دردهای معده که به خاطر غذا ایجاد می‌شود، مفید است.
  • اگر معده شما به خوبی کار نمی‌کند و ترشحات آن کم است، بهتر است ترخون بخورید.
  • برای جلوگیری از بیماری‌های عروقی و تصلب شرائین، می‌توانید برگ‌های ترخون را بجوید و بخورید.

  

  آفات گیاه ترخون

  یکی از آفات مهم ترخون، مورچه قرمز (Solenopsis geminata) است. ترخون معمولاً از بیماری خاصی رنج نمی‌برد، اما ممکن است در طول رشد توسط برخی قارچ‌ها مانند قارچ زنگ و قارچ لکه برگی آسیب ببیند. برای مقابله با این مشکلات، باید از قارچ‌کش‌های مناسب استفاده شود.

  آماده‌سازی خاک برای کاشت گیاه ترخون

  در فصل پاییز، بعد از برداشت محص، باید 40 تا 50 تن کود حیوانی کاملاً پوسیده به زمین‌هایی که ترخون در آن‌ها کاشت می‌شود، اضافه کنید و با شخم عمیق (به عمق 40 تا 45 سانتیمتر) آن را با خاک ترکیب کنید. سپس 80 تا 100 کیلوگرم اکسید فسفر و 120 تا 130 کیلوگرم اکسید پتاس به خاک اضافه کرده و شخم دیگری به عمق 30 تا 35 سانتیمتر در جهت عمود بر شخم قبلی بزنید. پس از پاک کردن سنگ‌ها و قلوه‌سنگ‌ها، باید کلوخه‌ها را با دیسک بشکنید و زمین را تسطیح کنید. اوایل بهار باید بستر خاک را برای کشت گیاه آماده کنید.

  تاریخ و فواصل کاشت گیاه ترخون

  ترخون باید با گیاهانی کاشته شود که علف‌های هرز را زیاد نکنند. اوایل بهار زمان مناسبی برای تکثیر ترخون به روش قلمه‌های ساقه‌ای و پاجوش است و فصل پاییز زمان مناسب برای تکثیر آن از طریق تقسیم ریشه می‌باشد. عمر ترخون حدود 8 تا 10 سال است، اما محصول آن 4 تا 6 سال می‌تواند اقتصادی باشد.

  

  روش کاشت و تکثیر ترخون

  قلمه ساقه‌ای

  

  بعد از جدا کردن ساقه‌های سبز و جوان از گیاه مادر، آن‌ها را در زمین مورد نظر می‌کارند. این روش برای تکثیر ترخون چندان مناسب نیست و کمتر استفاده می‌شود.

  پاجوش

  حدود 3 تا 4 سال بعد از کاشت گیاه مادر، پاجوش‌های متعددی از زیر زمین بیرون می‌آیند که ریشه‌هایی هم دارند. اگر در اواخر پاییز یا اوایل بهار اطراف گیاهان را با خاک نرم بپوشانیم، پاجوش‌های بیشتری تولید می‌شود.

  در این روش، اواخر بهار (خرداد) زمین اطراف گیاهان را کنار می‌زنند و پاجوش‌ها را جدا کرده و در زمین اصلی می‌کارند. معمولاً هر گیاه مادر بین 20 تا 40 پاجوش می‌سازد، اما بهتر است فقط 10 تا 20 پاجوش از آن جدا کنیم، زیرا ممکن است گیاه مادر آسیب ببیند. بعد از انتقال پاجوش‌ها به زمین اصلی باید بلافاصله آن‌ها را آبیاری کرد.

  تقسیم ریشه

  این روش برای تکثیر ترخون در بسیاری از کشورها استفاده می‌شود. پایه‌های مادری 3 تا 4 ساله که سالم و بدون آلودگی هستند را از خاک خارج کرده و…

  “`

  ریشه را به 5 تا 10 تکه تقسیم می کنیم، هر تکه باید حداقل یک یا دو جوانه رویشی داشته باشد. سپس این تکه ها را در عمق 10 تا 15 سانتیمتر در زمین اصلی کشت می کنیم. برای هر هکتار از زمین به 35 تا 40 هزار بوته نیاز است.

  

  روش نگهداری ترخون

  در زمان رشد گیاهان، باید با علف‌های هرز مبارزه کنیم. قبل از اینکه گیاهان در سال دوم شروع به رویش کنند، می‌توانیم از علف‌کش‌های مرکازین (Merkazin) به مقدار 8 کیلوگرم در هکتار یا سنسور (Sensore) به مقدار 1 تا 1.2 کیلوگرم در هکتار استفاده کنیم. پس از اولین برداشت، می‌توانیم از علف‌کش مرکازین به مقدار 4 تا 6 کیلوگرم یا از علف‌کش آفالون (Afalon) به مقدار 6 کیلوگرم در هکتار استفاده کنیم. بعد از برداشت محصول، برگردان کردن خاک بین ردیف‌ها به تهویه خاک کمک کرده و باعث تسریع در رشد گیاهان می‌شود.

  زمان برداشت گیاه ترخون

  می‌توان محصول ترخون را یک یا دو بار در سال برداشت کرد. اولین برداشت در زمان گل‌دهی انجام می‌گیرد که اوایل تابستان بهترین زمان برای آن است. از اواخر شهریور تا قبل از سرد شدن هوا، می‌توانیم دومین برداشت را انجام دهیم. در این مرحله، باید گیاهان را با فاصله 7 تا 8 سانتیمتر از سطح زمین برداشت کنیم؛ در غیر این صورت گیاهان خشک می‌شوند. اگر از قسمت رویشی گیاه به عنوان سبزی یا ادویه استفاده کنیم، می‌توانیم سه بار در سال محصول را برداشت کنیم.

  نکته مهم درباره ترخون

  مصرف طولانی‌مدت ترخون می‌تواند باعث سرطان شود، به دلیل ماده‌ای به نام استراگول که در آن وجود دارد. همچنین، به دلیل تأثیر استراگول بر جنین و ایجاد ناهنجاری‌های ممکن، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند. ترخون ممکن است باعث شروع قاعدگی شود و در زنان باردار، می‌تواند به سقط جنین منجر گردد. افرادی که نسبت به سایر گیاهان خانواده Asteraceae حساسیت دارند نیز باید مصرف ترخون را محدود کنند. اطلاعات کافی در مورد تداخل دارویی ترخون وجود ندارد.

  

  بیشتر بخوانید: