درمان درد آرتروز زانو و زانو درد کاملترین مقاله +فیلم (2 نکته مهم)

بسیاری از افراد بالای ۴۰ سال از درد زانو و آرتروز زانو رنج می‌برند.

آرتروز مفصل زانو یکی از شایع‌ترین انواع آرتروز در بین مفاصل بدن است. این بیماری به نوعی است که غضروف اطراف مفصل زانو تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم شما را با مسائل مربوط به درد زانو و راه‌های پیشگیری و درمان آرتروز زانو آشنا کنیم، با ما همراه باشید.

مقدمه‌ای درباره آرتروز و درد زانو

آرتروز به معنای فرسایش مفصل و آسیب به سطح مفصل است و به این بیماری همچنین استئوآرتریت و استئوآرتروز نیز می‌گویند.

اشخاصی که به آرتروز مبتلا می‌شوند، درد، تغییر شکل و سختی در حرکت مفصل را تجربه می‌کنند.

آرتریت، به معنای التهاب مفصل است و استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت به شمار می‌آید.

در اختلال استئوآرتریت، مشکل عمده مرتبط با غضروف مفصل است و با گذر زمان، استخوان مفصل نیز آسیب می‌بیند. “آرتروز” کلمه‌ای یونانی است که به معنای مفصل است، ولی به وضعیت استئوآرتریت نیز اشاره دارد.

با توجه به اینکه این بیماری با بالا رفتن سن شدیدتر می‌شود، به آن آرتریت پیری هم می‌گویند. همچنین عواملی مانند سن، وراثت، نوع شغل، چاقی، عوامل هورمونی و نژاد نیز می‌توانند بر بروز این بیماری تأثیر بگذارند.

اگر به آرتروز مبتلا شوید، لایه بالایی غضروف در اطراف مفاصل شما آسیب می‌بیند و فرسوده می‌شود. با این فرسایش، استخوان‌ها به همدیگر می‌سایند و این ساییدگی موجب درد زانو، ورم و محدودیت در حرکت مفصل می‌شود.

با مرور زمان، مفصل زانو که به آرتروز مبتلا شده، شکل طبیعی‌اش را از دست می‌دهد. همچنین، ممکن است در لبه‌های مفصل، زائده‌های استخوانی به وجود آید. این بیماری می‌تواند باعث شود که تکه‌هایی از استخوان یا غضروف از مفصل جدا شوند و در فضای مفصل شناور بمانند که این امر منجر به آسیب‌دیدگی و درد بیشتر خواهد شد.

دو انتهای استخوان‌ها در جایی که به هم مفصل می‌شوند، توسط یک لایه بافتی محکم پوشانده می‌شود که کپسول مفصلی نام دارد.

در اطراف کپسول مفصل، نوارهایی از بافت‌های محکم به نام لیگامان وجود دارند که مسئول نگه‌داشتن مفصل در جای خود هستند.

غضروف، بافتی سخت، صاف و قابل انعطاف است که انتهای استخوان‌ها را در جایی که کنار هم قرار می‌گیرند می‌پوشاند.

مقدار کمی مایع چسبناک و غلیظ میان دو انتهای استخوان و در درون مفصل وجود دارد که به لغزندگی سطح غضروف کمک می‌کند و اصطکاک بین دو سطح مفصل را کاهش می‌دهد و این مایع سینوویال نام دارد.

مایع سینوویال توسط بافت سینوویال تولید می‌شود. این بافت نوعی لایه از سلول‌هاست که سطح داخلی کپسول مفصل را پوشش می‌دهند.

آرتروز علائم مختلفی دارد، اما سه علامت مهم‌تر و رایج‌تر است؛ اولین علامت، خشکی پس از استراحت است. به این معنا که وقتی مفصل برای مدت طولانی بی‌حرکت باشد و بخواهد دوباره حرکت کند، ممکن است درد را احساس کنید.

شاید دیده باشید افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، صبح‌ها به سختی راه می‌روند، اما بعد از مدتی، راه رفتنشان به حالت عادی برمی‌گردد. خشکی مفاصل بعد از مدت طولانی عدم فعالیت رایج است، اما به ندرت بیشتر از نیم ساعت طول می‌کشد.

دومین علامت کاهش انعطاف‌پذیری است؛ به همین ترتیب…

“`

بیماران مبتلا به آرتروز معمولاً نمی‌توانند به راحتی مفاصل خود را خم و راست کنند و یکی از علائم دیگر آن، احساس درد در مفصل است.

آرتروز در بین ورزشکاران حرفه‌ای، به ویژه در ورزش‌هایی مانند فوتبال که مرتبا با ضربه مواجه هستند، بسیار رایج است. همچنین صدماتی که در زندگی روزمره از جمله تصادفات رانندگی به وجود می‌آید، می‌تواند باعث بروز آرتروز شود.

چاقی یکی از عواملی است که خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد. به طور کلی هرچه وزن بدن بیشتر باشد، مفاصل بزرگ مانند زانوها باید فشار و بار بیشتری را تحمل کنند، که این امر احتمال بروز آرتروز در آنها را بیشتر می‌کند.

چاقی حتی در ایجاد آرتروز در دست‌ها نیز مؤثر است. در طول روز و به خاطر فعالیت‌های مختلف، مفاصل بدن به طور مکرر تحت فشار و ضربه قرار می‌گیرند و این ضربات می‌توانند آسیب‌هایی به مفاصل، به‌ویژه به غضروف آنها، وارد کنند.

بدن تا جایی که ممکن است این آسیب‌ها را ترمیم می‌کند؛ بنابراین در طول زندگی، مفاصل دائما در حال آسیب دیدن و ترمیم شدن هستند.

اما گاهی شدت این آسیب‌ها بیش از حد توان بدنی برای ترمیم است یا به دلایلی قدرت ترمیم در بدن کاهش می‌یابد و نمی‌تواند آسیبی که به صورت طبیعی به وجود می‌آید را به‌درستی ترمیم کند. در این شرایط، غضروف مفصل به تدریج خراب می‌شود و این آغاز آرتروز است.

در ابتدا سطح غضروف به تدریج خراب و لایه لایه می‌شود. با هر آسیبی که به وجود می‌آید، مقداری از روی غضروف برداشته می‌شود تا که به تدریج ضخامت غضروف کاهش می‌یابد. کاهش ضخامت غضروف که در تصاویر رادیولوژیک به صورت کاهش فاصله‌های مفصلی دیده می‌شود، یکی از نشانه‌های اولیه شروع ساییدگی مفصل است.

عوامل و دلایلی که می‌تواند آرتروز و درد زانو را تشدید کند

ضربه

پارگی اجزای مفصل زانو (مثل منیسک ها، رباط‌ها و کپسول مفصلی)

بیماری نرم شدن غضروف زیر کشکک و حالات دررفتگی مکرر آن

شکستگی‌ها و دررفتگی‌های داخل مفصلی

وجود بیماری‌های مفصلی (مانند آرتریت روماتوئید یا عفونت‌ها در مفصل و…)

تغییر شکل‌های مفصل زانو شامل:

پای ضربدری یا پای پرانتزی

خم شدن مفصل زانو

حرکت بیش از حد مفصل به سمت عقب

عقب رفتن زانو (هایپراکستنش زانو)

عدم کنترل در فعالیت‌های روزمره که فشار بیش از حد به زانو وارد می‌کند (مثل نشستن چهارزانو، نشستن دوزانو، استفاده طولانی مدت از توالت‌های غیرفرنگی و بالا و پایین رفتن از پله‌های تند)

شغل و فعالیت‌هایی که فشار زیادی به زانو وارد می‌کند، به ویژه برای افرادی که در حین کار هیچ استراحتی به مفاصل خود نمی‌دهند.

چاقی

عوامل ژنتیکی

بیماری استئوکندریت دیسکان

کیست منیسک

منیسک دیسکی شکل

عدم ثبات زانو به علت شلی رباط‌ها

شکستگی استخوان

زانو پرانتزی یا کج شده

وراثت

رشد غیرعادی لگن

علائم آرتروز زانو

“`html

درد

ممکن است هنگام حرکت یا بعد از آن در مفصل شما درد ایجاد شود.

حساسیت به لمس کردن

ممکن است وقتی فشار کمی به مفصل شما وارد می‌شود، احساس درد و ناراحتی کنید.

سفت و خشک شدن

شاید مفاصل شما به خصوص صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوید یا بعد از نشستن طولانی مدت، سفت و خشک شوند و صدایی از آن‌ها شنیده شود.

از دست دادن قابلیت انعطاف پذیری

در این حالت ممکن است نتوانید مفاصل خود را به طور کامل حرکت دهید.

احساس سایش

شاید در مفصل خود صدا یا احساسی شبیه به سایش را تجربه کنید.

تشکیل استخوان اضافی (اسپرز یا خار استخوانی)

این استخوان اضافی که مانند یک توده سخت است، ممکن است در اطراف مفصل آسیب دیده ایجاد شود.

تشخیص آرتروز و درد زانو

تشخیص سریع آرتروز زانو می‌تواند از آسیب دائمی جلوگیری کند. معمولاً آرتروز با بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه زانو تشخیص داده می‌شود.

تصویربرداری با اشعه ایکس

این روش همراه با آزمایش‌های تصویربرداری دیگر، مانند ام آر ای، برای تشخیص مؤثر است.

تصاویر اشعه ایکس می‌توانند باریک شدن فضای بین استخوان‌ها، تشکیل خارهای استخوانی و کیست‌ها را نشان دهند.

تصاویر ام آر ای

این تصاویر زمانی توصیه می‌شوند که اشعه ایکس دلیلی خاص برای درد مفصل زانو پیدا نکند یا وقتی که نشان دهند بافت‌های دیگر مفصل ممکن است آسیب دیده باشند.

آزمایش خون

این آزمایش می‌تواند عوامل دیگر مربوط به درد مفاصل مانند آرتریت روماتوئید را شناسایی کند.

آزمایش مایع مفصلی

پزشک می‌تواند با استفاده از یک سوزن مایع مفصلی را از بیمار خارج کند. آزمایش این مایع می‌تواند در تشخیص نقرس یا عفونت کمک کند، که این بیماری‌ها علائمی مانند درد و التهاب در زانو دارند.

درمان درد زانو

برای درمان آرتروز زانو، با توجه به وضعیت بیمار، ممکن است موارد زیر انجام شود:

• درمان دارویی بنا به نظر پزشک متخصص
• کاهش وزن در صورت چاقی
• کنترل فعالیت‌های روزمره (پرهیز از نشستن چهارزانو، پرهیز از نشستن دو زانو، کاهش شیب پله‌ها در منزل، بالا و پایین رفتن از پله‌ها به آرامی، پرهیز از وضعیت‌های ثابت که زانو در یک حالت طولانی باقی می‌ماند و عدم انجام حرکات شتابان و چرخشی)
• تقویت عضلات اطراف مفصل زانو. با تقویت این عضلات، فشار روی مفاصل کاهش می‌یابد و نوع و شدت تمرین تحت نظارت فیزیوتراپیست تعیین می‌شود.
• تحرک

“““html

• مفصل به صورت کنترل شده است. چون غضروف عروق خونی ندارد، حرکات طبیعی برای تغذیه آن بسیار مهم است.
• حرکات و فعالیت‌هایی که باعث افزایش درد می‌شوند باید به طور کامل کنار گذاشته شوند.
• فیزیوتراپیست باید برای بیمار برنامه درمانی تنظیم کند، به ویژه در موارد شدید بیماری که ممکن است فرد نتواند حرکت کند. در این موارد، برنامه درمانی باید با توجه به محیط فرد تنظیم شود؛ به عنوان مثال، استفاده از تخت خواب و تنظیم ارتفاع آن با قد بیمار. همچنین باید به بیمار یاد داده شود که چگونه از وسایل کمکی مانند عصا و واکر استفاده کند؛ برای مثال، تنظیم ارتفاع واکر با قد فرد می‌تواند به راه رفتن او کمک کند.
• استفاده از زانوبند و وسایل کمکی تحت نظر متخصص ارتز و پروتز.
• آب درمانی (هیدروتراپی).
• برنامه ورزش‌های هوازی.[۷]
• درمان جراحی. زمانی که درد و مشکلات مفصل بسیار شدید باشد، عمل جراحی بر اساس نظر پزشک متخصص ortopedic ضروری است.

عمل‌های جراحی برای آرتروز مفصل زانو

جراحی ناحیه زانو می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی)، برداشتن کشکک در صورتی که مفصل پاتلوفمورال به شدت آسیب دیده باشد (پاتلکتومی)، و تنظیم سطوح و عناصر مفصلی (Debridement) که شامل برداشتن استئوفیت‌ها و سینوکتومی (در زمان افزایش ضخامت غشای سینویال) و استخراج اجسام آزاد از مفصل است.

گاهی اوقات، بخشی از غضروف‌ها و منیسک‌های آسیب‌دیده برداشته می‌شوند تا مفصل تمیز شود. تمیز کردن و تنظیم اجزای آسیب‌دیده زانو ممکن است با آرتروسکوپی یا بدون آن انجام شود. استئوتومی نیز در زمانی انجام می‌شود که تغییرشکلی در زانو وجود داشته باشد (مانند پای پرانتزی یا ژنوواروم) که ممکن است به برداشتن سطوح مفصلی و جوش دادن دو استخوان منجر شود که به این عمل آرترودز (Arthrodesis) یا فیوژن گفته می‌شود.

دارو

داروهای مناسب بخش مهمی از درمان آرتروز زانو هستند. انواع مختلفی از داروها در کاهش درد ناشی از آرتروز زانو مؤثر بوده و ما با بررسی واکنش شما به داروها، داروها و دوز مصرفی ایمن و مؤثر را برایتان تجویز می‌کنیم.

تزریق ژل




مایع مفصلی شامل اسید هیالورونیک است که باعث می‌شود این مایع غلیظ و چسبناک شود. در بیماری آرتروز زانو، تولید این اسید کاهش می‌یابد و غلظت آن در مایع مفصلی پایین می‌آید. این موضوع باعث می‌شود که مایع رقیق‌تری به وجود بیاید که توانایی کمتری در روان‌سازی مفصل و جذب ضربه دارد.

این روش درمانی به سه تزریق در طول سه هفته نیاز دارد. مایعی مشابه مایع مفصلی به مفصل زانو تزریق می‌شود تا آن را روان‌سازی کرده و از آن محافظت کند. برای افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، مایع مفصلی به صورت ژل در می‌آید. تسکین درد زانو معمولاً برای ۶ تا ۹ ماه ادامه دارد و در صورت بازگشت علائم آرتروز زانو، می‌توان تزریقات را تکرار کرد.

موفقیت این روش در موارد خفیف‌تر بسیار بالا است و حتی در موارد شدید هم میزان موفقیت آن بیش از پنجاه درصد گزارش شده است.

تزریق اوزون

این روش درمانی زانو درد ناشی از آرتروز زانو با استفاده از تزریق اوزون کارآمد و موثر است. در موارد آسیب دیدگی زانو، روش اوزون درمانی جریان خون در بافت آسیب‌دیده را بهتر می‌کند و با تأمین مواد مغذی لازم به بافت، به بهبودی آن کمک می‌کند.

در این روش ترکیبی از اوزون، پروکائین، ویتامین بی ۱۲، و دیگر مواد به بافت آسیب‌دیده زانو تزریق می‌شود و باعث بهبود وضعیت آن می‌گردد.

“““html

این روش به کاهش درد و ورم زانو کمک می‌کند و رسوبات فیبری را فعال می‌کند تا سلول‌ها با استفاده از آن‌ها بافت آسیب‌دیده را ترمیم نمایند.

تزریق اوزون باید هر ۱ تا ۲ هفته یک بار تکرار شود و بیماران پس از یک یا دو جلسه درمانی، بهبود و نتایج مورد نظر (کاهش درد و از بین رفتن تورم) را مشاهده می‌کنند.

تزریق PRP

تزریق PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت، یکی از روش‌های مؤثر در درمان آرتروز زانو است. در این روش، از خون خود بیمار پلاکت‌های غلیظ شده گرفته می‌شود. به دلیل حضور فاکتورهای رشد در پلاسمای غنی از پلاکت، این روش به تسریع فرایند بهبود آرتروز زانو کمک می‌کند.

هدف از این تزریق، درمان آسیب‌دیدگی بدن است. این روش نه تنها می‌تواند علایمی مانند زانو درد را کاهش دهد، بلکه به بهبودی نیز کمک می‌کند. تاثیر این روش به حدی است که گاهی نیاز به دارو و جراحی را برای بیمار برطرف می‌کند. این روش همچنین برای درمان درد زانو ناشی از صدمات تاندون، رباط، غضروف و استخوان‌های زانو و در موارد مبتلا به آرتریت استفاده می‌شود.

در مرحله اول، مقداری خون از بیمار گرفته می‌شود و سپس با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ در سرعت بالا چرخانده می‌شود تا پلاکت‌ها تغلیظ گردند. مایع حاصل سپس در ناحیه آسیب‌دیده یا نزدیک به آن تزریق می‌شود. غلظت فاکتورهای رشد با این روش ۳ تا ۵ برابر حالت عادی می‌شود.

بسته به نوع آسیب و واکنش اولیه بیمار به درمان، پزشک یک یا چند مرحله تزریق PRP را تجویز می‌کند. در زمان تزریق، پزشک با استفاده از تصویربرداری با اشعه ایکس یا اولتراسوند، محل دقیق تزریق را مشخص می‌کند. این روش عوارض جانبی ندارد، زیرا پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود بیمار گرفته می‌شود و بنابراین احتمال واکنش بدن به آن برابر با صفر است.

فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی و ورزشی

فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی در درمان آرتروز زانو بدون نیاز به جراحی دارد. فیزیوتراپی برای تسکین درد و بهبود دامنه حرکتی، استحکام و عملکرد استفاده می‌شود. پس از یکی دو جلسه فیزیوتراپی، اثرات مثبت آن را حس خواهید کرد.

فیزیوتراپیست‌های ما به بیماران آموزش می‌دهند که چگونه از زانوی آسیب‌دیده محافظت کنند. ما از ورزش‌های استقامتی برای بهبود دامنه حرکتی زانو استفاده می‌کنیم. همچنین فیزیوتراپیست‌ها حرکات ورزشی استقامتی برای لگن و زانو را آموزش می‌دهند تا کمک کنند زانو ثابت بماند و از مفصل بیشتر در برابر ضربه و فشار محافظت کند.

ورزش زانو برای بهبود آرتروز زانو بسیار مفید است، زیرا عضلات قوی پا از زانو حمایت کرده و ضربه را قبل از رسیدن به زانو جذب می‌کنند. تقویت عضلات چهار سر ران به بهبود گردش خون در مفصل زانو کمک می‌کند و تغییرات بیوشیمیایی مفیدی در مایع مفصلی زانو به وجود می‌آورد که خاصیت روان‌سازی آن را بهبود می‌بخشد.

ورزش همچنین دامنه حرکتی مفصل زانو را افزایش می‌دهد. اما در بیمارانی که زانوهای هم‌تراز ندارند، گاهی اوقات استحکام بیش از حد عضلات چهار سر ران می‌تواند وضعیت را بدتر کند. متخصصین ما در این مرکز می‌توانند تشخیص دهند که آیا زانوهای شما به درستی هم‌تراز می‌شود و حرکات ورزشی زانو برای شما مفید است یا خیر.

کفی و کفش طبی

کفی‌های طبی به کاهش فشار از روی مفصل زانو هنگام راه رفتن کمک می‌کنند. این کفی‌ها در کلینیک ما با توجه به شرایط بیمار طراحی می‌شوند و با استفاده از قالبی از پای بیمار ساخته می‌شوند. کفی‌های طبی ابزاری پزشکی هستند که در داخل کفش قرار می‌گیرند و از قوس پا محافظت می‌کنند. این کفی‌ها با تغییر و محافظت از نیروی بین پا و ساق پا باعث تسکین زانو درد می‌شوند و همچنین هم‌تراز بودن و حرکت پا را بهبود می‌بخشند.

لیزردرمانی




لیزردرمانی با استفاده از نور مادون قرمز در نواحی آسیب‌دیده یا زخم، به ترمیم بافت نرم کمک کرده و همچنین درد مزمن و حاد را تسکین می‌بخشد.

زمانی که نورهایی با طول موج‌های مشخص به زانو تابانده می‌شوند، تغییرات…

“`

در سلول‌ها فرآیندهای فیزیولوژیکی رخ می‌دهد. لیزردرمانی برای آرتروز زانو می‌تواند به تولید مجدد سلول کمک کند و التهاب را کاهش دهد، همچنین این روش به بدن شما کمک می‌کند تا خودش را درمان کند.

آرتروز زانو یک بیماری است که به تدریج پیشرفت می‌کند و هر چه درمان آن به تأخیر بیفتد، درمانش سخت‌تر خواهد شد. بیمار می‌تواند با استفاده از روش‌های درمانی غیرجراحی آرتروز زانو، از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و نیاز به جراحی را هم کاهش دهد. پس بهتر است به محض مشاهده اولین علائم اشاره شده در این مقاله، درمان آرتروز زانو را آغاز کنید تا بتوانید بهترین نتیجه را بگیرید.



پزشکان متخصص در درمان آرتروز

دکتر سیروس افشار، متخصص آرتروز زانو

آدرس: تهران، خیابان شریعتی، بالاتر از میرداماد، جنب ایستگاه مترو شریعتی، ساختمان پزشکان ” نیکان “، طبقه اول، واحد

تلفن تماس:

1021-22265252 – 021-22265999



دکتر علیرضا وریانی، متخصص درد زانو

آدرس: تهران، خیابان شریعتی، 20 متر مانده به خیابان ظفر، بن بست افضل، ساختمان افضل، واحد 6

تلفن تماس: 02122923405



ویدئوهای مربوط به آرتروز زانو





جمع‌آوری شده توسط مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی