تفاوت اصلی بین بیماری شقاق و بواسیر در چیست ؟ (2 نکته مهم)
“`html
فرق شقاق (فیشر) و بواسیر (هموروئید) چیست ؟
شقاق و بواسیر دو بیماری مختلف در ناحیه مقعد هستند. شناخت این دو بیماری از لحاظ علائم، نشانه‌ها و روش‌های درمانی در حالی که شباهت‌های زیادی دارند، بسیار مهم است.
فیشر یا شقاق مقعد، یک ترک یا زخم کوچک است که در ناحیه ابتدای مقعد ایجاد می‌شود و باعث درد زیادی می‌شود و گاهی اوقات در هنگام دفع مدفوع ممکن است خونریزی مختصری نیز داشته باشد.
(خون در مدفوع) دلایل متعددی برای ایجاد این زخم وجود دارد، اما در اکثر مواقع، این مشکل با تغییر در عادات دفع مانند یبوست و یا اسهال شدید مرتبط است.
هموروئید یا بواسیر یکی از دلایل شایع خونریزی از روده بزرگ است. هموروئیدها بخشی طبیعی از ناحیه انتهایی روده بزرگ هستند، اما به دلیل عواملی مختلف دچار مشکل می‌شوند. از جمله این عوامل می‌توان به وراثت، مشکلات هورمونی، تغذیه نادرست، نوع شغل، آب و هوا و مسائل روانی، سن، داروها، عفونت، بارداری، سرفه‌های مکرر، زور زدن، استفراغ و یبوست اشاره کرد.
شقاق چیست ؟
شقاق با نام علمی فیشر فقط یک ترک یا پارگی در دیواره‌ی داخلی بدن یا سطوح خارجی پوست است و نباید آن را با برش سردرگم کرد. در شقاق، کشیدگی دیواره منجر به شکاف می‌شود و اگر به موقع درمان نشود، ممکن است به زخم‌های بزرگ‌تری تبدیل شود که می‌تواند عضلات زیرین را هم درگیر کند.
شقاق مقعد به شکل یک خط دردناک یا شکاف در بافت نرم و مرطوب قسمت انتهایی کانال مقعد به وجود می‌آید. در مدت کوتاهی، این مشکل معمولاً تنها سطح داخلی دیواره‌های مقعد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ولی با گذشت زمان می‌تواند به عمق بیشتری نفوذ کند و تمام ضخامت بافت مخاطی مقعد را درگیر کند.
شقاق یا فیشر مقعد به شکل یکسانی در هر دو جنس زن و مرد دیده می‌شود، اما احتمال شقاق مقعد در زنان پس از زایمان و در افرادی که به بیماری کرون مبتلا هستند، بیشتر است.
این بیماری معمولاً در سنین جوانی و میانسالی بروز می‌کند و با افزایش سن، احتمال ابتلا به فیشر مقعد کاهش می‌یابد. این مشکل در کودکان زیر یک سال نیز شایع است.
علل بیماری شقاق یا فیشر مقعد
بیماری شقاق یا فیشر از آسیب و فشار به دیواره‌ی داخلی مقعد در هنگام اجابت مزاج یا سایر علل کشیدگی ناشی می‌شود.
اگرچه علت دقیق شقاق مقعد مشخص نیست، اما غالباً تصور می‌شود که ضربه‌ی ناشی از اجابت مزاج سخت، عامل شروع بیماری است.
گاهی اوقات با حرکت مدفوع خشک و سفت یا خیلی شل، دیواره‌ی مخاطی مقعد آسیب می‌بیند.
افرادی که عضلات مقعدی تنگ‌تری دارند بیشتر ممکن است به این بیماری دچار شوند. شکاف‌های ناشی از بیماری‌ها، عفونت مقعد و تومور از دلایل نادر فیشر مقعد هستند.
رژیم غذایی نادرست و نداشتن مواد غذایی غنی از فیبر مثل میوه‌ها و سبزیجات، افراد را در معرض ابتلا به فیشر مقعدی قرار می‌دهد.
علاوه بر این، جراحی‌های ناحیه مقعد نیز می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به تنگی مقعد کرده و او را در برابر آسیب‌های ناشی از اجابت مزاج سخت قرار می‌دهد که خود باعث ایجاد شقاق مقعدی می‌شود.
بواسیر چیست ؟
بیماری بواسیر با نام علمی هموروئید به شکل ورم و التهاب عروق خونی موجود در ناحیه مقعد ایجاد می‌شود.
دیواره‌های داخلی مقعد که حدود چهار سانتی‌متر از انتهای روده بزرگ را دربر می‌گیرد، به دلیل خاصیت ارتجاعی خود و وظایف دریچه‌ای از رگ‌های بالشتکی با دیواره‌های حساس ساخته شده‌اند.
مویرگ‌های ناحیه انتهایی دستگاه گوارش که وظیفه مراقبت از کانال مقعد را دارند، در زمان دفع مدفوع خشک کشیده و ملتهب می‌شوند. کشیدگی دیواره‌ی سیاهرگ‌ها و کاهش توان انقباضی، مانع از پمپاژ خون به سمت مناطق بالاتر می‌شود و…
“`
بنابراین هر عاملی که مانع از برگشت خون از عروق مخرجی به قلب شود، باعث افزایش فشار در این سیاهرگ‌های ناحیه‌ی مقعد شده و موجب گشاد شدن و پیچ در پیچ شدن این عروق می‌گردد که به آن بواسیر یا هموروئید گفته می‌شود.
بیماری‌هایی که ممکن است به بواسیر یا هموروئید منجر شوند
- اسهال و یبوست مزمن: در زمان اسهال، خروج سریع مدفوع می‌تواند به دریچه مقعد آسیب برساند. همچنین در یبوست، خروج کند و سخت مدفوع می‌تواند فشار ایجاد کند و به آن آسیب برساند.
- اختلالات کبدی: مشکلات کبدی می‌توانند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهند و به بواسیر منجر شوند.
- سرطان کولون: وجود تومور در روده بزرگ می‌تواند باعث اختلال در حرکات روده و مشکلات در هضم و دفع مدفوع شود.
- پارگی مقعد هنگام زایمان سخت: در هنگام زایمان‌های سخت، ممکن است نیاز به برش در ناحیه لگن باشد که این به عضلات ناحیه مقعد آسیب می‌زند.
- ضعف عصبی عضلانی در دریچه مقعدی به دلیل پیری: با افزایش سن، ممکن است کنترل عضلات ناحیه مقعد کاهش پیدا کند و فرد در کنترل فشار آن دچار مشکل شود.
- بارداری: در دوران بارداری، تغییرات هورمونی و فشار ناشی از بزرگ شدن شکم می‌تواند به تحریک ناحیه مقعد منجر شود.
- اختلالات روانی: مشکلات روحی مانند افسردگی می‌توانند به جسم نیز آسیب برسانند و سبب بروز بواسیر شوند.
- اعتیاد به مواد مخدر: مواد مخدر مانند تریاک می‌توانند به دلیل ایجاد یبوست، خطر ابتلا به هموروئید را افزایش دهند.
- مصرف برخی داروها: عوارض جانبی برخی داروها می‌توانند به اختلالات گوارشی و در نهایت بواسیر منجر شوند.
درمان مشترک شقاق مقعد و بواسیر
یک رژیم پر از فیبر مهم‌ترین راه برای درمان شقاق مقعد و بواسیر است. مواد غذایی حاوی فیبر شامل سبزیجات، میوه‌های تازه، حبوبات، نان، برنج قهوه‌ای، آجیل، دانه‌ها و عدس می‌باشد. همچنین باید از غذاهایی که ممکن است موجب یبوست شوند، مانند پنیر، بستنی، کیک، برنج سفید و غذاهای فرآوری شده، پرهیز کرد.
بیمار باید آب و آب میوه‌های فراوان مصرف کند و از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و چای پرهیز کند، زیرا این نوشیدنی‌ها می‌توانند موجب کم آبی بدن و یبوست شوند.
برای درمان شقاق مقعد و بواسیر، ابتدا باید به درمان یبوست پرداخت. برای این کار، استفاده از رژیم‌های غذایی پرفیبر مانند سبزیجات و میوه‌ها، نوشیدن آب به میزان کافی و فعالیت بدنی بسیار مهم است.
اگر با رعایت موارد ذکر شده، یبوست همچنان ادامه داشت، به درمان‌های دارویی می‌پردازیم. بهتر است ابتدا از داروهای کم‌ضرر مانند فیبرهای مکمل غذایی (مانند پودر پسیلیوم) استفاده کنیم و سپس به داروهای ملین مانند شربت منیزیم و لاکتولوز برویم. در نهایت از داروهای محرک که قادر به تحریک روده هستند، باید در کوتاه مدت استفاده کرد.
البته باید توجه داشت که مصرف داروهای محرک باید در یک دوره کوتاه مدت انجام شود.
درمان دارویی، ابتدا از داروهای کم‌ضرر و بی‌ضرر مانند فیبرهای مکمل غذایی (مثل پودر پسیلیوم) آغاز می‌شود و سپس از داروهای ملین و کم‌ضرر استفاده می‌شود (مانند شربت منیزیم و لاکتولوز).
بیشتر بخوانید :
