تفاوت لیبرالیسم و دموکراسی | 6 تفاوت لیبرالیسم و دموکراسی

تفاوت لیبرالیسم و دموکراسی چیست ؟

لیبرالیسم یکی از قوی‌ترین اندیشه‌های فلسفی و سیاسی در حال حاضر است که به طور گسترده در مورد آن بحث می‌شود. ممکن است برای برخی از افراد سوال پیش بیاید که لیبرالیسم چیست؟

لیبرالیسم یک فلسفه سیاسی است که برای حقوق مدنی و سیاسی افراد اهمیت بسیار زیادی قائل است. واژه لیبرالیسم به معنای آزادی‌خواهی با برخی قوانین مشخص است و به مجموعه‌ای از ایده‌ها و نظریه‌ها که درباره دولت و آزادی فردی صحبت می‌کند، اشاره دارد.

اما دموکراسی چیست؟ واژه دموکراسی از زبان یونانی به معنای “حکومت مردم” می‌آید. دموکراسی روشی برای مشارکت همه شهروندان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی است و به معنای حقی برای همه در شرکت در امور اجتماعی است.

لیبرالیسم و دموکراسی با هم چه فرقی دارند ؟

اگر بخواهیم به طور خلاصه تفاوت‌های لیبرالیسم و دموکراسی را بررسی کنیم، به شش تفاوت خواهیم رسید که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

تفاوت اول لیبرالیسم و دموکراسی: لیبرالیسم یک الگوی سیاسی با یک هدف اصلی و دو اصل اساسی است. هدف اصلی لیبرالیسم دستیابی به حداکثر آزادی فردی است.

برای رسیدن به این هدف، لیبرالیسم دو اصل را بیان می‌کند:

• الف) جدا کردن جامعه از حکومت
• ب) محدود کردن قدرت دولت با قوانین و حقوق و آزادی‌های فردی.

اما دموکراسی بر پایه سه اصل اساسی شکل می‌گیرد:

• الف) حاکمیت مردم (حق مردم برای انتخاب، انتقاد و عزل دولت)
• ب) برابری سیاسی همه شهروندان (حق برابر همه برای مشارکت در تصمیم‌گیری و نظارت بر دولت)
• ج) حکومت اکثریت با احترام به حقوق اقلیت‌ها (عمل بر اساس نظر اکثریت بدون نقض حقوق اقلیت).

تفاوت دوم لیبرالیسم و دموکراسی: لیبرالیسم یک اندیشه و پدیده مدرن است، در حالی که دموکراسی یک اندیشه کهن است. می‌توانیم از دموکراسی کهن و مدرن صحبت کنیم، اما دموکراسی کهن نمی‌تواند با لیبرالیسم قدیمی تلفیق شود.

تفاوت سوم لیبرالیسم و دموکراسی: دو خواسته اصلی در سیاست وجود دارد: محدود کردن قدرت و تقسیم قدرت. دموکراسی به خواسته تقسیم قدرت پاسخ می‌دهد، در حالی که لیبرالیسم به خواسته محدود کردن قدرت پاسخ مثبت می‌دهد.

تفاوت چهارم لیبرالیسم و دموکراسی: لیبرالیسم بر آزادی فردی در برابر حکومت تاکید دارد و به آزادی درونی افراد توجه دارد. اما دموکراسی در تلاش است تا جامعه‌ای بر اساس توافق مشترک بین افراد بسازد و فرد را در کنار جامعه قرار دهد. دموکراسی با جنبه‌های اجتماعی و همکاری میان افراد سر و کار دارد.

“““html

در لیبرالیسم، فرد نقش مهمی دارد و تمام کارهایی که خارج از کنترل حکومت انجام می‌شود، به دست او پیش می‌رود. اما در دموکراسی، فرد به دنبال حکومتی متفاوت است که در آن تصمیم‌گیری‌ها به خود مردم یا نمایندگانشان سپرده شود.

تفاوت پنجم لیبرالیسم و دموکراسی: در هر دو سیستم لیبرالیسم و دموکراسی، حکومت به نوعی بی‌حد و مرز است، اما می‌توان دو نوع محدودیت درباره‌ی آن گفت: الف) محدودیت در اختیارات حکومت؛ ب) محدودیت در کارکردهای حکومت. حکومتی که در اختیارات محدود باشد، «حکومت مقید» نامیده می‌شود و حکومتی که از نظر کارکردها محدود باشد، به آن «حکومت حداقل» می‌گویند. حکومت مد نظر در لیبرالیسم هم مقید است و هم حداقل. اما در دموکراسی ممکن است حکومتی وجود داشته باشد که محدودیت‌های اختیاری داشته باشد، اما کارکردهای متنوع و گسترده‌ای نیز داشته باشد که به قانون اساسی و رویه‌های قانونی پایبند است.

تفاوت ششم لیبرالیسم و دموکراسی: هر دو سیستم لیبرالیسم و دموکراسی خود را مدافع و تضمین‌کننده‌ی آزادی می‌دانند. آزادی به دو نوع منفی و مثبت تقسیم می‌شود. در آزادی منفی، فرد زمانی آزادی دارد که هیچ مانع یا محدودیتی او را از بیان نظر و دنبال کردن خواسته‌هایش باز ندارد. به عبارت دیگر، آزادی منفی زمانی وجود دارد که فرد بدون هیچ محدودیتی اختیار عمل داشته باشد. تفسیر لیبرالیسم از آزادی، منفی است و به همین دلیل لیبرال‌ها به دنبال کم کردن مداخله حکومت در زندگی فردی هستند.

در مقابل، تفسیر مثبت از آزادی بر این نکته تأکید دارد که اگر فرد نتواند از آزادی‌اش استفاده کند، وجود یا عدم وجود مانع برای او اهمیت چندانی نخواهد داشت. آزادی مثبت به نوعی از اختیارات اشاره دارد که ما هنگام توانایی برای دنبال کردن اهداف یا فعالیت‌های خاص داریم.

لیبرال‌ها که معمولاً نگران دخالت حکومت در امور مختلف هستند، بر آزادی منفی تأکید دارند و معتقدند افزایش قدرت حکومت به بهانه‌ی آزادی مثبت، تهدیدی برای آزادی فردی به حساب می‌آید. اما این منطقی نیست که دموکراسی را تنها مدافع تفسیر منفی از آزادی بدانیم و آن را بدون توجه به تلاش برای آزادی مثبت ببینیم. این دیدگاه که آزادی منفی و مثبت نمی‌توانند با یکدیگر جمع شوند و هر کدام از آنها تلاش برای دیگری را نقیض می‌داند، بر پایه‌ی فرضیات لیبرالیستی از قدرت و آزادی استوار است.