بیماری سندرم ژیلبرت را بیشتر بشناسید (2 نکته مهم)

سندرم ژیلبرت یک بیماری خوش‌خیم است که به طور مزمن وجود دارد. در این بیماری، کبد نمی‌تواند بیلی روبین را به درستی از خون خارج کند و به همین دلیل، سطح بیلی روبین در خون بالا رفته و باعث زردی پوست می‌شود.

سندرم ژیلبرت یکی از اختلالات شایع است که حدود ۷ درصد از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث افزایش بیلی روبین در خون می‌شود که معمولاً به صورت زردی، به ویژه در چشم‌ها، نمایان می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر دو جنس و در همه سنین رخ دهد، اما بیشتر در مردان دیده می‌شود. علائم آن می‌تواند از زمان تولد با فرد وجود داشته باشد، اما ممکن است تا سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی قابل مشاهده نباشد.

این بیماری به صورت اتوزوم غالب به ارث می‌رسد. به این معنا که اگر یکی از والدین این بیماری را داشته باشد، کودک 50 در صد احتمال دارد که آن ژن را به ارث ببرد و دچار اثرات این بیماری شود. سندرم ژیلبرت در واقع یک بیماری کاملاً بی‌خطر است و آنزیم‌های کبدی در این افراد طبیعی هستند، به طوری که معمولاً این اختلال به صورت اتفاقی در آزمایشات عادی پیدا می‌شود.

علائم بیماری ژیلبرت
علائم ژیلبرت شامل افزایش سطح بیلی روبین در خون است که این ماده از تجزیه گلبول‌های قرمز خون به وجود می‌آید. این علائم ممکن است از دوران تولد وجود داشته باشند، اما ممکن است تا سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی دیده نشوند. این بیماری در هر دو جنس و در تمام سنین مشاهده می‌شود، اما در مردان بیشتر است.

ممکن است فرد احساس خستگی، بی‌اشتهایی، زردی خفیف (زرد شدن پوست و چشم‌ها)، یا درد در قسمت بالای شکم کند. فعالیت بدنی شدید، سرماخوردگی و فشارهای عاطفی می‌توانند منجر به افزایش سطح بیلی روبین و به دنبال آن زرد شدن چشم‌ها و نشانه‌های بیماری “ژیلبرت” شوند.

علل بیماری
کم آبی بدن، گرسنگی، بیماری‌های مکرر مانند سرماخوردگی، دوره‌های قاعدگی در زنان، و استرس می‌توانند موجب بروز مشکلاتی شوند که باعث افزایش سطح بیلی روبین در خون می‌گردند. وقتی که سطح بیلی روبین از حد نرمال بالاتر رود، زردی ممکن است ظاهر شود.

کبد در دفع بیلی روبین به خوبی عمل نمی‌کند و این مسئله باعث افزایش بیلی روبین در خون می‌شود. با توجه به این موضوع، افزایش سطح بیلی روبین به این بیماری مربوط می‌شود، اما این بیماری عوارض خطرناکی برای فرد در بر ندارد.

تشخیص بیماری
هیچ راه خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. این بیماری جدی نیست و با رفع علل بروز آن به سرعت برطرف می‌شود. پرهیز از گرسنگی و مصرف مایعات و مواد قندی در طول روز می‌تواند در پیشگیری از بروز این بیماری مؤثر باشد.

این بیماری به درمان خاصی نیاز ندارد و تنها کافیست که عامل بروز بیماری شناسایی و از بین برود. برای تشخیص بیماری ژیلبرت، پزشک می‌تواند از آزمایش‌های خونی و معاینه کبد و طحال استفاده کند.

همچنین سونوگرافی کبد و طحال در این بیماران معمولاً طبیعی است و طبق یافته‌های جدید، تست ريفامپين می‌تواند به عنوان یک تست تشخیصی برای این بیماری استفاده شود، به طوری که باعث افزایش میزان بیلی روبین در خون می‌شود. اما باید به این نکته توجه کرد که نظرها در مورد تأثیر این تست بر میزان بیلی روبین در افراد سالم متفاوت است.

بیماری سندرم ژیلبرت را بیشتر بشناسید

درمان بیماری
در بیشتر مواقع، نیازی به درمان خاصی نیست. اگر شما یا افرادی که می‌شناسید متوجه زردی در رنگ چشم‌ها یا پوست خود شدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید، زیرا برخی از بیماری‌های جدید با زردی ملایم شروع می‌شوند.

بیماری ژیلبرت بیماری خطرناکی نیست و درمان آن با شناسایی دلیل ایجاد بیماری و رفع آن ممکن است. برای مثال، اگر دلیل بیماری فعالیت شدید ورزشی باشد، کاهش فعالیت ورزشی برای درمان بیماری و بهبود فرد اهمیت دارد.
برای این بیماری نیازی به دارو نیست، اما ممکن است پزشک آزمایش خون برای بررسی سطح بیلی‌روبین و کارکرد کبد تجویز کند. همچنین، مصرف “اسید فولیک” که در داروخانه‌ها به‌صورت قرص موجود است و از طریق غذا به بدن می‌رسد، در درمان بیماری ژیلبرت مؤثر است. نیاز روزانه به “اسید فولیک” حدود ۲۰۰ میکروگرم است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهند که مصرف یک نوع اسید آمینه به نام متیونین، به‌صورت SAM دو بار در روز (۵۰۰-۱۰۰۰ میکروگرم) می‌تواند یکی از مسیرهای تولید این آنزیم را فعال کند و در نتیجه باعث کاهش سطح بیلی‌روبین شود. اما به شما توصیه می‌کنم هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید. هرچند که این بیماری خطرناک نیست و نیاز به درمان خاصی ندارد، اما عدم توجه به آن ممکن است منجر به مشکلات دیگری شود.

با استفاده از مقاله خانم دکتر فاطمه قلی پور

گردآوری: مجله رضیم