بررسی مزایا و عوارض مالچ پاشی در کشاورزی (2 نکته مهم)
“`html
مالچ چیست؟ چه فواید و کاربردهایی دارد؟
مالچ‌ها، دارای فواید زیادی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به کاهش تبخیر آب، حفظ رطوبت خاک، جلوگیری از رشد علف‌های هرز، کاهش تغییرات دمایی در خاک، کاهش سله بستن و فرسایش خاک، کاهش فشردگی آن و محافظت از گیاهان چندساله در برابر یخ‌زدگی اشاره کرد. همچنین مالچ‌ها به پاکیزه‌تر شدن باغ‌ها و فضاهای سبز کمک می‌کنند. انتخاب نوع خاصی از مالچ به عواملی نظیر دسترسی، هزینه، نوع گیاه و فصل بستگی دارد.
مالچ‌ها به صورت تجاری در انواع مختلفی وجود دارند. دو دسته اصلی مالچ، مالچ‌های آلی و غیرآلی هستند. به دلیل کمبود شدید آب به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند کشور ما، استفاده مؤثر از آب در این زمینه اهمیت زیادی دارد. این تحقیق به بررسی و تحلیل کاربرد مالچ در کشاورزی و تأثیر آن بر کاهش تبخیر و افزایش بهره‌وری مصرف آب می‌پردازد.
تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که وجود مالچ بر سطح خاک، با ایجاد سایه و جلوگیری از نفوذ نور، مانع رشد علف‌های هرز می‌شود و با کاهش تبخیر آب، دما را پایین نگه می‌دارد و رطوبت خاک را افزایش می‌دهد. بیشتر تحقیقاتی که انجام شده، مربوط به مالچ‌های آلی هستند که شامل بقایای گیاهی همچون کاه، کلش، برگ‌ها و خاک اره می‌باشند. بر اساس نتایج، کاه و کلش گندم، برگ درخت و خاک اره، در حفظ دمای خاک و بهبود شرایط رطوبت و عناصر غذایی نسبت به سایر مالچ‌ها برتری دارند.
همچنین مشخص شد که استفاده از مالچ‌های پلاستیکی، علاوه بر بهبود رشد و کیفیت محصولات، تبخیر آب را کاهش می‌دهد، رطوبت خاک را بهتر حفظ می‌کند و حتی بهره‌وری مصرف آب را بیش از 50 درصد افزایش می‌دهد. هنگامی که سیستم آبیاری قطره‌ای به همراه مالچ پلاستیکی استفاده می‌شود، عملکرد محصولات به طور معناداری نسبت به آبیاری معمولی بدون مالچ، افزایش می‌یابد.
مالچ‌ها موادی هستند که روی سطح خاک قرار می‌گیرند تا رطوبت را حفظ کنند. در طبیعت، برگ‌های درختان روی زمین می‌ریزند و لایه‌ای از مواد طبیعی ایجاد می‌کنند که از خاک محافظت کرده و آن را غنی می‌سازند. اما در فضاهای سبز شهری، برگ‌ها جمع‌آوری می‌شوند و روی زمین نمی‌مانند. استفاده از مالچ‌هایی که از برش‌های چمن، برگ‌ها و هرس درختان به دست می‌آید، می‌تواند مشابه این مزایا را به فضاهای سبز بیفزاید.
کاربرد مالچ پاشی در کشاورزی چیست؟
مالچ پاشی به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن سطح خاک با موادی مانند برگ، علف، شاخه‌ها یا بقایای محصولات پوشانده می‌شود. این پوشش، فعالیت موجودات خاک مثل کرم‌های خاکی را افزایش می‌دهد. همچنین به بهبود ساختار خاک کمک کرده و باعث می‌شود در هنگام بارندگی، آب به داخل خاک نفوذ بیشتری داشته باشد که این موضوع به کاهش رواناب سطحی کمک می‌کند. افزایش مواد ارگانیک در خاک به بهبود ساختار آن کمک می‌کند و این امر باعث می‌شود که ذرات خاک به راحتی جابه‌جا نشوند.
از مزایای استفاده از مالچ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محافظت از خاک در برابر فرسایش آبی و بادی تا اجزای خاک شسته یا منتقل نشوند.
- بهبود نفوذ آب باران و آبیاری به همراه حفظ بافت خاک، که باعث سفت شدن آن و ایجاد خلل و فرج مناسب می‌شود.
- حفظ رطوبت خاک با کاهش تبخیر، که به گیاهانی که نیاز به آبیاری کمتری دارند کمک می‌کند تا بهتر از بارش‌های محدود بهره‌برداری کنند.
- فراهم آوردن مواد غذایی برای گیاهان، چرا که مواد ارگانیک مالچ با تجزیه خود این مواد غذایی را آزاد می‌کنند و به رشد گیاهان کمک می‌کنند.
“““html
باروری خاک می گردد.
کشاورزی زمینی (ارگانیک )
راه‌های متعددی برای کشاورزی ارگانیک وجود دارد. یکی از این راه‌ها استفاده از مواد طبیعی مانند کمپوست و کود حیوانی به جای کودهای شیمیایی است که به بهبود کیفیت خاک کمک می‌کند. به عنوان مثال، کمپوست که از مواد گیاهی، مواد غذایی و برگ‌ها تشکیل شده است، در واقع غذایی برای باکتری‌ها، حشرات و قارچ‌ها محسوب می‌شود. آنچه که بعد از این فرایند باقی می‌ماند، در واقع مواد معدنی و سلولز گیاه هستند که می‌توان از آن‌ها در باغ استفاده کرد.
مواد معدنی مانند آنچه در بقایای حلزون یا استخوان‌های حیوانات پیدا می‌شود نیز می‌تواند به باروری خاک کمک شایانی کند. در کشت ارگانیک، به جای استفاده از علف‌کش‌ها، معمولاً از روش‌هایی برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز استفاده می‌شود. مالچ یکی از این روش‌هاست که ممکن است شامل سنگ نی، خاک اره یا برگ باشد و دور گیاه قرار داده می‌شود. این مالچ‌ها نه تنها از رشد علف‌های هرز جلوگیری می‌کنند، بلکه برخی از آن‌ها (به‌ویژه برگ‌ها و نی‌ها) به حفظ رطوبت خاک نیز کمک می‌کنند.
در یک مطالعه‌ای در استهبان، استفاده از مالچ گیاهی (تفالۀ شیرین بیان) در بهبود کیفیت و عملکرد درختان انجیر مؤثر بوده است. این نوع مالچ به جلوگیری از خشکسالی در درختان انجیر کمک کرده و درختانی که از آن استفاده کردند، بهتر سبز شدند و کیفیت انجیر از نظر قطر و رنگ بهبود پیدا کرد.
مالچ‌ها می‌توانند در هر زمانی از سال استفاده شوند، اما زمان مناسب برای استفاده از آن‌ها بستگی به آنچه که از مالچ انتظار دارید دارد. مالچ‌ها با ایجاد یک لایه میان هوا و خاک، دما را تنظیم می‌کنند، به‌طوری‌که خاکی که مالچ دارد، در تابستان خنک‌تر از خاکی است که بدون مالچ است. بنابراین، خاک مالچ‌دار در بهار به آرامی گرم می‌شود و در پاییز به آرامی سرد می‌شود. اگر مالچ به گیاهان چندساله و گل‌ها اضافه شود، بهترین زمان برای این کار اواخر بهار، بعد از گرم شدن خاک خواهد بود.
مالچ‌پاشی در اوایل بهار ممکن است باعث تاخیر در گرم شدن خاک و رشد گیاه شود. نیازی نیست هنگام کوددهی، مالچ را حذف کنید، زیرا عناصر مغذی از کود می‌توانند از مالچ عبور کرده و به ریشه‌ها برسند. مالچ‌هایی که برای محافظت از گیاهان در زمستان استفاده می‌شوند باید سبک باشند تا وزن برف و یخ، آن‌ها را فشرده نکند و مانع از سرمازدگی گیاهان شوند. یکی از مزایای استفاده از مالچ در زمستان این است که یخ‌زدگی و گرم شدن خاک را در اواخر زمستان و اوایل بهار کاهش می‌دهد.
تکرار چرخه یخ زدن در شب و گرم شدن روزانه خاک به دلیل نور خورشید، باعث جابجایی و خارج شدن بسیاری از گیاهان با ریشه‌های سطحی از خاک می‌شود و سیستم ریشه در معرض نور و هوا قرار می‌گیرد که ممکن است آسیب ببیند. مالچ‌پاشی با کاهش نوسانات دما، از چنین مشکلاتی جلوگیری می‌کند.
مشکلات ناشی از کاربرد غیرمعمول مالچ:
بعضی از باغبانان فکر می‌کنند چون مالچ برای گیاهان مزایای زیادی دارد، هر چه بیشتر استفاده کنند، نتایج بهتری می‌گیرند. در حالی که لایه ضخیم مالچ می‌تواند مشکلات زیادی برای گیاه ایجاد کند. مثلاً ممکن است ریشه‌های گیاه به جای اینکه در خاک رشد کنند، در داخل مالچ رشد کنند. همچنین، گیاه به راحتی در اثر علف‌کش‌ها و کودها و در زمان‌های خشکی آسیب می‌بیند. مالچ ضخیم اطراف گیاه ممکن است منجر به رطوبت بیش از حد و پوسیدگی ریشه شود.
نحوه کاربرد مالچ
قبل از استفاده از مالچ، باید علف‌های هرز را حذف کرده و گیاه را آبیاری کنید. می‌توانید به جای چمن، از مالچ برای اطراف درخت استفاده کنید. مالچ‌پاشی زیر درخت باعث می‌شود که رقابت برای آب و مواد غذایی کاهش یابد و از این طریق هزینه‌های مربوط به چمن‌زنی و حذف علف‌ها کمتر می‌شود و همچنین از صدمه به تنه درختان جلوگیری می‌شود. مالچ باید حدود ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر دورتر از تنه درختان و درختچه‌ها قرار داده شود زیرا تنه درختان به شرایط مرطوب حساس‌اند و قرار دادن مالچ نزدیک به تنه خطر بیماری‌ها، حشرات و جانوران را افزایش می‌دهد.
مالچ باید روی سطح خاک نگهداری شود تا از مصرف نیتروژن جلوگیری شود. هر ماده چوبی که با خاک مخلوط شود، موقتا توانایی خاک را در فراهم کردن نیتروژن برای گیاه کاهش می‌دهد، اما تحقیقات نشان داده‌اند که چنین مالچی تنها اکسیژن سطح خاک را مصرف می‌کند و مشکلی برای ریشه‌ها ایجاد نمی‌کند.
منبع : فناب صنعت
سایت رضیم
“`
